Persunas estras pon vegnir admessas per pratitgar in'activitad da gudogn dependenta, sche:

a.

quai correspunda a l'interess da l'economia generala;

b.

la dumonda d'in patrun è avant maun; e

c.

las premissas tenor ils artitgels 20-25 èn ademplidas.

Persunas estras pon vegnir admessas per pratitgar in'activitad da gudogn independenta, sche:

a.

quai correspunda a l'interess da l'economia generala;

b.

las premissas necessarias areguard las finanzas ed areguard il manaschi vegnan ademplidas;

c.²⁶

igl è avant maun ina basa d'existenza suffizienta ed autonoma; e

d.²⁷

las premissas tenor ils artitgels 20 e 23-25 èn ademplidas.

¹ Il Cussegl federal po limitar il dumber da las emprimas permissiuns da dimora curta e da dimora (art. 32 e 33) per pratitgar in'activitad da gudogn. L'emprim taidla el ils chantuns ed ils partenaris socials.

² El po fixar dumbers maximals per la Confederaziun e per ils chantuns.

³ En il rom dals dumbers maximals da la Confederaziun po il SEM decretar disposiziuns per emprimas permissiuns da dimora curta e da dimora ubain augmentar ils dumbers maximals chantunals. En quest connex resguarda el ils basegns dals chantuns e l'interess da l'economia generala.

¹ Persunas estras pon mo vegnir admessas per pratitgar in'activitad da gudogn, sch'i vegn cumprovà ch'i n'è betg pussaivel da chattar lavurants indigens u persunas ch'èn burgaisas da stadis, cun ils quals igl è vegnida fatga ina cunvegna davart la libra circulaziun, che fissan adattads per questa activitad.

² Sco sco lavurants indigens valan:

a.

persunas svizras;

b.

persunas cun ina permissiun da domicil;

c.

persunas cun ina permissiun da dimora che permetta da pratitgar in'activitad da gudogn;

d.²⁸

persunas admessas provisoricamain;

e.²⁹

persunas che han survegnì protecziun provisorica e che possedan ina permissiun per pratitgar in'activitad da gudogn.

³ Persunas estras che han in diplom svizzer da scola auta pon - en divergenza da l'alinea 1 - vegnir admessas, sche lur activitad da gudogn è d'in grond interess per la scienza u per l'economia. Suenter ch'ellas han terminà lur scolaziun u lur furmaziun supplementara, vegnan ellas admessas en Svizra per ina perioda da 6 mais per chattar in'activitad da gudogn correspundenta.^{30 31}

¹ Il Cussegl federal fixescha mesiras per exaurir il potenzial dal martgà da lavur svizzer. L'emprim taidla el ils chantuns ed ils partenaris socials.

² Sche la dischoccupaziun sa chatta en tschertas gruppas professiunalas, en tscherts champs d'activitad u en tschertas regiuns economicas sur la media, ston vegnir prendidas mesiras d'ina durada limitada per promover las persunas ch'èn registradas tar l'intermediaziun publica da lavur sco persunas che tschertgan ina plazza. Las mesiras pon vegnir limitadas a singulas regiuns economicas.

³ En las gruppas professiunalas, en ils champs d'activitad u en las regiuns economicas che han ina dischoccupaziun sur la media ston ils patruns annunziar las plazzas libras a l'intermediaziun publica da lavur. L'access a las infurmaziuns davart las plazzas annunziadas vegn restrenschì durant in temp limità a las persunas ch'èn annunziadas tar l'intermediaziun publica da lavur en Svizra.

⁴ L'intermediaziun publica da lavur metta a disposiziun als patruns entaifer curt temp dossiers adequats da las persunas annunziadas che tschertgan ina plazza. Il patrun envida ils candidats adattads ad in discurs da preschentaziun u ad in'examinaziun da la qualificaziun. Ils resultats ston vegnir communitgads a l'intermediaziun publica da lavur.

⁵ Sche plazzas libras tenor l'alinea 3 vegnan occupadas cun persunas che tschertgan ina plazza e ch'èn annunziadas tar l'intermediaziun publica da lavur, na ston las plazzas libras betg vegnir annunziadas a l'intermediaziun publica da lavur.

⁶ Il Cussegl federal po fixar ulteriuras excepziuns da l'obligaziun d'annunziar plazzas libras tenor l'alinea 3, en spezial per tegnair quint da la situaziun speziala d'interpresas da famiglia u areguard persunas che han lavurà gia pli baud tar il medem patrun; avant che decretar las disposiziuns executivas taidla el ils chantuns ed ils partenaris socials. Plinavant emetta el periodicamain glistas cun gruppas professiunalas e cun champs d'activitad che han ina dischoccupaziun sur la media e ch'èn suttamess a l'obligaziun d'annunziar plazzas libras.

⁷ Sche las premissas tenor l'alinea 2 èn ademplidas, po in chantun dumandar il Cussegl federal da pudair introducir in'obligaziun d'annunziar plazzas libras.

⁸ Sche las mesiras tenor ils alineas 1-5 na portan betg l'effect giavischà u sch'i resultan novs problems, suttametta il Cussegl federal mesiras supplementaras a l'Assamblea federala, suenter avair tadlà ils chantuns ed ils partenaris socials. En cas da problems considerabels, en spezial da tals che vegnan chaschunads tras cunfinaris, po in chantun dumandar il Cussegl federal per ulteriuras mesiras.

¹ Persunas estras pon mo vegnir admessas per pratitgar in'activitad da gudogn, sche:

a.

las cundiziuns da salari e da lavur ch'èn usitadas al lieu, en la professiun ed en la branscha vegnan observadas; e

b.

l'autezza da l'indemnisaziun tenor l'alinea 2 è usitada al lieu, en la professiun ed en la branscha.

² Il patrun indemnisescha als lavurants tramess en Svizra las expensas ch'èn resultadas en connex cun ina prestaziun da servetschs transcunfinala u cun in transfer intermanaschial, sco las expensas da viadi, d'alimentaziun e d'alloschi. Questas indemnisaziuns na valan betg sco cumponentas dal salari.

³ En cas da lavurants tramess per pli ditg en Svizra po il Cussegl federal decretar disposiziuns davart la durada da l'obligaziun d'indemnisaziun tenor l'alinea 2.

¹ Permissiuns da dimora curta e da dimora per pratitgar in'activitad da gudogn pon vegnir concedidas mo al cader, a spezialists ed ad auters lavurants qualifitgads.

² Tar la concessiun da permissiuns da dimora ston ultra da quai la qualificaziun professiunala, l'abilitad da s'adattar en la professiun ed en la societad, las enconuschientschas linguisticas e la vegliadetgna laschar spetgar ina integraziun persistenta en il martgà da lavur svizzer ed en l'ambient social.

³ En divergenza dals alineas 1 e 2 pon vegnir admess:

a.

investiders ed interprendiders che mantegnan plazzas da lavur u che stgaffeschan novas plazzas da lavur;

b.

persunas renconuschidas da la scienza, da la cultura e dal sport;

c.

persunas cun enconuschientschas u cun abilitads professiunalas spezialas, sch'il basegn per lur admissiun è cumprovà;

d.

persunas en il rom dal transfer dal cader d'interpresas ch'èn activas sin plaun internaziunal;

e.

persunas, da las qualas l'activitad en Svizra è indispensabla en il rom da relaziuns da fatschenta internaziunalas ch'èn impurtantas per l'economia.

Persunas estras pon mo vegnir admessas per pratitgar in'activitad da gudogn, sch'ellas disponan d'ina abitaziun che correspunda als basegns.

¹ Persunas estras pon mo vegnir admessas per pratitgar in'activitad da gudogn sco cunfinaris, sche:

a.

ellas han in dretg da dimora durabel en in stadi vischin ed han lur lieu da domicil dapi almain 6 mais en la zona da cunfin vischina; e

b.

ellas han in'activitad da gudogn entaifer la zona da cunfin svizra.

² Ils artitgels 20, 23 e 24 n'èn betg applitgabels.

¹ Persunas estras pon mo vegnir admessas per furnir in servetsch transcunfinal temporar, sche lur activitad correspunda a l'interess da l'economia generala.

² Las premissas dals artitgels 20, 22 e 23 valan tenor il senn.

¹ Persunas estras pon survegnir l'admissiun da pratitgar in'activitad da gudogn sco persunas d'assistenza u d'instrucziun religiusas ubain sco persunas che instrueschan la lingua e la cultura da la patria, sch'ellas adempleschan, ultra da las premissas tenor ils artitgels 18-24, las suandantas cundiziuns:

a.

ellas enconuschan il sistem da valurs socialas e giuridicas da la Svizra ed èn ablas d'intermediar questas enconuschientschas a las persunas estras ch'ellas assistan; e

b.

ellas san communitgar en la lingua naziunala discurrida al lieu da lavur.

² Per conceder permissiuns da dimora curta pon las autoritads cumpetentas divergiar da la premissa tenor l'alinea 1 litera b.

¹ Persunas estras pon vegnir admessas per ina scolaziun u per ina furmaziun supplementara, sche:³⁵

a.

la direcziun da la scola conferma ch'ellas possian cumenzar cun la scolaziun u cun la furmaziun supplementara;

b.

in alloschi che correspunda als basegns stat a disposiziun;

c.

ils meds finanzials necessaris èn avant maun; e

d.³⁶

ellas adempleschan las premissas persunalas e las premissas areguard la furmaziun per far la scolaziun u la furmaziun supplementara previsa.

² Tar persunas minorennas sto l'assistenza esser garantida.

³ Sche la scolaziun u la furmaziun supplementara è vegnida terminada u smessa, sa drizza l'ulteriura dimora en Svizra tenor las premissas d'admissiun generalas da questa lescha.³⁷

Persunas estras che n'han betg pli in'activitad da gudogn pon vegnir admessas, sch'ellas:

a.

han cuntanschì ina vegliadetgna minimala che vegn fixada dal Cussegl federal;

b.

han relaziuns persunalas spezialas cun la Svizra; e

c.

disponan dals meds finanzials necessaris.

Persunas estras pon vegnir admessas per tractaments medicinals. La finanziaziun e la partenza da la Svizra ston esser garantidas.

Persunas estras che sa trategnan en Svizra mo per tschertgar ina plazza sco er lur confamigliars n'han nagin dretg d'agid social.

¹ Da las premissas d'admissiun (art. 18-29) po vegnir divergià per:

a.

reglar l'activitad da gudogn da las persunas estras ch'èn vegnidas admessas en il rom da la reuniun da la famiglia, sch'i n'exista nagin dretg da pratitgar in'activitad da gudogn (art. 46);

b.

tegnair quint da cas da direzza persunals gravants u d'interess publics impurtants;

c.

reglar la dimora d'uffants confidads;

d.

proteger persunas cunter explotaziun, sche quellas persunas èn periclitadas spezialmain en connex cun lur activitad da gudogn;

e.³⁹

reglar la dimora da victimas e da perditgas dal commerzi cun umans sco er da persunas che collavureschan cun las autoritads da persecuziun penala en il rom d'in program per la protecziun da perditgas da la Svizra u da l'exteriur u d'in Tribunal penal internaziunal;

f.

pussibilitar dimoras en il rom da projects d'agid e da svilup per la collavuraziun economica e tecnica;

g.⁴⁰

facilitar il barat economic, scientific e cultural internaziunal sco er la scolaziun professiunala e la furmaziun supplementara professiunala;

h.

simplifitgar - per motivs dal manaschi - il transfer da persunas che appartegnan al cader superiur e da spezialists indispensabels en interpresas ch'èn activas sin plaun internaziunal;

i.⁴¹

...

j.

pussibilitar ina dimora da furmaziun supplementara en Svizra ad emploiads au pair che vegnan intermediads d'ina organisaziun renconuschida;

k.

facilitar la readmissiun da persunas estras che possedevan ina permissiun da dimora u da domicil;

l.

reglar l'activitad da gudogn sco er la participaziun a programs d'occupaziun da requirents d'asil (art. 43 da la Lescha d'asil dals 26 da zercladur 1998⁴², LAsil), da persunas admessas provisoricamain (art. 85) e da persunas che basegnan protecziun (art. 75 LAsil).

² Il Cussegl federal fixescha las cundiziuns generalas e regla la procedura.

¹ Ina persuna che vegn renconuschida da la Svizra sco persuna senza naziunalitad ha il dretg da survegnir ina permissiun da dimora en il chantun, en il qual ella sa trategna legalmain.

² Sche la persuna senza naziunalitad ademplescha ils causals tenor l'artitgel 83 alinea 7, vegnan applitgadas las disposiziuns davart las persunas admessas provisoricamain tenor l'artitgel 83 alinea 8.

³ Persunas senza naziunalitad tenor ils alineas 1 e 2 sco er persunas senza naziunalitad ch'èn pertutgadas d'ina expulsiun legalmain valaivla tenor l'artitgel 66a u 66a^bis CP⁴³, tenor l'artitgel 49a u 49a^bis LPM⁴⁴ u tenor l'artitgel 68 da questa lescha, dastgan pratitgar in'activitad da gudogn en l'entira Svizra.⁴⁵ L'artitgel 61 LAsil⁴⁶ vala tenor il senn.⁴⁷

¹ Ademplind lur incumbensas resguardan la Confederaziun, ils chantuns e las vischnancas ils basegns da l'integraziun e da la protecziun cunter discriminaziun.

² Els stgaffeschan cundiziuns generalas favuraivlas per l'egualitad da las schanzas e per la participaziun da la populaziun estra a la vita publica. Els tiran a niz ils potenzials da la populaziun estra, resguardan la multifariadad e promovan l'atgna responsabladad.

³ Els promovan las persunas estras cunzunt tar l'acquist da cumpetenzas linguisticas e d'autras cumpetenzas fundamentalas, tar l'avanzament professiunal e tar il provediment da sanadad; ultra da quai sustegnan els stentas che faciliteschan la chapientscha vicendaivla tranter la populaziun svizra ed estra e lur convivenza.

⁴ Las autoritads federalas, chantunalas e communalas, ils partenaris socials, las organisaziuns nunguvernamentalas e las organisaziuns da persunas estras collavuran tar la promoziun da l'integraziun.

⁵ Las autoritads chantunalas d'agid social annunzian a l'intermediaziun publica da lavur ils fugitivs renconuschids e las persunas admessas provisoricamain che n'han betg ina plazza.

¹ Il Cussegl federal fixescha ils circuls da persunas che ston vegnir resguardads tar la promoziun da l'integraziun. L'emprim taidla el ils chantuns e las federaziuns communalas.

² Tar la promoziun da l'integraziun vegnan resguardads ils basegns spezials da las dunnas, dals uffants e dals giuvenils.

L'integraziun vegn promovida en emprima lingia en las structuras existentas sin plaun federal, chantunal e communal, en spezial:

a.

en purschidas d'assistenza e da furmaziun avant la scola, en scola ed ordaifer la scola;

b.

en il mund da lavur;

c.

en las instituziuns da la segirezza sociala;

d.

en ils fatgs da sanadad;

e.

en la planisaziun dal territori, en il svilup da las citads e dals quartiers;

f.

en il sport, en las medias ed en la cultura.

La promoziun specifica da l'integraziun sin plaun federal, chantunal e communal cumplettescha la promoziun da l'integraziun en las structuras regularas, sche quellas n'èn betg accessiblas u sch'i existan largias.

Ils chantuns prevesan uschè baud sco pussaivel mesiras d'integraziun adequatas per persunas cun in basegn d'integraziun spezial. La Confederaziun sustegna ils chantuns tar questa incumbensa.

¹ Il Cussegl federal fixescha la politica d'integraziun en il champ da cumpetenza da la Confederaziun. El procura ch'ils servetschs federals prendian - ensemen cun las autoritads chantunalas cumpetentas - mesiras per la promoziun da l'integraziun e per la protecziun cunter discriminaziun.

² Il SEM coordinescha las mesiras dals servetschs federals per la promoziun da l'integraziun e per la protecziun cunter discriminaziun, cunzunt en ils secturs da la segirezza sociala, da la furmaziun professiunala, da la furmaziun supplementara e dals fatgs da la sanadad. Ils servetschs federals consulteschan il SEM en cas d'activitads che pon avair consequenzas per l'integraziun.

³ Il SEM procura per il barat d'infurmaziuns e d'experientschas cun ils chantuns, cun las vischnancas e cun ulteriuras parts participadas.

⁴ Ils chantuns fixeschan la politica d'integraziun en lur champ da cumpetenza. Els procuran che las autoritads chantunalas prendian - ensemen cun las autoritads communalas cumpetentas - mesiras per la promoziun da l'integraziun e per la protecziun cunter discriminaziun. Els designeschan in post da contact per dumondas d'integraziun per il SEM e procuran per il barat d'infurmaziuns e d'experientschas cun las vischnancas.

⁵ Il SEM examinescha periodicamain l'integraziun da la populaziun estra en collavuraziun cun ils chantuns e procura per la garanzia da la qualitad en connex cun la promoziun da l'integraziun.

¹ La Confederaziun, ils chantuns e las vischnancas infurmeschan e cusseglian las persunas estras davart las cundiziuns da viver e da lavurar en Svizra, cunzunt davart lur dretgs e davart lur obligaziuns.

² Las autoritads cumpetentas infurmeschan las persunas estras davart las purschidas da la promoziun da l'integraziun.

³ Ils chantuns procuran per l'emprima infurmaziun da las persunas estras ch'èn arrivadas da nov en Svizra. La Confederaziun sustegna ils chantuns tar questa incumbensa.

⁴ La Confederaziun, ils chantuns e las vischnancas infurmeschan la populaziun davart la politica d'integraziun e davart la situaziun speziala da las persunas estras.

⁵ La Confederaziun, ils chantuns e las vischnancas pon surdar a terzas persunas las incumbensas tenor ils alineas 1-4.

¹ Per l'integraziun conceda la Confederaziun contribuziuns finanzialas tenor ils alineas 2 e 3. Questas contribuziuns cumpletteschan las expensas dals chantuns a favur da l'integraziun.

² Las contribuziuns per persunas admessas provisoricamain, per fugitivs renconuschids e per persunas cun basegn da protecziun che han ina permissiun da dimora, per ils quals la Confederaziun indemnisescha als chantuns ils custs da l'agid social tenor l'artitgel 87 da questa lescha e tenor ils artitgels 88 ed 89 LAsil⁸⁴, vegnan concedidas als chantuns tras pauschalas d'integraziun u tras la finanziaziun da programs chantunals d'integraziun. Ellas pon vegnir colliadas cun la cundiziun ch'i vegnian cuntanschidas finamiras sociopoliticas, ed ellas pon vegnir restrenschidas a tschertas gruppas.

³ Las ulteriuras contribuziuns vegnan concedidas per finanziar programs chantunals d'integraziun sco er programs e projects d'impurtanza naziunala che servan a promover l'integraziun da persunas estras, independentamain da lur status. La coordinaziun e la realisaziun d'activitads en il rom da programs e da projects po vegnir surdada a terzas persunas.

⁴ Il Cussegl federal fixescha l'autezza da las contribuziuns pajadas da la Confederaziun tenor ils alineas 2 e 3.

⁵ Il Cussegl federal designescha ils secturs da promoziun en enclegientscha cun ils chantuns e regla ils detagls da la procedura tenor ils alineas 2 e 3.

¹ Giuditgond l'integraziun resguarda l'autoritad cumpetenta ils suandants criteris:

a.

l'observaziun da la segirezza publica e da l'urden public;

b.

l'observaziun da las valurs da la Constituziun federala;

c.

las cumpetenzas linguisticas; e

d.

la participaziun a la vita economica u a l'acquist da furmaziun.

² Da la situaziun da persunas che n'adempleschan betg u che adempleschan mo cun grondas difficultads ils criteris d'integraziun da l'alinea 1 literas c e d pervia d'in impediment u d'ina malsogna u pervia d'autras circumstanzas persunalas relevantas, stoi vegnir tegnì quint adequatamain.

³ Il Cussegl federal fixescha las cumpetenzas linguisticas che ston esser avant maun per pudair conceder e prolungar ina permissiun.

¹ La cunvegna d'integraziun vegn concludida cun la persuna pertutgada e fixescha las finamiras, las mesiras ed ils termins d'ina promoziun da l'integraziun. Ella regla plinavant la finanziaziun.

² La cunvegna d'integraziun po cuntegnair cunzunt finamiras concernent l'acquist da cumpetenzas linguisticas, l'integraziun en scola u areguard l'integraziun professiunala ed economica sco er l'acquist d'enconuschientschas davart las cundiziuns da viver, davart il sistem economic e davart l'urden giuridic en Svizra.

³ Sche las autoritads cumpetentas pretendan la conclusiun d'ina cunvegna d'integraziun, vegn concedida u prolungada la permissiun da dimora pir suenter che la cunvegna d'integraziun è concludida.

⁴ Las autoritads cumpetentas pon surdar recumandaziuns d'integraziun a persunas ch'èn suttamessas al champ d'applicaziun da l'artitgel 2 alineas 2 e 3 sco er da l'artitgel 42.

¹ Cun porscher in agid per il return e per la reintegraziun po la Confederaziun sustegnair persunas estras che partan independentamain e confurm a l'obligaziun da la Svizra.

² L'agid per il return e per la reintegraziun po vegnir dumandà:

a.

da persunas che han bandunà il stadi d'origin u da derivanza pervia d'ina greva periclitaziun generala, cunzunt tras ina guerra u tras ina guerra civila, u pervia d'ina situaziun da violenza generala u che n'han betg pudì returnar en il stadi d'origin u da derivanza durant ina periclitaziun, sche lur dimora era reglada tenor questa lescha e sch'ellas eran obligadas da partir da la Svizra;

b.

da persunas tenor l'artitgel 30 alinea 1 litera d ed e;

c.¹⁰²

da persunas admessas provisoricamain, sch'ellas bandunan la Svizra ord atgna iniziativa u sche lur admissiun provisorica tenor l'artitgel 84 alinea 2 è vegnida abolida.

³ L'agid per il return e per la reintegraziun cumpiglia:

a.

la cussegliaziun per il return tenor l'artitgel 93 alinea 1 litera a LAsil¹⁰³;

a^bis.

l'access als projects en Svizra per mantegnair l'abilitad da returnar tenor l'artitgel 93 alinea 1 litera b LAsil;

b.

la participaziun a projects en il stadi d'origin, en il stadi da derivanza u en in ulteriur stadi che faciliteschan il return e la reintegraziun tenor l'artitgel 93 alinea 1 litera c LAsil;

c.

in sustegn finanzial en il cas singul per facilitar la reintegraziun u per in'assistenza medicinala en il stadi d'origin, en il stadi da derivanza u en in ulteriur stadi tenor l'artitgel 93 alinea 1 litera d LAsil.¹⁰⁴

⁴ Il Cussegl federal regla las premissas e la procedura per il pajament e per il rendaquint da las contribuziuns.

¹ Ina permissiun scada:

a.

cun annunziar la partenza per l'exteriur;

b.

cun survegnir ina permissiun en in auter chantun;

c.

cur che la valaivladad da la permissiun scada;

d.

cun l'expulsiun tenor l'artitgel 68;

e.¹⁰⁶

cun l'expulsiun legalmain valaivla tenor l'artitgel 66a CP¹⁰⁷ u tenor l'artitgel 49a LPM¹⁰⁸;

f.¹⁰⁹

cun l'execuziun d'ina expulsiun tenor l'artitgel 66a^bis CP u tenor l'artitgel 49a^bis LPM.

² Sche la persuna estra banduna la Svizra senza annunziar la partenza, scada la permissiun da dimora curta suenter 3 mais, la permissiun da dimora e da domicil suenter 6 mais. Sin dumonda po la permissiun da domicil vegnir mantegnida durant 4 onns.

¹ Il dretg da dimora da burgais dals stadis commembers da la UE e da la AECL cun ina permissiun da dimora curta scada 6 mais suenter che la relaziun da lavur è vegnida terminada nunvoluntarmain. Il dretg da dimora da burgais dals stadis commembers da la UE e da la AECL cun ina permissiun da dimora scada 6 mais suenter che la relaziun da lavur è vegnida terminada nunvoluntarmain, sche quella finescha avant la scadenza dals emprims 12 mais da la dimora.

² Sche l'indemnisaziun da dischoccupaziun vegn pajada vinavant er suenter la scadenza dals 6 mais tenor l'alinea 1, scada il dretg da dimora cun la fin dal pajament da questa indemnisaziun.

³ A partir da la terminaziun da la relaziun da lavur fin a la scadenza dal dretg da dimora tenor ils alineas 1 e 2 n'exista nagin dretg d'agid social.

⁴ Sche la relaziun da lavur vegn terminada nunvoluntarmain suenter ils emprims 12 mais da la dimora, scada il dretg da dimora da burgais dals stadis commembers da la UE e da la AECL cun ina permissiun da dimora 6 mais suenter la terminaziun da la relaziun da lavur. Sche l'indemnisaziun da dischoccupaziun vegn pajada vinavant er suenter la scadenza dals 6 mais, scada il dretg da dimora 6 mais suenter la fin dal pajament da questa indemnisaziun.

⁵ Ils alineas 1-4 na valan betg, sche la relaziun da lavur vegn terminada pervia d'ina incapacitad da lavurar temporara en consequenza da malsogna, d'accident u d'invaliditad, sco er per persunas che pon sa referir ad in dretg da restar tenor la Cunvegna dals 21 da zercladur 1999¹¹¹ tranter la Confederaziun svizra e la Communitad europeica cun ses stadis commembers davart la libra circulaziun da persunas (CLC) u tenor la Convenziun dals 4 da schaner 1960¹¹² davart la constituziun da l'Associaziun europeica da commerzi liber (AECL).

¹ Cun excepziun da la permissiun da domicil po l'autoritad cumpetenta revocar permissiuns ed autras disposiziuns tenor questa lescha:

a.

sche la persuna estra ubain ses represchentant ha fatg indicaziuns faussas u ha taschentà fatgs relevants en la procedura da permissiun;

b.

sche la persuna estra è vegnida sentenziada ad in chasti da detenziun d'ina durada pli lunga u sch'ina mesira penala en il senn dals artitgels 59-61 u 64 CP¹¹⁴ è vegnida ordinada cunter ella;

c.

sche la persuna estra ha cuntrafatg considerablamain u repetidamain a la segirezza publica ed a l'urden public en Svizra u a l'exteriur u ha periclità tals u periclitescha la segirezza interna u externa;

d.

sche la persuna estra n'observa betg ina cundiziun ch'è colliada cun la disposiziun;

e.

sch'ina persuna, per la quala ella sto procurar, è dependenta da l'agid social; u

f.¹¹⁵

sche la persuna estra ha empruvà en moda abusiva da cuntanscher cun rampigns il dretg da burgais svizzer u sch'il dretg da burgais svizzer è vegnì retratg ad ella sin basa d'ina disposiziun legalmain valaivla pronunziada en il rom d'ina annullaziun tenor l'artitgel 36 da la Lescha federala dals 20 da zercladur 2014¹¹⁶ davart il dretg da burgais svizzer;

g.¹¹⁷

sche la persuna estra n'observa betg ina cunvegna d'integraziun senza motivs perstgisabels.

² Ina revocaziun è inadmissibla, sch'ella vegn motivada mo cun il fatg ch'igl era vegnì commess in delict, per il qual ina dretgira penala ha gia pronunzià in chasti u ina mesira, ma ha desistì da pronunziar in'expulsiun.

¹ La permissiun da domicil dastga vegnir revocada mo, sche:

a.¹¹⁸

las premissas tenor l'artitgel 62 alinea 1 litera a u b èn ademplidas;

b.

la persuna estra ha cuntrafatg grevamain a la segirezza publica ed a l'urden public en Svizra u a l'exteriur u ha periclità tals u ha periclità la segirezza interna u externa;

c.

la persuna estra u ina persuna, per la quala ella sto procurar, è dependenta en moda durabla e considerabla da l'agid social;

d.¹¹⁹

la persuna estra ha empruvà en moda abusiva da cuntanscher cun rampigns il dretg da burgais svizzer u il dretg da burgais svizzer è vegnì retratg ad ella sin basa d'ina disposiziun legalmain valaivla pronunziada en il rom d'ina annullaziun tenor l'artitgel 36 da la Lescha federala dals 20 da zercladur 2014¹²⁰ davart il dretg da burgais svizzer;

e.¹²¹

...

² La permissiun da domicil po vegnir revocada e remplazzada tras ina permissiun da dimora, sch'ils criteris d'integraziun da l'artitgel 58a n'èn betg ademplids.¹²²

³ Ina revocaziun è inadmissibla, sch'ella vegn motivada mo cun il fatg ch'igl era vegnì commess in delict, per il qual ina dretgira penala ha gia pronunzià in chasti u ina mesira, ma ha desistì da pronunziar in'expulsiun.¹²³

¹ Las autoritads cumpetentas decreteschan ina disposiziun da spedida ordinaria, sche:

a.

ina persuna estra na posseda betg ina permissiun necessaria;

b.

ina persuna estra n'ademplescha betg u betg pli las premissas per entrar en Svizra (art. 5);

c.

ina permissiun vegn refusada ad ina persuna estra u ina permissiun vegn revocada u betg pli prolungada suenter ina dimora permessa.

² Sche las persunas estras che sa trategnan illegalmain en Svizra possedan in titel da dimora valaivel d'in auter stadi ch'è lià tras ina da las cunvegnas d'associaziun a la reglamentaziun da Schengen¹²⁵ (stadi da Schengen), ston ellas vegnir ordinadas senza formalitads da sa render immediatamain en quest stadi. Sch'ellas na suondan betg questa ordinaziun, sto vegnir decretada ina disposiziun tenor l'alinea 1. Sch'ina partenza immediata da la Svizra è inditgada per motivs da la segirezza publica e da l'urden public u per motivs da la segirezza interna u externa, sto vegnir decretada ina disposiziun senza in'ordinaziun precedenta.

³ In recurs cunter disposiziuns tenor l'alinea 1 literas a e b sto vegnir inoltrà entaifer 5 dis da lavur suenter sia avertura. Il recurs n'ha betg in effect suspensiv. L'instanza da recurs decida entaifer 10 dis, sche l'effect suspensiv duai tuttina vegnir concedì.

⁴ Per persunas estras minorennas senza accumpagnament designeschan las autoritads chantunalas cumpetentas immediatamain ina persuna da confidenza che defenda lur interess per la durada da la procedura da spedida.

⁵ Il Cussegl federal definescha la rolla, las cumpetenzas e las incumbensas da la persuna da confidenza tenor l'alinea 4.¹²⁶

¹ Sch'in auter stadi ch'è lià tras ina da las cunvegnas d'associaziun a la reglamentaziun da Dublin (al. 4) è cumpetent - sin basa da las disposiziuns da l'Ordinaziun (UE) nr. 604/2013¹²⁸ - da realisar ina procedura d'asil e da spedida (stadi da Dublin), decretescha il SEM ina disposiziun da spedida cunter ina persuna che sa trategna illegalmain en Svizra.¹²⁹

² In recurs sto vegnir inoltrà entaifer 5 dis da lavur suenter l'avertura da la disposiziun. Il recurs n'ha betg in effect suspensiv. Entaifer il termin da recurs po la persuna estra dumandar da conceder l'effect suspensiv. Il Tribunal administrativ federal decida davart ina tala dumonda entaifer 5 dis da lavur suenter ch'ella è vegnida inoltrada. Sche l'effect suspensiv na vegn betg concedì entaifer quest termin, po la spedida vegnir exequida.

³ Cumpetent per exequir la spedida e, sche necessari, per garantir il pajament e la finanziaziun da l'agid social u da l'agid d'urgenza è il chantun da dimora da la persuna pertutgada.

^3bis Per persunas minorennas betg accumpagnadas è applitgabel l'artitgel 64 alinea 4.¹³⁰

⁴ Las cunvegnas d'associaziun a la reglamentaziun da Schengen èn inditgadas en l'agiunta 1 cifra 2.

Sch'ina persuna è entrada illegalmain en Svizra, la vegn la disposiziun da spedida averta cun in formular da standard.

¹ Persunas estras vegnan spedidas senza formalitads, sche:

a.

ellas vegnan - sin basa d'ina cunvegna da readmissiun - puspè recepidas da l'Austria, da la Belgia, da l'Estonia, da la Frantscha, da la Germania, da l'Italia, da la Lettonia, da la Lituania, dal Luxemburg, da la Norvegia, dals Pajais Bass, da la Pologna, da la Slovachia, da la Slovenia, da la Spagna, da la Svezia u da l'Ungaria;

b.¹³³

l'entrada è vegnida refusada precedentamain ad ellas tenor l'artitgel 14 dal Codex da cunfin tenor Schengen¹³⁴.

² Sche la persuna pertutgada pretenda quai immediatamain, vegn decretada ina disposiziun cun in formular da standard (art. 64b).

¹ Cun la disposiziun da spedida sto vegnir fixà in termin da partenza adequat tranter 7 e 30 dis. In termin da partenza pli lung sto vegnir fixà u il termin da partenza vegn prolungà, sche circumstanzas spezialas sco la situaziun famigliara, problems da la sanadad u ina durada lunga da la dimora pretendan quai.

² La spedida po vegnir exequida immediatamain u i po vegnir fixà in termin da partenza da pli pauc che 7 dis, sche:

a.

la persuna pertutgada è in privel per la segirezza publica e per l'urden public ubain per la segirezza interna u externa;

b.

indizis concrets laschan temair che la persuna pertutgada veglia mitschar da l'expulsiun;

c.

ina dumonda da conceder ina permissiun è vegnida refusada sco evidentamain nunmotivada u sco abusiva;

d.

la persuna pertutgada vegn - sin basa d'ina cunvegna da readmissiun - puspè recepida d'in stadi tenor l'artitgel 64c alinea 1 litera a;

e.¹³⁶

l'entrada tenor l'artitgel 14 dal Codex da cunfin da Schengen¹³⁷ è vegnida refusada precedentamain a la persuna pertutgada (art. 64c al. 1 lit. b);

f.

la persuna pertutgada vegn spedida or da la Svizra sin basa da las cunvegnas d'associaziun a la reglamentaziun da Dublin (art. 64a).

³ En spezial ils suandants indizis concrets laschan temair che la persuna pertutgada veglia mitschar da l'expulsiun:

a.

ella n'ademplescha betg l'obligaziun da cooperar tenor l'artitgel 90;

b.

ses cumportament d'enfin ussa lascha concluder ch'ella s'opponia ad ordinaziuns uffizialas;

c.

malgrà in scumond d'entrar en Svizra entra ella en il territori svizzer.¹³⁸

L'autoritad cumpetenta po obligar persunas estras suenter che la disposiziun da spedida è vegnida averta:

a.

da s'annunziar regularmain tar in'autoritad;

b.

da prestar segirezzas finanzialas adequatas;

c.

da depositar ils documents da viadi.

¹ L'autoritad cumpetenta procura che la disposiziun da spedida vegnia - sin dumonda - translatada en scrit u a bucca en ina lingua che vegn chapida da la persuna pertutgada u ch'ins po far quint ch'ella vegnia chapida da la persuna pertutgada.

² Sche la disposiziun da spedida vegn averta cun in formular da standard tenor l'artitgel 64b, na vegn ella betg translatada. A las persunas pertutgadas sto vegnir consegnà in fegl d'infurmaziun cun explicaziuns davart la disposiziun da spedida.

¹ Sche l'entrada en Svizra vegn refusada tar la controlla da cunfin a la plazza aviatica, sto la persuna estra bandunar immediatamain la Svizra.

² En num dal SEM decretescha l'autoritad ch'è cumpetenta per la controlla da cunfin entaifer 48 uras ina disposiziun motivada cun il formular tenor l'agiunta V part B dal Codex da cunfin tenor Schengen¹⁴². Cunter questa disposiziun poi vegnir fatg protesta en scrit tar il SEM entaifer 48 uras suenter la communicaziun. La protesta n'ha betg in effect suspensiv. Il SEM decida entaifer 48 uras davart la protesta.¹⁴³

^2bis Cunter la decisiun da protesta dal SEM poi vegnir fatg recurs entaifer 48 uras suenter la communicaziun. Il recurs n'ha betg in effect suspensiv. L'instanza da recurs decida entaifer 72 uras davart il recurs.¹⁴⁴

³ A persunas spedidas vegni permess da sa trategnair durant maximalmain 15 dis en las zonas da transit internaziunalas da las plazzas aviaticas per preparar la cuntinuaziun da lur viadi, sch'i na vegn betg ordinà l'expulsiun (art. 69) u l'arrest d'expulsiun u l'arrest pervia d'insubordinaziun (art. 76-78). Resalvadas restan las disposiziuns davart l'admissiun provisorica (art. 83) e davart l'inoltraziun d'ina dumonda d'asil (art. 22 LAsil¹⁴⁵).¹⁴⁶

¹ Il SEM dispona - cun resalva da l'alinea 5 - scumonds d'entrar en Svizra envers persunas estras spedidas, sche:

a.

la spedida po vegnir exequida immediatamain tenor l'artitgel 64d alinea 2 literas a-c;

b.

ellas n'èn betg partidas entaifer il termin fixà;

c.

ellas han cuntrafatg u pericliteschan la segirezza publica e l'urden public en Svizra u a l'exteriur; u

d.

ellas èn vegnidas chastiadas, perquai ch'ellas han commess acts en il senn dals artitgels 115 alinea 1, 116, 117 u 118 u perquai ch'ellas han empruvà da commetter tals acts.¹⁴⁹

² El po disponer scumonds d'entrar en Svizra envers persunas estras che:

a.

han chaschunà custs d'agid social;

b.

èn vegnidas prendidas en arrest preparatoric, en arrest d'expulsiun u en arrest pervia d'insubordinaziun (art. 75-78).¹⁵⁰

³ Il scumond d'entrar en Svizra vegn disponì per ina durada da maximalmain 5 onns. El po vegnir disponì per ina perioda pli lunga, sche la persuna pertutgada è in privel gravant per la segirezza publica e per l'urden public.

⁴ Per mantegnair la segirezza interna u externa da la Svizra po l'Uffizi federal da polizia (fedpol) disponer in scumond d'entrar en Svizra envers persunas estras; el consultescha ordavant il Servetsch d'infurmaziun da la Confederaziun (SIC). Il fedpol po disponer scumonds d'entrar en Svizra per ina durada da dapli che 5 onns ed en cas gravants per ina durada illimitada.

⁵ Per motivs umanitars u per auters motivs impurtants po l'autoritad disponenta desister excepziunalmain da decretar in scumond d'entrar en Svizra u abolir definitivamain u temporarmain in scumond d'entrar en Svizra. En quest connex ston vegnir considerads en spezial ils motivs che han chaschunà il scumond d'entrar en Svizra sco er la protecziun da la segirezza publica e da l'urden public ed il mantegniment da la segirezza interna u externa da la Svizra e vegnir cumparegliads cun ils interess privats da la persuna pertutgada.¹⁵¹

¹ Per mantegnair la segirezza interna u externa da la Svizra po il fedpol disponer in'expulsiun visavi persunas estras: el consultescha ordavant il SIC.¹⁵²

² Cun l'expulsiun sto vegnir fixà in termin da partenza adequat.

³ L'expulsiun vegn colliada cun in scumond d'entrar en Svizra d'ina durada limitada u illimitada. L'autoritad che dispona po abolir temporarmain il scumond d'entrar en Svizra, sch'i èn avant maun motivs impurtants.

⁴ Sche la persuna pertutgada ha cuntrafatg considerablamain u repetidamain a la segirezza publica ed a l'urden public u ha periclità tals u ha periclità la segirezza interna u externa, po l'expulsiun vegnir exequida immediatamain.

¹ L'autoritad cumpetenta inscriva en il sistem d'infurmaziun da Schengen (SIS) las datas da burgais da terzs stadis, cunter ils quals è vegnida disponida ina da las suandantas decisiuns da return:

a.

ina spedida tenor l'artitgel 64;

b.

in'expulsiun tenor l'artitgel 68;

c.

in'expulsiun tenor l'artitgel 66a u 66a^bis CP¹⁵⁴ u tenor l'artitgel 49a u 49a^bis LPM¹⁵⁵ il mument da l'ordinaziun da l'execuziun;

d.

ina spedida cun ordinaziun da l'execuziun tenor ils artitgels 44 e 45 LAsil¹⁵⁶.

² Las datas da burgais da terzs stadis, cunter ils quals èn vegnids decretads scumonds d'entrar en Svizra tenor ils artitgels 67 e 68 alinea 3 sco er in'expulsiun, vegnan inscrittas en il SIS tras l'autoritad cumpetenta, sche las premissas da l'Ordinaziun (UE) 2018/1861¹⁵⁷ èn ademplidas.

³ Il SEM po furnir al SIS las datas biometricas ch'èn gia disponiblas en il sistem automatic d'identificaziun da las improntas dal det tenor l'artitgel 354 CP (AFIS) u en il SIMIC. Las datas pon vegnir furnidas en moda automatisada.

⁴ Las autoritads ch'èn cumpetentas per publitgar decisiuns tenor ils alineas 1 e 2, inscrivan en il SIMIC las datas persunalas da la persuna che duai vegnir publitgada. Sch'il maletg da la fatscha e las improntas dals dets n'èn anc betg avant maun, inscrivan ellas questas datas - u laschan ellas inscriver talas tras las autoritads cumpetentas - en il AFIS, per che las datas possian vegnir furnidas al SIS.

⁵ En il rom da sias publicaziuns po il fedpol furnir al SIS las datas biometricas ch'èn gia disponiblas en il AFIS. Las datas pon vegnir furnidas en moda automatisada. Sche naginas datas biometricas n'èn disponiblas, po il fedpol ordinar a las autoritads che constateschan ina correspundenza cun ina publicaziun, da registrar posteriuramain questas datas.

⁶ Il Cussegl federal regla la procedura e las cumpetenzas per l'endataziun e per la transmissiun da las datas tenor ils alineas 1-5, per che las datas possian vegnir publitgadas en il SIS. El po prevair excepziuns en connex cun l'endataziun e cun la furniziun da datas biometricas.

¹ Las infurmaziuns supplementaras en connex cun ina publicaziun tenor l'artitgel 68a alineas 1 e 2 tranter ils stadis da Schengen vegnan barattadas sur il post da contact, da coordinaziun e da consultaziun per il barat d'infurmaziuns en connex cun las publicaziuns en il SIS (biro SIRENE).

² Sche l'Uffizi federal da la duana e da la segirezza dals cunfins¹⁵⁹ e las autoritads chantunalas da polizia, ch'èn responsablas per la controlla dals cunfins exteriurs da Schengen u cumpetentas sin il territori svizzer, constateschan ch'in burgais d'in terz stadi, ch'è vegnì publitgà d'in auter stadi da Schengen per il return, n'ha betg ademplì sia obligaziun da return, infurmeschan els il biro SIRENE.

³ Sch'igl è necessari da consultar las autoritads cumpetentas d'auters stadis da Schengen en connex cun ina publicaziun en il SIS, ha la consultaziun lieu sur il biro SIRENE.

¹ Sch'il burgais d'in terz stadi, ch'è vegnì publitgà d'in auter stadi da Schengen en il SIS per il return, banduna il territori da Schengen, sto l'autoritad cumpetenta per la controlla da cunfin emetter ina conferma dal return per mauns dal biro SIRENE. Il biro SIRENE transmetta la conferma al stadi da Schengen che ha fatg la publicaziun da return, per ch'el stizzia la publicaziun en il SIS.

² Il biro SIRENE transmetta las confermas da return d'auters stadis da Schengen a l'autoritad svizra che ha fatg la publicaziun, per ch'ella stizzia la publicaziun.

¹ Las publicaziuns tenor l'artitgel 68a alinea 1 vegnan stizzadas tras l'autoritad che ha fatg talas, uschespert che:

a.

la persuna publitgada ha bandunà il territori da Schengen davent d'in auter stadi da Schengen;

b.

las decisiuns èn vegnidas revocadas u annulladas; u

c.

igl è enconuschent che la persuna pertutgada ha obtegnì la naziunalitad d'in stadi da la UE/AECL.

² Las publicaziuns da return en il SIS tenor l'artitgel 68a alinea 1 vegnan stizzadas tras l'autoritad cumpetenta per la controlla da cunfin, uschespert che la persuna publitgada banduna il territori da Schengen davent da la Svizra.

³ Publicaziuns cun l'intent da refusar l'entrada e la dimora en Svizra tenor l'artitgel 68a alinea 2, vegnan stizzadas tras l'autoritad che las ha fatgas, uschespert che:

a.

la durada dal scumond d'entrar en Svizra u da l'expulsiun è scadida;

b.

las decisiuns èn vegnidas revocadas u annulladas; u

c.

igl è enconuschent che la persuna pertutgada ha obtegnì la naziunalitad d'in stadi da la UE/AECL.

⁴ Cura che publicaziuns da return vegnan stizzadas tenor l'alinea 1 litera a u tenor l'alinea 2, vegn activada en il SIS immediatamain in'eventuala publicaziun cun l'intent da refusar l'entrada e la dimora en Svizra.

¹ Las datas arcunadas en il SIS sco er las infurmaziuns supplementaras appartegnentas na dastgan betg vegnir transmessas a terzs stadis, ad organisaziuns internaziunalas, a posts privats u a persunas natiralas.

² Il SEM po transmetter questas datas ed infurmaziuns ad in terz stadi, sch'igl è - en vista al return d'ina persuna davent d'in terz stadi - necessari d'identifitgar questa persuna che sa trategna illegalmain en Svizra ubain d'emetter in document da viadi u in document da legitimaziun per ella, quai sut la cundiziun ch'il stadi che ha fatg la publicaziun ha dà ses consentiment e che las premissas da l'artitgel 15 da l'Ordinaziun (UE) 2018/1860¹⁶³ èn ademplidas.

¹ L'autoritad chantunala cumpetenta expulsescha persunas estras, sche:

a.

ellas laschan passar il termin ch'è vegnì fixà per lur partenza da la Svizra;

b.

lur spedida u lur expulsiun po vegnir exequida immediatamain;

c.¹⁶⁵

ellas sa chattan en arrest tenor ils artitgels 76 e 77 ed igl è avant maun ina decisiun d'expulsiun u da spedida cun vigur legala u ina decisiun d'expulsiun cun vigur legala tenor l'artitgel 66a u 66a^bis CP¹⁶⁶ u tenor l'artitgel 49a u 49a^bis LPM¹⁶⁷.

² Sche persunas estras han la pussaivladad da bandunar la Svizra legalmain en plirs stadis, las po l'autoritad cumpetenta expulsar en il pajais da lur tscherna.

³ L'autoritad cumpetenta po suspender l'expulsiun per in tschert temp, sche circumstanzas spezialas sco problems da la sanadad da la persuna pertutgada u la mancanza da meds da transport pretendan quai. L'autoritad cumpetenta conferma a la persuna pertutgada en scrit la suspensiun da l'expulsiun.¹⁶⁸

⁴ Avant ch'expulsar persunas estras minorennas betg accumpagnadas verifitgescha l'autoritad cumpetenta che quellas vegnian surdadas en il pajais da return ad in commember da la famiglia, ad in avugà ubain ad ina instituziun da recepziun che garantescha la protecziun da l'uffant.¹⁶⁹

¹ Durant ina procedura d'expulsiun u da spedida po l'autoritad chantunala cumpetenta laschar perquirir la persuna pertutgada sco er chaussas ch'ella porta cun sai, e quai per metter en segirezza documents da viadi e d'identitad. La perquisiziun dastga vegnir fatga mo d'ina persuna da la medema schlattaina.

² Sche l'emprima instanza ha pronunzià ina decisiun, po l'autoritad giudiziala ordinar la perquisiziun d'ina abitaziun u d'auters locals, sch'igl exista in suspect che la persuna che sto vegnir spedida u expulsada sa zuppia là ubain ch'i vegnian zuppads là documents da viadi e d'identitad ch'èn necessaris per la procedura e per l'execuziun.¹⁷⁰

¹ Il Departament federal da giustia e polizia (DFGP) sustegna ils chantuns che han l'incumbensa d'exequir ina spedida, in'expulsiun tenor questa lescha u in'expulsiun tenor l'artitgel 66a u 66a^bis CP¹⁷¹ u tenor l'artitgel 49a u 49a^bis LPM¹⁷², e quai cunzunt:¹⁷³

a.

cun cooperar tar la procuraziun da documents da viadi;

b.

cun organisar il viadi;

c.¹⁷⁴

cun garantir la collavuraziun tranter ils chantuns pertutgads ed il DFAE.

² Per ademplir las incumbensas tenor l'alinea 1, en spezial las incumbensas da las literas a e b, po il DFGP collavurar cun l'agentura da l'Uniun europeica ch'è cumpetenta per survegliar ils cunfins exteriurs da Schengen.¹⁷⁵

¹ Il SEM ed ils chantuns coopereschan a las acziuns internaziunalas da repatriament sin basa da l'Ordinaziun (UE) 2019/1896¹⁷⁷; els mettan a disposiziun il persunal necessari. La Confederaziun indemnisescha ils chantuns per questas acziuns. Il Cussegl federal regla l'autezza e las modalitads da las indemnisaziuns.¹⁷⁸

² Il DFGP po far cun l'agentura da l'Uniun europeica ch'è cumpetenta per survegliar ils cunfins exteriurs dal territori da Schengen cunvegnas davart l'engaschament dal persunal dal SEM e dals chantuns per las acziuns internaziunalas da repatriament sco er davart l'engaschament da terzas persunas per la surveglianza dals repatriaments.

³ Il DFGP fa cun ils chantuns ina cunvegna davart las modalitads da quests engaschaments.

¹ Il Cussegl federal regla la procedura e las cumpetenzas per survegliar las expulsiuns e las acziuns internaziunalas da repatriament.

² El po confidar a terzas persunas incumbensas en il rom da la surveglianza da las expulsiuns e da las acziuns internaziunalas da repatriament.

¹ La persuna medicinala spezialisada che fa il tractament transmetta sin dumonda las datas medicinalas da las persunas cun ina decisiun da spedida u d'expulsiun cun vigur legala, ch'èn necessarias per giuditgar lur abilitad da vegnir transportadas, a las suandantas autoritads, uschenavant che quellas dovran las datas per ademplir lur incumbensas legalas:

a.

autoritads chantunalas cumpetentas per la spedida u per l'expulsiun;

b.

ils collavuraturs dal SEM ch'èn cumpetents per l'organisaziun centrala e per la coordinaziun da l'execuziun sfurzada da la spedida e da l'expulsiun;

c.

persunas medicinalas spezialisadas che fan - per incumbensa dal SEM - la surveglianza medicinala tar l'execuziun da la spedida e da l'expulsiun il mument da la partenza da la Svizra.

² Il Cussegl federal regla la conservaziun e la stizzada da las datas.

¹ L'autoritad federala u chantunala cumpetenta po tegnair en fermanza persunas che n'han nagina permissiun da dimora curta, nagina permissiun da dimora u nagina permissiun da domicil:

a.

per avrir ina disposiziun en connex cun lur status da dimora;

b.

per constatar lur identitad u lur naziunalitad, uschenavant che lur cooperaziun persunala è necessaria per far quai;

c.¹⁸²

per garantir ch'ellas vegnian surdadas a las autoritads cumpetentas d'in stadi vischin sin basa d'ina cunvegna da readmissiun.

² La persuna dastga vegnir tegnida en fermanza mo per la durada da la cooperaziun u da l'interrogaziun necessaria sco er per il transport ch'è eventualmain necessari, u fin ch'ella vegn surdada a las autoritads cumpetentas d'in stadi vischin, maximalmain dentant 3 dis.¹⁸³

³ Sch'ina persuna vegn tegnida en fermanza, sto ella:

a.

vegnir infurmada davart il motiv da sia fermanza;

b.

avair la pussaivladad d'entrar en contact cun las persunas che la surveglian, sch'ella basegna agid.

⁴ Sche la fermanza dura probablamain dapli che 24 uras, sto la persuna pertutgada survegnir avant la pussaivladad da liquidar u da laschar liquidar chaussas persunalas urgentas.

⁵ Sin dumonda sto l'autoritad giudiziala cumpetenta controllar posteriuramain la legitimitad da la fermanza.

⁶ La durada da la fermanza na vegn betg messa a quint a la durada d'in eventual arrest d'expulsiun, d'in eventual arrest preparatoric u d'in eventual arrest pervia d'insubordinaziun.

¹ L'autoritad chantunala cumpetenta po far la cundiziun ad ina persuna estra da betg bandunar in territori ch'è vegnì assegnà ad ella u da betg entrar en in tschert territori, sche:

a.

ella n'ha nagina permissiun da dimora curta, nagina permissiun da dimora u nagina permissiun da domicil ed ella disturba u periclitescha la segirezza publica e l'urden public; questa mesira serva cunzunt a cumbatter il commerzi illegal cun narcotics; u

b.¹⁸⁴

ina decisiun da spedida u d'expulsiun cun vigur legala è avant maun ed indizis concrets laschan temair che la persuna pertutgada na vegnia betg a partir da la Svizra entaifer il termin fixà ubain ella n'ha betg observà il termin ch'è vegnì fixà per ella per partir da la Svizra;

c.¹⁸⁵

l'expulsiun è vegnida suspendida (art. 69 al. 3).

^1bis L'autoritad chantunala cumpetenta fa ad ina persuna che vegn collocada en in center spezial tenor l'artitgel 24a LAsil¹⁸⁶ la cundiziun da betg bandunar in territori ch'è vegnì assegnà ad ella u da betg entrar en in tschert territori.¹⁸⁷

² Questas mesiras vegnan ordinadas da l'autoritad da quel chantun ch'è responsabel per exequir la spedida u l'expulsiun. Per persunas che sa trategnan en ils centers da la Confederaziun è cumpetent il chantun, nua che quest center sa chatta. Il scumond d'entrar en in tschert territori po vegnir decretà er da l'autoritad da quel chantun, en il qual quest territori sa chatta.¹⁸⁸

³ Cunter l'ordinaziun da questas mesiras po vegnir fatg recurs tar in'autoritad chantunala giudiziala. Il recurs n'ha betg in effect suspensiv.

¹ Per garantir l'execuziun d'ina procedura da spedida u d'expulsiun u d'ina procedura penala, en la quala smanatscha in'expulsiun tenor l'artitgel 66a u 66a^bis CP¹⁸⁹ u tenor l'artitgel 49a u 49a^bis LPM¹⁹⁰, po l'autoritad chantunala cumpetenta arrestar ina persuna estra che n'ha nagina permissiun da dimora curta, nagina permissiun da dimora u nagina permissiun da domicil, e quai durant la preparaziun da la decisiun davart sia permissiun da dimora durant maximalmain 6 mais, sche la persuna:¹⁹¹

a.¹⁹²

refusa d'inditgar sia identitad en la procedura d'asil, en la procedura da spedida u d'expulsiun u en la procedura penala, en la quala smanatscha in'expulsiun tenor l'artitgel 66a u 66a^bis CP u tenor l'artitgel 49a u 49a^bis LPM, inoltrescha pliras dumondas d'asil sut differentas identitads, na dat repetidamain betg suatientscha ad ina citaziun, e quai senza motivs suffizients, u n'observa betg autras ordinaziuns da las autoritads en la procedura d'asil;

b.

banduna in territori ch'è vegnì assegnà ad ella u entra en in territori ch'è scumandà per ella tenor l'artitgel 74;

c.

entra en il territori da la Svizra malgrà in scumond d'entrar en Svizra e na po betg vegnir spedida immediatamain;

d.

inoltrescha ina dumonda d'asil suenter che tala è vegnida refusada pervia d'ina revocaziun ch'è entrada en vigur legala (art. 62 e 63) u perquai che la permissiun n'è betg vegnida prolungada, perquai ch'ella aveva violà la segirezza publica e l'urden public u periclità la segirezza interna u externa;

e.

inoltrescha ina dumonda d'asil suenter ch'ella è vegnida expulsada (art. 68);

f.

sa trategna illegalmain en Svizra, inoltrescha ina dumonda d'asil ed intenziunescha uschia evidentamain d'evitar l'execuziun smanatschanta d'ina spedida u d'ina expulsiun; ina tala intenziun po vegnir supponida, sch'igl è stà pussaivel e raschunaivel d'inoltrar pli baud la dumonda d'asil e sche la dumonda vegn inoltrada en in stretg connex da temp cun in'arrestaziun, cun ina procedura penala, cun l'execuziun d'in chasti u cun il decret d'ina disposiziun da spedida;

g.

smanatscha seriusamain autras persunas u periclitescha considerablamain lur corp e lur vita e vegn persequitada penalmain pervia da quai u è vegnida sentenziada pervia da quai;

h.

è vegnida sentenziada pervia d'in crim;

i.¹⁹³

periclitescha, tenor las enconuschientschas dal fedpol u dal SIC, la segirezza interna u externa da la Svizra.

^1bis ...¹⁹⁴

² L'autoritad cumpetenta decida senza retard davart il dretg da dimora da la persuna arrestada.

¹ Sch'ina decisiun da spedida u d'expulsiun d'emprima instanza tenor questa lescha ubain in'expulsiun d'emprima instanza tenor l'artitgel 66a u 66a^bis CP¹⁹⁵ u tenor l'artitgel 49a u 49a^bis LPM¹⁹⁶ è vegnida averta, po l'autoritad cumpetenta prender las suandantas mesiras per garantir l'execuziun:¹⁹⁷

a.

laschar la persuna pertutgada vinavant en arrest, sch'ella sa chatta gia en arrest sin basa da l'artitgel 75;

b.

arrestar la persuna pertutgada, sche:

1.¹⁹⁸

i èn avant maun motivs tenor l'artitgel 75 alinea 1 litera a, b, c, f, g, h u i,

2.¹⁹⁹

...

3.²⁰⁰

indizis concrets laschan temair ch'ella veglia mitschar da l'expulsiun, cunzunt perquai ch'ella n'ademplescha betg l'obligaziun da cooperar tenor l'artitgel 90 da questa lescha sco er tenor l'artitgel 8 alinea 1 litera a u alinea 4 LAsil²⁰¹,

4.

ses cumportament d'enfin ussa lascha concluder ch'ella s'opponia ad ordinaziuns uffizialas,

5.²⁰²

la decisiun da spedida è vegnida averta en in center da la Confederaziun e l'execuziun da la spedida è previsibla.

6.²⁰³

...

^1bis En ils cas da Dublin sa drizza l'ordinaziun da l'arrest tenor l'artitgel 76a.²⁰⁴

² L'arrest tenor l'alinea 1 litera b cifra 5 dastga durar maximalmain 30 dis.²⁰⁵

³ Ils dis d'arrest ston vegnir mess a quint a la durada maximala tenor l'artitgel 79.²⁰⁶

⁴ Las mesiras ch'èn necessarias per exequir la spedida, l'expulsiun tenor questa lescha u l'expulsiun tenor l'artitgel 66a u 66a^bis CP u tenor l'artitgel 49a u 49a^bis LPM ston vegnir prendidas immediatamain.²⁰⁷

¹ Per garantir la spedida da la persuna estra pertutgada en il stadi da Dublin ch'è cumpetent per la procedura d'asil, po l'autoritad cumpetenta arrestar questa persuna, sche las suandantas cundiziuns èn ademplidas en il cas singul:

a.

indizis concrets laschan temair che la persuna veglia mitschar da l'execuziun da la spedida;

b.

l'arrest è proporziunal; e

c.

mesiras main rigurusas na pon betg vegnir applitgadas en moda efficazia (art. 28 al. 2 da l'Ordinaziun [UE] nr. 604/2013²⁰⁹).

² Ils suandants indizis concrets laschan temair che la persuna pertutgada veglia mitschar da l'execuziun da la spedida:

a.

en la procedura d'asil u da spedida n'observa la persuna pertutgada betg las ordinaziuns da las autoritads, en spezial tras quai ch'ella refusa da revelar sia identitad, ed ella n'ademplescha uschia betg sia obligaziun da cooperar tenor l'artitgel 3 alinea 1 litera a LAsil²¹⁰ u na dat repetidamain e senza motivs suffizients betg suatientscha ad ina citaziun;

b.

ses cumportament en Svizra u a l'exteriur lascha concluder ch'ella s'opponia ad ordinaziuns uffizialas;

c.

ella inoltrescha pliras dumondas d'asil sut differentas identitads;

d.

ella banduna in territori ch'è vegnì assegnà ad ella u entra en in territori ch'è scumandà per ella tenor l'artitgel 74;

e.

malgrà in scumond d'entrar en Svizra entra ella en il territori da la Svizra e na po betg vegnir spedida immediatamain;

f.

ella sa trategna illegalmain en Svizra, inoltrescha ina dumonda d'asil ed intenziunescha uschia evidentamain d'evitar l'execuziun smanatschanta d'ina spedida;

g.

ella smanatscha seriusamain autras persunas u periclitescha considerablamain lur corp e lur vita e vegn persequitada penalmain pervia da quai u è vegnida sentenziada pervia da quai;

h.

ella è vegnida sentenziada pervia d'in crim;

i.

envers l'autoritad cumpetenta neghescha ella ch'ella posseda u ha possedì in titel da dimora respectivamain in visum en in stadi da Dublin u ch'ella ha inoltrà là ina dumonda d'asil;

j.²¹¹

tenor las enconuschientschas dal fedpol u dal SIC periclitescha ella la segirezza interna u externa da la Svizra.

³ A partir da l'ordinaziun da l'arrest po la persuna pertutgada vegnir laschada vinavant en arrest u vegnir prendida en arrest per ina durada da maximalmain:

a.

7 emnas durant la preparaziun da la decisiun davart la cumpetenza per la dumonda d'asil; latiers tutgan l'inoltraziun da la dumonda a l'auter stadi da Dublin da surpigliar la persuna, il temp da spetga fin a la resposta u fin a l'acceptaziun taciturna da la dumonda sco er la redacziun da la decisiun e la communicaziun da tala;

b.

5 emnas durant ina procedura tenor l'artitgel 5 da l'Ordinaziun (CE) nr. 1560/2003²¹²;

c.

6 emnas per garantir l'execuziun tranter la communicaziun da la decisiun da spedida u d'expulsiun respectivamain suenter la terminaziun da l'effect suspensiv d'in eventual med legal inoltrà cunter la decisiun da spedida u d'expulsiun pronunziada da l'emprima instanza e tranter il transferiment da la persuna pertutgada al stadi da Dublin cumpetent.

⁴ Sch'ina persuna refusa d'entrar en in med da transport en vista a la realisaziun dal transferiment en il stadi da Dublin cumpetent u sch'ella impedescha en autra moda e maniera il transferiment tras ses cumportament persunal, po ella vegnir prendida en arrest per garantir il transferiment, uschenavant ch'i n'è betg pli pussaivel d'ordinar l'arrest tenor l'alinea 3 litera c ed ina mesira main rigurusa è invana. L'arrest dastga durar mo uschè ditg, fin ch'in nov transferiment è pussaivel, maximalmain dentant 6 emnas. Cun il consentiment da l'autoritad giudiziala po l'arrest vegnir prolungà, sche la persuna pertutgada n'è vinavant betg pronta da midar ses cumportament. Quest arrest dura maximalmain 3 mais.

⁵ Ils dis d'arrest ston vegnir mess a quint a la durada maximala tenor l'artitgel 79.

¹ Per garantir l'execuziun da la spedida u da l'expulsiun po l'autoritad chantunala cumpetenta arrestar ina persuna, sche:

a.

ina decisiun executabla è avant maun;

b.

questa persuna n'ha betg bandunà la Svizra entaifer il termin fixà; e

c.

ella ha stuì procurar ils documents da viadi per questa persuna.

² L'arrest dastga durar maximalmain 60 dis.

³ Las mesiras ch'èn necessarias per exequir la spedida u l'expulsiun ston vegnir prendidas immediatamain.

¹ Sch'ina persuna estra n'ha betg ademplì sia obligaziun da partir da la Svizra entaifer il termin ch'è vegnì fixà per ella e sche la spedida legalmain valaivla, l'expulsiun legalmain valaivla tenor questa lescha u l'expulsiun legalmain valaivla tenor l'artitgel 66a u 66a^bis CP²¹³ u tenor l'artitgel 49a u 49a^bis LPM²¹⁴ na po betg vegnir exequida pervia da ses cumportament persunal, po ella vegnir arrestada per garantir ch'ella adempleschia l'obligaziun da partir da la Svizra, premess che l'ordinaziun da l'arrest d'expulsiun na saja betg admessa e ch'ina autra mesira main severa n'haja nagin success.²¹⁵

² L'arrest po vegnir ordinà per 1 mais. Cun il consentiment da l'autoritad chantunala giudiziala po el vegnir prolungà per mintgamai 2 mais, sche la persuna pertutgada n'è vinavant betg pronta da midar ses cumportament e da partir da la Svizra. L'artitgel 79 resta resalvà.²¹⁶

³ L'arrest e sia prolungaziun vegnan ordinads da l'autoritad da quel chantun ch'è responsabel per l'execuziun da la spedida u da l'expulsiun. Sch'ina persuna pertutgada è gia en arrest sin basa da l'artitgel 75, 76 u 77, po ella vegnir laschada vinavant en arrest, sche las premissas da l'alinea 1 èn ademplidas.²¹⁷

⁴ L'emprima ordinaziun da l'arrest sto vegnir controllada d'ina autoritad giudiziala il pli tard suenter 96 uras, e quai sin basa d'ina tractativa a bucca. Sin dumonda da la persuna arrestada sto la prolungaziun da l'arrest vegnir controllada da l'autoritad giudiziala entaifer 8 dis da lavur, e quai sin basa d'ina tractativa a bucca. La cumpetenza da controlla sa drizza tenor l'artitgel 80 alineas 2 e 4.

⁵ Las cundiziuns d'arrest sa drizzan tenor l'artitgel 81.

⁶ L'arrest vegn terminà, sche:

a.

ina partenza da la Svizra n'è betg pussaivla en moda independenta e confurm a l'obligaziun, schebain che la persuna pertutgada ha ademplì las obligaziuns da cooperar cun las autoritads;

b.

la partenza da la Svizra ha lieu confurm a las instrucziuns;

c.

l'arrest d'expulsiun vegn ordinà;

d.

ina dumonda da vegnir relaschà da l'arrest vegn ademplida.

¹ L'arrest preparatoric e l'arrest d'expulsiun tenor ils artitgels 75-77 sco er l'arrest pervia d'insubordinaziun tenor l'artitgel 78 na dastgan betg surpassar ensemen la durada maximala d'arrest da 24 mais.

² La durada maximala da l'arrest po vegnir prolungada cun il consentiment da l'autoritad giudiziala chantunala per ina tscherta durada, dentant maximalmain per 12 mais, per persunas minorennas tranter 15 e 18 onns per maximalmain 6 mais, sche:

a.

la persuna pertutgada na cooperescha betg cun l'autoritad cumpetenta;

b.

la transmissiun dals documents ch'èn necessaris per la partenza da la Svizra tras in stadi che n'è betg in stadi da Schengen sa retardescha.

¹ L'arrest vegn ordinà da las autoritads da quel chantun ch'è responsabel per l'execuziun da la spedida u da l'expulsiun. Per persunas che sa trategnan en ils centers da la Confederaziun è responsabel per l'ordinaziun da l'arrest preparatoric (art. 75) il chantun, nua ch'il center sa chatta. En ils cas tenor l'artitgel 76 alinea 1 litera b cifra 5 vegn l'arrest ordinà dal chantun, nua ch'il center da la Confederaziun sa chatta.²¹⁹

^1bis En ils cas tenor l'artitgel 76 alinea 1 litera b cifra 5 vegn l'arrest ordinà dal chantun, nua ch'il center da la Confederaziun sa chatta; sch'in auter chantun ch'il chantun, nua ch'il center da la Confederaziun sa chatta, è - sin basa da l'artitgel 46 alinea 1^bis terza frasa LAsil²²⁰ - vegnì declerà sco cumpetent per exequir la spedida, è el er cumpetent per ordinar l'arrest.²²¹

² La legitimitad e la commensurabladad da l'arrest ston vegnir controlladas d'ina autoritad giudiziala il pli tard suenter 96 uras, e quai sin basa d'ina tractativa a bucca. Sche l'arrest d'expulsiun è vegnì ordinà tenor l'artitgel 77, vegn la procedura per controllar l'arrest fatga en scrit.²²²

^2bis En cas d'in arrest tenor l'artitgel 76 alinea 1 litera b cifra 5 vegnan - sin dumonda da la persuna arrestada - la legitimitad e la commensurabladad da l'arrest controlladas d'ina autoritad giudiziala en ina procedura en scrit. Questa controlla po vegnir dumandada da tut temp.²²³

³ L'autoritad giudiziala po renunziar ad ina tractativa a bucca, sche l'expulsiun vegn previsiblamain a succeder entaifer 8 dis suenter l'ordinaziun da l'arrest e sche la persuna pertutgada ha declerà en scrit ch'ella saja d'accord cun quai. Sche l'expulsiun na po betg vegnir fatga entaifer quest termin, sto ina tractativa a bucca vegnir prendida suenter il pli tard 12 dis suenter l'ordinaziun da l'arrest.

⁴ Tar la controlla d'ina decisiun davart l'ordinaziun, davart la cuntinuaziun e davart l'aboliziun da l'arrest resguarda l'autoritad giudiziala er las relaziuns famigliaras da la persuna arrestada e las circumstanzas da l'execuziun da l'arrest. Igl è exclus d'ordinar in arrest preparatoric, in arrest d'expulsiun u in arrest pervia d'insubordinaziun envers uffants e giuvenils che n'han betg anc cumplenì 15 onns.²²⁴

⁵ 1 mais suenter che l'arrest è vegnì controllà po la persuna arrestada inoltrar ina dumonda da vegnir relaschada da l'arrest. Davart la dumonda sto l'autoritad giudiziala decider entaifer 8 dis da lavur sin basa d'ina tractativa a bucca. Ina nova dumonda da vegnir relaschà da l'arrest po vegnir fatga suenter 1 mais en cas da l'arrest tenor l'artitgel 75 u suenter 2 mais en cas da l'arrest tenor l'artitgel 76.

⁶ L'arrest vegn terminà, sche:

a.

il motiv d'arrest scada u i sa mussa che la spedida u l'expulsiun n'è betg exequibla per motivs giuridics u effectivs;

b.

ina dumonda da vegnir relaschà da l'arrest vegn ademplida;

c.

la persuna arrestada cumenza in chasti u ina mesira da detenziun.

¹ Per ordinar l'arrest tenor l'artitgel 76a è cumpetent:

a.²²⁶

en cas da persunas che sa trategnan en in center da la Confederaziun: il chantun ch'è - sin basa da l'artitgel 46 alinea 1^bis terza frasa LAsil²²⁷ - vegnì designà sco cumpetent per exequir la spedida, ed en ils ulteriurs cas il chantun, nua ch'il center da la Confederaziun sa chatta;

b.

en cas da persunas ch'èn vegnidas attribuidas ad in chantun u che sa trategnan en in chantun senza avair inoltrà ina dumonda d'asil (art. 64a): il chantun correspundent.

² ...²²⁸

³ Sin dumonda da la persuna arrestada vegnan la legitimitad e la commensurabladad da l'arrest controlladas d'ina autoritad giudiziala en ina procedura en scrit. Questa controlla po vegnir dumandada da tut temp.²²⁹

⁴ La persuna arrestada po inoltrar da tut temp ina dumonda da vegnir relaschada da l'arrest. Davart la dumonda sto l'autoritad giudiziala decider entaifer 8 dis da lavur en ina procedura en scrit.

⁵ L'ordinaziun da l'arrest envers uffants e giuvenils sut 15 onns è exclusa.

⁶ En cas d'ina ordinaziun d'arrest envers requirents d'asil minorens betg accumpagnads vegn infurmada ordavant la persuna da confidenza tenor l'artitgel 64a alinea 3^bis da questa lescha u tenor l'artitgel 17 alinea 3 LAsil.

⁷ L'arrest vegn terminà, sche:

a.

il motiv d'arrest scada u i sa mussa che la spedida u che l'expulsiun n'è betg exequibla per motivs giuridics u effectivs;

b.

ina dumonda da vegnir relaschà da l'arrest vegn ademplida; u

c.

la persuna arrestada cumenza in chasti u ina mesira da detenziun.

⁸ Tar la controlla d'ina decisiun davart l'ordinaziun, davart la cuntinuaziun e davart l'aboliziun da l'arrest resguarda l'autoritad giudiziala er las relaziuns famigliaras da la persuna arrestada e las circumstanzas da l'execuziun da l'arrest.

¹ Ils chantuns procuran ch'ina persuna che vegn designada da la persuna estra arrestada e che sa chatta en Svizra vegnia infurmada. La persuna arrestada po avair contact a bucca u en scrit cun sia represchentanza legala sco er cun confamigliars e cun autoritads consularas.

² L'arrest sto vegnir exequì en instituziuns d'arrest che servan ad exequir l'arrest preparatoric, l'arrest d'expulsiun e l'arrest pervia d'insubordinaziun. Sche quai n'è betg pussaivel en spezial per motivs da capacitad en cas excepziunals, ston las persunas estras arrestadas vegnir collocadas separadamain da persunas en l'arrest d'inquisiziun u en l'execuziun da chastis.²³¹

³ Concepind l'arrest stoi vegnir tegnì quint dals basegns da persunas che basegnan protecziun, da persunas minorennas betg accumpagnadas e da famiglias cun uffants minorens.²³²

⁴ Plinavant sa drizzan las cundiziuns d'arrest:

a.

en cas da repatriaments en in terz stadi: tenor ils artitgels 16 alinea 3 e 17 da la Directiva 2008/115/CE²³³;

b.

en cas da transferiments da Dublin: tenor l'artitgel 28 alinea 4 da l'Ordinaziun (UE) nr. 604/2013²³⁴;

c.²³⁵

tenor l'artitgel 37 da la Convenziun dals 20 da november 1989²³⁶ davart ils dretgs da l'uffant.²³⁷

⁵ L'autoritad cumpetenta po ordinar ch'i vegnian restrenschidas las pussaivladads d'ina persuna estra arrestada d'avair contact direct u contact sur terzas persunas cun tschertas persunas u gruppas da persunas, sche:

a.

la persuna pertutgada signifitga - tenor las enconuschientschas da las autoritads federalas e chantunalas da polizia e da persecuziun penala - in privel concret per la segirezza interna u externa; e

b.

autras mesiras n'han gì nagin success u na stattan betg a disposiziun.²³⁸

⁶ Sch'i sa mussa che la restricziun tenor l'alinea 5 na basta betg per far frunt en moda efficazia a la periclitaziun da la segirezza interna u externa, po l'autoritad cumpetenta ordinar l'arrest isolà.²³⁹

¹ La Confederaziun po finanziar dal tuttafatg u per part la construcziun e l'endrizzament da praschuns chantunalas d'ina tscherta grondezza che servan unicamain a l'execuziun da l'arrest preparatoric, da l'arrest d'expulsiun e da l'arrest pervia d'insubordinaziun sco er a la fermanza da curta durada. Per la calculaziun da las contribuziuns e per la procedura valan tenor il senn la 2. e la 6. secziun da la Lescha federala dals 5 d'october 1984²⁴¹ davart las prestaziuns da la Confederaziun per l'execuziun da chastis e da mesiras.

² La Confederaziun sa participescha cun ina pauschala per di vi dals custs da gestiun dals chantuns per exequir l'arrest preparatoric, l'arrest d'expulsiun e l'arrest pervia d'insubordinaziun sco er la fermanza da curta durada. La pauschala vegn pajada per:

a.

requirents d'asil;

b.

fugitivs sco er autras persunas estras, da las qualas l'arrestaziun stat en connex cun l'aboliziun d'ina admissiun provisorica;

c.

persunas estras, da las qualas l'arrestaziun è vegnida ordinada en connex cun ina disposiziun da spedida dal SEM;

d.

fugitivs che vegnan expulsads tenor l'artitgel 65 LAsil²⁴².

³ Durant in temp limità po la Confederaziun sa participar cun ina pauschala per di vi dals custs da gestiun per tegnair curtamain en fermanza persunas tenor l'artitgel 73 alinea 1 litera c. Ina participaziun finanziala premetta che:

a.

la persuna pertutgada vegnia tegnida en fermanza en in center chantunal da partenza en il territori da cunfin;

b.

il dumber da passagis illegals dal cunfin sco er da controllas da persunas saja extraordinariamain aut en il territori da cunfin respectiv; e

c.

il center chantunal da partenza saja previs per collocar curtamain persunas estras ch'èn vegnidas tschiffadas en il territori da cunfin respectiv a chaschun d'in passagi illegal e vegnidas spedidas senza formalitads tenor l'artitgel 64c alinea 1 litera a.²⁴³

Durant lur dimora en Svizra ston las persunas estras esser en possess d'in document da legitimaziun valaivel ch'è renconuschì tenor l'artitgel 13 alinea 1.

Las persunas estras sco er terzas persunas ch'èn participadas a proceduras tenor questa lescha èn obligadas da cooperar tar la constataziun dals fatgs ch'èn decisivs per applitgar questa lescha. Ellas ston cunzunt:

a.

far indicaziuns correctas e cumplettas davart ils fatgs ch'èn relevants per reglar la dimora;

b.

inoltrar immediatamain ils meds da cumprova necessaris u sa stentar d'als procurar entaifer in termin adequat;

c.

procurar ils documents da legitimaziun (art. 89) u gidar las autoritads a procurar tals.

¹ Avant che la persuna estra entra en plazza sto il patrun sa persvader che la persuna estra haja il dretg da pratitgar in'activitad da gudogn en Svizra, e quai cun prender invista dal document da legitimaziun u cun dumandar las autoritads cumpetentas.

² Tgi che fa diever d'in servetsch transcunfinal sto sa persvader che la persuna estra che furnescha il servetsch haja il dretg da pratitgar in'activitad da gudogn en Svizra, e quai cun prender invista dal document da legitimaziun u cun dumandar las autoritads cumpetentas.

¹ Las interpresas d'aviaziun ston prender tut las mesiras che pon vegnir pretendidas dad ellas, per ch'ellas transportian mo persunas che possedan ils documents da viadi, ils visums ed ils titels da dimora ch'èn necessaris per entrar en il territori da Schengen u per passar tras las zonas da transit internaziunalas da las plazzas aviaticas.

² Il Cussegl federal regla la dimensiun da l'obligaziun da diligenza.

¹ Sin dumonda da las autoritads federalas u chantunalas cumpetentas ston las interpresas d'aviaziun assister immediatamain quels passagiers, als quals l'entrada en il territori da Schengen è vegnida refusada.²⁹⁸

² L'obligaziun d'assistenza cumpiglia:

a.

il transport immediat da la persuna pertutgada da la Svizra en il stadi da derivanza, en il stadi che ha emess ils documents da viadi u en in auter stadi, en il qual sia admissiun è garantida;

b.

la surpigliada dals custs betg cuvrids per l'accumpagnament necessari sco er ils custs usitads da vita e d'assistenza fin a la partenza da la Svizra u fin a l'entrada en Svizra.

³ Sch'ina interpresa d'aviaziun na po betg cumprovar ch'ella haja ademplì sia obligaziun da diligenza, sto ella surpigliar supplementarmain:²⁹⁹

a.

ils custs da vita e d'assistenza che n'èn betg cuvrids e ch'èn vegnids purtads da las autoritads federalas u chantunalas, e quai fin ad ina dimora da 6 mais, inclusiv ils custs per l'arrest tenor il dretg da persunas estras;

b.

ils custs per l'accumpagnament;

c.

ils custs d'expulsiun.

⁴ L'alinea 3 na vegn betg applitgà, sch'igl è vegnì permess a la persuna transportada d'entrar en Svizra tenor l'artitgel 22 LAsil³⁰⁰. Il Cussegl federal po prevair ulteriuras excepziuns, cunzunt per situaziuns excepziunalas sco guerra u catastrofas da la natira.³⁰¹

⁵ Il Cussegl federal po fixar ina pauschala sin basa dals custs probabels.

⁶ I pon vegnir pretendidas garanzias.

¹ Las interpresas d'aviaziun collavuran cun las autoritads federalas e chantunalas cumpetentas. Las modalitads da la collavuraziun ston vegnir regladas en la permissiun da manaschi u en ina cunvegna tranter il SEM e l'interpresa.

² En la permissiun da manaschi u en la cunvegna poi ultra da quai vegnir fixà en spezial il suandant:

a.

mesiras spezialas che l'interpresa d'aviaziun prenda per observar l'obligaziun da diligenza tenor l'artitgel 92;

b.

l'introducziun da pauschalas empè dals custs da vita e d'assistenza tenor l'artitgel 93.

³ Sch'i vegnan fixadas mesiras spezialas tenor l'alinea 2 litera a, po la permissiun da manaschi u la cunvegna prevair ch'ina eventuala summa che l'interpresa d'aviaziun stuess pajar tenor l'artitgel 122a alinea 1, vegnia reducida per maximalmain la mesadad.

Il Cussegl federal po suttametter ulteriuras interpresas da transport commerzialas als artitgels 92-94, 122a e 122c, sch'ina part dal cunfin svizzer daventa in cunfin exteriur dal territori da Schengen. En quest connex resguarda el las prescripziuns da l'artitgel 26 da la Convenziun dals 19 da zercladur 1990³⁰⁴ davart la realisaziun da la Cunvegna da Schengen.

Ils gestiunaris da plazzas aviaticas èn obligads da metter a disposiziun a persunas estras, a las qualas igl è vegnì refusà d'entrar en Svizra u da cuntinuar cun lur viadi, alloschis adequats e favuraivels sin l'areal da la plazza aviatica fin a l'execuziun da la spedida u fin a l'entrada en Svizra.

Uschenavant ch'il SEM, las autoritads chantunalas cumpetentas per las persunas estras ed - en ses champ da cumpetenza - il Tribunal administrativ federal basegnan questas datas per ademplir lur incumbensas legalas, pon els elavurar u laschar elavurar datas da persunas estras sco er da terzas persunas participadas a proceduras tenor questa lescha, inclusiv datas persunalas spezialmain sensiblas.

¹ En connex cun la controlla da las premissas per entrar en Svizra sco er cun proceduras tenor il dretg da persunas estras po l'autoritad cumpetenta registrar ed arcunar en cas singuls datas biometricas da persunas estras per intents d'identificaziun. Per tschertas categorias da persunas pon las datas vegnir registradas ed arcunadas sistematicamain.³³⁶

^1bis Sch'i dat indizis ch'ina persuna estra che pretenda dad esser minorenna haja gia cuntanschì la maiorennitad, pon las autoritads cumpetentas laschar far in'expertisa per determinar la vegliadetgna.³³⁷

² Il Cussegl federal fixescha, tge categorias da persunas che vegnan registradas sistematicamain e tge datas biometricas che ston vegnir registradas tenor l'alinea 1, ed el regla l'access.³³⁸

¹ L'autoritad cumpetenta po arcunar e tegnair en salv las datas biometricas ch'èn necessarias per emetter documents da legitimaziun da persunas estras.

² La registraziun da las datas biometricas e la transmissiun da las datas dals documents da viadi al post emettent pon vegnir transferidas dal tuttafatg u per part a terzas persunas.³⁴⁰

³ Per emetter u per renovar in document da legitimaziun po l'autoritad cumpetenta elavurar datas biometricas ch'èn gia registradas en SIMIC.³⁴¹

⁴ Las datas biometricas ch'èn necessarias per emetter in document da legitimaziun vegnan eruidas da nov mintga 5 onns. Il Cussegl federal po fixar periodas pli curtas per eruir questas datas, sche quai è necessari pervia dal svilup dals tratgs da la fatscha da la persuna correspundenta.³⁴²

¹ Las suandantas autoritads han il dretg da leger las datas ch'èn arcunadas sin il chip per controllar l'identitad dal possessur d'in document da legitimaziun u per controllar l'autenticitad da quest document:

a.

il corp da guardias da cunfin;

b.

las autoritads chantunalas e communalas da polizia;

c.

las autoritads chantunalas e communalas da migraziun.

² Il Cussegl federal po autorisar las interpresas d'aviaziun, ils gestiunaris da plazzas aviaticas sco er auters posts che ston verifitgar l'identitad d'ina persuna, da leger las improntas dals dets ch'èn registradas sin il chip da datas.

¹ L'arrivada da passagiers a la plazza aviatica po vegnir survegliada cun meds tecnics d'identificaziun. Las autoritads ch'èn cumpetentas per la controlla da cunfin (art. 7 e 9) utiliseschan las datas che vegnan registradas en quest connex:³⁴⁵

a.

per constatar l'interpresa d'aviaziun ed il lieu da partenza da l'aviun tar persunas estras che n'adempleschan betg las premissas per entrar en Svizra;

b.

per far ina cumparegliaziun cun las datas ch'èn registradas en ils sistems d'investigaziun, e quai tar tut las persunas che entran en Svizra.

² Las autoritads cumpetentas communitgeschan al SIC, sch'ellas constateschan tras questa surveglianza ina periclitaziun concreta da la segirezza interna u externa. Cun la communicaziun pon ellas trametter vinavant las datas correspundentas.³⁴⁶

³ Las datas registradas ston vegnir stgassadas entaifer 30 dis. Sche las datas vegnan utilisadas per ina procedura penala pendenta, per ina procedura d'asil pendenta u per ina procedura pendenta tenor il dretg da persunas estras, po il Cussegl federal prevair che tschertas datas vegnian conservadas pli ditg.

⁴ Als chantuns, en ils quals sa chattan plazzas aviaticas internaziunalas, po la Confederaziun pajar contribuziuns als custs da la surveglianza tenor l'alinea 1.

⁵ Il Cussegl federal regla las specificaziuns, a las qualas in sistem per identifitgar la fatscha sto satisfar, sco er ils detagls da la procedura da surveglianza e la communicaziun d'infurmaziuns al SIC.³⁴⁷

¹ Il SEM maina in sistem d'infurmaziun intern davart las entradas refusadas tenor l'artitgel 65 (sistem INAD). Il sistem INAD serva a realisar las sancziuns en cas da violaziun da l'obligaziun da diligenza tenor l'artitgel 122a sco er a far statisticas.

² Il sistem cuntegna las suandantas datas da persunas, a las qualas l'entrada en il territori da Schengen è vegnida refusada:

a.

il num, il prenum, la schlattaina, la data da naschientscha e la naziunalitad;

b.

indicaziuns davart il sgol;

c.

indicaziuns davart il motiv, per il qual l'entrada è vegnida refusada;

d.

indicaziuns davart la procedura pervia da violaziun da l'obligaziun da diligenza tenor l'artitgel 122a en connex cun la persuna pertutgada.

³ Las datas registradas en il sistem vegnan anonimisadas suenter 2 onns.

⁴ A chaschun dal passagi dal cunfin pon las datas dal passaport biometric u da la charta da participaziun vegnir cumparegliadas cun il sistem informatisà da retschertga da la polizia (RIPOL) e cun il SIS.³⁴⁹

¹ A norma da l'Ordinaziun (UE) 2017/2226³⁵¹ cuntegna il sistem d'entrada e da sortida (EES) las datas persunalas dals burgais da terzs stadis, ils quals entran en il territori da Schengen per ina dimora da maximalmain 90 dis entaifer ina perioda da 180 dis u als quals l'entrada en il territori da Schengen vegn refusada.

² Las suandantas categorias da datas vegnan transmessas al EES sur l'interfatscha naziunala:

a.

las datas alfanumericas davart ils burgais respectivs da terzs stadis sco er las datas davart ils visums concedids, en cas che tals ston vegnir emess;

b.

il maletg da la fatscha;

c.

il mument da l'entrada en il territori da Schengen e da la sortida dal territori da Schengen sco er il post da cunfin e l'autoritad ch'è cumpetenta per la controlla da cunfin;

d.

las entradas refusadas.

³ Sch'ils burgais da terzs stadis n'èn betg suttamess a l'obligaziun da visum, registrescha l'autoritad cumpetenta - supplementarmain a las datas tenor l'alinea 2 - las improntas dals dets da questas persunas e las transmetta al EES.

¹ Las suandantas autoritads pon endatar ed elavurar online datas en il EES a norma da l'Ordinaziun (UE) 2017/2226³⁵³:

a.

il Corp da guardias da cunfin e las autoritads chantunalas da polizia ch'èn responsablas per la controlla dals cunfins exteriurs dal territori da Schengen: per ademplir lur incumbensas en il rom da la controlla da cunfin;

b.

il SEM, las represchentanzas svizras a l'exteriur e las missiuns, las autoritads chantunalas da migraziun ch'èn cumpetentas per visums e las autoritads communalas, a las qualas ils chantuns han delegà questas cumpetenzas: en il rom da l'aboliziun, da l'annullaziun u da la prolungaziun d'in visum u d'ina dimora admissibla da maximalmain 90 dis entaifer ina perioda da 180 dis;

c.

il Corp da guardias da cunfin, las autoritads chantunalas da polizia sco er las autoritads chantunalas e communalas da migraziun: per controllar la dimora legala en Svizra sco er per installar e per actualisar il dossier dal EES.

² Las suandantas autoritads han il dretg da consultar online las datas dal EES:

a.

il Corp da guardias da cunfin e las autoritads chantunalas da polizia ch'èn responsablas per la controlla dals cunfins exteriurs dal territori da Schengen: per realisar las controllas als posts da passagi dals cunfins exteriurs dal territori da Schengen e sin il territori svizzer;

b.

il SEM, las represchentanzas svizras a l'exteriur e las missiuns, las autoritads chantunalas da migraziun ch'èn cumpetentas per visums e las autoritads communalas, a las qualas ils chantuns han delegà questas cumpetenzas, il Secretariat da stadi e la Direcziun politica dal DFAE sco er il Corp da guardias da cunfin ed ils posts da cunfin da las autoritads chantunalas da polizia: en il rom da la procedura da visums sur il sistem d'infurmaziun central per ils visums (C-VIS) (art. 109a);

c.

il Corp da guardias da cunfin, las autoritads chantunalas e communalas da polizia che fan controllas da persunas, il SEM sco er las autoritads chantunalas e communalas da migraziun: per controllar las premissas per l'entrada u per la dimora en Svizra sco er per identifitgar persunas estras ch'èn eventualmain vegnidas registradas cun in'autra identitad en il EES u che n'adempleschan betg u betg pli las premissas per l'entrada u per la dimora en Svizra.

³ Las autoritads tenor l'alinea 2 pon consultar online las datas che vegnan furnidas dal sistem da calculaziun automatisà tenor l'artitgel 11 da l'Ordinaziun (UE) 2017/2226.

⁴ Las suandantas autoritads pon dumandar il post d'access central tenor l'alinea 6 da survegnir datas dal EES per prevegnir, per scuvrir u per eruir malfatgs terroristics u auters grevs malfatgs:³⁵⁴

a.

il fedpol;

b.

il SIC;

c.

la Procura publica federala;

d.

las autoritads chantunalas da polizia e da persecuziun penala sco er las autoritads da polizia da las citads Turitg, Winterthur, Losanna, Chiasso e Lugano.

⁵ …³⁵⁵

⁶ La centrala operativa dal fedpol è il post d'access central en il senn da l'artitgel 29 alinea 3 da l'Ordinaziun (UE) 2017/2226.³⁵⁶

¹ Las datas retratgas dal EES na dastgan da princip betg vegnir transmessas a terzs stadis, ad organisaziuns internaziunalas, a posts privats u a persunas natiralas.

² Il SEM dastga dentant transmetter datas ad in stadi che n'è betg lià tras cunvegnas d'associaziun a la reglamentaziun da Schengen, ubain ad in'organisaziun internaziunala che figurescha en l'agiunta I da l'Ordinaziun (UE) 2017/2226³⁵⁸, sche quai è necessari per cumprovar l'identitad d'in burgais d'in terz stadi en vista a ses return e sche las cundiziuns da l'artitgel 41 da l'Ordinaziun (UE) 2017/2226 èn ademplidas.

Ils stadis commembers da la UE, per ils quals l'Ordinaziun (UE) 2017/2226³⁶⁰ n'è betg anc entrada en vigur u n'è betg anc applitgabla, pon drizzar lur dumondas d'infurmaziun a las autoritads tenor l'artitgel 103a alinea 4.

Il Cussegl federal regla:

a.

per tge unitads da las autoritads tenor l'artitgel 103c alineas 1 e 2 che las cumpetenzas numnadas en quellas disposiziuns valan;

b.

la procedura per che las autoritads tenor l'artitgel 103c alinea 4 survegnian datas dal EES;

c.

il catalog da las datas en il EES ed ils dretgs d'access da las autoritads tenor l'artitgel 103c alineas 1 e 2;

d.

la conservaziun e la stizzada da las datas;

e.

las modalitads areguard la segirezza da las datas;

f.

la collavuraziun cun ils chantuns;

g.

la responsabladad per l'elavuraziun da las datas;

h.

il catalog dals malfatgs tenor l'artitgel 103c alinea 4;

i.

la procedura per barattar infurmaziuns tenor l'artitgel 103e;

j.

tge autoritads che pon acceder a la glista che vegn generada tras il mecanissem d'infurmaziun e che cuntegna las persunas che han surpassà la durada maximala da la dimora admissibla en il territori da Schengen.

¹ Las autoritads ch'èn cumpetentas per la controlla da cunfin a las plazzas aviaticas pon applitgar ina procedura da controlla da cunfin automatisada.

² A la procedura da controlla da cunfin automatisada pon sa participar persunas a partir dal 12. onn da vegliadetgna che possedan - independentamain da lur naziunalitad - in document da viadi ch'è munì cun in chip da datas. Il chip cuntegna in maletg da la fatscha dal possessur; l'autenticitad e l'integritad dal maletg pon vegnir verifitgadas.

³ Il Cussegl federal regla las modalitads da la controlla da cunfin automatisada.

⁴ En il rom da la procedura da controlla da cunfin automatisada pon las improntas dals dets ed il maletg da la fatscha da la persuna vegnir cumparegliads cun las datas dal document da viadi ch'è munì cun in chip da datas.

¹ Per meglierar las controllas da cunfin e per cumbatter cunter entradas illegalas en il territori da Schengen e cunter passadis illegals tras las zonas da transit internaziunalas da las plazzas aviaticas po il SEM, sin dumonda da las autoritads ch'èn incumbensadas cun la controlla da cunfin, obligar las interpresas d'aviaziun d'annunziar - per tscherts sgols - ad el u a l'autoritad ch'è cumpetenta per la controlla da cunfin las datas persunalas dals passagiers sco er las datas davart il sgol.³⁶⁴

^1bis Il SEM po extender l'obligaziun d'annunzia sin ulteriurs sgols:

a.

sin dumonda dal fedpol: per cumbatter cunter la criminalitad internaziunala organisada e cunter terrorissem;

b.

sin dumonda dal SIC: per prevegnir a smanatschas che resultan per la segirezza interna ed externa tras terrorissem, tras spiunadi, tras la preparaziun da commerzi scumandà cun armas e cun material radioactiv sco er tras il transfer illegal da tecnologia.³⁶⁵

^1ter Las datas ston vegnir transmessas immediatamain suenter la partenza da l'aviun.³⁶⁶

² L'ordinaziun da l'obligaziun d'annunzia sto cuntegnair:

a.

las plazzas aviaticas u ils stadis da partenza da l'aviun;

b.

las categorias da datas tenor l'alinea 3;

c.

ils detagls tecnics davart la transmissiun da las datas.

³ L'obligaziun d'annunzia vala per las suandantas categorias da datas:

a.

las persunalias dals passagiers (num, prenum, schlattaina, data da naschientscha, naziunalitad);

b.

il numer, il stadi emittent, il gener e la data da scadenza dal document da viadi ch'ils passagiers portan cun sai;

c.

il numer, il stadi emittent, il gener e la data da scadenza dal visum u dal titel da dimora ch'ils passagiers portan cun sai, premess che l'interpresa d'aviaziun disponia da questas datas;

d.

la plazza aviatica da partenza da l'aviun, las plazzas aviaticas da transit u la plazza aviatica da destinaziun en Svizra sco er indicaziuns davart la ruta da sgol ch'il passagier ha reservà, premess che l'interpresa d'aviaziun disponia da questas infurmaziuns;

e.

il code da transport;

f.

il dumber da passagiers a bord da l'aviun respectiv;

g.

la data e las uras da la partenza planisada e da l'arrivada planisada da l'aviun.

⁴ Las interpresas d'aviaziun infurmeschan las persunas pertutgadas tenor l'artitgel 19 da la Lescha federala dals 25 da settember 2020³⁶⁷ davart la protecziun da datas (LPD).³⁶⁸

⁵ Ordinaziuns u aboliziuns da l'obligaziun d'annunzia vegnan decretadas en furma d'ina disposiziun generala e vegnan publitgadas en il Fegl uffizial federal. Recurs cunter talas disposiziuns n'han betg in effect suspensiv.

⁶ Las interpresas d'aviaziun dastgan conservar las datas tenor l'alinea 3 unicamain per motivs da cumprova. Ellas ston stizzar questas datas:

a.

sch'igl è cler ch'il SEM n'avra nagina procedura pervia da violaziun da l'obligaziun d'annunzia, il pli tard dentant 2 onns suenter la data dal sgol;

b.

il di suenter che la disposiziun decretada sin basa da l'artitgel 122b è entrada en vigur.

¹ Il SEM maina in sistem d'infurmaziun davart ils passagiers (sistem API) per:

a.

meglierar las controllas da cunfin;

b.

cumbatter en moda efficazia cunter entradas illegalas en il territori da Schengen e cunter passadis illegals tras las zonas da transit internaziunalas da las plazzas aviaticas;

c.

cumbatter cunter la criminalitad internaziunala organisada e cunter terrorissem, cunter spiunadi, cunter la preparaziun da commerzi scumandà cun armas e cun material radioactiv sco er cunter il transfer illegal da tecnologia.³⁷⁰

^1bis Il sistem API cuntegna las datas tenor l'artitgel 104 alinea 3 sco er ils resultats da las cumparegliaziuns tenor l'alinea 4.³⁷¹

² Per controllar, sche las interpresas d'aviaziun adempleschan lur obligaziun d'annunzia, e per far valair las sancziuns tenor l'artitgel 122b dastga il SEM consultar en il sistem API las datas tenor l'artitgel 104 alinea 3 cun agid d'ina procedura d'invista.³⁷²

³ Per meglierar las controllas da cunfin e per cumbatter cunter entradas illegalas en il territori da Schengen e cunter passadis illegals tras las zonas da transit internaziunalas da las plazzas aviaticas dastgan las autoritads responsablas per las controllas da persunas als cunfins exteriurs dal territori da Schengen consultar las datas tenor l'artitgel 104 alinea 3 sco er ils resultats da las cumparegliaziuns tenor l'alinea 4 cun agid d'ina procedura d'invista.³⁷³

^3bisSch'igl exista in suspect ch'ina persuna preparia u commettia malfatgs tenor l'artitgel 104 alinea 1^bis litera a, po il fedpol consultar las datas tenor l'artitgel 104 alinea 3 cun agid d'ina procedura d'invista.³⁷⁴

⁴ Las datas tenor l'artitgel 104 alinea 3 literas a e b vegnan cumparegliadas automaticamain e sistematicamain cun las datas dal RIPOL, dal SIS, dal SIMIC sco er da la banca da datas dad Interpol per documents engulads e pers (ASF-SLTD).³⁷⁵

⁵ Suenter l'arrivada dal sgol respectiv dastgan las datas tenor l'artitgel 104 alinea 3 sco er ils resultats da las cumparegliaziuns tenor l'alinea 4 vegnir duvrads mo per exequir ina procedura dal dretg penal, dal dretg d'asil u dal dretg da persunas estras. Las datas ston vegnir stizzadas:

a.

sch'igl è cler ch'i na vegn betg exequida ina tala procedura, il pli tard dentant 2 onns suenter la data dal sgol respectiv;

b.

il di suenter che la disposiziun en ina tala procedura è entrada en vigur.

⁶ En furma anonimisada dastgan las datas vegnir conservadas pli ditg ch'ils termins da l'alinea 5, sch'ellas servan ad intents statistics.

¹ Las datas tenor l'artitgel 104 alinea 3 vegnan transferidas automaticamain al SIC en furma electronica.

² Il SIC dastga elavurar las datas per ademplir las incumbensas tenor l'artitgel 104a alinea 1 litera c.

¹ Per realisar la controlla da cunfin, per cumbatter cunter la migraziun illegala e per exequir spedidas ston las interpresas d'aviaziun metter a disposiziun a las autoritads ch'èn cumpetentas per la controlla da cunfin - sin dumonda - las glistas da passagiers.

² Las glistas da passagiers ston cuntegnair las suandantas datas:

a.

il num, il prenum, l'adressa, la data da naschientscha, la naziunalitad ed il numer dal passaport dals passagiers;

b.

la plazza aviatica da partenza da l'aviun, las plazzas aviaticas da transit e la plazza aviatica da destinaziun;

c.

il biro da viadi, sur il qual il sgol è vegnì reservà.

³ L'obligaziun da metter a disposiziun las glistas da passagiers finescha 6 mais suenter la data dal sgol.

⁴ Las autoritads responsablas per la controlla da cunfin stizzan las datas entaifer 72 uras suenter ch'ellas han survegnì las datas.

¹ Per ademplir lur incumbensas, cunzunt per cumbatter acts chastiabels tenor questa lescha, pon il SEM e las autoritads chantunalas cumpetentas communitgar datas da persunas estras a las autoritads estras ed a las organisaziuns internaziunalas che han incumbensas correspundentas, sche las premissas tenor l'artitgel 16 LPD³⁷⁹ èn ademplidas.³⁸⁰

² Las suandantas datas da persunas pon vegnir communitgadas:

a.

las persunalias da la persuna estra (num, prenum, pseudonims, data da naschientscha, lieu da naschientscha, schlattaina, naziunalitad, ultima adressa en il stadi d'origin u da derivanza) e - sche quai è necessari - dals confamigliars;

b.

indicaziuns davart il passaport u davart auters documents d'identitad;

c.

datas biometricas;

d.

ulteriuras datas ch'èn necessarias per identifitgar ina persuna;

e.

indicaziuns davart il stadi da sanadad, sche quai è en l'interess da la persuna pertutgada e sche quella è vegnida infurmada;

f.

las datas ch'èn necessarias per garantir l'entrada en il stadi da destinaziun sco er la segirezza da las persunas accumpagnantas;

g.

indicaziuns davart ils lieus da dimora e davart ils itineraris;

h.

indicaziuns davart la regulaziun da la dimora e davart visums concedids.

Per exequir spedidas u expulsiuns en il stadi d'origin u da derivanza po l'autoritad ch'è cumpetenta per organisar la partenza da la Svizra communitgar las suandantas datas ad autoritads estras, dentant mo, sche la persuna estra u ses confamigliars na vegnan betg periclitads tras quai:

a.

las persunalias da la persuna estra (num, prenum, pseudonims, data da naschientscha, lieu da naschientscha, schlattaina, naziunalitad, num e prenum dals geniturs, ultima adressa en il stadi d'origin u da derivanza) e - sche quai è necessari - dals confamigliars;

b.

indicaziuns davart il passaport u davart auters documents d'identitad;

c.

datas biometricas;

d.

ulteriuras datas ch'èn necessarias per identifitgar ina persuna;

e.

indicaziuns davart il stadi da sanadad, sche quai è en l'interess da la persuna pertutgada e sche quella è vegnida infurmada;

f.

las datas ch'èn necessarias per garantir l'entrada en il stadi da destinaziun sco er la segirezza da las persunas accumpagnantas.

¹ Per realisar las cunvegnas da readmissiun e da transit ch'èn menziunadas en l'artitgel 100 pon il SEM e las autoritads chantunalas cumpetentas communitgar las datas da persunas necessarias er a stadis che n'han betg ina protecziun da datas ch'è equivalenta a la protecziun da datas svizra.

² Per readmetter ses agens burgais pon vegnir communitgadas las suandantas datas ad in auter stadi contrahent:

a.

las persunalias da la persuna estra (num, prenum, pseudonims, data da naschientscha, lieu da naschientscha, schlattaina, naziunalitad, ultima adressa en il stadi d'origin u da derivanza) e - sche quai è necessari - dals confamigliars;

b.

indicaziuns davart il passaport u davart auters documents d'identitad;

c.

datas biometricas;

d.

ulteriuras datas ch'èn necessarias per identifitgar ina persuna;

e.

indicaziuns davart il stadi da sanadad, sche quai è en l'interess da la persuna pertutgada;

f.

las datas ch'èn necessarias per garantir l'entrada en il stadi da destinaziun sco er la segirezza da las persunas accumpagnantas;

g.

indicaziuns davart proceduras penalas, sche quai è necessari en il cas concret per reglar la readmissiun e per mantegnair la segirezza publica e l'urden public en il stadi d'origin e sche la persuna pertutgada na vegn betg periclitada tras quai; l'artitgel 2 da la Lescha federala dals 20 da mars 1981³⁸¹ davart l'assistenza giudiziala vala tenor il senn.

³ En vista al transit da persunas d'ulteriurs stadis pon vegnir communitgadas las suandantas datas a l'auter stadi contrahent:

a.

las datas tenor l'alinea 2;

b.

indicaziuns davart ils lieus da dimora e davart ils itineraris;

c.

indicaziuns davart la regulaziun da la dimora e davart visums concedids.

⁴ La cunvegna da readmissiun u da transit sto menziunar l'intent da l'utilisaziun da las datas, eventualas mesiras da segirezza sco er las autoritads cumpetentas.

¹ Il C-VIS cuntegna las datas davart ils visums da tut ils stadis, en ils quals è en vigur l'Ordinaziun (CE) nr. 767/2008³⁸⁶.³⁸⁷

² Las suandantas autoritads han il dretg da consultar online las datas dal C-VIS:

a.³⁸⁸

il SEM, las represchentanzas svizras a l'exteriur e las missiuns, las autoritads chantunalas da migraziun cumpetentas per visums e las autoritads communalas, a las qualas ils chantuns han delegà questas cumpetenzas, il Secretariat da stadi e la Direcziun politica dal DFAE sco er il Corp da guardias da cunfin ed ils posts da cunfin da las autoritads chantunalas da polizia: en il rom da la procedura da visums;

b.³⁸⁹

il SEM: per determinar il stadi ch'è cumpetent per examinar ina dumonda d'asil en applicaziun da l'Ordinaziun (UE) nr. 604/2013³⁹⁰, sco er en il rom da l'examinaziun d'ina dumonda d'asil en cas che la Svizra è cumpetenta per elavurar questa dumonda;

c.

il Corp da guardias da cunfin e las autoritads chantunalas da polizia responsablas per la controlla dal cunfin exteriur dal territori da Schengen: per realisar controllas als posts da passadi als cunfins exteriurs e sin il territori svizzer;

d.³⁹¹

il Corp da guardias da cunfin e las autoritads chantunalas e communalas da polizia che fan controllas da persunas: per identifitgar persunas che n'adempleschan betg u betg pli las premissas per entrar en il territori svizzer u per ina dimora en Svizra.

³ En il senn da la decisiun 2008/633/JI³⁹² pon las suandantas autoritads dumandar il post d'access central tenor l'alinea 5 da survegnir datas dal C-VIS per prevegnir, scuvrir u eruir malfatgs terroristics u auters grevs malfatgs:³⁹³

a.

il fedpol;

b.

il Servetsch d'infurmaziun da la Confederaziun;

c.

la Procura publica federala;

d.

las autoritads chantunalas da polizia e da persecuziun penala sco er las autoritads da polizia da las citads Turitg, Winterthur, Losanna, Chiasso e Lugano.

⁴ …³⁹⁴

⁵ La centrala operativa dal fedpol è il post d'access central en il senn da l'artitgel 3 alinea 3 da la decisiun 2008/633/JI.³⁹⁵

¹ Il SEM maina in sistem naziunal da visums. Il sistem serva a registrar las dumondas da visums ed ad emetter ils visums concedids da la Svizra. El cuntegna en spezial las datas che vegnan transmessas sur l'interfatscha naziunala (N-VIS) al C-VIS.

² Il sistem naziunal da visums cuntegna las suandantas categorias da datas:

a.

las datas alfanumericas davart las persunas che dumondan visums sco er davart ils visums dumandads, concedids, refusads, annullads, revocads u prolungads;

b.

las fotografias e las improntas dals dets da las persunas che dumondan visums;

c.

las colliaziuns tranter tschertas dumondas da visums da las persunas che dumondan visums;

d.³⁹⁷

las datas dal RIPOL sco er dal ASF-SLTD, a las qualas las autoritads da visums han access;

e.³⁹⁸

las datas dal SIS, a las qualas las autoritads da visums han access, uschenavant ch'ina publicaziun tenor l'Ordinaziun (UE) 2018/1861³⁹⁹ u tenor l'Ordinaziun (UE) 2018/1860⁴⁰⁰ è avant maun.

^2bis Il sistem naziunal da visums cuntegna ultra da quai in subsistem electronic cun ils dossiers da las persunas che han dumandà visums.⁴⁰¹

³ Il SEM, las represchentanzas svizras a l'exteriur e las missiuns, las autoritads chantunalas da migraziun cumpetentas per visums e las autoritads communalas, a las qualas ils chantuns han delegà questas cumpetenzas, il Secretariat da stadi e la Direcziun politica dal DFAE sco er il Corp da guardias da cunfin ed ils posts da cunfin da las autoritads chantunalas da polizia, che concedan ils visums excepziunals, pon endatar, midar u stizzar datas en il sistem d'infurmaziun per ademplir las incumbensas necessarias en il rom da la procedura da visums.⁴⁰² Las datas che vegnan transmessas al C‑VIS ston els endatar ed elavurar a norma da l'Ordinaziun (CE) nr. 767/2008⁴⁰³.

Il SEM po dar a las suandantas autoritads in dretg d'access online a las datas dal sistem naziunal da visums:

a.

al Corp da guardias da cunfin ed als posts da cunfin da las autoritads chantunalas da polizia: per far las controllas da persunas e per conceder visums excepziunals;

b.

a las represchentanzas svizras a l'exteriur ed a las missiuns: per controllar las dumondas da visums;

c.

al Secretariat da stadi ed a la Direcziun politica dal DFAE: per controllar las dumondas da visums en il champ da cumpetenza dal DFAE;

d.

a l'Uffizi central da cumpensaziun: per sclerir dumondas da prestaziun sco er per attribuir e per controllar ils numers d'assicuranza da la AVS;

e.⁴⁰⁵

a las autoritads chantunalas e communalas da migraziun ed a las autoritads chantunalas e communalas da polizia: per lur incumbensas en il sectur da las persunas estras;

f.

a las autoritads federalas responsablas en il sectur da la segirezza interna, da l'assistenza giudiziala internaziunala en chaussas penalas e dals fatgs da polizia:

1.

per identifitgar persunas en ils secturs dal barat d'infurmaziuns da polizia, da las retschertgas da la polizia da segirezza e da la polizia giudiziala, da las proceduras d'extradiziun, da l'assistenza giudiziala e da l'agid uffizial, da la persecuziun penala e da l'execuziun penala tras delegaziun, dal cumbat cunter la lavada da daners, cunter il commerzi cun drogas e cunter la criminalitad organisada, da la controlla da documents d'identitad, da las retschertgas en connex cun la tschertga da persunas sparidas sco er da la controlla da las endataziuns en il sistem informatisà da retschertga tenor la Lescha federala dals 13 da zercladur 2008⁴⁰⁶ davart ils sistems d'infurmaziun da polizia federala,

2.

per controllar mesiras d'allontanament per mantegnair la segirezza interna ed externa da la Svizra tenor la Lescha federala dals 21 da mars 1997⁴⁰⁷ davart mesiras per mantegnair la segirezza interna;

g.

a las instanzas da recurs da la Confederaziun: per l'instrucziun dals recurs inoltrads ad ellas;

h.

als uffizis dal stadi civil ed a lur autoritads da surveglianza: per identifitgar persunas en connex cun eveniments da stadi civil, per preparar ina maridaglia u ina inscripziun d'in partenadi sco er per evitar ina guntgida dal dretg da persunas estras tenor l'artitgel 97a alinea 1 CCS⁴⁰⁸ e tenor l'artitgel 6 alinea 2 da la Lescha da partenadi dals 18 da zercladur 2004⁴⁰⁹.

Ils stadis commembers da la UE, per ils quals l'Ordinaziun (CE) nr. 767/2008⁴¹¹ n'è betg anc en vigur, pon dumandar infurmaziuns da las autoritads tenor l'artitgel 109a alinea 3.

Il Cussegl federal regla:

a.

per tge unitads da las autoritads tenor ils artitgels 109a alineas 2 e 3 e 109b alinea 3 che las cumpetenzas numnadas en quellas disposiziuns valan;

b.

la procedura per che las autoritads tenor l'artitgel 109a alinea 3 survegnian datas dal C-VIS;

c.

la dimensiun da l'access online al C-VIS ed al sistem naziunal da visums;

d.

il catalog da las datas en il sistem naziunal da visums ed ils dretgs d'access da las autoritads tenor l'artitgel 109c;

e.

la procedura per barattar infurmaziuns tenor l'artitgel 109d;

f.

l'arcunaziun da las datas e la procedura per stizzar las datas;

g.

las modalitads areguard la segirezza da las datas;

h.

la collavuraziun cun ils chantuns;

i.

la responsabladad per l'elavuraziun da las datas;

j.

il catalog dals malfatgs tenor l'artitgel 109a alinea 3.

¹ Il SEM maina in sistem d'infurmaziun per ademplir las incumbensas en connex cun l'execuziun da la spedida, da l'expulsiun tenor questa lescha u da l'expulsiun tenor l'artitgel 66a u 66a^bis CP⁴¹⁴ u tenor l'artitgel 49a u 49a^bis LPM⁴¹⁵ sco er dal return voluntar, inclusiv l'agid e la cussegliaziun da return (sistem eRetour).

² Il sistem d'infurmaziun serva:

a.

ad elavurar datas persunalas da persunas estras, inclusiv datas persunalas spezialmain sensiblas, en il rom da l'execuziun da la spedida, da l'expulsiun u da l'expulsiun tenor il CP e tenor la LPM sco er dal return voluntar u en connex cun l'agid e cun la cussegliaziun da return;

b.

ad administrar ed a controllar las differentas fasas da la spedida, da l'expulsiun u da l'expulsiun tenor il CP e tenor la LPM e las incumbensas dal sectur da return, inclusiv l'agid e la cussegliaziun da return e las prestaziuns finanzialas che stattan en connex cun il return;

c.

a far statisticas;

d.⁴¹⁶

a transmetter statisticas e datas da persunas tenor l'artitgel 105 alinea 2 a l'agentura da l'Uniun europeica ch'è cumpetenta per survegliar ils cunfins exteriurs da Schengen sin basa da l'Ordinaziun (UE) 2019/1896⁴¹⁷.

¹ Il sistem d'infurmaziun cuntegna datas davart persunas estras:

a.

da las qualas la spedida, l'expulsiun u l'expulsiun tenor il CP e tenor la LPM duai vegnir exequida;

b.

che bandunan voluntarmain la Svizra;

c.

che han dumandà cussegliaziun per il return u han survegnì agid da return.

² El cuntegna las suandantas categorias da datas:

a.

il num ed il prenum, la data da naschientscha e l'adressa (datas da basa), la schlattaina, il lieu da naschientscha, la naziunalitad, l'etnia, la religiun, la lingua materna ed il stadi civil da la persuna estra sco er il num dals geniturs;

b.

las datas biometricas;

c.

la part dal dossier electronic concernent il return tenor l'artitgel 4 alinea 1 litera d da la Lescha federala dals 20 da zercladur 2003⁴¹⁸ davart il sistem d'infurmaziun per il sectur da las persunas estras e da l'asil;

d.

il tip da la spedida u il return voluntar, il document da viadi utilisà e las prestaziuns finanzialas che vegnan pajadas il mument da la partenza;

e.

las datas concernent la cussegliaziun da return e la concessiun d'agid da return;

f.

las datas concernent las mesiras previsas per obtegnair ils documents da viadi;

g.

las datas ch'èn necessarias per administrar e per controllar las differentas fasas da la partenza da la Svizra;

h.

las datas medicinalas ch'èn necessarias per giuditgar l'abilitad da transport d'ina persuna;

i.

il resultat da la consultaziun dal RIPOL e dal SIS;

j.

il lieu, la durada ed il tip da l'arrest;

k.

las caracteristicas dal cumportament da la persuna e las mesiras repressivas che pon vegnir ordinadas u èn vegnidas ordinadas durant il sgol;

l.

indicaziuns davart ils bigliets da sgol e davart la ruta da viadi;

m.

las datas da las persunas ch'èn incumbensadas cun l'accumpagnament medicinal, social u polizial;

n.

las datas ch'èn necessarias per ils rendaquints dals custs e per ils pajaments da daners en il rom dal return.

³ Las datas persunalas tenor l'alinea 2 literas a-c e j vegnan surpigliadas automaticamain dal SIMIC. Sche questas datas vegnan midadas en il sistem d'infurmaziun, surpiglia il SIMIC automaticamain las datas actualisadas.

⁴ Persunas, da las qualas las datas èn registradas en il sistem, vegnan infurmadas dal SEM davart l'intent da l'elavuraziun da questas datas, davart las categorias da datas e davart ils retschaviders da las datas.

Uschenavant che quai è necessari per ademplir lur incumbensas, han las suandantas persunas ed ils suandants posts access al sistem d'infurmaziun, dentant mo a las datas numnadas en parantesas:

a.

ils collavuraturs dal SEM:

1.

per obtegnair ils documents da viadi per il return, per organisar la partenza da la Svizra e per conceder agid da return (datas tenor l'art. 109g al. 2),

2.

per far il rendaquint (datas da basa tenor l'art. 109g al. 2 lit. a e datas tenor l'art. 109g al. 2 lit. c-h e j-n);

b.

las autoritads chantunalas che han l'incumbensa da realisar il return: per annunziar cas che dovran il sustegn dal SEM tenor l'artitgel 71 (datas tenor l'art. 109g al. 2);

c.

las autoritads chantunalas cumpetentas per l'agid da return (datas tenor l'art. 109g al. 2 lit. a-h e k-n);

d.

las autoritads chantunalas cumpetentas per il rendaquint (datas da basa tenor l'art. 109g al. 2 lit. a e datas tenor l'art. 109g al. 2 lit. c-g, j ed l-n);

e.

las autoritads chantunalas da polizia: per accumpagnar persunas che vegnan spedidas u expulsadas (datas da basa tenor l'art. 109g al. 2 lit. a e datas tenor l'art. 109g al. 2 lit. b, d, g ed i-n);

f.

las autoritads chantunalas da polizia a las plazzas aviaticas ed il Corp da guardias da cunfin: per las incumbensas en connex cun la controlla da la partenza da la Svizra (datas da basa tenor l'art. 109g al. 2 lit. a e datas tenor l'art. 109g al. 2 lit. b, d, g ed i-n);

g.

terzas parts incumbensadas tenor l'artitgel 109i.

¹ Il SEM e las autoritads chantunalas che han l'incumbensa da realisar il return pon delegar - en il rom da l'agid da return - tschertas incumbensas als posts da cussegliaziun per il return (art. 93 al. 1 lit. a LAsil⁴¹⁹) sco er ad organisaziuns internaziunalas (art. 93 al. 3 LAsil). En il sectur da l'organisaziun dal viadi da return tenor l'artitgel 71 litera b da questa lescha pon els er delegar incumbensas a terzas parts.

² A terzas parts incumbensadas po il SEM permetter l'access a las datas dal sistem d'infurmaziun ch'èn necessarias per ademplir lur incumbensa:

a.

per las incumbensas en connex cun l'agid da return e cun la cussegliaziun da return;

b.

per las incumbensas per preparar la partenza da la Svizra a la plazza aviatica;

c.

per sclerir l'abilitad da transport da la persuna pertutgada e per determinar l'accumpagnament medicinal.

³ Il SEM procura che las terzas parts observian las prescripziuns davart la protecziun da las datas e davart la segirezza da l'informatica.

⁴ Il Cussegl federal fixescha las categorias da datas persunalas che las terzas parts incumbensadas tenor l'alinea 1 dastgan elavurar en il sistem d'infurmaziun.

¹ Il SEM è responsabel per la segirezza dal sistem d'infurmaziun e per la legalitad da l'elavuraziun da las datas persunalas.

² Il Cussegl federal regla:

a.

l'organisaziun e la gestiun dal sistem;

b.

il catalog da datas dal sistem e la dimensiun dals dretgs d'access da las autoritads numnadas en l'artitgel 109h;

c.

las mesiras da protecziun tecnicas ed organisatoricas cunter in'elavuraziun nunautorisada;

d.

la durada da la conservaziun e la destrucziun da las datas.

En collavuraziun cun il Tribunal administrativ federal e cun las autoritads chantunalas cumpetentas maina il SEM in sistem da dossiers persunals e da documentaziun automatisà.