Art. 1 Object
Questa ordinaziun regla la renconuschientscha svizra dals attestats da maturitad gimnasiala chantunals e renconuschids dals chantuns.
413.11
Rumantsch è ina lingua naziunala, ma ina lingua parzialmain uffiziala da la Confederaziun, numnadamain en la correspundenza cun persunas da lingua rumantscha. La translaziun d'in decret federal serva a l'infurmaziun, n'ha dentant nagina validitad legala.
dals 15 da favrer 1995 (versiun dal 1. d'avust 2018)
Il Cussegl federal svizzer,
sa basond sin l'artitgel 39 alinea 2 da la Lescha davart las SPF dals 4 d'october 19911
e sin l'artitgel 60 da la Lescha davart las professiuns medicalas dals 23 da zercladur 20062,3
decretescha:
1 CS 414.110
2 CS 811.11
3 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2018, en vigur dapi il 1. d'avust 2018 (AS 2018 2669).
Questa ordinaziun regla la renconuschientscha svizra dals attestats da maturitad gimnasiala chantunals e renconuschids dals chantuns.
1 La renconuschientscha constatescha ch'ils attestats da maturitad èn equivalents e ch'els correspundan a las pretensiuns minimalas.
2 Ils attestats da maturitad renconuschids conferman che lur possessurs han las enconuschientschas e las abilitads generalas ch'èn necessarias per far studis da scola auta.
3 Els autoriseschan particularmain a:
4 [AS 1982 563, 1995 4367, 1999 2643 cifra I. AS 2008 6007 agiunta 1 cifra 1]. Guardar ussa: l'Ordinaziun d'examen LPMed dals 26 da nov. 2008 (CS 811.113.3).
5 CS 817.0
Ils attestats da maturitad chantunals e renconuschids d'in chantun vegnan renconuschids en il senn da questa ordinaziun en l'entira Svizra, sche las cundiziuns da renconuschientscha da questa partiziun èn ademplidas.
Ils attestats da maturitad vegnan renconuschids mo, sch'els èn vegnids acquistads en ina scola da furmaziun generala a temp cumplain dal stgalim secundar II u en ina scola da furmaziun generala a temp cumplain u parzial per persunas creschidas.
1 La finamira da las scolas da maturitad è quella d'intermediar a scolars enconuschientschas fundamentalas che als permettan d'emprender per vita duranta, che promovan lur avertadad spiertala e l'abilitad da giuditgar independentamain. Las scolas han en mira ina furmaziun diversifitgada, equilibrada e coerenta, dentant betg ina scolaziun spezialisada u professiunala. Ils scolars obtegnan quella maturitad persunala ch'è la premissa per in studi da scola auta e ch'als prepara per incumbensas pretensiusas en la societad. Las scolas promovan a medem temp l'intelligenza, la voluntad, la sensibilitad etica ed artistica sco er las abilitads fisicas da lur scolars.
2 Maturands èn abels d'acquistar nova savida, da sviluppar lur mirveglias, lur imaginaziun e lur abilitad da communitgar sco er da lavurar sulets ed en gruppas. Els n'èn betg mo disads da pensar logicamain e d'abstrahar, mabain han er l'exercizi d'in pensar intuitiv, analog e cumbinatoric. Els han uschia invista da la metodica da la lavur scientifica.
3 Maturands dumognan ina lingua naziunala e s'acquistan bunas enconuschientschas d'autras linguas naziunalas ed estras. Els èn abels da s'exprimer cun clerezza, cun precisiun e cun sensibilitad, ed els emprendan d'enconuscher las ritgezzas e las particularitads da las culturas colliadas cun las linguas.
4 Maturands san s'orientar en lur mund natiral, tecnic, social e cultural, e quai en dimensiuns naziunalas ed internaziunalas, actualas ed istoricas. Els èn pronts da surpigliar responsabladad envers els sezs, envers lur conumans, envers la societad ed envers la natira.
1 La scolaziun fin a la maturitad sto durar tut en tut almain 12 onns.
2 Almain ils ultims 4 onns sto la scolaziun esser concepida ed organisada particularmain per preparar per la maturitad. Ina scolaziun da 3 onns è pussaivla, sch'igl ha gì lieu sin il stgalim secundar I ina furmaziun preliminara gimnasiala.
3 En scolas da maturitad per persunas creschidas sto la scolaziun ch'è concepida ed organisada particularmain per la maturitad durar almain 3 onns. Ina part adequata da questa scolaziun sto vegnir absolvida en l'instrucziun directa.
4 Sch'i vegnan admess scolars d'auters tips da scola en la scolaziun gimnasiala, ston els per regla frequentar l'instrucziun dals ultims 2 onns avant la maturitad.
1 En la scolaziun da maturitad (art. 6 al. 2 e 3) sto l'instrucziun vegnir dada da persunas d'instrucziun che han acquistà il diplom d'instrucziun per scolas da maturitad u che han terminà in'autra scolaziun scientifica e pedagogica equivalenta. Per roms, per ils quals ins s'acquista la qualificaziun en ina scola auta universitara, vegn pretendì in master universitar.6
2 L'instrucziun progimnasiala sin il stgalim secundar I po er vegnir dada da persunas d'instrucziun da quest stgalim, sch'ellas possedan la qualificaziun professiunala correspundenta.
6 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
Las scolas da maturitad instrueschan tenor plans d'instrucziun ch'èn vegnids relaschads u approvads dal chantun e che sa basan sin il Plan d'instrucziun general svizzer da la Conferenza dals directurs chantunals da l'educaziun publica.
1 Ils roms da maturitad cumpiglian:
2 Ils roms fundamentals èn:9
2bis Ils chantuns pon porscher filosofia sco ulteriur rom fundamental.16
3 Il rom d'accent vegn tschernì dals suandants roms u da las suandantas gruppas da roms:
4 Il rom cumplementar vegn tschernì dals suandants roms:
5 Ina lingua che vegn frequentada sco rom fundamental, na po betg vegnir elegida il medem mument sco rom d'accent. Medemamain è exclusa l'elecziun d'in rom sco rom d'accent e sco rom cumplementar. L'elecziun da chant e musica u d'art figurativ sco rom d'accent excluda l'elecziun da chant e musica, d'art figurativ u da sport sco rom cumplementar.
5bis Sco ulteriurs roms obligatorics frequentan tut ils scolars:
6 Per las purschidas da scolaziun da las scolas da maturitad en ils roms fundamentals, en ils roms d'accent ed en ils roms cumplementars èn decisivas las disposiziuns dals chantuns.
7 En il rom fundamental «segunda lingua naziunala» ston vegnir purschidas almain 2 linguas. En chantuns plurilings po vegnir determinada ina segunda lingua chantunala sco «segunda lingua naziunala».
7 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2018, en vigur dapi il 1. d'avust 2018 (AS 2018 2669).
8 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
9 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
10 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
11 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
12 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
13 Integrà tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
14 Integrà tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
15 Integrà tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
16 Integrà tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
17 Integrà tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
18 Integrà tras la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007 (AS 2007 3477). Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2018, en vigur dapi il 1. d'avust 2018 (AS 2018 2669).
Ils scolars ston far sulets u en ina gruppa ina lavur da maturitad independenta pli gronda, che vegn realisada en scrit u cun in commentari en scrit e ch'els ston preschentar a bucca.
Il temp total deditgà a l'instrucziun dals roms da maturitad importa:20
En pertschient |
|
|
30-40 |
|
27-37 |
|
10-20 |
|
5-10 |
|
|
19 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
20 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
21 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
22 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2018, en vigur dapi il 1. d'avust 2018 (AS 2018 2669).
23 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2018, en vigur dapi il 1. d'avust 2018 (AS 2018 2669).
24 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2018, en vigur dapi il 1. d'avust 2018 (AS 2018 2669).
Mintga scola garantescha ch'ils scolars èn famigliars cun modas da lavurar interdisciplinaras.
25 Integrà tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
Ultra da la purschida da linguas naziunalas en il sectur dals roms fundamentals e dals roms d'accent sto vegnir purschida er ina terza lingua naziunala sco rom facultativ. L'enconuschientscha e la chapientscha da las particularitads regiunalas e culturalas dal pajais ston vegnir promovidas cun mesiras adattadas.
Il chantun Grischun po designar la lingua rumantscha ensemen cun la lingua d'instrucziun sco emprima lingua (art. 9 al 1 lit. a).
1 In examen da maturitad ha lieu en almain 5 roms da maturitad. Ils examens èn en scrit; i po vegnir examinà supplementarmain a bucca.
2 Roms d'examen èn:
1 Las notas da maturitad vegnan dadas:
2 En connex cun la valitaziun da la lavur da maturitad vegnan resguardadas las prestaziuns furnidas en scrit ed a bucca.
26 Integrà tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
1 Las prestaziuns en ils roms da maturitad vegnan exprimidas en notas entiras u en mesas notas. 6 è la meglra nota, 1 è la mendra nota. Notas sut 4 represchentan prestaziuns insuffizientas.
2 L'examen da maturitad è reussì, sche en ils roms da maturitad:27
3 2 emprovas d'acquistar l'attestat da maturitad èn admessas.
27 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
28 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
Per scolars che n'han betg elegì englais sco rom da maturitad, sto vegnir purschì in curs fundamental en englais.
La maturitad bilingua che vegn concedida d'in chantun tenor sias atgnas prescripziuns, po medemamain vegnir renconuschida.
1 Divergenzas da las disposiziuns da questa ordinaziun pon vegnir permessas:
2 Las divergenzas vegnan permessas:
29 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
30 La designaziun da l'unitad administrativa è vegnida adattada applitgond l'art. 16 al. 3 da l'Ordinaziun davart las publicaziuns uffizialas dals 17 da nov. 2004 per il 1. da schan. 2013 (AS 2004 4937). Questa adattaziun è vegnida fatga en tut il text.
1 L'attestat da maturitad cuntegna:
2 Las notas dals roms prescrits dal chantun u d'auters roms frequentads pon medemamain figurar en l'attestat da maturitad.
31 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
32 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
33 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
1 Il chantun inoltrescha sias dumondas a la Cumissiun svizra da maturitad.
2 Davart dumondas decida il DEFR sin proposta da la Cumissiun svizra da maturitad.
Cunter disposiziuns dal DEFR po il chantun petent far recurs. La procedura sa drizza tenor las disposiziuns generalas da la giurisdicziun administrativa federala.
Renconuschientschas ch'èn vegnidas concedidas tenor il dretg vertent èn valaivlas anc durant 8 onns suenter l'entrada en vigur da questa ordinaziun.
1 Las dumondas da renconuschientscha ch'èn vegnidas inoltradas avant l'entrada en vigur da la midada dals 27 da zercladur 2007 da questa ordinaziun tenor il dretg vertent, vegnan giuditgadas sa basond sin il dretg vertent.
2 Las scolaziuns, da las qualas ils attestats èn vegnids renconuschids tenor il dretg vertent, ston vegnir adattadas al nov dretg entaifer 1 onn suenter l'entrada en vigur da la midada dals 27 da zercladur 2007 da questa ordinaziun. Las midadas ston vegnir inoltradas a la Cumissiun svizra da maturitad per l'examinaziun.
36 Integrà tras la cifra I da l'O dals 27 da zer. 2007, en vigur dapi il 1. d'avust 2007 (AS 2007 3477).
Il rom informatica sto esser introducì fin il pli tard il 1. d'avust 2022 sco ulteriur rom obligatoric.
37 Integrà tras la cifra I da l'O dals 27 da zerc. 2018, en vigur dapi il 1. d'avust 2018 (AS 2018 2669).
Questa ordinaziun entra en vigur il 1. d'avust 1995.