¹ In vehichel a motor en il senn da questa lescha è mintga vehichel cun atgna tracziun, tras la quala el vegn muventà sin la terra senza far diever da binaris.

² Trolleybus e vehichels sumegliants èn suttamess a questa lescha a norma da la legislaziun davart las interpresas da trolleybus.

¹ Il Cussegl federal decretescha prescripziuns davart la construcziun e davart l'equipament dals vehichels a motor e da lur chars annexs.

² En quest connex dispona el las mesiras che servan a la segirezza en il traffic, sco er ad impedir canera, pulvra, fim, odurs ed auters effects donnegiants e mulestus che resultan dal diever dals vehichels. Ultra da quai tegna el quint dals basegns dals umans cun impediments.²⁶

³ El tegna quint en moda commensurada dals basegns che resultan dal diever militar dals vehichels.

¹ Il pais maximal admess per vehichels u per cumbinaziuns da vehichels importa 40 t, en il traffic cumbinà 44 t; l'autezza maximala admessa importa 4 m e la ladezza maximala admessa 2,55 m respectivamain 2,6 m per vehichels climatisads. La lunghezza maximala per cumbinaziuns da vehichels importa 18,75 m.²⁸

^1bis Il Cussegl federal decretescha prescripziuns davart las dimensiuns e davart ils pais dals vehichels a motor e da lur chars annexs. En quest connex tegna el quint dals interess da la segirezza dal traffic, da l'economia e da l'ambient e resguarda regulaziuns internaziunalas.²⁹

² El fixescha il pais per ischigl sco er ina relaziun adequata tranter la prestaziun dal motor ed il pais total dal vehichel respectivamain da la cumbinaziun da vehichels.

^2bis El po permetter in surpli dal pais maximal admissibel e da la lunghezza maximala per vehichels e per cumbinaziuns da vehichels che han caracteristicas da construcziun e d'equipament spezialas a favur da l'ambient. Il surpli admissibel na dastga betg surpassar la lunghezza supplementara u il pais supplementar ch'è necessari per questas caracteristicas. La capacitad da chargia na dastga betg vegnir augmentada qua tras.³⁰

³ Suenter avair consultà ils chantuns po el prevair excepziuns per vehichels a motor e chars annexs en il traffic da lingia e per quels vehichels che pretendan inevitablamain dimensiuns pli grondas u pais pli gronds pervia da lur funcziun speziala. El circumscriva las premissas, sut las qualas viadis inevitabels pon vegnir fatgs en il cas singul cun auters vehichels che han dimensiuns pli grondas u pais pli gronds.³¹

^3bis Sin dumonda dal possessur dal vehichel po il pais total admess d'in vehichel a motor u d'in char annex vegnir midà, però maximalmain ina giada per onn u a chaschun d'ina midada dal possessur. Las garanzias da pais dal producent dal vehichel na dastgan betg vegnir surpassadas.³²

⁴ Limitaziuns signalisadas da la ladezza, da l'autezza, dal pais e dal pais per ischigl dals vehichels restan resalvadas en mintga cas.

¹ Vehichels a motor e lur chars annexs dastgan vegnir mess en circulaziun mo cun in document dal vehichel e cun numers d'immatriculaziun.

² Tgi che maina in vehichel a motor, dovra in permiss da manischar, tgi che fa viadis d'emprender a manischar in permiss per emprender a manischar.

³ ...³³

⁴ Il manischunz ha adina da purtar cun sai ils documents e da preschentar quels sin giavisch als organs da controlla; il medem vala per permissiuns spezialas.

¹ Il document dal vehichel dastga vegnir concedì mo, sch'il vehichel correspunda a las prescripziuns, sch'el è segir per il traffic e sche l'assicuranza da responsabladad prescritta è avant maun.

² Il document dal vehichel po vegnir refusà, sch'il possessur na paja betg las taglias u las taxas da traffic per il vehichel. Il document dal vehichel dastga vegnir concedì pir, sch'igl è cumprovà che:

a.

il dazi per il vehichel è pajà u ch'el è deliberà dal dazi;

b.

la taglia per il vehichel, a la quala el è suttamess tenor la Lescha federala dals 21 da zercladur 1996³⁴ davart la taglia sin ils automobils (LTAut) è pajada u el è deliberà da questa taglia; e

c.

la taxa eventualmain debitada per il vehichel u las prestaziuns da segirezza debitadas tenor la Lescha dals 19 da december 1997³⁵ davart la taxa sin il traffic da camiuns pesants èn vegnidas pajadas cumplainamain ed il vehichel è equipà cun l'apparat da registraziun ch'è prescrit per incassar la taxa.³⁶

³ Sch'in vehichel vegn staziunà en in auter chantun u sch'el vegn transferì sin in auter possessur, sto vegnir dumandà in nov document dal vehichel.

¹ Vehichels a motor e lur chars annexs construids en seria èn suttamess a l'approvaziun dal tip. Il Cussegl federal po plinavant suttametter a l'approvaziun dal tip:

a.

las cumponentas ed ils accessorics per ils vehichels a motor er per ils velos;

b.

indrizs per auters vehichels, uschenavant che la segirezza dal traffic pretenda quai;

c.

indrizs da protecziun per ils utilisaders da vehichels.

² Vehichels ed objects ch'èn suttamess a l'approvaziun dal tip dastgan vegnir mess sin il martgà mo, sch'els correspundan al model approvà.

³ Il Cussegl federal po renunziar ad in'approvaziun dal tip svizra da vehichels a motor e da lur chars annexs:

a.

sch'igl è avant maun in'approvaziun dal tip estra ch'è vegnida concedida sin basa da prescripziuns d'equipament e da controlla ch'èn equivalentas a quellas che valan en Svizra; e

b.

sche las datas che la Confederaziun ed ils chantuns dovran stattan a disposiziun.

⁴ Il Cussegl federal designescha ils posts ch'èn cumpetents per la controlla, per la retschertga da datas, per l'approvaziun e per la controlla posteriura; el regla la procedura e fixescha las taxas.

¹ Avant che conceder il document, sto il vehichel vegnir controllà uffizialmain.

² Il Cussegl federal po prevair la renunzia a la controlla singula da vehichels ch'èn gia stads examinads concernent il tip.³⁸

³ Il vehichel po vegnir controllà da tut temp; el sto vegnir controllà da nov, sche midadas essenzialas vi dad el èn vegnidas fatgas u sch'igl existan dubis concernent sia segirezza da manaschi.

⁴ Il Cussegl federal prescriva controllas regularas dals vehichels.

¹ Manischunzs da vehichels a motor ston esser abels e cumpetents per manar in vehichel a motor.

² Abel da manar in vehichel a motor è, tgi che:

a.

ha cuntanschì la vegliadetgna minimala;

b.

ha la capacitad da prestaziun corporala e psichica ch'è necessaria per manar en moda segira in vehichel a motor;

c.

è liber d'ina dependenza che pregiuditgass da manar en moda segira in vehichel a motor; e

d.

garantescha tenor ses cumportament da fin ussa d'observar sco manischunz d'in vehichel a motor las prescripziuns e da prender resguard dals conumans.

³ Cumpetent da manar in vehichel a motor è, tgi che:

a.

enconuscha las reglas da traffic; e

b.

sa manar en moda segira ils vehichels da la categoria, per la quala vala il permiss da manischar.

¹ Il permiss per emprender a manischar vegn concedì, sch'il petent:

a.

fa cun success l'examen da teoria e cumprova uschia ch'el enconuscha las reglas da traffic;

b.

cumprova d'avair la capacitad da prestaziun corporala e psichica ch'è necessaria per manar en moda segira in vehichel a motor.

² La cumprova tenor l'alinea 1 litera b sto vegnir furnida:

a.

dals manischunzs professiunals da vehichels a motor: cun in attestat d'in medi da confidenza;

b.

dals ulteriurs manischunzs da vehichels a motor: cun in test da la vesida renconuschì uffizialmain e cun ina decleranza persunala da lur stadi da sanadad.

¹ Viadis d'emprender a manischar in vehichel a motor dastgan vegnir fatgs mo cun l'accumpagnament d'ina persuna che ha cumplenì il 23avel onn da vegliadetgna e che posseda dapi almain 3 onns e betg pli a prova il permiss da manischar respectiv.⁴³

² L'accumpagnader procura ch'il viadi d'emprender a manischar in vehichel a motor vegnia exequì senza privel e ch'il scolar na violeschia betg las prescripziuns da traffic.

³ Tgi che instruescha professiunalmain a manischar dovra ina permissiun da magister d'autoscola.⁴⁴

⁴ Il Cussegl federal po decretar prescripziuns davart la scolaziun dals manischunzs da vehichels a motor.⁴⁵ El po spezialmain prescriver ch'ina part da la scolaziun stoppia vegnir absolvida tar in titular da la permissiun da magister d'autoscola.⁴⁶ Ils chantuns pon fixar la tariffa maximala per l'instrucziun obligatorica per ir cun in vehichel a motor.

⁵ Il Cussegl federal po decretar prescripziuns davart la furmaziun supplementara dals manischunzs professiunals da vehichels a motor.⁴⁷

⁶ Il Cussegl federal po prescriver ch'ils candidats per il permiss da manischar hajan d'absolver ina scolaziun d'emprim agid.

¹ Il permiss da manischar motos e vehichels a motor vegn concedì l'emprim mo a prova. Il temp da prova dura 3 onns.

² El vegn concedì, sch'il petent:

a.

ha frequentà la scolaziun prescritta; e

b.

ha fatg cun success l'examen pratic da manischunz.⁴⁹

^2bis Ils titulars dal permiss da manischar a prova ston frequentar curs da perfecziunament. Ils curs - en emprima lingia pratics - duain mussar a percepir ed ad evitar privels sco er a manischar en moda ecologica. Il Cussegl federal fixescha il cuntegn e la furma dals curs da furmaziun supplementara.⁵⁰

³ Sch'il permiss da manischar a prova vegn retratg, perquai ch'il titular ha commess ina cuntravenziun mesauna u greva, sa prolunghescha il temp da prova per 1 onn.⁵¹ Sche la privaziun dura pli ditg ch'il temp da prova, cumenza la prolungaziun il mument ch'il permiss da manischar vegn restituì.

⁴ Il permiss da manischar a prova scada, sch'il titular commetta in'ulteriura cuntravenziun mesauna u greva durant il temp da prova.⁵²

⁵ In nov permiss per emprender a manischar po vegnir concedì il pli baud 1 onn suenter che la cuntravenziun è vegnida commessa e mo sin basa d'ina expertisa psicologica che affirmescha l'abilitad per il traffic. Quest termin vegn prolungà per 1 onn, sche la persuna pertutgada ha manà durant quest temp ina moto u in vehichel a motor.

⁶ Sche l'examen da manischunz vegn fatg anc ina giada cun success, vegn concedì in nov permiss da manischar a prova.

¹ Il permiss da manischar definitiv vegn concedì, sch'il petent:

a.

ha frequentà la scolaziun prescritta; ed

b.

ha fatg cun success l'examen pratic da manischunz.

² Als titulars dal permiss da manischar a prova vegn concedì il permiss da manischar definitiv, sch'il temp da prova è passà e sch'il titular ha frequentà ils curs da furmaziun supplementara prescrits.

¹ Ils permiss da manischar han da princip ina valaivladad illimitada.

² Il Cussegl federal po prevair excepziuns per persunas domiciliadas a l'exteriur.

³ L'autoritad chantunala po limitar la valaivladad dal permiss da manischar, sche l'abilitad da manischar d'ina persuna sto vegnir controllada pli savens pervia da pregiudicaziuns existentas.

¹ Sch'i dat dubis areguard l'abilitad da manischar d'ina persuna, sto quella sa suttametter ad in'examinaziun da l'abilitad da manischar, particularmain:

a.

sch'ella ha manà in vehichel en in stadi d'alcoholisaziun cun ina concentraziun d'alcohol en il sang dad 1,6 promils u dapli u cun ina concentraziun d'alcohol en il flad da 0,8 milligrams u dapli per liter aria respirada;

b.

sch'ella ha manà in vehichel sut l'influenza da narcotics u sch'ella porta cun sai narcotics che pregiuditgeschan fermamain l'abilitad da manischar u che han in grond potenzial da dependenza;

c.

sch'ella ha violà las reglas da traffic en ina moda che lascha supponer ina mancanza da resguard envers ils auters participants da traffic;

d.

en cas d'ina annunzia d'in post chantunal da la AI tenor l'artitgel 66c da la Lescha federala dals 19 da zercladur 1959⁵⁶ davart l'assicuranza d'invaliditad;

e.

en cas d'ina annunzia d'in medi ch'ina persuna n'è betg en cas da manar en moda segira in vehichel a motor pervia d'ina malsogna corporala u psichica, pervia d'ina menda corporala u pervia d'ina dependenza.

² L'autoritad chantunala cloma persunas a partir dal 75avel onn da vegliadetgna cumplenì mintga 2 onns ad ina visita dal medi da confidenza.⁵⁷ Ella po scursanir l'interval da la visita, sche l'abilitad da manischar d'ina persuna sto vegnir controllada pli savens pervia da pregiudicaziuns existentas.

³ Ils medis èn deliberads dal secret professiunal areguard las annunzias tenor l'alinea 1 litera e. Els pon far l'annunzia directamain a l'autoritad chantunala cumpetenta per il traffic sin via u a l'autoritad da surveglianza dals medis.

⁴ Sin dumonda dal post da la AI communitgescha l'autoritad chantunala a tala, sch'ina tscherta persuna posseda in permiss da manischar.

⁵ Sch'i dat dubis areguard la cumpetenza da manischar d'ina persuna, poi vegnir pretendì da tala, ch'ella fetschia in viadi da controlla, in examen da teoria, in examen pratic da manischunz u ch'ella sa suttamettia ad in'autra mesira adattada sco ina scolaziun u ina furmaziun supplementara ubain ina scolaziun posteriura.

¹ Tgi che ha manà in vehichel a motor senza posseder in permiss da manischar, na survegn durant almain 6 mais suenter la cuntravenziun ni in permiss per emprender a manischar ni in permiss da manischar. Sche la persuna pertutgada cuntanscha la vegliadetgna minimala pir suenter avair commess la cuntravenziun, cumenza il temp da bloccada a partir dal mument ch'ella ha cuntanschì la vegliadetgna minimala.

² Sche durant quest viadi è er anc vegnì ademplì il causal da l'artitgel 16c alinea 2 litera a^bis, importa il temp da bloccada 2 onns, en cas da repetiziun 10 onns.

¹ Ils permiss e las permissiuns ston vegnir retratgs, sch'i vegn constatà che las premissas legalas per lur concessiun n'existan betg u n'existan betg pli; els pon vegnir retratgs, sche las restricziuns u las cundiziuns ch'èn colliadas cun la concessiun en il cas singul na vegnan betg resguardadas.

² Suenter cuntravenziuns cunter las prescripziuns concernent il traffic sin via, per las qualas la procedura tenor la Lescha federala dals 18 da mars 2016⁵⁹ davart las multas disciplinaras è exclusa, vegn retratg il permiss per emprender a manischar u il permiss da manischar u pronunzià in avertiment.⁶⁰

³ Per fixar la durada da la privaziun dal permiss per emprender a manischar u dal permiss da manischar ston vegnir resguardadas las circumstanzas dal cas singul, particularmain la periclitaziun da la segirezza dal traffic, la culpabilitad, la reputaziun dal manischunz dal vehichel a motor sco er la necessitad professiunala da manischar in vehichel a motor. La durada minimala da la privaziun na dastga però betg vegnir sutpassada, nun ch'il chasti saja vegnì reducì tenor l'artitgel 100 cifra 4 terza frasa.^{61 62}

⁴ Il document dal vehichel po vegnir retratg per ina durada adequata:

a.

sch'il document u ils numers d'immatriculaziun èn vegnids duvrads en moda abusiva;

b.

fintant che las taglias u las taxas da traffic n'èn betg vegnidas pajadas per vehichels dal medem possessur.⁶³

⁵ Il document dal vehichel vegn retratg, sche:

a.

la taxa eventualmain debitada per il vehichel u las prestaziuns da segirezza debitadas tenor la Lescha dals 19 da december 1997⁶⁴ davart la taxa sin il traffic da camiuns pesants n'èn betg vegnidas pajadas ed il possessur è vegnì admonì senza success; u

b.

il vehichel n'è betg equipà cun l'apparat da registraziun ch'è prescrit per incassar la taxa.⁶⁵

¹ Ina cuntravenziun leva commetta, tgi che :

a.

violescha las reglas da traffic e chaschuna in pitschen privel per la segirezza d'autras persunas, ed al qual po vegnir adossada mo ina pitschna culpa;

b.⁶⁷

maina in vehichel a motor en in stadi d'alcoholisaziun, dentant senza ina concentraziun qualifitgada d'alcohol en il flad u en il sang (art. 55 al. 6) e senza commetter in'autra cuntravenziun cunter las prescripziuns davart il traffic sin via;

c.⁶⁸

violescha il scumond da manischar sut l'influenza d'alcohol (art. 31 al. 2^bis) senza commetter autras cuntravenziuns cunter las reglas davart il traffic sin via.

² Suenter ina cuntravenziun leva vegn il permiss per emprender a manischar u il permiss da manischar retratg per almain 1 mais, sch'il permiss era vegnì retratg u sch'ina autra mesira administrativa era vegnida decretada durant ils 2 onns precedents.

³ La persuna fallibla vegn admonida, sch'il permiss n'era betg vegnì retratg e sche nagina autra mesira administrativa n'era vegnida decretada durant ils 2 onns precedents.

⁴ En cas spezialmain levs vegni renunzià da prender mintga mesira.

¹ Ina cuntravenziun mesauna commetta, tgi che:

a.

violescha las reglas da traffic e chaschuna u prenda en cumpra in privel per la segirezza d'autras persunas;

b.⁷⁰

maina in vehichel a motor en in stadi d'alcoholisaziun, dentant senza ina concentraziun qualifitgada d'alcohol en il flad u en il sang (art. 55 al. 6) e commetta supplementarmain ina cuntravenziun leva cunter las prescripziuns davart il traffic sin via;

b^bis.⁷¹

violescha il scumond da manischar sut l'influenza d'alcohol (art. 31 al. 2^bis) cun commetter anc in'autra cuntravenziun leva cunter las reglas davart il traffic sin via;

c.

maina in vehichel a motor senza posseder il permiss da manischar la categoria correspundenta;

d.

ha engulà in vehichel a motor per il diever.

² Suenter ina cuntravenziun mesauna vegn retratg il permiss per emprender a manischar u il permiss da manischar:

a.

per almain 1 mais;

b.

per almain 4 mais, sch'il permiss è vegnì retratg durant ils 2 onns precedents gia ina giada pervia d'ina cuntravenziun greva u mesauna;

c.

per almain 9 mais, sch'il permiss è vegnì retratg durant ils 2 onns precedents duas giadas pervia da cuntravenziuns almain mesaunas;

d.

per almain 15 mais, sch'il permiss è vegnì retratg durant ils 2 onns precedents duas giadas pervia da cuntravenziuns grevas;

e.

per in temp illimità, almain però per 2 onns, sch'il permiss è vegnì retratg durant ils 10 onns precedents trais giadas pervia da cuntravenziuns almain mesaunas; a questa mesira vegni renunzià, sche la persuna pertutgada n'ha commess nagina cuntravenziun, per la quala è vegnida pronunziada ina mesira administrativa, durant almain 5 onns suenter che la privaziun dal permiss è scadida;

f.⁷²

per adina, sch'il permiss è vegnì retratg durant ils 5 onns precedents tenor la litera e u tenor l'artitgel 16c alinea 2 litera d.

¹ Ina cuntravenziun greva commetta, tgi che:

a.

violescha grevamain las reglas da traffic e chaschuna u prenda en cumpra in privel serius per la segirezza d'autras persunas;

b.⁷⁴

maina in vehichel a motor en in stadi d'alcoholisaziun cun ina concentraziun qualifitgada d'alcohol en il flad u en il sang (art. 55 al. 6);

c.

è inabel da manischar pervia da l'influenza da narcotics u da medicaments u per auters motivs e maina in vehichel a motor en quest stadi;

d.

s'oppona intenziunadamain u sa retira d'ina analisa dal sang, d'ina analisa da l'alcohol en il flad u d'ina autra examinaziun preliminara reglada dal Cussegl federal, ch'è vegnida ordinada u che vegn probablamain ordinada, ubain d'ina controlla medicala supplementara u impedescha l'intent da questas mesiras;

e.

fugia suenter avair blessà u mazzà ina persuna;

f.

maina in vehichel a motor malgrà che ses permiss da manischar è vegnì retratg.

² Suenter ina cuntravenziun greva vegn retratg il permiss per emprender a manischar u il permiss da manischar:

a.

almain 3 mais;

a^bis.⁷⁵

almain 2 onns, sch'ina gronda ristga da chaschunar in accident cun persunas grevamain blessadas u cun victimas era avant maun, perquai che reglas da traffic elementaras èn vegnidas violadas intenziunadamain, particularmain cun betg resguardar massivamain la sveltezza maximala admessa en il senn da l'artitgel 90 alinea 4, cun surpassar giagliardamain u cun sa participar ad ina cursa da vehichels a motor betg permessa; questa durada minimala da la privaziun dastga vegnir reducida per maximalmain 12 mais, sch'igl è vegnì pronunzià in chasti da main che 1 onn (art. 90 al. 3^bis u 3^ter);

b.

per almain 6 mais, sch'il permiss è vegnì retratg durant ils 5 onns precedents ina giada pervia d'ina cuntravenziun mesauna;

c.

per almain 12 mais, sch'il permiss è vegnì retratg durant ils 5 onns precedents ina giada pervia d'ina cuntravenziun greva u duas giadas pervia da cuntravenziuns mesaunas;

d.

per in temp illimità, almain però per 2 onns, sch'il permiss è vegnì retratg durant ils 10 onns precedents duas giadas pervia da cuntravenziuns grevas u trais giadas pervia da cuntravenziuns almain mesaunas; a questa mesira vegni renunzià, sche la persuna pertutgada n'ha commess nagina cuntravenziun, per la quala è vegnida pronunziada ina mesira administrativa durant almain 5 onns suenter che la privaziun dal permiss è scadida;

e.⁷⁶

per adina, sch'il permiss è vegnì retratg durant ils 5 onns precedents tenor la litera d u tenor l'artitgel 16b alinea 2 litera e.

³ La durada da la privaziun dal permiss pervia d'ina cuntravenziun cunter l'alinea 1 litera f remplazza la durada che resta anc da la privaziun currenta.

⁴ Sche la persuna pertutgada ha manà in vehichel a motor malgrà ina privaziun tenor l'artitgel 16d, vegn decretà in temp da bloccada; quel correspunda a la durada minimala da privaziun ch'è previsa per questa cuntravenziun.

¹ Suenter ina cuntravenziun a l'exteriur vegn retratg il permiss per emprender a manischar u il permiss da manischar:

a.

sch'igl è vegnì decretà in scumond da manischar a l'exteriur; e

b.

sche la cuntravenziun tenor ils artitgels 16b e 16c sto vegnir qualifitgada sco mesauna u sco greva.

² Cun fixar la durada da la privaziun ston las consequenzas dal scumond da manischar a l'exteriur vegnir resguardadas adequatamain per la persuna pertutgada. La durada minimala da la privaziun dastga vegnir sutpassada. Per las persunas, davart las qualas il sistem d'infurmaziun per l'admissiun a la circulaziun (SIAC) na cuntegna naginas datas davart mesiras administrativas (art. 89c lit. d), na dastga la durada da la privaziun betg surpassar la durada dal scumond da manischar ch'è vegnida decretada al lieu dal malfatg a l'exteriur.⁷⁸

¹ Il permiss per emprender a manischar u il permiss da manischar vegn retratg ad ina persuna per in temp illimità:

a.

sche sia capacitad da prestaziun corporala e spiertala na basta betg u betg pli per manar en moda segira in vehichel a motor;

b.

sch'ella patescha d'ina dependenza ch'excluda l'abilitad da manischar;

c.

sch'ella na garantescha betg - pervia da ses cumportament fin ussa - ch'ella - cun manar in vehichel a motor - vegnia ad observar en il futur las prescripziuns ed a prender resguard dals conumans.

² Sche la privaziun tenor l'alinea 1 remplazza la privaziun tenor ils artitgels 16a-c, vegn collià cun ella in temp da bloccada che vala fin a la scadenza da la durada minimala da la privaziun ch'è previsa per la cuntravenziun commessa.

³ Il permiss vegn retratg per adina:

a.

a persunas incurregiblas;

b.

a persunas, las qualas èn vegnidas privadas da lur permiss durant ils ultims 5 onns gia ina giada sin basa da l'artitgel 16c alinea 2 litera a^bis.⁸⁰

¹ Il permiss per emprender a manischar u il permiss da manischar ch'è vegnì retratg per in tschert temp po vegnir reconcedì il pli baud 3 mais avant la fin da la durada da la privaziun, sche la persuna pertutgada ha frequentà ina scolaziun posteriura renconuschida da l'autoritad. La durada minimala da la privaziun na dastga betg vegnir sutpassada.

² Il permiss per emprender a manischar u il permiss da manischar ch'è vegnì retratg per almain 1 onn po vegnir reconcedì cundiziunadamain e cun obligaziuns, sch'il cumportament da la persuna pertutgada mussa che las mesiras administrativas han ademplì lur intent. La durada minimala da la privaziun e dus terzs da la durada da la privaziun decretada ston però esser passads.

³ Il permiss per emprender a manischar u il permiss da manischar ch'è vegnì retratg per in temp illimità po vegnir reconcedì cundiziunadamain e cun obligaziuns, sch'in eventual temp da bloccada legal u decretà è scadì e sche la persuna pertutgada cumprova d'avair eliminà la mancanza che ha exclus sia abilitad da manischar.

⁴ Il permiss da manischar ch'è vegnì retratg per adina po mo vegnir reconcedì sut las cundiziuns da l'artitgel 23 alinea 3. Sche la privaziun è vegnida fatga sin basa da l'artitgel 16d alinea 3 litera b, po il permiss vegnir reconcedì il pli baud suenter 10 onns e mo sut la cundiziun che da l'expertisa psicologica da traffic saja resultà in giudicament positiv.⁸²

⁵ Sche la persuna pertutgada n'observa betg las cundiziuns u sch'ella fa en autra moda abus da la confidenza ch'ella ha survegnì, sto il permiss puspè vegnir retratg.

¹ Ils velos ston correspunder a las prescripziuns.⁸³

² Il Cussegl federal decretescha prescripziuns davart la construcziun e davart l'equipament dals velos e da lur chars annexs.⁸⁴

³ Ils chantuns pon far controllas dals velos.

¹ Uffants che n'han betg anc ademplì lur 6avel onn da vegliadetgna dastgan ir cun velo sin vias principalas mo sut la surveglianza d'ina persuna ch'è almain 16 onns veglia.⁸⁵

² Tgi che patescha d'ina malsogna corporala u spiertala u d'ina dependenza ch'excluda l'ir cun velo en moda segira, na dastga betg ir cun velo. L'autoritad po scumandar ad ina tala persuna d'ir cun velo.⁸⁶

³ En medema moda e maniera po il chantun da domicil scumandar d'ir cun velo ad in ciclist che ha periclità il traffic grevamain u pliras giadas u ch'è ì cun velo en in stadi d'alcoholisaziun. La durada minimala dal scumond d'ir cun velo importa 1 mais.⁸⁷

⁴ Ciclists, davart la qualificaziun dals quals existan dubis, pon vegnir suttamess ad in examen.

Il Cussegl federal fixescha las dimensiuns dals auters vehichels u resguarda en quest connex particularmain ils basegns da l'agricultura e da la selvicultura.

¹ Tgi che ha cumplenì il 14avel onn da vegliadetgna, dastga guidar manadiras.

² Tgi che patescha d'ina malsogna corporala u spiertala u d'ina dependenza ch'excluda il guidar en moda segira d'ina manadira, na dastga betg guidar ina manadira. L'autoritad po scumandar ad ina tala persuna da guidar ina manadira.

¹ Ils documents ed ils permiss vegnan concedids e retratgs da las autoritads administrativas. Cumpetent per vehichels è il chantun da staziunament, per manischunzs il chantun da domicil. Il Cussegl federal po desister dal barat dal permiss da manischar en cas d'ina midada da domicil e prevair permiss federals per vehichels da militar e per lur manischunzs.⁹⁰

² Las medemas reglas valan per controllas da vehichels e da manischunzs sco er per las ulteriuras mesiras ch'èn previsas en quest titel.

³ Per vehichels senza in lieu da staziunament fix e per manischunzs senza domicil en Svizra è decisiv il lieu, nua ch'els sa chattan per il pli. En cas da dubi è cumpetent il chantun, che introducescha la procedura sco emprim.

¹ La refusa u la privaziun d'in document dal vehichel u d'in permiss da manischar, sco er il scumond d'ir cun velo u da guidar ina manadira ston vegnir communitgads en scrit e ston vegnir motivads. Avant che privar ina persuna dal permiss da manischar u avant che decretar in scumond da manischar sto la persuna pertutgada vegnir tadlada per regla.

² Il chantun che survegn enconuschientscha d'in motiv per ina tala mesira po proponer ina tala al chantun cumpetent; el po proponer quella er a la Confederaziun, sche quella è cumpetenta.

³ Sch'ina mesira drizzada cunter in manischunz ha durà 5 onns, sto l'autoritad dal chantun da domicil - sin dumonda - prender ina nova disposiziun, sch'i vegn fatg valair crediblamain che las premissas èn crudadas davent. Sche la persuna pertutgada ha midà ses domicil, sto vegnir consultà il chantun che ha decretà la mesira avant che quella vegnia abolida.

¹ La procedura da recurs sa drizza tenor las disposiziuns generalas da l'Organisaziun giudiziala.

² Il dretg da far recurs han er:

a.

l'autoritad d'emprima instanza che dispona cunter la decisiun d'ina instanza chantunala da recurs che na dependa betg da l'administraziun;

b.

l'autoritad cumpetenta d'in chantun che ha proponì ina mesira ad in auter chantun.

¹ Il Cussegl federal po excluder las spezias da vehichels qua sutvart e lur chars annexs sco er lur manischunzs per part u dal tuttafatg da las disposiziuns da quest titel e decretar - sche necessari - prescripziuns cumplementaras per els:

a.

velos cun motor auxiliar, charrets a maun a motor ed auters vehichels che han in motor da pitschna prestaziun u che cuntanschan pitschnas sveltezzas sco er tals che vegnan duvrads da rar sin vias publicas;

b.

vehichels a motor duvrads per il militar;

c.

tractors agriculs, dals quals la sveltezza è limitada, sco er chars annexs agriculs;

d.

maschinas da lavur e chars a motor.

² Il Cussegl federal decretescha prescripziuns davart:

a.

las glischs ed ils reflecturs dals vehichels stradals senza motor;

b.

vehichels a motor e velos esters e lur manischunzs sco er documents da l'auto e permiss da manischar internaziunals;

c.⁹²

magisters d'autoscola e lur vehichels;

d.

documents e numers d'immatriculaziun, inclusiv tals che vegnan emess a curta vista per vehichels a motor e chars annexs controllads u betg controllads sco er per interpresas dal mastergn da vehichels a motor;

e.

la moda da signalisar vehichels spezials;

f.⁹³

signals d'avertiment spezials ch'èn resalvads a vehichels dals pumpiers, da la sanitad, da la polizia e da la duana, sche quels vegnan duvrads per incumbensas da polizia, sco er signals d'avertiment dals vehichels da las interpresas da transport concessiunadas sin las rutas postalas da muntogna;

g.

reclamas vi da vehichels a motor;

h.⁹⁴

...

i.

apparats per registrar il temp da viadi, la sveltezza u chaussas sumegliantas; el prescriva tals indrizs, en spezial per controllar il temp da lavur dals manischunzs professiunals da vehichels a motor sco er eventualmain per vehichels da persunas ch'èn vegnidas chastiadas, perquai ch'ellas èn charradas memia svelt.

³ Suenter avair consultà ils chantuns fixescha il Cussegl federal prescripziuns davart:

a.

las pretensiuns minimalas, a las qualas ils manischunzs da vehichels a motor ston satisfar en vista corporala e psichica;

b.

l'execuziun da las controllas da vehichels e da manischunzs;

c.

las pretensiuns minimalas als experts che fan las controllas;

d.

la locaziun da vehichels a motor a persunas che guidan sezzas;

e.⁹⁵

il cuntegn e la dimensiun da l'examinaziun da l'abilitad da manischar sco er il proceder en cas da dubi;

f.⁹⁶

las pretensiuns minimalas a las persunas ch'examineschan l'abilitad da manischar, a la procedura d'examinaziun ed a la garanzia da qualitad.

^3bis ...⁹⁷

⁴ ...⁹⁸

¹ Sch'i capita in accident, en il qual in vehichel a motor u in velo è involvì, ston tut las persunas involvidas sa fermar immediatamain. Tenor pussaivladad ston ellas procurar per la segirezza dal traffic.

² Sch'igl ha dà blessads, ston tut las persunas involvidas procurar per agid; persunas betg involvidas sa gidan, uschenavant che quai po vegnir pretendì dad ellas. Las persunas participadas, en emprima lingia ils manischunzs, ston infurmar la polizia. Tut las persunas participadas, en spezial er passagiers, ston cooperar a la constataziun dals fatgs. Senza il consentiment da la polizia dastgan questas persunas mo bandunar il lieu da l'accident, sch'ellas dovran sezzas agid ubain per clamar agid u per clamar la polizia.

³ Sch'igl ha mo dà donns materials, sto il donnegiader infurmar immediatamain il donnegià ed inditgar ses num e sia adressa. Sche quai n'è betg pussaivel, sto el infurmar immediatamain la polizia.

⁴ En cas d'accidents sin surpassadis da viafier ston las persunas participadas infurmar immediatamain l'administraziun da la viafier.

¹ Sch'in uman vegn mazzà u blessà u sch'i vegn chaschunà donn material tras il diever d'in vehichel a motor, sto il possessur star bun per il donn.

² Sch'in accident da traffic vegn chaschunà tras in vehichel a motor che n'è betg en funcziun, sto il possessur star bun, sch'il donnegià cumprova ch'il possessur u persunas, per las qualas el è responsabel, han ina culpa u sch'el cumprova ch'in defect dal vehichel a motor è stà ina da las raschuns per l'accident.

³ Tenor l'appreziar dal derschader stat il possessur er bun per donns en consequenza da l'agid prestà suenter accidents, en ils quals ses vehichel a motor è stà involvì, sch'el è responsabel per l'accident ubain sch'el sez u ils passagiers da ses vehichel han survegnì agid.

⁴ Per la culpa dal manischunz e da persunas auxiliaras che coopereschan al diever dal vehichel è il possessur responsabel sco per l'atgna culpabilitad.

¹ Il possessur vegn liberà da la responsabladad, sch'el cumprova che l'accident è vegnì chaschunà tras forza superiura u tras ina greva culpa dal donnegià u d'ina terza persuna, senza ch'el sez u persunas, per las qualas el è responsabel, hajan ina culpa e senza ch'in defect dal vehichel saja stà ina da las raschuns per l'accident.

² Sch'il possessur, che na vegn betg liberà da la responsabladad tenor l'alinea 1, cumprova ch'ina culpa dal donnegià è stada ina da las raschuns per l'accident, fixescha il derschader l'indemnisaziun considerond tut las circumstanzas.

³ ...¹⁴⁵

⁴ Tenor il Dretg d'obligaziuns¹⁴⁶ vegnan fixadas:¹⁴⁷

a.

la responsabladad en la relaziun tranter il possessur ed il proprietari d'in vehichel per il donn vi da quest vehichel;

b.¹⁴⁸

la responsabladad dal possessur per il donn vi da las chaussas transportadas cun ses vehichel, cun excepziun d'objects ch'il donnegià purtava cun sai, en spezial bagascha da viadi e chaussas sumegliantas; resalvada è la Lescha federala dals 20 da mars 2009¹⁴⁹ davart il transport da persunas.

¹ Sche pliras persunas èn responsablas per il donn d'ina terza persuna en cas d'in accident, en il qual in vehichel a motor è involvì, stattan ellas bunas en moda solidarica.

² Il donn vegn repartì sin las persunas responsablas involvidas considerond tut las circumstanzas. En cas da plirs possessurs da vehichels a motor vegn il donn repartì en proporziun da lur culpa, nun che circumstanzas spezialas, en spezial las ristgas che resultan dal diever dal vehichel, giustifitgeschian in'autra repartiziun.

¹ Sch'in possessur vegn donnegià corporalmain tar in accident, en il qual plirs vehichels a motor èn involvids, vegn il donn repartì sin ils possessurs da tut ils vehichels a motor involvids en proporziun da lur culpa, nun che circumstanzas spezialas, en spezial las ristgas che resultan dal diever dal vehichel, giustifitgeschian in'autra repartiziun.¹⁵¹

² Per donns materials d'in possessur stat in auter possessur mo bun, sch'il donnegià cumprova ch'il donn è vegnì chaschunà tras la culpa u tras la perdita temporara da l'abilitad da giuditgar dal possessur accusà u d'ina persuna, per la quala el è responsabel, u tras in defect da ses vehichel.

³ Plirs possessurs responsabels stattan buns en moda solidarica envers il possessur donnegià.¹⁵²

¹ La moda e la dimensiun da l'indemnisaziun sco er l'attribuziun d'ina satisfacziun sa drizzan tenor ils princips dal Dretg d'obligaziuns¹⁵³ davart acts illegals.

² Sche la persunas mazzada u blessada aveva in'entrada extraordinariamain auta, po il derschader reducir adequatamain l'indemnisaziun considerond tut las circumstanzas.

³ Sch'il donnegià survegn prestaziuns d'ina assicuranza privata e sch'il possessur aveva pajà dal tuttafatg u per part las premias da questa assicuranza, ston questas prestaziuns vegnir deducidas da sia indemnisaziun en proporziun da las premias ch'el ha pajà, nun ch'il contract d'assicuranza prevesia insatge auter.

¹ In vehichel a motor na dastga betg vegnir mess en circulaziun sin vias publicas, avant ch'ina assicuranza da responsabladad è vegnida concludida tenor las suandantas disposiziuns.

² L'assicuranza cuvra la responsabladad dal possessur e da las persunas, per las qualas el è responsabel tenor questa lescha, almain en quels stadis, nua ch'il numer d'immatriculaziun svizzer vala sco attest d'assicuranza.¹⁵⁴

³ Da l'assicuranza pon vegnir exclusas:

a.¹⁵⁵

pretensiuns dal possessur per donns materials chaschunads da persunas, per las qualas el è responsabel tenor questa lescha;

b.¹⁵⁶

pretensiuns per donns materials dal conjugal u dal partenari registrà dal possessur, da ses parents en lingia ascendenta e descendenta sco er da ses fragliuns che vivan cun el en la chasada cuminaivla;

c.

pretensiuns per donns materials, per ils quals il possessur na sto betg star bun tenor questa lescha;

d.

pretensiuns per accidents a chaschun da cursas, per las qualas è vegnida concludida l'assicuranza prescritta tenor l'artitgel 72.

Il Cussegl federal fixescha las summas che ston vegnir cuvridas da l'assicuranza da responsabladad per pretensiuns d'indemnisaziun ch'ils donnegiads fan valair per donns da persunas e per donns materials.

¹ En il rom da las summas fixadas en il contract d'assicuranza ha il donnegià in dretg da pretensiun direct envers l'assicurader.

² Excepziuns che resultan dal contract d'assicuranza u da la Lescha dals 2 d'avrigl 1908¹⁵⁸ davart il contract d'assicuranza na pon betg vegnir fatgas valair envers il donnegià.¹⁵⁹

³ L'assicurader ha in dretg da prender regress sin quel che ha concludì l'assicuranza u sin l'assicurà, en la dimensiun ch'el fiss autorisà da refusar u da reducir sia prestaziun tenor il contract d'assicuranza ubain tenor la Lescha davart il contract d'assicuranza.¹⁶⁰

¹ Sche las pretensiuns dals donnegiads surpassan la summa fixada en il contract d'assicuranza, sa reducescha la pretensiun da mintga donnegià envers l'assicurader proporziunalmain en la relaziun tranter la summa garantida e la summa da las pretensiuns.

² Il donnegià che porta plant sco emprim sco er l'assicurader accusà pon pretender dal derschader appellà ch'el envidia ils ulteriurs donnegiads, inditgond a quels las consequenzas giuridicas d'ina omissiun, da purtar plant tar el sez entaifer in tschert termin per far valair lur pretensiuns. Il derschader appellà sto decider davart la repartiziun da la prestaziun d'assicuranza sin ils differents donnegiads. En il rom da la repartiziun da la prestaziun d'assicuranza ston l'emprim vegnir cuvridas las pretensiuns ch'èn vegnidas fatgas valair entaifer il termin, senza resguardar las ulteriuras pretensiuns.

³ L'assicurader che ha - senza avair enconuschientscha d'autras pretensiuns - pajà da buna fai ad in donnegià ina summa che surpassa la quota che quest donnegià avess proporziunalmain da bun, è liberà da sia responsabladad er envers ils auters donnegiads en la dimensiun da la summa pajada.

¹ En cas d'ina midada dal possessur passan ils dretgs e las obligaziuns, che resultan dal contract d'assicuranza, al nov possessur. Sch'il nov document dal vehichel vegn emess sin basa d'ina autra assicuranza da responsabladad, scada l'anteriur contract.

² L'anteriur assicurader è autorisà da sa retrair dal contract entaifer 14 dis, suenter ch'el ha survegnì enconuschientscha da las midada dal possessur.

³ Il Cussegl federal regla las premissas, sut las qualas il possessur dastga duvrar - empè dal vehichel assicurà - in vehichel da reserva cun ils numers d'immatriculaziun dal vehichel assicurà. L'assicuranza vala exclusivamain per il vehichel duvrà. L'assicurader po prender regress sin il possessur, sch'il diever n'era betg admess.¹⁶¹

⁴ ...¹⁶²

¹ L'assicurader sto emetter in attest d'assicuranza per mauns da l'autoritad che consegna il document dal vehichel.

² L'assicurader sto annunziar la suspensiun e la finiziun da l'assicuranza a l'autoritad; sche l'assicuranza n'è betg vegnida remplazzada avant tras in'autra, s'effectueschan la suspensiun e la finiziun envers il donnegià pir, cur ch'il document dal vehichel ed ils numers d'immatriculaziun èn restituids, il pli tard dentant 60 dis suenter l'entrada da l'annunzia da l'assicurader. L'autoritad sto retrair il document dal vehichel ed ils numers d'immatriculaziun, uschespert ch'ella ha survegnì l'annunzia.

³ Sch'ils numers d'immatriculaziun vegnan deponids tar l'autoritad cumpetenta, vegnan suspendids ils effects da l'assicuranza. L'autoritad communitgescha quai a l'assicurader.¹⁶³

Durant la relaziun da contract ha l'assicurà da tut temp il dretg da survegnir ina decleraziun da l'andament dal donn respectivamain ina decleraziun da mancanza da donn. Sin dumonda da l'assicurà sto l'assicurader consegnar a quel entaifer 14 dis ina decleraziun vardaivla per l'entira durada dal contract, maximalmain dentant per ils ultims 5 onns da la relaziun da contract.

¹ Per il donn chaschunà tras in char annex u tras in vehichel a motor remortgà sto star bun il possessur dal vehichel a motor che tira; las disposiziuns davart la responsabladad per donns chaschunads tras vehichels a motor valan tenor il senn. Sch'il vehichel a motor remortgà vegn manà d'in manischunz, sto ses possessur star bun solidaricamain cun il possessur dal vehichel che tira.

² L'assicuranza dal vehichel che tira s'extenda er sin la responsabladad per donns che vegnan chaschunads:

a.

dal char annex;

b.

dal vehichel a motor remortgà che na vegn betg manà d'in manischunz;

c.

dal vehichel a motor remortgà che vegn manà d'in manischunz, ma che n'è betg assicurà.

³ Chars annexs destinads al transport da persunas dastgan vegnir mess en circulaziun mo, sch'ina assicuranza supplementara è vegnida concludida per il char annex, uschia che l'assicuranza minimala fixada dal Cussegl federal tenor l'artitgel 64 è garantida per l'entir convoi.

⁴ La responsabladad dal possessur dal vehichel che tira per donns corporals dals passagiers sin chars annexs sco er la responsabladad per donns chaschunads tranter il vehichel che tira ed il vehichel a motor remortgà sa drizzan tenor questa lescha. Per donns materials chaschunads vi dal char annex sto il possessur dal vehichel che tira star bun tenor il Dretg d'obligaziuns¹⁶⁶.

Ils ciclists stattan buns tenor il Dretg d'obligaziuns¹⁶⁸.

¹ L'interprendider da la branscha da vehichels a motor stat bun sco in possessur per il donn che vegn chaschunà tras in vehichel a motor ch'era vegnì surdà ad el per tegnair en salv, per reparar, per far service, per transfurmar u per intents sumegliants. Il possessur e ses assicurader da responsabladad na ston betg star buns.

² Quests interprendiders sco er tals che produceschan vehichels a motor u che fan commerzi cun tals vehichels ston concluder in'assicuranza da responsabladad per tut lur agens vehichels a motor sco er per ils vehichels a motor che vegnan surdads ad els. Las disposiziuns davart l'assicuranza dal possessur valan tenor il senn.

¹ Las disposiziuns da quest artitgel valan per occurrenzas sportivas cun vehichels a motor e cun velos, sch'ellas vegnan valitadas principalmain sin basa da la sveltezza cuntanschida u sch'ellas pretendan ina sveltezza media da passa 50 km/h. Las disposiziuns valan er, sch'il traject è serrà per l'ulteriur traffic. Il Cussegl federal po suttametter ulteriuras occurrenzas a questas disposiziuns.

² Applitgond tenor il senn las disposiziuns davart la responsabladad dals possessurs da vehichels a motor stattan ils organisaturs buns per il donn chaschunà tras vehichels dals participants u tras vehichels accumpagnants u tras auters vehichels duvrads en il servetsch da l'occurrenza.

³ La responsabladad per donns dals curriders e da lur passagiers sco er per donns vi dals vehichels duvrads en il servetsch da l'occurrenza na sa drizza betg tenor questa lescha.

⁴ Per cuvrir la responsabladad dals organisaturs, dals participants e da las persunas auxiliaras envers terzas persunas - sco aspectaturs, auters utilisaders da la via ed abitants per lung da la via - sto vegnir concludida in'assicuranza. L'autoritad da permissiun fixescha la summa d'assicuranza minimala tenor las circumstanzas; per cursas cun vehichels a motor na dastga questa summa dentant betg esser pli bassa che tar in'assicuranza ordinaria.¹⁷⁰ Ils artitgels 65 e 66 valan tenor il senn.

⁵ Sch'in donn, ch'è vegnì chaschunà durant ina cursa organisada senza autorisaziun, sto vegnir cuvrì tras l'assicuranza ordinaria dal vehichel a motor che ha chaschunà il donn, tras il ciclist che ha chaschunà il donn u tras sia assicuranza da responsabladad privata, po l'assicurader u il ciclist prender regress sin ils responsabels che savevan u - sch'els avessan dà l'attenziun duida - che pudevan savair ch'i mancava in'assicuranza speziala per la cursa.¹⁷¹

¹ Sco possessurs da vehichels a motor èn la Confederaziun ed ils chantuns suttamess a las disposiziuns da questa lescha concernent la responsabladad, dentant betg a l'obligaziun da s'assicurar. Da l'obligaziun da s'assicurar èn ultra da quai exceptads vehichels a motor, per ils quals la Confederaziun surpiglia in'obligaziun da garanzia sco in assicurader.

² ...¹⁷²

³ Tenor las disposiziuns che valan per l'assicuranza da responsabladad reglan la Confederaziun ed ils chantuns ils donns chaschunads tras vehichels a motor, tras chars annexs e tras velos, per ils quals els ston star buns. Els communitgeschan al post d'infurmaziun (art. 79a), tge posts ch'èn cumpetents per la regulaziun dals donns.¹⁷³

¹ Las instituziuns d'assicuranza, ch'èn autorisadas d'exercitar en Svizra lur activitads sin il sectur da l'assicuranza da responsabladad per vehichels a motor, furman e mainan cuminaivlamain il Biro naziunal d'assicuranza, il qual ha in'atgna persunalitad giuridica.

² Il Biro naziunal d'assicuranza ha las suandantas incumbensas:

a.

cuvrir la responsabladad per donns chaschunads en Svizra tras vehichels a motor e tras chars annexs esters, sch'igl exista in'obligaziun d'assicuranza tenor questa lescha;

b.

manar il post d'infurmaziun tenor l'artitgel 79a;

c.

coordinar la conclusiun d'assicuranzas da cunfin per vehichels a motor ch'entran en Svizra, ma che n'han betg la garanzia necessaria tras assicuranzas.

³ Il Cussegl federal regla:

a.

l'obligaziun da concluder in'assicuranza da cunfin;

b.

la coordinaziun da las prestaziuns da las assicuranzas socialas cun las prestaziuns d'indemnisaziun dal Biro naziunal d'assicuranza.

⁴ El po excluder u restrenscher la sequestraziun destinada a segirar pretensiuns d'indemnisaziun per donns che vegnan chaschunads tras vehichels a motor u tras chars annexs esters.

¹ Tgi ch'engola in vehichel a motor per far diever da quel, stat bun sco in possessur. Solidaricamain cun el stat bun il manischunz che saveva u - sch'el avess dà l'attenziun duida - che avess pudì savair al cumenzament dal viadi ch'il vehichel saja vegnì engulà per il diever. Il possessur stat medemamain bun, danor envers utilisaders dal vehichel che avevan u - sch'els avessan dà l'attenziun duida - pudevan avair enconuschientscha al cumenzament dal viadi ch'il vehichel saja vegnì engulà per il diever.

² Il possessur e ses assicurader da responsabladad pon prender regress sin las persunas che han engulà il vehichel a motor sco er sin il manischunz che aveva u - sch'el avess dà l'attenziun duida - pudeva avair enconuschientscha al cumenzament dal viadi ch'il vehichel saja vegnì engulà per il diever.

³ L'assicurader na dastga adossar naginas grevezzas finanzialas al possessur, sche quel n'è betg la culpa da l'enguladitsch dal vehichel.

¹ Las instituziuns d'assicuranza, ch'èn autorisadas d'exercitar en Svizra lur activitads sin il sectur da l'assicuranza da responsabladad per vehichels a motor, furman e mainan cuminaivlamain il Fond naziunal da garanzia.

² Il Fond naziunal da garanzia ha in'atgna persunalitad giuridica.

³ El ha las suandantas incumbensas:

a.

cuvrir la responsabladad per donns che vegnan chaschunads en Svizra tras:

1.

vehichels a motor e chars annexs betg eruids u betg assicurads, sch'igl exista in'obligaziun d'assicuranza tenor questa lescha,

2.

ciclists u utilisaders d'urdains sumegliants a vehichels, sch'il donnegiader na po betg vegnir eruì u sch'il donn na vegn cuvrì ni dal donnegiader ni d'ina assicuranza da responsabladad ni d'ina persuna ch'è responsabla per el ni d'ina autra assicuranza;

b.

manar il post d'indemnisaziun tenor l'artitgel 79d.

⁴ Sch'in assicurader da responsabladad per vehichels a motor è obligà da pajar per donns ch'èn vegnids chaschunads tras vehichels a motor e tras chars annexs immatriculads en Svizra, e:

a.

sch'il concurs d'assicuranza è vegnì declerà cunter el, maina il Fond naziunal da garanzia la procedura per reglar anticipadamain las pretensiuns adempliblas e cuvra quella part da las pretensiuns, per la quala l'administraziun dal concurs emetta in attest da perdita;

b.

sch'ina procedura da sanaziun tenor l'artitgel 52a da la Lescha dals 17 da december 2004¹⁷⁷ davart la surveglianza da las assicuranzas è vegnida declerada cunter el, entant che l'autoritad cumpetenta ha disponì da reducir ils pajaments per donns, surpiglia il Fond naziunal da garanzia l'import, per il qual ils pajaments respectivs per donns èn vegnids reducids.

⁵ Il Cussegl federal regla:

a.

las incumbensas dal Fond naziunal da garanzia tenor l'alinea 3;

b.

la cuvrida en cas da concurs e da sanaziun tenor l'alinea 4, en spezial la dimensiun maximala da tala;

c.

ina resalva persunala dal donnegià per donns materials;

d.

la coordinaziun da las prestaziuns da las assicuranzas socialas cun las prestaziuns d'indemnisaziun dal Fond naziunal da garanzia;

e.

la procedura applitgabla per reglar anticipadamain pretensiuns adempliblas suenter l'avertura d'ina procedura da concurs, che oblighescha il Fond naziunal da garanzia da furnir ina prestaziun.

⁶ En cas da l'alinea 3 litera a scroda l'obligaziun da prestaziun dal Fond naziunal da garanzia en la dimensiun da las prestaziuns ch'il donnegià po far valair tar in'assicuranza da donns u tar in'assicuranza sociala.

⁷ En cas da l'alinea 3 litera a po il Cussegl federal:

a.

obligar il Fond naziunal da garanzia da far pajaments anticipads, sch'il donnegiader n'ha betg in'assicuranza da responsabladad ch'è obligada da pajar u sche la mancanza d'ina tala assicuranza è dispitaivla;

b.

restrenscher u abolir l'obligaziun da prestaziun dal Fond naziunal da garanzia envers donnegiads esters domiciliads en pajais che n'applitgeschan betg la reciprocitad.

⁸ Tras il pajament da l'indemnisaziun al donnegià substituescha il Fond naziunal da garanzia ils dretgs dal donnegià per ils donns da medema natira sco quels ch'el cuvra. Per prestaziuns tenor l'alinea 4 prenda il Fond naziunal da garanzia mo regress, sch'il possessur u il manischunz dal vehichel ha chaschunà il donn per greva negligientscha u intenziunadamain. Sch'il Fond naziunal da garanzia è obligà da pajar indemnisaziuns tenor l'alinea 4, na po il donnegià far valair naginas pretensiuns envers il possessur u il manischunz dal vehichel, cun il qual il donn è vegnì chaschunà.

¹ Il possessur d'in vehichel a motor paja ina contribuziun annuala tenor il gener da la ristga assicurada per cuvrir ils custs tenor ils artitgels 74, 76, 79a e 79d.¹⁷⁹

² Il Biro naziunal d'assicuranza ed il Fond naziunal da garanzia fixeschan questas contribuziuns; quellas ston vegnir approvadas da l'Autoritad federala per la surveglianza dals martgads da finanzas (FINMA).¹⁸⁰

³ Ils assicuraders da responsabladad per vehichels a motor incasseschan questas contribuziuns ensemen cun la premia.¹⁸¹

⁴ La Confederaziun sco er ses manaschis e sias instituziuns èn liberads da pajar questa contribuziun. Ils chantuns sco possessurs da vehichels a motor che n'èn betg suttamess a l'obligaziun d'avair in'assicuranza da responsabladad (art. 73 al. 1) ston pajar la contribuziun, uschenavant che lur vehichels èn assicurads.

^4bis Sche la FINMA ha avert ina procedura da sanaziun u ina procedura da concurs d'assicuranza cunter in assicurader da responsabladad per vehichels a motor, fa il Fond naziunal da garanzia ina stimaziun da las obligaziuns da pajament che vegnan spetgadas en l'avegnir. Quellas ston vegnir documentadas unicamain en l'agiunta dal quint annual (art. 959c dal Dretg d'obligaziuns¹⁸²).¹⁸³

⁵ Il Cussegl federal fixescha ils detagls; el regla en spezial las basas per calcular la contribuziun e la procedura d'approvaziun.

¹ Ils donnegiads han in dretg da pretensiun direct envers il Biro naziunal d'assicuranza ed envers il Fond naziunal da garanzia.

² Il Biro naziunal d'assicuranza ed il Fond naziunal da garanzia èn suttamess a la surveglianza dal UVIAS¹⁸⁵.

³ Las persunas che adempleschan las incumbensas dal Biro naziunal d'assicuranza e dal Fond naziunal da garanzia u che surveglian lur execuziun, èn suttamessas a l'obligaziun da discreziun envers terzas persunas. Ellas èn autorisadas d'elavurar u da laschar elavurar las datas persunalas, inclusiv datas persunalas spezialmain sensiblas, ch'ellas dovran per ademplir las incumbensas confidadas ad ellas.¹⁸⁶

⁴ Il Biro naziunal d'assicuranza ed il Fond naziunal da garanzia pon:

a.

incumbensar lur commembers u terzas persunas d'ademplir lur incaricas e designar in assicurader gestiunari;

b.

far cunvegnas cun auters biros naziunals d'assicuranza e cun auters fonds naziunals da garanzia sco er cun posts esters ch'adempleschan incumbensas sumegliantas per facilitar il traffic transcunfinal e per proteger las victimas da traffic en il traffic transcunfinal.

⁵ Il Cussegl federal decretescha disposiziuns davart las incumbensas e las cumpetenzas dal Biro naziunal d'assicuranza concernent:

a.

la cuvrida da donns en Svizra ed a l'exteriur;

b.

la promoziun ed il svilup da la garanzia tras assicuranzas sco er da la protecziun da las victimas da traffic en il traffic transcunfinal.

¹ Sch'in chantun consegna documents e numers d'immatriculaziun per vehichels a motor, senza che l'assicuranza prescritta saja avant maun, stat el bun - en il rom da l'assicuranza minimala previsa da la lescha - per il donn ch'ils possessurs dals vehichels a motor ston surpigliar.¹⁸⁷ Da medema maniera stat el bun, sch'el tralascha da retrair il document dal vehichel ed ils numers d'immatriculaziun entaifer 60 suenter l'annunzia da l'assicurader tenor l'artitgel 68 u suenter l'annunzia dal possessur ch'in vehichel saja vegnì mess definitivamain ord circulaziun.¹⁸⁸

² Il chantun u ses assicurader po prender regress sin il possessur che na pudeva betg supponer da buna fai ch'el saja cuvrì tras l'assicuranza prescritta.

³ Questas disposiziuns valan confurm al senn per la consegna da documents da vehichels e da numers d'immatriculaziun tras la Confederaziun.¹⁸⁹

¹ Il post d'infurmaziun dat als donnegiads ed a las assicuranzas socialas las infurmaziuns necessarias per ch'els possian far valair las pretensiuns d'indemnisaziun.

² Il Cussegl federal fixescha, tge infurmaziuns che ston vegnir dadas.

³ El po obligar las autoritads e las persunas privatas da metter a disposiziun al post d'infurmaziun las datas necessarias.

¹ Las instituziuns d'assicuranza, ch'èn autorisadas d'exercitar en Svizra lur activitads sin il sectur da l'assicuranza da responsabladad per vehichels a motor, èn obligadas da nominar en mintga stadi dal Spazi economic europeic in incumbensà per la regulaziun da donns. Ellas communitgeschan il num e l'adressa da quest incumbensà als posts d'infurmaziun da quests stadis sco er al post d'infurmaziun tenor l'artitgel 79a.

² Il Cussegl federal po obligar las instituziuns d'assicuranza tenor l'alinea 1 da nominar incumbensads per la regulaziun da donns en auters stadis.

³ Ils incumbensads per la regulaziun da donns èn persunas natiralas u giuridicas che represchentan, en lur stadis d'activitad, las instituziuns d'assicuranza che han la sedia en in auter stadis. Els elavuran e reguleschan las pretensiuns da responsabladad tenor l'artitgel 79c che donnegiads cun sedia en lur stadi d'activitad fan valair envers l'instituziun d'assicuranza ch'els represchentan.

⁴ Els ston:

a.

esser domiciliads en lur stadi d'activitad;

b.

disponer da cumpetenzas suffizientas per represchentar l'instituziun d'assicuranza envers ils donnegiads e per cuntentar cumplainamain lur pretensiuns d'indemnisaziun;

c.

esser en cas d'elavurar ils cas en la lingua uffiziala u en las linguas uffizialas da lur stadis d'activitad.

⁵ Els pon lavurar a quint d'ina u da pliras instituziuns d'assicuranza.

¹ Las instituziuns d'assicuranza, ch'èn autorisadas d'exercitar en Svizra lur activitads sin il sectur da l'assicuranza da responsabladad per vehichels a motor, ils incumbensads per la regulaziun da donns che lavuran en Svizra, la Confederaziun ed ils chantuns per lur vehichels betg assicurads sco er il Biro naziunal d'assicuranza ed il Fond naziunal da garanzia ston reagir entaifer 3 mais sin las pretensiuns da responsabladad che vegnan fatgas valair da donnegiads:

a.

preschentond in'offerta d'indemnisaziun motivada, premess che la responsabladad na saja betg dispitaivla e ch'il donn saja vegnì quantifitgà;

b.

dond ina resposta motivada a las pretensiuns fatgas en la dumonda d'indemnisaziun, sche la responsabladad vegn contestada u n'è betg dal tuttafatg clera u sch'il donn n'è betg vegnì quantifitgà dal tuttafatg.

² Per las pretensiuns d'indemnisaziun che vegnan fatgas valair concretamain cumenza il termin da 3 mais, cur che la dumonda arriva tar il post appellà dal donnegià.

³ Suenter la scadenza dal termin da 3 mais cumenza l'obligaziun da pajar tschains da retard. Ulteriuras pretensiuns dal donnegià restan resalvadas.

¹ Donnegiads cun domicil en Svizra pon valair lur pretensiuns da responsabladad tar il post d'indemnisaziun dal Fond naziunal da garanzia, sche:

a.

il post appellà per la regulaziun dals donns n'ha betg ademplì sias obligaziuns tenor l'artitgel 79c;

b.

l'assicurader da responsabladad ester, ch'è obligà da pajar, n'ha betg nominà in incumbensà per la regulaziun da donns en Svizra;

c.

els èn vegnids donnegiads - en in stadi, nua ch'il biro naziunal d'assicuranza è sa participà al sistem da la carta verda - tras in vehichel a motor che na po betg vegnir eruì u dal qual l'assicurader na po betg vegnir eruì entaifer 2 mais.

² Naginas pretensiuns envers il post d'indemnisaziun existan, sch'il donnegià:

a.

ha instradà en Svizra u a l'exteriur pass giudizials per far valair sias pretensiuns d'indemnisaziun; u

b.

ha drizzà ina pretensiun d'indemnisaziun directamain a l'assicurader ester e sche quel ha dà entaifer 3 mais ina resposta motivada.

¹ Ils artitgels 79a-79d èn applitgabels envers in auter stadi mo, sche quest stadis conceda la reciprocitad a la Svizra.

² La FINMA publitgescha ina glista dals stadis che concedan la reciprocitad.¹⁹⁷

Als donnegiads ch'èn assicurads tenor la Lescha federala dals 20 da mars 1981¹⁹⁹ davart l'assicuranza d'accidents èn garantidas las pretensiuns tenor questa lescha.

Sch'ina persuna ch'è assicurada tar l'assicuranza militara vegn blessada u mazzada tras in vehichel militar, sto la Confederaziun cuvrir il donn exclusivamain tenor la Lescha federala dals 19 da zercladur 1992²⁰¹ davart l'assicuranza militara.

Las assicuranzas prescrittas tras questa lescha ston vegnir concludidas tar ina instituziun d'assicuranza ch'è autorisada d'exercitar sia activitad en Svizra. Resalvada resta la renconuschientscha da las assicuranzas concludidas a l'exteriur per vehichels esters.

¹ Pretensiuns d'indemnisaziun e da satisfacziun per accidents cun vehichels a motor, cun velos e cun urdains sumegliants a vehichels suranneschan tenor las disposiziuns dal Dretg d'obligaziuns²⁰⁴ davart ils acts illegals.

² Il dretg da regress tranter las persunas responsablas per in accident cun vehichels a motor, cun velos u cun urdains sumegliants a vehichels ed ils ulteriurs dretgs da regress previs en questa lescha suranneschan suenter 3 onns dapi il di che la prestaziun è vegnida furnida cumplainamain e che la persuna responsabla è vegnida enconuschenta.

¹ Cunvegnas ch'excludan u limiteschan la responsabladad tenor questa lescha èn nunvalaivlas.

² Cunvegnas che fixeschan indemnisaziuns evidentamain insuffizientas èn contestablas entaifer 1 onn dapi lur conclusiun.

Sche las prestaziuns d'assicuranza na cuvran betg cumplainamain il donn d'in donnegià, pon ils assicuraders mo far valair lur dretgs da prender regress sin las persunas responsablas u sin lur assicuraders da responsabladad, sch'il donnegià na vegn betg dischavantagià qua tras.

¹ Vehichels a motor cun forzas motoricas pitschnas u cun sveltezzas minimalas e tals che vegnan duvrads darar sin vias publicas po il Cussegl federal excluder dal tuttafatg u per part da las disposiziuns da quest titel u sche necessari decretar prescripziuns cumplementaras per tals.²⁰⁸

² El decretescha las prescripziuns necessarias davart l'assicuranza per vehichels cun numers d'immatriculaziun da vendiders d'autos, cun numers d'immatriculaziun transferibels e per cas sumegliants.

³ Cunter las disposiziuns da las autoritads chantunalas davart la subordinaziun d'in vehichel, d'ina interpresa u d'ina occurrenza sportiva a las disposiziuns da responsabladad da questa lescha ed a l'obligaziun da s'assicurar poi vegnir fatg recurs tenor las disposiziuns generalas da la giurisdicziun federala.²⁰⁹

¹ En collavuraziun cun ils chantuns maina il UVIAS il SIAC.

² Ils chantuns furneschan al UVIAS las datas davart l'admissiun al traffic.

³ Las datas dal SIAC èn suttamessas a la suveranitad da datas dal UVIAS. ...²¹¹

⁴ Il UVIAS definescha las interfatschas tecnicas e las proceduras per cumparegliar las datas.

Il SIAC serva ad ademplir las suandantas incumbensas:

a.

conceder, controllar e retrair:

1.

documents per l'admissiun da persunas e da vehichels al traffic sin via,

2.

permissiuns ed attestaziuns,

3.

cartas per il registratur da viadis;

b.

realisar proceduras administrativas e penalas cunter manischunzs en il traffic sin via;

c.

tipisar vehichels, examinar vehichels ed admetter vehichels al traffic sin via;

d.²¹²

controllar l'assicuranza, il pajament dals dazis ed il pajament da las taglias tenor la LTAut²¹³ dals vehichels admess al traffic sin via;

e.

identifitgar possessurs da vehichels e tschertgar vehichels;

f.

proteger las victimas da traffic;

g.

raziunar il carburant sco er requirir u prender en locaziun vehichels per l'armada, per la protecziun civila e per il provediment economic dal pajais;

h.

far statisticas, en spezial en ils secturs autorisaziuns da manischar, mesiras administrativas, tips da vehichels, admissiuns da vehichels, accidents da traffic sin via e controllas dal traffic sin via;

i.

elavurar basas da la politica da traffic, d'ambient e d'energia;

j.²¹⁴

incassar las taglias chantunalas sin ils vehichels a motor ed autras taxas, sco er incassar e controllar il pajament da las taxas sin il traffic da camiuns pesants e las taxas per l'utilisaziun da las vias naziunalas;

k.

sustegnair autoritads svizras ed estras tar l'execuziun da las prescripziuns davart il temp da lavur e da paus dals manischunzs professiunals da vehichels a motor;

l.

admetter e controllar interpresas che transportan persunas e rauba sin via;

m.²¹⁵

exequir la reducziun da las emissiuns da CO₂ da vehichels tenor la Lescha dals 23 da december 2011²¹⁶ davart il CO₂.

Il SIAC cuntegna:

a.

las persunalias dals titulars da documents tenor l'artitgel 89b litera a e las persunalias d'autras persunas, cunter las qualas è vegnida disponida ina mesira administrativa;

b.

las datas davart las autorisaziuns da manischar ch'èn vegnidas concedidas tras autoritads svizras ed estras a persunas cun domicil en Svizra;

c.

las datas ch'èn necessarias per emetter las cartas per il registratur da viadis;

d.

las datas davart las suandantas mesiras administrativas sco er davart lur aboliziun e lur midada, sche questas mesiras èn vegnidas disponidas tras autoritads svizras u ordinadas tras autoritads estras cunter persunas cun domicil en Svizra:

1.

refusa e privaziun da documents e da permissiuns,

2.

scumond da manischar,

3.

sequestraziun dal permiss da manischar,

4.

pretensiuns e cundiziuns concernent l'autorisaziun da manischar,

5.

annullaziun da permiss da manischar svizzers tras autoritads estras,

6.

annullaziun da permiss da manischar esters,

7.

admoniziun,

8.

examens psicologics e medicinals concernent il traffic,

9.

nov examen da manischunz,

10.

participaziun ad ina scolaziun cumplementara,

11.

prolungaziun dal temp da prova,

12.

scadenza dal permiss da manischar a prova,

13.

temps da spetga;

e.

las datas davart ils tips da vehichels mess en commerzi en Svizra sco er il num e l'adressa dal possessur da l'approvaziun dal tip u da ses represchentant en Svizra;

f.

las datas dals vehichels admess tras autoritads svizras sco er lur assicuraders da responsabladad.

Las suandantas autoritads ed ils suandants posts elavuran las datas dal SIAC:²¹⁷

a.

il UVIAS;

b.

las autoritads federalas e chantunalas ch'èn responsablas per conceder e per retrair las autorisaziuns da manischar ed ils documents dals vehichels: las datas da lur champ da cumpetenza;

c.

las autoritads ch'èn responsablas per raziunar il carburant sco er per requirir u per prender en locaziun vehichels per l'armada, per la protecziun civila e per il provediment economic dal pajais: las datas davart ils vehichels e davart lur possessurs;

d.

ils organs da polizia ch'èn responsabels per sequestrar permiss da manischar e documents da vehichels: las datas davart las autorisaziuns da manischar e davart ils vehichels;

e.²¹⁸

las autoritads ch'èn responsablas per controllar il pajament dals dazis ed il pajament da las taglias tenor la LTAut²¹⁹: las datas da lur champ da cumpetenza;

f.²²⁰

ils posts ch'èn incaricads cun l'incassament e cun la controlla dal pajament da la taxa sin il traffic pesant dependenta da la prestaziun tenor la Lescha dals 19 da december 1997²²¹ davart la taxa sin il traffic da camiuns pesants: las datas da lur champ da cumpetenza;

g.²²²

ils posts ch'èn incaricads cun l'incassament e cun la controlla dal pajament da la taxa per l'utilisaziun da las vias naziunalas tenor la Lescha dals 19 da mars 2010²²³ davart la taxa da las vias naziunalas: las datas davart ils vehichels e davart lur possessurs;

h.²²⁴

las autoritads ch'èn responsablas per exequir la reducziun da las emissiuns da CO₂ da vehichels tenor la Lescha dals 23 da december 2011²²⁵ davart il CO₂: las datas da lur champ da cumpetenza.

Las suandantas autoritads ed ils suandants posts pon prender invista da las suandantas datas tras ina procedura d'invista:²²⁶

a.²²⁷

las autoritads ed ils posts ch'èn autorisads d'elavurar datas tenor l'artitgel 89d: da las datas ch'ellas ed els elavuran sin basa da tala disposiziun;

a.^{bis 228}

ils organs da polizia: da las datas ch'èn necessarias per controllar l'autorisaziun da manischar e l'admissiun al traffic, per identifitgar il possessur e l'assicurader sco er per tschertgar vehichels;

b.²²⁹

l'Uffizi federal da la duana e da la segirezza dals cunfins: da las datas ch'èn necessarias per controllar l'autorisaziun da manischar e l'admissiun al traffic sco er per tschertgar vehichels;

c.

las autoritads da persecuziun penala e las autoritads giudizialas: da las datas davart las autorisaziuns da manischar e davart las mesiras administrativas en il rom da proceduras per giuditgar cuntravenziuns cunter il dretg davart il traffic sin via;

d.

las autoritads federalas e chantunalas ch'èn cumpetentas per ils examens da vehichels sco er ils posts ch'èn designads per realisar examens uffizials da vehichels: da las datas davart l'admissiun da vehichels e davart ils tips da vehichels;

e.

l'Uffizi federal da statistica: da las datas davart ils vehichels;

f.

l'Uffizi federal da traffic: da las datas davart l'admissiun da vehichels e davart las mesiras administrativas en connex cun l'admissiun sco interpresas da transport sin via;

g.²³⁰

l'Uffizi federal d'energia: da las datas dals vehichels a motor ch'èn necessarias per exequir la reducziun da las emissiuns da CO₂ da vehichels tenor la Lescha dals 23 da december 2011²³¹ davart il CO₂;

h.

il Biro naziunal d'assicuranza ed il Fond naziunal da garanzia: da las datas ch'èn necessarias per ademplir lur incumbensas publicas (art. 74 e 76);

i.

las autoritads estras ch'èn responsablas per conceder las cartas da manischunzs: da las datas davart questas cartas;

j.

ils organs da controlla esters ch'èn responsabels per controllar ils temps da lavur e da paus dals manischunzs professiunals da vehichels a motor: dal status da las cartas da manischunzs.

Mintga persuna po prender invista da las datas che concernan ella sezza u ses vehichel tar las autoritads chantunalas ch'èn responsablas per l'admissiun al traffic.

¹ Las datas davart l'admissiun al traffic n'èn betg publicas.

² Il Cussegl federal po permetter al UVIAS da communitgar datas davart ils possessurs da vehichels, davart las autorisaziuns da manischar e davart las datas tecnicas. El regla las premissas.

³ Las autoritads chantunalas ch'èn responsablas per l'admissiun al traffic dastgan communitgar las datas davart ils possessurs da vehichels e davart las assicuranzas a persunas:

a.

ch'èn participadas ad ina procedura d'admissiun;

b.

ch'èn pertutgadas d'in accident da traffic;

c.

che fan valair en scrit in interess suffizient en vista ad ina procedura.

⁴ Las autoritads chantunalas ch'èn responsablas per l'admissiun al traffic dastgan annunziar a la polizia las persunalias da persunas, da las qualas il permiss per emprender a manischar u il permiss da manischar è vegnì retratg per ina durada illimitada pervia d'inabilitad da manischar, u è vegnì retratg - per motivs da prevenziun - pervia da dubis davart l'abilitad da manischar fin al scleriment da l'abilitad da manischar.

⁵ Ils chantuns pon publitgar il num e l'adressa dals possessurs da vehichels, uschenavant che la publicaziun da questas datas n'èn betg bloccada. Ils possessurs da vehichels pon laschar inscriver la bloccada senza cundiziuns e gratuitamain tar l'autoritad chantunala responsabla.

⁶ Il UVIAS po emetter extracts globals per las persunas tenor l'alinea 3 sco er per ils posts che han access tras ina procedura d'invista (art. 89e).

⁷ Il Biro naziunal d'assicuranza ed il Fond naziunal da garanzia dastgan communitgar a terzas persunas las datas ch'èn necessarias per ademplir lur incumbensas publicas (art. 74 e 76).

⁸ Las datas davart ils tips da vehichels ed autras datas tecnicas pon vegnir publitgadas.

Il Cussegl federal regla:

a.

l'organisaziun e la gestiun dal SIAC;

b.

la responsabladad per l'elavuraziun da las datas;

c.

il catalog da las datas che ston vegnir registradas ed ils termins da tegnair en salv quellas;

d.

la collavuraziun cun las autoritads, cun las organisaziuns, cun ils importaders da vehichels e cun auters posts ch'èn participads a las proceduras da l'admissiun al traffic;

e.

las proceduras d'annunzia;

f.

las proceduras per rectifitgar las datas;

g.

la procedura per concepir las interfatschas tecnicas cun il SIAC sco er per barattar las datas tranter la Confederaziun ed ils chantuns e las terzas persunas ch'èn participadas a la procedura d'admissiun;

h.

la protecziun e la segirezza da las datas per tut ils posts che adempleschan incumbensas d'admissiun e da controlla en il traffic sin via cun agid da sistems autonoms d'elavuraziun da datas.

¹ Il UVIAS fa ina statistica dals accidents da traffic sin via; el è cumpetent per far in'evaluaziun dals accidents da traffic sin via da l'entira Svizra.

² En collavuraziun cun ils chantuns maina el in sistem d'infurmaziun davart ils accidents da traffic sin via. Quel consista dad:

a.

in sistem per registrar ils accidents da traffic sin via (sistem da registraziun);

b.

in sistem per evaluar ils accidents da traffic sin via (sistem d'evaluaziun).

³ Ils chantuns endateschan en il sistem da registraziun las datas ch'èn vegnidas registradas en connex cun ils accidents da traffic sin via.

⁴ Il Cussegl federal po obligar ulteriurs posts d'endatar las datas davart ils accidents da traffic sin via ch'èn avant maun tar els, sche quai gida ad ademplir incumbensas tenor l'artitgel 89j.

Il sistem d'infurmaziun serva ad ademplir las suandantas incumbensas:

a.

il sistem da registraziun: gida las autoritads cumpetentas a realisar proceduras administrativas e penalas cunter manischunzs;

b.

il sistem d'evaluaziun:

1.

ad evaluar ed ad analisar accidents da traffic sin via,

2.

ad elavurar la basa per la politica da la segirezza dal traffic,

3.

a far la statistica dals accidents da traffic sin via.

Il sistem d'infurmaziun cuntegna las suandantas datas ch'èn vegnidas registradas en connex cun ils accidents da traffic sin via:

a.

las datas da las persunas participadas;

b.

las datas dals vehichels participads;

c.

las datas davart il lieu d'accident;

d.

las datas davart il gener e davart ils motivs d'accident;

e.

skizzas da l'accident;

f.

ils protocols da las interrogaziuns;

g.

ils rapports da denunzia.

¹ Ils suandants posts elavuran las datas dal sistem d'infurmaziun:

a.

il UVIAS;

b.

ils posts ch'èn cumpetents per l'endataziun.

² Ils posts tenor l'alinea 1 litera b dastgan elavurar mo las datas da quels accidents che pertutgan lur champ da cumpetenza.

³ Il Cussegl federal po permetter ad ulteriurs posts d'elavurar las datas dal sistem d'evaluaziun, en spezial tras ina procedura d'invista.

Las datas d'auters sistems d'infurmaziun en il sectur dal traffic sin via dastgan:

a.

vegnir surpigliadas en u colliadas cun il sistem da registraziun per verifitgar e per cumplettar las unitads da datas;

b.

vegnir surpigliadas en u colliadas cun il sistem d'evaluaziun per evaluar ils accidents.

Il Cussegl federal regla:

a.

l'organisaziun e la gestiun dal sistem d'infurmaziun;

b.

las cumpetenzas e la responsabladad per l'elavuraziun da las datas;

c.

il catalog da las datas che ston vegnir registradas ed ils termins da tegnair en salv quellas;

d.

la procedura d'endataziun;

e.

la colliaziun cun auters sistems d'infurmaziun;

f.

la collavuraziun cun ils posts pertutgads;

g.

la communicaziun da las datas;

h.

il dretg da dar infurmaziuns ed il dretg da far rectificaziuns;

i.

la segirezza da las datas;

j.

l'organisaziun e la dimensiun da la statistica dals accidents da traffic sin via.

¹ Il UVIAS fa ina statistica da las controllas dal traffic sin via.

² En collavuraziun cun ils chantuns maina el in sistem d'infurmaziun davart las controllas dal traffic sin via. Quel consista dad:

a.

in sistem per registrar las controllas dal traffic sin via (sistem da registraziun);

b.

in sistem per evaluar las controllas dal traffic sin via (sistem d'evaluaziun).

³ Ils chantuns endateschan en il sistem da registraziun las datas ch'èn vegnidas registradas en connex cun las controllas dal traffic sin via.²³²

⁴ Il Cussegl federal po obligar ulteriurs posts d'endatar datas da controllas dal traffic sin via, sche quai gida ad ademplir incumbensas tenor l'artitgel 89p.

Il sistem d'infurmaziun serva ad ademplir las suandantas incumbensas:

a.

il sistem da registraziun: gida las autoritads cumpetentas a realisar proceduras administrativas e penalas cunter manischunzs;

b.

il sistem d'evaluaziun:

1.

ad ademplir las obligaziuns da rapportar che resultan da la cunvegna dals 21 da zercladur 1999²³³ tranter la Confederaziun svizra e la Communitad europeica davart il traffic da rauba e da persunas sin via e cun la viafier,

2.

ad evaluar ed ad analisar controllas dal traffic sin via,

3.

ad elavurar la basa per la politica da la segirezza dal traffic.

Il sistem d'infurmaziun cuntegna las suandantas datas ch'èn vegnidas registradas en connex cun las controllas dal traffic sin via:

a.

las datas da las persunas participadas;

b.

las datas dals vehichels participads;

c.

las datas davart il lieu da la controlla;

d.

las datas davart il gener da la controlla;

e.

ils protocols da las interrogaziuns;

f.

ils rapports da denunzia.

¹ Ils suandants posts elavuran las datas dal sistem d'infurmaziun:

a.

il UVIAS;

b.

ils posts ch'èn cumpetents per l'endataziun.

² Ils posts tenor l'alinea 1 litera b dastgan elavurar mo las datas da quellas controllas che pertutgan lur champ da cumpetenza.

³ Il Cussegl federal po permetter ad ulteriurs posts d'elavurar las datas dal sistem d'evaluaziun, en spezial tras ina procedura d'invista.

Las datas d'auters sistems d'infurmaziun en il sectur dal traffic sin via dastgan:

a.

vegnir surpigliadas en u colliadas cun il sistem da registraziun per verifitgar e per cumplettar las unitads da datas;

b.

vegnir surpigliadas en u colliadas cun il sistem d'evaluaziun per evaluar las controllas.

Il Cussegl federal regla:

a.

l'organisaziun e la gestiun dal sistem d'infurmaziun;

b.

las cumpetenzas e la responsabladad per l'elavuraziun da las datas;

c.

il catalog da las datas che ston vegnir registradas ed ils termins da tegnair en salv quellas;

d.

la procedura d'endataziun;

e.

la colliaziun cun auters sistems d'infurmaziun;

f.

la collavuraziun cun ils posts pertutgads;

g.

la communicaziun da las datas;

h.

il dretg da dar infurmaziuns ed il dretg da far rectificaziuns;

i.

la segirezza da las datas;

j.

l'organisaziun e la dimensiun da la statistica da las controllas dal traffic sin via.