Ils chantuns prendan mesiras per preparar per la furmaziun fundamentala professiunala las persunas che han deficits da furmaziun individuals a la fin dal temp da scola obligatoric.

En il rom dals meds finanzials disponibels po il Cussegl federal prender mesiras limitadas per cumbatter in dischequiliber che sa mussa u che smanatscha sin il martgà da la furmaziun fundamentala professiunala.

¹ Ils emprendists ed ils purschiders da la furmaziun pratica professiunala fan in contract d'emprendissadi. El sa drizza tenor las disposiziuns dal Dretg d'obligaziuns⁴ concernent il contract d'emprendissadi (art. 344-346a), uschenavant che questa lescha na cuntegna naginas regulaziuns divergentas.

² Il contract vegn concludì il cumenzament da l'emprendissadi e vala per l'entira durada da la furmaziun fundamentala professiunala. Sche la furmaziun pratica professiunala ha lieu successivamain en plirs manaschis, po il contract vegnir fatg mintgamai per la part respectiva da l'emprendissadi.

³ Il contract d'emprendissadi sto vegnir approvà da l'autoritad chantunala cumpetenta. Per l'approvaziun na dastgan vegnir adossadas naginas taxas.

⁴ Sch'il contract d'emprendissadi vegn schlià, sto il purschider da la furmaziun infurmar immediatamain l'autoritad chantunala ed eventualmain la scola professiunala spezialisada.

⁵ Sch'in manaschi vegn serrà u sch'el na garantescha betg pli la furmaziun fundamentala professiunala tenor las prescripziuns legalas, procuran las autoritads chantunalas ch'ina furmaziun fundamentala professiunala cumenzada possia - sche pussaivel - vegnir terminada en urden.

⁶ Las prescripziuns da questa lescha èn er applitgablas per l'emprendissadi, sch'igl è vegnì tralaschà da far in contract d'emprendissadi u sch'in tal na vegn betg inoltrà u vegn inoltrà cun retard per l'approvaziun.

¹ La furmaziun fundamentala professiunala serva ad intermediar ed ad acquirir las cumpetenzas, las enconuschientschas e las abilitads (qua sutvart qualificaziuns) ch'èn indispensablas per exercitar ina professiun u ch'èn necessarias en in champ professiunal u en in champ d'activitad (qua sutvart activitad professiunala).

² Ella cumpiglia en spezial l'intermediaziun e l'acquisiziun:

a.

da las qualificaziuns specificas per la professiun che permettan a las emprendistas ed als emprendists d'exercitar in'activitad professiunala en moda cumpetenta e segira;

b.

da la furmaziun generala fundamentala che permetta a las emprendistas ed als emprendists da chattar l'access al mund da lavur, da reussir en quel e da s'integrar en la societad;

c.

da las enconuschientschas e da las cumpetenzas economicas, ecologicas, socialas e culturalas che permettan a las emprendistas ed als emprendists da contribuir ad in svilup persistent;

d.

da l'abilitad e da la prontadad d'emprender per vita duranta sco er da giuditgar e da decider independentamain.

³ Ella suonda il temp da scola obligatoric u ina qualificaziun equivalenta. Il Cussegl federal fixescha ils criteris che servan a fixar la vegliadetgna minimala per cumenzar la furmaziun fundamentala professiunala.

⁴ Las ordinaziuns da furmaziun reglan l'instrucziun obligatorica d'ina segunda lingua.

⁵ L'instrucziun da sport sa drizza tenor la Lescha federala dals 17 da zercladur 2011⁵ davart la promoziun dal sport.⁶

¹ La furmaziun fundamentala professiunala consista:

a.

d'ina furmaziun pratica professiunala;

b.

d'ina furmaziun da scola generala e relativa a la professiun;

c.

d'ina cumplettaziun da la furmaziun pratica professiunala e da la furmaziun da scola, là nua che l'activitad professiunala che vegn emprendida pretenda quai.

² La furmaziun fundamentala professiunala vegn per regla fatga en ils suandants lieus da furmaziun:

a.

en il manaschi d'emprendissadi, en la cuminanza da manaschis d'emprendissadi, en lavuratoris d'emprendissadi, en scolas medias da commerzi u en autras instituziuns per la furmaziun pratica professiunala ch'èn renconuschidas per quest intent;

b.

en scolas professiunalas spezialisadas per la furmaziun generala e relativa a la professiun;

c.

en curs intermanaschials ed en auters lieus da furmaziun cumparegliabels per cumplettaziuns da la pratica professiunala e da la furmaziun da scola.

³ Las parts da la furmaziun tenor l'alinea 1, lur structura organisatorica e lur repartiziun temporala vegnan fixadas en l'ordinaziun da furmaziun correspundenta tenor ils basegns da l'activitad professiunala.

⁴ La responsabladad visavi l'emprendista u l'emprendist vegn fixada tenor il contract d'emprendissadi. Sch'i na dat nagin contract d'emprendissadi, vegn ella fixada per regla tenor il lieu da furmaziun.

⁵ Per cuntanscher las finamiras da la furmaziun fundamentala professiunala collavuran ils purschiders da la furmaziun pratica professiunala e da la furmaziun da scola sco er dals curs intermanaschials.

¹ La furmaziun fundamentala professiunala dura dus fin quatter onns.

² La furmaziun fundamentala da dus onns terminescha per regla cun in examen che autorisescha per l'attestat federal da furmaziun professiunala. Ella è concepida uschia che las purschidas tegnan quint spezialmain da las differentas premissas dals emprendists.

³ La furmaziun fundamentala da trais fin quatter onns terminescha per regla cun in examen final d'emprendissadi che autorisescha per l'attestat federal da qualificaziun.

⁴ L'attestat federal da qualificaziun ed in diplom da furmaziun generala approfundada autoriseschan per la maturitad professiunala.

⁵ La furmaziun fundamentala professiunala po er vegnir acquirida tras ina furmaziun professiunala betg formala; questa furmaziun vegn terminada cun ina procedura da qualificaziun.

¹ Per persunas spezialmain qualifitgadas u cun ina furmaziun preliminara sco er per persunas cun difficultads d'emprender u cun impediments po la durada da la furmaziun fundamentala professiunala vegnir prolungada u scursanida adequatamain.

² Il Cussegl federal decretescha disposiziuns spezialas davart l'accumpagnament individual spezialisà da persunas cun difficultads d'emprender en ina furmaziun fundamentala professiunala da dus onns.

³ La Confederaziun po promover l'accumpagnament individual spezialisà.

¹ Il Secretariat da stadi per furmaziun, retschertga ed innovaziun (SEFRI)⁷ decretescha ordinaziuns da furmaziun per il sectur da la furmaziun fundamentala professiunala. El decretescha quellas sin proposta da las organisaziuns dal mund da lavur u, en cas da basegn, da sai anor.

² Las ordinaziuns da furmaziun reglan spezialmain:

a.

l'object e la durada da la furmaziun fundamentala;

b.

las finamiras e las pretensiuns da la furmaziun pratica professiunala;

c.

las finamiras e las pretensiuns da la furmaziun da scola;

d.

la dimensiun dals cuntegns da la furmaziun e las parts che vegnan surpigliadas dals lieus da furmaziun;

e.

las proceduras da qualificaziun, ils attestats ed ils titels.

³ Las proceduras da qualificaziun per las furmaziuns betg formalas sa basan sin las ordinaziuns da furmaziun correspundentas.

⁴ …⁸

¹ Ils purschiders da la furmaziun pratica professiunala s'engaschan per ch'ils emprendists hajan il meglier success pussaivel en lur emprendissadi ed els surveglian periodicamain quest success.

² Els basegnan ina permissiun chantunala per la furmaziun d'emprendistas e d'emprendists; il chantun na dastga adossar naginas taxas per quella.

¹ La scola professiunala spezialisada intermediescha la furmaziun da scola. Questa ultima cumpiglia l'instrucziun professiunala e l'instrucziun da la furmaziun generala.

² La scola professiunala spezialisada ha in'atgna incumbensa da furmaziun; ella:

a.

promova il svilup da la persunalitad e la cumpetenza sociala dals emprendists cun als intermediar la basa teoretica per exercitar la professiun, sco er la furmaziun generala;

b.

resguarda ils differents talents dals emprendists e tegna quint - tras purschidas spezialas - dals basegns da las persunas spezialmain qualifitgadas e da las persunas cun difficultads d'emprender;

c.

promova l'egualitad effectiva da dunna ed um sco er l'eliminaziun dals dischavantatgs envers ils impedids tras purschidas e tras furmas da furmaziun correspundentas.

³ La frequentaziun da la scola professiunala spezialisada è obligatorica.

⁴ La scola professiunala spezialisada po er metter a disposiziun purschidas da la furmaziun professiunala superiura e da la furmaziun supplementara orientada a la professiun.

⁵ La scola professiunala spezialisada po - en collavuraziun cun las organisaziuns dal mund da lavur e cun ils manaschis - sa participar a curs intermanaschials ed ad ulteriurs auters lieus da furmaziun cumparegliabels.

⁶ Ella po surpigliar incumbensas da coordinaziun per promover la collavuraziun da dals acturs participads a la furmaziun professiunala.

¹ Ils chantuns che intermedieschan la furmaziun pratica professiunala procuran per ina purschida da scolas professiunalas spezialisadas confurm al basegn.

² L'instrucziun obligatorica è gratuita.

³ Tgi che ademplescha las premissas che vegnan pretendidas en il manaschi d'emprendissadi ed en la scola professiunala spezialisada, po frequentar curs facultativs senza reducziun dal salari. La frequentaziun da quests curs ha lieu en consentiment cun il manaschi. En cas ch'ins na vegn betg perina, decida il chantun.

⁴ Sch'ina emprendista u sch'in emprendist è dependent d'in curs da sustegn per absolver cun success la scola professiunala spezialisada, po la scola professiunala spezialisada - en enclegientscha cun il manaschi e cun l'emprendista u cun l'emprendist - ordinar da frequentar tals curs. En cas ch'ins na vegn betg perina, decida il chantun. Ils curs da sustegn pon vegnir frequentads senza reducziun dal salari.

⁵ Sin proposta da las federaziuns professiunalas permetta il SEFRI d'organisar e da realisar curs professiunals interchantunals, sche quai gida a cuntanscher meglier las finamiras da furmaziun, promova la disponibilitad dals manaschis d'emprendissadi, na chaschuna nagins custs excessivs e na chaschuna nagins dischavantatgs considerabels per las participantas e per ils participants.

¹ Ils curs intermanaschials ed ils auters lieus da furmaziun cumparegliabels vulan intermediar e laschar acquirir las abilitads fundamentalas. Els cumpletteschan la furmaziun pratica professiunala e la furmaziun da scola, là nua che l'activitad professiunala che vegn emprendida pretenda quai.

² Ils chantuns procuran - cun la cooperaziun da las organisaziuns dal mund da lavur - per ina purschida suffizienta da curs intermanaschials e d'auters lieus da furmaziun cumparegliabels.

³ La frequentaziun dals curs è obligatorica. Sin dumonda dals purschiders da la furmaziun pratica professiunala pon ils chantuns deliberar emprendistas ed emprendists dals curs, sch'ils cuntegns da tals vegnan intermediads en in center da furmaziun manaschial u en in lavuratori d'emprendissadi.

⁴ Tgi che organisescha curs intermanaschials u purschidas cumparegliablas, po pretender dals manaschis d'emprendissadi u da las instituziuns da furmaziun ina participaziun adequata als custs. Per evitar distorsiuns da concurrenza pon las organisaziuns dal mund da lavur che organiseschan curs intermanaschials e purschidas cumparegliablas pretender ina participaziun als custs pli auta dals manaschis che n'èn betg commembers da l'organisaziun.

⁵ Il Cussegl federal fixescha las premissas e l'import da la participaziun als custs.

¹ Ils chantuns procuran per la surveglianza da la furmaziun fundamentala professiunala.

² Da la surveglianza fan part la cussegliaziun e l'accumpagnament da las partidas dal contract d'emprendissadi sco er la coordinaziun tranter ils acturs participads a la furmaziun fundamentala professiunala.

³ Objects da surveglianza èn ultra da quai en spezial:

a.

la qualitad da la furmaziun pratica professiunala, inclusiv dals curs intermanaschials e dals auters lieus da furmaziun cumparegliabels;

b.

la qualitad da la furmaziun da scola;

c.

ils examens ed autras proceduras da qualificaziun;

d.

l'observaziun da las disposiziuns legalas dal contract d'emprendissadi;

e.

l'observaziun dal contract d'emprendissadi tras las partidas.

⁴ Sin ina proposta communabla dals purschiders da la furmaziun professiunala sco er dals emprendists decida il chantun davart:

a.

l'equivalenza da las furmaziuns professiunalas betg formalas tenor l'artitgel 17 alinea 5;

b.

ils cas tenor l'artitgel 18 alinea 1.

⁵ En il rom da lur surveglianza pon ils chantuns en spezial:

a.

pretender la restituziun totala u parziala da contribuziuns ch'els han concedì tenor l'artitgel 52 alinea 2 segunda frasa;

b.

annullar in contract d'emprendissadi.

¹ La maturitad professiunala federala creescha las premissas per in studi ad ina scola auta professiunala.

² La furmaziun generala approfundada tenor l'artitgel 17 alinea 4 po vegnir acquirida er suenter avair obtegnì l'attestat federal da qualificaziun.

³ Ils chantuns procuran per ina purschida che correspunda al basegn da l'instrucziun da maturitad professiunala.

⁴ L'instrucziun da maturitad professiunala che vegn dada en scolas publicas è gratuita. La Confederaziun ed ils chantuns pon sustegnair ils purschiders privats.

⁵ Il Cussegl federal regla la maturitad professiunala.

Las qualificaziuns professiunalas vegnan cumprovadas cun in examen cumplessiv, cun ina cumbinaziun d'examens parzials u cun autras proceduras da qualificaziun che vegnan renconuschidas dal SEFRI.

¹ Il Cussegl federal regla las pretensiuns a las proceduras da qualificaziun. El garantescha la qualitad e la cumparegliabladad tranter las proceduras da qualificaziun. Ils criteris da valitaziun che vegnan utilisads en las proceduras da qualificaziun ston esser objectivs e transparents e garantir l'egualitad da las schanzas.

² L'admissiun a proceduras da qualificaziun n'è betg cumbinada cun la pretensiun d'avair frequentà tschertas furmaziuns specificas. Il SEFRI regla las premissas d'admissiun.

La Confederaziun po promover organisaziuns che sviluppan u porschan autras proceduras da qualificaziun.

Mo titularas e titulars d'in diplom da la furmaziun fundamentala professiunala e da la furmaziun professiunala superiura èn autorisads da purtar ils titels fixads en las prescripziuns correspundentas.

¹ L'attestat federal da furmaziun professiunala survegn, tgi che ha terminà la furmaziun fundamentala da dus onns cun in examen u tgi che ha reussì cun success ina procedura da qualificaziun equivalenta.

² L'attestat federal da furmaziun professiunala vegn emess da l'autoritad chantunala.

¹ L'attestat federal da qualificaziun survegn, tgi che ha reussì cun success l'examen final d'emprendissadi u tgi che ha passà cun success ina procedura da qualificaziun equivalenta.

² L'attestat federal da qualificaziun vegn emess da l'autoritad chantunala.

¹ L'attestat federal da maturitad professiunala survegn, tgi che posseda in attestat federal da qualificaziun ed ha reussì cun success l'examen da maturitad professiunala che vegn renconuschì da la Confederaziun u tgi che ha passà cun success ina procedura da qualificaziun equivalenta.

² …¹³

³ Ils chantuns procuran per la realisaziun dals examens da maturitad professiunala ed emettan ils attestats. Cumplementarmain po er la Confederaziun organisar tals examens.

¹ Ils chantuns procuran per la realisaziun da las proceduras da qualificaziun.

² Il SEFRI po surdar a las organisaziuns dal mund da lavur - sin lur proposta - l'incumbensa da realisar las proceduras da qualificaziun per singulas regiuns u per l'entira Svizra.

¹ Per ils examens che mainan a l'attestat federal da qualificaziun, a l'attestat federal da furmaziun professiunala ed a l'attestat federal da maturitad professiunala na dastgan vegnir adossadas naginas taxas a las candidatas ed als candidats sco er als purschiders da la furmaziun pratica professiunala.

² Per in'absenza nunmotivada u per ina retratga da l'examen sco er per la repetiziun da l'examen dastgan vegnir adossadas taxas.

¹ L'examen professiunal federal e l'examen professiunal superiur sa drizzan tenor las prescripziuns respectivas (art. 28 al. 2).

² La Confederaziun procura per la surveglianza da quests examens.

¹ Tgi che ha reussì l'examen professiunal federal, survegn in attestat professiunal. Tgi che ha reussì l'examen professiunal federal superiur, survegn in diplom.

² L'attestat professiunal ed il diplom vegnan emess dal SEFRI.

³ Il SEFRI maina in register public cun ils nums dals titulars dals attestats professiunals e dals diploms.

¹ Tgi che reussescha l'examen d'ina scola spezialisada superiura u tgi che passa cun success ina procedura da qualificaziun equivalenta, survegn in diplom da la scola.

² La procedura d'examen e la procedura da qualificaziun equivalenta sa drizzan tenor las prescripziuns minimalas (art. 29 al. 3).

¹ La Confederaziun sa participescha, en il rom dals credits permess, adequatamain als custs da la furmaziun professiunala tenor questa lescha.

² Ella paja principalmain contribuziuns pauschalas als chantuns per finanziar las incumbensas tenor l'artitgel 53. Ils chantuns transmettan questas contribuziuns a terzas persunas en proporziun a las incumbensas ch'els han surdà ad ellas.

³ Il rest da sia contribuziun paja la Confederaziun a:

a.

chantuns e terzas persunas per finanziar projects che servan a sviluppar la furmaziun professiunala e la qualitad (art. 54);

b.

chantuns e terzas persunas per prestaziuns spezialas ch'èn d'in interess public (art. 55);

c.

terzas persunas per la realisaziun dals examens professiunals federals e dals examens professiunals federals superiurs sco er per las furmaziuns da scolas spezialisadas superiuras (art. 56);

d.¹⁸

persunas che han absolvì curs preparatorics (absolvents) per examens professiunals federals u per examens professiunals federals superiurs (art. 56a).

¹ Las contribuziuns pauschalas che vegnan pajadas als chantuns vegnan calculadas principalmain sin basa dal dumber da persunas che absolvan ina furmaziun fundamentala professiunala. Plinavant tegnan las contribuziuns quint adequatamain da la dimensiun e dal gener da la furmaziun fundamentala sco er da la purschida da furmaziun professiunala superiura. Il Cussegl federal po resguardar ulteriurs criteris.¹⁹

² Las contribuziuns pauschalas vegnan pajadas per las suandantas incumbensas:

a.

purschidas da:

1.

accumpagnament individual spezialisà d'emprendistas e d'emprendists che absolvan furmaziuns fundamentalas professiunalas da dus onns (art. 18 al. 2),

2.

mesiras per preparar per la furmaziun fundamentala professiunala (art. 12),

3.

scolas professiunalas spezialisadas (art. 21),

4.

curs intermanaschials e curs a lieus da furmaziun cumparegliabels (art. 23),

5.

instrucziun da furmaziun generala per sa preparar per la maturitad professiunala (art. 25),

6.

curs preparatorics per ils examens professiunals federals e per ils examens professiunals federals superiurs (art. 28),

7.

furmaziuns en scolas spezialisadas superiuras (art. 29),

8.

furmaziun supplementara orientada a la professiun (art. 30-32),

9.

occurrenzas da furmaziun per furmaturas e per furmaturs da la professiun (art. 45),

10.

qualificaziun dals cussegliaders da professiun, da studi e da carriera (art. 50);

b.

realisaziun d'examens e d'autras proceduras da qualificaziun (art. 40 al. 1) cun resalva da l'artitgel 52 alinea 3 litera c.

Las contribuziuns per projects ch'èn destinads a sviluppar la furmaziun professiunala tenor l'artitgel 4 alinea 1 e las contribuziuns per projects ch'èn destinads a sviluppar la qualitad tenor l'artitgel 8 alinea 2 èn limitadas temporalmain.

¹ Sco prestaziuns spezialas ch'èn d'in interess public valan particularmain:

a.

mesiras per promover l'egualitad effectiva tranter dunna ed um sco er per promover la furmaziun e la furmaziun supplementara orientada a la professiun da persunas cun impediments (art. 3 lit. c);

b.

l'infurmaziun e la documentaziun (art. 5 lit. a);

c.

la creaziun da meds d'instrucziun per las minoritads linguisticas (art. 5 lit. b);

d.

mesiras per meglierar la chapientscha ed il barat tranter las cuminanzas linguisticas (art. 6);

e.

mesiras che van a favur da regiuns e da gruppas dischavantagiadas (art. 7);

f.

mesiras per integrar en la furmaziun professiunala giuvenils cun difficultads en scola, cun difficultads socialas u cun difficultads linguisticas (art. 7);

g.

mesiras per promover da restar e da returnar en la vita professiunala (art. 32 al. 2);

h.

mesiras per promover la coordinaziun, la transparenza e la qualitad da la purschida da furmaziun supplementara (art. 32 al. 3);

i.

promoziun d'autras proceduras da qualificaziun (art. 35);

j.

mesiras che servan a garantir ed ad amplifitgar la purschida da plazzas d'emprendissadi (art. 1 al. 1).

² Contribuziuns per prestaziuns ch'èn d'in interess public vegnan concedidas mo, sche las prestaziuns èn vegnidas concepidas a pli lunga vista e sch'ellas basegnan ina promoziun speziala per ch'ellas possian vegnir furnidas.

³ Il Cussegl federal po fixar ulteriuras prestaziuns d'in interess public che pon survegnir contribuziuns.

⁴ Il Cussegl federal fixescha ils criteris per la concessiun da las contribuziuns.

La Confederaziun po subvenziunar la realisaziun dals examens professiunals federals e dals examens professiunals federals superiurs sco er las furmaziuns da scolas spezialisadas superiuras che vegnan purschidas d'organisaziuns dal mund da lavur.

¹ La Confederaziun po pajar contribuziuns ad absolvents da curs preparatorics per examens professiunals federals u per examens professiunals federals superiurs (art. 28).

² Las contribuziuns cuvran maximalmain 50 pertschient da las taxas da curs imputablas.

³ Il Cussegl federal fixescha las premissas per il dretg da contribuziun, la tariffa da contribuziun sco er las taxas da curs imputablas.

⁴ Sin dumonda po la Confederaziun pajar contribuziuns parzialas a persunas ch'èn sa participadas a curs preparatorics per examens professiunals federals u per examens professiunals federals superiurs. Il Cussegl federal regla ils detagls.

¹ Il SEFRI maina in sistem d'infurmaziun per controllar il pajament da contribuziuns tenor l'artitgel 56a sco er per far ed evaluar statisticas respectivas.

² En il sistem d'infurmaziun elavura el las suandantas datas:

a.

indicaziuns per identifitgar persunas che han survegnì contribuziuns tenor l'artitgel 56a alineas 1 e 4;

b.

indicaziuns per identifitgar absolvents d'examens professiunals federals e d'examens professiunals federals superiurs tenor l'artitgel 28;

c.²²

...

d.

indicaziuns davart la contribuziun survegnida tenor l'artitgel 56a alineas 1 e 4;

e.

indicaziuns davart ils curs preparatorics absolvids;

f.

indicaziuns davart ils examens professiunals federals ed ils examens professiunals federals superiurs absolvids.

³ Il Cussegl federal decretescha disposiziuns davart l'organisaziun e davart la gestiun dal sistem d'infurmaziun sco er davart la segirezza, davart la durada da la conservaziun e davart la stizzada da las datas.

⁴ El po incumbensar terzas persunas cun la gestiun dal sistem d'infurmaziun e cun l'elavuraziun da las datas.

¹ Contribuziuns tenor ils artitgels 53 fin 56 vegnan concedidas mo, sch'il project che sto vegnir subvenziunà:

a.

è confurm als basegns;

b.

è organisà en moda cunvegnenta;

c.

cumpiglia mesiras che permettan da sviluppar la qualitad.

² Il Cussegl federal po prevair ulteriuras cundiziuns e pretensiuns. El regla la calculaziun da las contribuziuns.

La Confederaziun reducescha contribuziuns permessas u refusa novas contribuziuns, sche las persunas che han survegnì contribuziuns negligeschan u violeschan considerablamain las incumbensas e las obligaziuns ch'ellas han tenor questa lescha.

¹ L'Assamblea federala permetta per ina perioda da contribuziun da plirs onns, mintgamai tras in simpel conclus federal:

a.

il rom da pajaments per:

1.

las contribuziuns pauschalas pajadas als chantuns tenor l'artitgel 53,

2.

las contribuziuns tenor l'artitgel 56 per la realisaziun dals examens professiunals federals e dals examens professiunals federals superiurs sco er per scolaziuns da scolas spezialisadas superiuras,

3.

las contribuziuns tenor l'artitgel 56a ad absolvents da curs preparatorics;

a^bis.²⁴

la limita per las indemnisaziuns pajadas a la SAFFP tenor l'artitgel 48 alinea 2;

b.

il credit d'impegn per:

1.

las contribuziuns tenor l'artitgel 54 per projects per sviluppar la furmaziun professiunala e per sviluppar la qualitad,

2.

las contribuziuns tenor l'artitgel 55 per prestaziuns spezialas en l'interess public.

² La participaziun da la Confederaziun als custs correspunda a circa in quart da l'import che vegn pajà dal maun public per la furmaziun professiunala tenor questa lescha. Da sia participaziun als custs paja la Confederaziun maximalmain 10 pertschient sco contribuziun per projects e per prestaziuns tenor ils artitgels 54 e 55.

¹ Per promover la furmaziun professiunala pon las organisaziuns dal mund da lavur ch'èn cumpetentas per la furmaziun e per la furmaziun supplementara sco er per ils examens crear ed accumular agens fonds per la furmaziun professiunala.

² Las organisaziuns defineschan l'intent da promoziun da lur fond per la furmaziun professiunala. Cunzunt duain ellas sustegnair ils manaschis da lur branscha a sviluppar la furmaziun specifica per la professiun.²⁵

³ Sin dumonda da l'organisaziun cumpetenta po il Cussegl federal declerar il fond per la furmaziun professiunala da questa organisaziun sco liant per tut ils manaschis da la branscha ed obligar quests ultims da pajar contribuziuns da furmaziun. Qua valan confurm al senn las disposiziuns da la Lescha federala dals 28 da settember 1956²⁶ davart la decleranza impegnativa da contracts collectivs da lavur.

⁴ La premissa per declerar las disposiziuns sco liantas è, che:

a.

almain 30 pertschient dals manaschis cun almain 30 pertschient dals lavurants sco er dals emprendists da questa branscha sajan gia participads finanzialmain al fond per la furmaziun;

b.

l'organisaziun disponia d'ina atgna instituziun da furmaziun;

c.

las contribuziuns vegnian incassadas mo per las professiuns specificas da la branscha;

d.

las contribuziuns vegnian investidas en mesiras da la furmaziun professiunala che van a favur da tut ils manaschis.

⁵ Il gener e l'import da las contribuziuns da furmaziun sa drizzan tenor la contribuziun dals commembers da l'organisaziun respectiva; questas contribuziuns èn destinadas als custs da la furmaziun professiunala. Il Cussegl federal fixescha l'import maximal; el po differenziar ils imports maximals tenor branschas.

⁶ Manaschis che pajan la contribuziun per la furmaziun professiunala tras la federaziun, che la pajan en in fond da furmaziun professiunala u che pon cumprovar ch'els furneschan autras prestaziuns adequatas da furmaziun u da furmaziun supplementara, na dastgan betg vegnir obligads da far ulteriurs pajaments en fonds da furmaziun ch'èn vegnids declerads sco generalmain liants.

⁷ Il SEFRI ha la surveglianza dals fonds ch'èn vegnids declerads sco generalmain liants. L'ordinaziun regla ils detagls da la contabilitad e da la revisiun.

¹ Las autoritads da meds legals èn:

a.

in'autoritad chantunala designada dal chantun per disposiziuns d'autoritads chantunalas e da purschiders che han ina incumbensa chantunala;

b.²⁷

il SEFRI per autras disposiziuns d'organisaziuns ordaifer l'administraziun federala;

c. e d.²⁸ …

² Dal rest sa drizza la procedura tenor las disposiziuns generalas da la giurisdicziun administrativa federala.

¹ Cun ina multa vegn chastià, tgi che surpiglia la furmaziun da persunas:

a.

senza la permissiun tenor l'artitgel 20 alinea 2;

b.

senza concluder il contract d'emprendissadi (art. 14).

² En cas d'ina leva culpa poi vegnir pronunzià in avertiment empè d'ina multa.

¹ Cun ina multa vegn chastià, tgi che:

a.

porta in titel protegì senza avair reussì cun success ils examens necessaris u passà ina procedura da qualificaziun equivalenta;

b.

utilisescha in titel che dat l'impressiun ch'el haja reussì l'examen correspundent u haja passà ina procedura da qualificaziun equivalenta.

² Las disposiziuns penalas da la Lescha federala dals 19 da december 1986²⁹ davart la concurrenza illoiala restan resalvadas.

La persecuziun penala è chaussa dals chantuns.

¹ Il Cussegl federal decretescha las disposiziuns executivas, uschenavant che la lescha na regla betg autramain questa cumpetenza.

² El po delegar la cumpetenza da decretar prescripziuns al DEFR u al SEFRI.

³ Ils chantuns e las organisaziuns interessadas vegnan tadlads avant che decretar:

a.

disposiziuns executivas;

b.

ordinaziuns da furmaziun.

⁴ La Confederaziun ha la surveglianza suprema davart l'execuziun da questa lescha tras ils chantuns.

Uschenavant che l'execuziun n'è betg attribuida a la Confederaziun, è ella chaussa dals chantuns.

La Confederaziun ed ils chantuns pon surdar incumbensas executivas ad organisaziuns dal mund da lavur. Questas organisaziuns pon incassar taxas per disposiziuns e per servetschs.³⁰

¹ Il Cussegl federal regla la renconuschientscha da diploms e d'attestats esters da la furmaziun professiunala en il champ d'applicaziun da questa lescha.

² En il sectur da la renconuschientscha da diploms e d'attestats esters da la furmaziun professiunala po il Cussegl federal concluder en atgna cumpetenza contracts internaziunals.³²

¹ Il Cussegl federal nominescha ina cumissiun federala per la furmaziun professiunala.

² Ella sa cumpona da maximalmain 15 represchentantas e represchentants da la Confederaziun, dals chantuns, da las organisaziuns dal mund da lavur sco er da la scienza. Ils chantuns han il dretg da proponer trais commembras u commembers.

³ La cumissiun vegn presidiada dal secretari da stadi dal SEFRI.

⁴ Il SEFRI maina il secretariat.

¹ La cumissiun per la furmaziun professiunala ha las suandantas incumbensas:

a.

ella cusseglia las autoritads federalas en dumondas generalas da la furmaziun professiunala, en dumondas dal svilup e da la coordinaziun sco er da l'armonisaziun cun la politica da furmaziun generala;

b.

ella giuditgescha ils projects per sviluppar la furmaziun professiunala tenor l'artitgel 54, las dumondas da contribuziun per prestaziuns spezialas ch'èn d'in interess public tenor l'artitgel 55 e las dumondas da sustegn en il sectur da la furmaziun professiunala tenor l'artitgel 56 sco er la perscrutaziun, ils studis, ils projects da pilot ed ils servetschs en il sectur da la furmaziun professiunala e da la furmaziun supplementara orientada a la professiun tenor l'artitgel 48 alinea 2 litera b.

² Ella po far sezza propostas e fa recumandaziuns per mauns da l'autoritad da subvenziun davart ils projects che ston vegnir giuditgads.

Il Cussegl federal nominescha ina cumissiun federala per la maturitad professiunala.³³ La cumissiun è l'organ consultativ per dumondas da la maturitad professiunala, en spezial per dumondas davart la renconuschientscha da proceduras da qualificaziun.