Questa ordinaziun fixescha las pretensiuns minimalas per las scolaziuns da maturitad gimnasiala e las prescripziuns areguard las mesiras chantunalas che ston esser ademplidas, per ch'in attestat da maturitad gimnasiala chantunal u renconuschì sin plaun chantunal vegnia renconuschì sin plaun naziunal.

¹ Cun la renconuschientscha vegni constatà, che:

a.

ils attestats da maturitad renconuschids sin plaun naziunal èn equivalents;

b.

las scolaziuns da maturitad respectivas correspundan a las pretensiuns minimalas; e

c.

las prescripziuns areguard las mesiras chantunalas èn ademplidas.

² Ils attestats da maturitad renconuschids sin plaun naziunal conferman, che lur titulars hajan las enconuschientschas ed abilitads ch'èn necessarias per:

a.

studegiar ad in'universitad u ad ina scola auta da pedagogia;

b.

vegnir admess als examens federals che permettan da frequentar ina scolaziun universitara tenor la Lescha dals 23 da zercladur 2006 davart las professiuns medicalas.

¹ Las basas per examinar l'equivalenza dals attestats da maturitad en vista a la renconuschientscha èn las pretensiuns minimalas per las scolaziuns da maturitad gimnasiala da l'ordinaziun qua avant maun sco er las pretensiuns minimalas ch'èn vegnidas fixadas da la Conferenza da las directuras e dals directurs chantunals da l'educaziun publica (CDEP) en in plan d'instrucziun general.

² En spezial vegnan resguardadas las pretensiuns minimalas dal plan d'instrucziun general concernent:

a.

ils champs d'emprender e las cumpetenzas specificas en ils roms fundamentals;

b.

las directivas per la tscherna dals champs d'emprender e per las cumpetenzas specificas en ils roms dal sectur d'elecziun obligatoric;

c.

las cumpetenzas da basa specificas per l'abilitad generala da studegiar;

d.

l'integraziun dals secturs d'instrucziun transversals, en spezial las cumpetenzas transversalas e l'interdisciplinaritad;

e.

la lavur da maturitad.

In attestat da maturitad gimnasiala chantunal u renconuschì sin plaun chantunal vegn renconuschì sin plaun naziunal, sche:

a.

la scolaziun da maturitad gimnasiala respectiva ademplescha las pretensiuns minimalas tenor ils artitgels 5-29; e

b.

las mesiras chantunalas èn vegnidas realisadas tenor ils artitgels 31 e 32.

La scolaziun da maturitad gimnasiala ha lieu en ina scola da furmaziun generala a temp cumplain dal stgalim secundar II u en ina scola da furmaziun generala a temp cumplain u parzial per persunas creschidas.

¹ La finamira da la scolaziun da maturitad è quella, ch'ils maturands hajan quella madirezza persunala ch'è la premissa per in studi universitar e che als prepara per incumbensas pretensiusas en la societad. Per quest intent:

a.

vegnan intermediadas als scolars las cumpetenzas fundamentalas ch'èn necessarias en vista ad in emprender per vita duranta;

b.

vegnan promovidas l'avertadad spiertala e l'abilitad dals scolars da pensar en moda critica e da giuditgar en moda autonoma;

c.

vegn purschida ina furmaziun diversifitgada, equilibrada e coerenta, dentant betg ina scolaziun spezialisada u professiunala;

d.

vegnan promovidas l'intelligenza, la voluntad, la sensibilitad etica ed artistica sco er las abilitads fisicas dals scolars.

² Ils maturands èn abels da:

a.

s'acquistar novas enconuschientschas e cumpetenzas specificas e transversalas;

b.

sviluppar lur interess, lur imaginaziun e lur abilitad da communitgar;

c.

lavurar sulets ed en gruppas;

d.

pensar logic e d'abstrahar;

e.

pensar en moda intuitiva, analoga e cumplessiva;

f.

chapir modas da pensar e da lavurar scientificas e d'applitgar talas sin in nivel propedeutic; e

g.

sa fatschentar cun las pussaivladads e cun ils cunfins da las metodas per acquistar enconuschientschas scientificas.

³ Els san la lingua d'instrucziun ed han las cumpetenzas per s'exprimer en moda autonoma en autras linguas, particularmain en almain in'ulteriura lingua naziunala. Els èn abels da s'exprimer cleramain, correctamain e cun sensibilitad, ed els emprendan d'enconuscher las ritgezzas e las particularitads da las culturas ch'èn colliadas cun las linguas.

⁴ Els san s'orientar en lur mund natiral, tecnic, economic, social e cultural, e quai areguard il preschent, il passà ed il futur sco er sin nivel naziunal ed internaziunal. Els èn pronts da surpigliar responsabladad envers sasezs, envers lur conumans, envers la societad ed envers la natira.

¹ La scolaziun da maturitad gimnasiala dura almain 4 onns.

² En scolas da maturitad per persunas creschidas dura la scolaziun che prepara per la maturitad almain 3 onns. Ina part adequata da questa scolaziun ha lieu sco instrucziun da preschientscha.

³ Per scolars che vegnan d'auters tips da scola dal stgalim secundar II e che vegnan admess a la scolaziun da maturitad gimnasiala, cumpiglia la scolaziun per regla almain l'instrucziun dals ultims 2 onns avant la maturitad.

¹ Ils roms tenor ils artitgels 11-13 vegnan instruids da persunas d'instrucziun che han acquistà il diplom d'instrucziun per scolas da maturitad u che han terminà ina scolaziun equivalenta. Sch'igl è pussaivel da far ina scolaziun scientifica per quests roms ad ina scola auta universitara, vegn pretendì in diplom da master universitar.

² La furmaziun supplementara regulara da las persunas d'instrucziun è garantida.

¹ L'instrucziun sa drizza tenor in plan d'instrucziun chantunal u tenor in plan d'instrucziun approvà dal chantun.

² Il plan d'instrucziun sa basa sin il plan d'instrucziun general da la CDEP.

³ El è concepì per ina scolaziun coerenta che dura almain 4 onns.

¹ La purschida dals roms sa cumpona almain:

a.

d'in sectur fundamental;

b.

d'in sectur d'elecziun obligatoric;

c.

dal rom sport.

² Il sectur fundamental sa cumpona dals roms fundamentals.

³ Il sectur d'elecziun obligatoric sa cumpona d'in rom d'accent, d'in rom cumplementar e da la lavur da maturitad.

⁴ En las scolaziuns da maturitad per persunas creschidas na cumpiglia la purschida dals roms obligatorics betg il rom sport.

¹ Ils roms fundamentals intermedieschan las cumpetenzas minimalas per l'abilitad generala da studegiar, e gidan ad acquistar quellas cumpetenzas ch'èn necessarias per surpigliar incumbensas pretensiusas en la societad.

² Ils roms fundamentals èn:

a.

la lingua naziunala che vegn duvrada en scola sco lingua d'instrucziun (lingua d'instrucziun);

b.

ina segunda lingua naziunala;

c.

ina terza lingua naziunala, englais, latin u grec (terza lingua);

d.

matematica;

e.

informatica;

f.

biologia;

g.

chemia;

h.

fisica;

i.

geografia;

j.

istorgia;

k.

economia e dretg;

l.

art figurativ u musica u art figurativ e musica.

³ Concernent la segunda lingua naziunala vegni garantì, ch'ils scolars possian tscherner tranter almain duas linguas. En ils chantuns Berna, Friburg e Vallais è la segunda lingua naziunala la segunda lingua uffiziala dal chantun.

⁴ En il chantun Grischun po la lingua rumantscha u taliana vegnir designada ensemen cun tudestg sco lingua d'instrucziun.

⁵ Il rom filosofia po vegnir purschì sco ulteriur rom fundamental.

¹ Il rom d'accent serva a l'approfundaziun u a l'extensiun disciplinara u interdisciplinara. En parts essenzialas sa basa el sin la propedeutica scientifica.

² Igl è in rom tenor l'artitgel 11 u 14 u ina cumbinaziun da tals.

¹ Il rom cumplementar serva ad in'ulteriura approfundaziun u extensiun disciplinara u interdisciplinara.

² Igl è in rom tenor l'artitgel 11 u 14 u ina cumbinaziun da tals.

Ulteriurs roms pon vegnir purschids.

Las suandantas cumbinaziuns da roms èn exclusas:

a.

la tscherna da la medema lingua sco rom fundamental e sco rom d'accent;

b.

la tscherna dal medem rom sco rom d'accent e sco rom cumplementar.

Per las purschidas da scolaziun da las scolas da maturitad en ils roms fundamentals, en ils roms d'accent ed en ils roms cumplementars èn decisivas las disposiziuns dals chantuns.

¹ La lavur da maturitad promova l'independenza ed ina moda da lavurar propedeutica scientifica.

² Ella è ina lavur autonoma pli gronda en scrit u commentada en scrit cun ina part propedeutica scientifica. Ella vegn elavurada individualmain u en ina gruppa e preschentada a bucca.

La cumpart dals suandants roms a l'entir temp d'instrucziun importa:

¹ I vegn garantì, ch'ils scolars acquistian las cumpetenzas da basa specificas e transversalas per l'abilitad generala da studegiar.

² Ultra da quai vegnan stgaffidas las premissas che permettan als scolars d'acquistar las cumpetenzas da basa specificas en la lingua d'instrucziun ed en matematica, avant ch'els fetschian ils examens da maturitad.

¹ En ils roms ed en las ulteriuras purschidas da la scola vegnan tractads temas transversals ed intermediadas cumpetenzas transversalas.

² La lavur interdisciplinara importa almain 3 pertschient da l'entir temp d'instrucziun.

¹ Las enconuschientschas davart sco er la chapientscha per las particularitads regiunalas e culturalas da la Svizra vegnan promovidas tras mesiras adattadas.

² I vegn garantì, ch'ils scolars hajan la pussaivladad da frequentar in curs en las suandantas linguas:

a.

terza lingua naziunala;

b.

englais.

¹ I vegn garantì, ch'ils scolars sviluppian vinavant lur cumpetenzas interculturalas, socialas e persunalas.

² Ultra da quai vegnan stgaffidas premissas che permettan a mintga scolar da sa participar ad activitads da barat e da mobilitad en in'autra regiun linguistica da la Svizra u da l'exteriur.³

I vegnan stgaffidas premissas che permettan als scolars da s'engaschar per il bainstar general.

¹ L'examen da maturitad ha lieu almain en ils suandants roms:

a.

lingua d'instrucziun;

b.

segunda lingua naziunala;

c.

matematica;

d.

rom d'accent;

e.

in ulteriur rom che vegn elegì tenor las cundiziuns dal chantun.

² Ils examens vegnan fatgs en scrit; almain en la lingua d'instrucziun ed en las linguas estras modernas vegnan els fatgs supplementarmain a bucca.

³ Maximalmain dus roms dastgan vegnir examinads pli che 1 onn, dentant betg pli che 2 onns avant la maturitad.

¹ Las notas da maturitad èn las notas dals roms fundamentals, dal rom d'accent, dal rom cumplementar e da la lavur da maturitad.

² Las notas da maturitad vegnan fixadas sco suonda:

a.

en ils roms che vegnan serrads giu cun in examen da maturitad: mintgamai per la mesadad sin basa da las prestaziuns durant l'ultim onn da scolaziun che quest rom è vegnì instruì, e sin basa da las prestaziuns a l'examen da maturitad;

b.

en ils roms che na vegnan betg serrads giu cun in examen da maturitad: sin basa da las prestaziuns durant l'ultim onn da scolaziun che quest rom è vegnì instruì;

c.

en la lavur da maturitad: sin basa da la lavur en scrit e da la preschentaziun a bucca; la valitaziun dal process da lavur vegn integrada en la valitaziun da la lavur en scrit u da la preschentaziun a bucca.

¹ Las prestaziuns en ils roms fundamentals, en il rom d'accent, en il rom cumplementar ed en la lavur da maturitad vegnan exprimidas en notas entiras ed en mesas notas. 6 è la meglra nota, 1 è la mendra nota. Notas sut 4 stattan per prestaziuns insuffizientas.

² La maturitad è reussida, sch'ils suandants criteris èn ademplids en ils roms fundamentals, en il rom d'accent, en il rom cumplementar ed en la lavur da maturitad:

a.

il dubel da la summa da tut las divergenzas da las notas sut 4 n'è betg pli gronda che la summa da tut las divergenzas da las notas sur 4; e

b.

i n'èn betg vegnidas dadas pli che quatter notas sut 4.

³ Per obtegnair l'attestat da maturitad vegnan permessas duas emprovas.

¹ L'attestat da maturitad cuntegna:

a.

l'inscripziun «Confederaziun svizra» sco er il num dal chantun;

b.

la remartga «Attestat da maturitad emess tenor ils decrets dal Cussegl federal dals 28 da zercladur 2023 e da la Conferenza da las directuras e dals directurs chantunals da l'educaziun publica dals 22 da zercladur 2023 davart la renconuschientscha dals attestats da maturitad gimnasiala»;

c.

il num da la scola ch'emetta l'attestat da maturitad;

d.

il num, il prenum e la data da naschientscha dal titular; per persunas svizras cuntegna l'attestat da maturitad supplementarmain il lieu d'origin, per persunas estras plinavant la naziunalitad ed il lieu da naschientscha;

e.

l'indicaziun da la perioda, durant la quala il titular ha frequentà la scola;

f.

las notas da maturitad;

g.

il tema da la lavur da maturitad;

h.

la suttascripziun da l'autoritad chantunala cumpetenta e d'in commember da la direcziun da la scola.

² En l'attestat da maturitad pon medemamain vegnir menziunadas:

a.

las notas per il rom sport e per eventuals ulteriurs roms tenor l'artitgel 14;

b.

la remartga «maturitad plurilingua», sch'il chantun prevesa ina scolaziun da maturitad plurilingua che ademplescha las directivas da la Cumissiun svizra da maturitad (CSM).

Las scolas han in sistem per sviluppar e per garantir la qualitad.

Las scolas han in sistem da rapportaziun che permetta da cumprovar envers la CSM, che las pretensiuns minimalas èn ademplidas.

Sin dumonda da la CSM pon vegnir permessas divergenzas da las pretensiuns minimalas tenor ils artitgels 5-29 per:

a.

realisar experiments da scola da durada limitada;

b.

scolas svizras a l'exteriur;

c.

scolas da maturitad per persunas creschidas.

Als scolars stat a disposiziun ina purschida gratuita da la cussegliaziun da professiun, da studi e da carriera per promover las cumpetenzas per concepir la carriera.

¹ I existan mesiras adattadas per promover l'egualitad da las schanzas, en spezial per la midada da la scola populara a las scolas da maturitad e durant la scolaziun da maturitad.

² A persunas creschidas vegni pussibilità d'acquistar ina maturitad gimnasiala.

³ Igl exista in dialog cuntinuà tranter la scola populara e las scolas da maturitad sco er tranter las scolas da maturitad e las scolas autas.

¹ Attests da maturitad gimnasiala chantunals e renconuschids sin plaun chantunal vegnan renconuschids, sin dumonda, sin plaun naziunal.

² Sin dumonda vegnan concedidas permissiuns per divergenzas da las pretensiuns minimalas tenor l'artitgel 30.

³ Las dumondas ston vegnir inoltradas dal chantun cumpetent a la CSM.

¹ In attestat da maturitad gimnasiala chantunal u renconuschì sin plaun chantunal è renconuschì sin plaun naziunal, sch'il Departament federal d'economia, furmaziun e retschertga (DEFR) e la CDEP han mintgamai approvà la dumonda da renconuschientscha respectiva.

² Divergenzas da las pretensiuns minimalas (art. 30) valan sco permessas, sch'il DEFR e la CDEP han mintgamai approvà la dumonda respectiva.

L'Ordinaziun dals 15 da favrer 1995 davart ils attestats da maturitad⁴ vegn abolida.

¹ Las renconuschientschas d'attestats da maturitad gimnasiala vegnan concedidas tenor il dretg vertent, sche la dumonda da renconuschientscha è pendenta il mument che questa ordinaziun entra en vigur.

² Sin dumonda dal chantun respectiv vegnan las renconuschientschas dals attestats da maturitad gimnasiala concedidas tenor il dretg vertent entaifer:

a.

8 onns suenter l'entrada en vigur da questa ordinaziun;

b.

14 onns suenter l'entrada en vigur da questa ordinaziun, premess che la durada minimala da las scolaziuns da maturitad gimnasiala en il chantun respectiv na correspunda betg a quella tenor l'artitgel 7.

³ Las renconuschientschas dals attestats da maturitad gimnasiala ch'èn vegnidas concedidas tenor il dretg vertent, èn anc valaivlas durant:

a.

8 onns suenter l'entrada en vigur da questa ordinaziun;

b.

14 onns suenter l'entrada en vigur da questa ordinaziun, premess che la durada minimala da las scolaziuns da maturitad gimnasiala na correspunda betg a quella tenor l'artitgel 7.

Questa ordinaziun entra en vigur il 1. d'avust 2024.