¹ Il Tribunal federal è l'autoritad giudiziala suprema da la Confederaziun.

² El surveglia la gestiun dal Tribunal penal federal, dal Tribunal administrativ federal e dal Tribunal federal da patentas.⁴

³ El consista da 35-45 derschaders federals ordinaris.

⁴ El consista ultra da quai da derschaders federals en uffizi accessoric; il dumber da quels importa maximalmain dus terzs dal dumber dals derschaders ordinaris.⁵

⁵ L'Assamblea federala fixescha il dumber da derschaders en in'ordinaziun.

¹ En sia activitad giudiziala è il Tribunal federal independent e suttamess mo al dretg.

² Sias decisiuns pon vegnir annulladas u midadas mo dad el sez a norma da las disposiziuns legalas.

¹ L'Assamblea federala ha la surveglianza suprema dal Tribunal federal.

² Ella decida mintga onn davart l'approvaziun dal preventiv, dal quint e dal rapport da gestiun dal Tribunal federal.

¹ La sedia dal Tribunal federal è a Losanna.

² Ina u pliras partiziuns han lur sedia a Lucerna.

¹ L'Assamblea federala elegia ils derschaders.

² Elegibel è tgi che ha il dretg da votar en chaussas federalas.

¹ Ils derschaders na dastgan betg esser commembers da l'Assamblea federala u dal Cussegl federal e na dastgan betg avair in'autra relaziun da lavur cun la Confederaziun.

² Els na dastgan exercitar nagina activitad che pregiuditgescha lur obligaziuns d'uffizi, l'independenza dal Tribunal u sia reputaziun, ni represchentar da professiun terzas persunas davant il Tribunal federal.

³ Els na dastgan exercitar nagina funcziun uffiziala per in stadi ester ed acceptar nagins titels e naginas decoraziuns d'onur d'autoritads estras.

⁴ Ils derschaders ordinaris na dastgan exercitar nagina funcziun a favur d'in chantun e na dastgan pratitgar nagina autra activitad da gudogn. Els na dastgan er betg esser commembers da la direcziun, da l'administraziun, dal post da surveglianza u dal post da revisiun d'ina interpresa commerziala.

¹ Il Tribunal federal po permetter als derschaders ordinaris da pratitgar in'occupaziun accessorica senza intent da gudogn, sche l'adempliment illimità da las obligaziuns d'uffizi, l'independenza e la reputaziun dal Tribunal na vegnan betg pregiuditgads da tala.

² El fixescha las premissas per questa permissiun en in reglament.

¹ Al Tribunal federal na dastgan betg appartegnair il medem mument sco derschaders:

a.

ils conjugals, ils partenaris registrads e persunas che mainan cun els ina communitad da vita permanenta;

b.

ils conjugals u ils partenaris registrads dals fragliuns e persunas che mainan cun ils fragliuns ina communitad da vita permanenta;

c.

parents en lingia directa sco er fin e cun il terz grad da la lingia laterala;

d.

quinads en lingia directa sco er fin e cun il terz grad da la lingia laterala.

² La regulaziun da l'alinea 1 litera d vala tenor il senn per communitads da vita permanentas.

¹ La durada d'uffizi dals derschaders importa 6 onns.

² Ils derschaders sortan da lur uffizi la fin da quel onn ch'els cumpleneschan lur 68avel onn da vegliadetgna.

³ Las plazzas daventadas libras vegnan puspè occupadas per il rest da la perioda d'uffizi.

¹ Avant ch'entrar en uffizi fan ils derschaders in sarament ch'els adempleschian conscienziusamain lur obligaziuns.

² La saramentaziun vegn fatga davant la partiziun sut il presidi dal president dal Tribunal federal.

³ Il sarament po vegnir remplazzà tras in'empermischun solenna.

Ils derschaders pon tscherner lur lieu da domicil libramain en Svizra; derschaders ordinaris ston però pudair cuntanscher il Tribunal entaifer curt temp.

Il Tribunal federal regla sia organisaziun e sia administraziun.

¹ L'Assamblea federala elegia or dal ravugl dals derschaders ordinaris:

a.

il president dal Tribunal federal;

b.

il vicepresident dal Tribunal federal.

² Els vegnan elegids per 2 onns e pon vegnir reelegids, però mo ina giada.

³ Il president presidiescha la Dretgira collectiva e la Cumissiun administrativa (art. 17). El represchenta il Tribunal federal vers anor.

⁴ El vegn remplazzà tras il vicepresident u, sche quel è impedì, tras il derschader cun ils pli blers onns da servetsch; sche dus derschaders han il medem dumber d'onns da servetsch, decida la vegliadetgna.

¹ La Dretgira collectiva consista dals derschaders ordinaris. Ella è cumpetenta per:

a.

decretar reglaments davart l'organisaziun e l'administraziun dal Tribunal, reparter las fatschentas, far la surveglianza dal Tribunal penal federal e dal Tribunal administrativ federal, conciliar dispitas tranter ils derschaders, dar infurmaziuns, incassar las taxas da dretgira sco er pajar las indemnisaziuns a las partidas, als represchentants, als experts sco er a las perditgas;

b.

elecziuns, nun che quellas vegnian attribuidas tras reglament ad in auter organ dal Tribunal;

c.

deliberar il rapport da gestiun;

d.

nominar las partiziuns ed eleger il president sin proposta da la Cumissiun administrativa;

e.

far ina proposta a l'Assamblea federala per l'elecziun dal president e dal vicepresident;

f.

engaschar il secretari general e ses substitut sin proposta da la Cumissiun administrativa;

g.

prender conclus concernent la participaziun ad associaziuns internaziunalas;

h.

ulteriuras incumbensas che vegnan delegadas ad ella tras lescha.

² Ils conclus da la Dretgira collectiva èn mo valaivels, sche almain dus terzs da tut ils derschaders sa participeschan a la sesida u a la procedura da circulaziun.

¹ La Conferenza dals presidents sa cumpona dals presidents da las partiziuns. Ella sa constituescha sezza.

² La Conferenza dals presidents è cumpetenta per:

a.

decretar directivas e reglas unitaras per la redacziun da las sentenzias;

b.

coordinar la giurisdicziun entaifer las partiziuns; resalvà resta l'artitgel 23;

c.

prender posiziun davart sbozs per decrets.

¹ La Cumissiun administrativa sa cumpona:

a.

dal president dal Tribunal federal;

b.

dal vicepresident dal Tribunal federal;

c.

da maximalmain trais ulteriurs derschaders.

² Il secretari general prenda part a las sesidas da la Cumissiun administrativa cun vusch consultativa.

³ Ils derschaders tenor l'alinea 1 litera c vegnan elegids da la Dretgira collectiva per ina durada da 2 onns e pon vegnir reelegids, però mo ina giada.

⁴ La Cumissiun administrativa porta la responsabladad per l'administraziun dal Tribunal. Ella è cumpetenta per:

a.

attribuir ils derschaders federals en uffizi accessoric a las partiziuns sin proposta da la Conferenza dals presidents;

b.

deliberar il preventiv ed il quint per mauns da l'Assamblea federala;

c.

engaschar ils actuars da dretgira ed attribuir els a las partiziuns sin proposta da las partiziuns;

d.

metter a disposiziun avunda servetschs scientifics ed administrativs;

e.⁷

ina furmaziun supplementara adequata dal persunal;

f.

permetter occupaziuns accessoricas dals derschaders ordinaris suenter avair consultà la Conferenza dals presidents;

g.

ademplir la surveglianza dal Tribunal penal federal e dal Tribunal administrativ federal;

h.

tut las autras fatschentas administrativas che na fan betg part da la cumpetenza da la Dretgira collectiva u da la Conferenza dals presidents.

¹ Las partiziuns vegnan mintgamai constituidas per 2 onns. Lur cumposiziun vegn publitgada.

² Tar la nominaziun ston vegnir resguardadas adequatamain las enconuschientschas spezialas dals derschaders sco er las linguas uffizialas.

³ Ils derschaders èn obligads da far substituziuns en autras partiziuns.

¹ Ils presidents da las partiziuns vegnan mintgamai elegids per 2 onns.

² Sch'els èn impedids, vegnan els remplazzads tras il derschader cun ils pli blers onns da servetsch; sche dus derschaders han il medem dumber d'onns da servetsch, decida la vegliadetgna.

³ Il presidi da la partiziun na dastga betg vegnir exequì dapli che 6 onns.

¹ Las partiziuns decidan per regla en in gremi da trais derschaders (collegi giuditgant).

² Davart dumondas giuridicas d'impurtanza fundamentala u sin proposta d'in derschader decidan els en in gremi da tschintg derschaders. Exceptà da quai èn recurs cunter decisiuns da las autoritads chantunalas da surveglianza en fatgs da scussiun e da concurs.

³ En in gremi da tschintg derschaders decidan els plinavant davart recurs cunter decrets chantunals che suttastattan al referendum e cunter decisiuns chantunalas davart l'admissibladad d'ina iniziativa u davart la premissa d'in referendum. Exceptads da quai èn recurs che pertutgan ina chaussa d'ina vischnanca u d'ina autra corporaziun dal dretg chantunal.

¹ La Dretgira collectiva, la Conferenza dals presidents, la Cumissiun administrativa e las partiziuns prendan las decisiuns ed ils conclus e fan las elecziuns cun la maioritad absoluta da las vuschs, nun che la lescha prescrivia insatge auter.

² En cas da paritad da las vuschs è decisiva la vusch dal president; en cas d'elecziuns decida la sort.

³ Tar decisiuns che vegnan prendidas en ina procedura tenor ils artitgels 72-129 n'èsi betg admess da s'abstegnair da la vusch.

Il Tribunal federal regla la repartiziun da las fatschentas a las partiziuns tenor ils champs giuridics, la nominaziun dals collegis giuditgants sco er l'engaschament dals derschaders en uffizi accessoric en in reglament.

¹ Ina partiziun po decider ina dumonda giuridica pir alura en moda divergenta d'ina decisiun anteriura d'ina u da pliras partiziuns, sche la radunanza da las partiziuns pertutgadas è perencletga.

² Sch'ina partiziun sto decider ina dumonda giuridica che pertutga pliras partiziuns, sa procura ella il consentiment da la radunanza da tut las partiziuns pertutgadas, sch'ella è da l'avis ch'ina decisiun cuminaivla saja buna per il svilup da la giurisprudenza u per l'unitad da la giurisdicziun.

³ Ils conclus da la radunanza da las partiziuns pertutgadas èn valaivels, sche almain dus terzs dals derschaders ordinaris da las partiziuns pertutgadas sa participeschan a la sesida u a la procedura da circulaziun. Il conclus vegn prendì senza tractativa da las partidas e senza tractativa publica; per la partiziun che ha fatg la dumonda è questa decisiun lianta per giuditgar il cas da dispita.

¹ Ils actuars coopereschan a l'instrucziun dals cas ed a la procedura da decisiun. Els han vusch consultativa.

² Sut la responsabladad d'in derschader elavuran els referats e redigian las decisiuns dal Tribunal federal.

³ Els adempleschan ulteriuras incumbensas ch'il reglament als surdat.

¹ Il Tribunal federal s'administrescha sez.

² El constituescha ses servetschs ed engascha il persunal necessari.

³ El ha in'atgna contabilitad.

¹ Per metter a disposiziun, per administrar e per mantegnair ils edifizis che vegnan duvrads dal Tribunal federal è cumpetent il Departament federal da finanzas. Quel ha da resguardar adequatamain ils basegns dal Tribunal federal.

² Ses basegn da rauba e da servetschs en il sectur da la logistica cuvra il Tribunal federal autonomamain.

³ Il Tribunal federal ed il Cussegl federal reglan en ina cunvegna ils detagls da la collavuraziun tranter il Tribunal federal ed il Departament federal da finanzas. En quella pon singuls puncts da l'attribuziun da las cumpetenzas tenor ils alineas qua survart vegnir reglads autramain.

¹ Per duvrar l'infrastructura electronica dal Tribunal federal vegnan applitgads - en il rom da sia activitad administrativa - ils artitgels 57i-57q da la Lescha dals 21 da mars 1997¹⁰ davart l'organisaziun da la regenza e da l'administraziun tenor il senn.

² Il Tribunal federal decretescha las disposiziuns executivas.

¹ Il secretari general dirigia l'administraziun dal Tribuna inclusiv ils servetschs scientifics. El maina il secretariat da la Dretgira collectiva, da la Conferenza dals presidents e da la Cumissiun administrativa.

² El e ses substitut vegnan elegids per ina perioda d'uffizi. La perioda d'uffizi correspunda a quella dals derschaders.¹¹

¹ Il Tribunal federal infurmescha la publicitad davart sia giurisdicziun.

² Las decisiuns ston da princip vegnir publitgadas en ina furma anonimisada.

³ Il Tribunal federal regla ils princips da l'infurmaziun en in reglament.

⁴ Per ils rapportaders da dretgira po il Tribunal federal prevair in'accreditaziun.

¹ La Lescha da transparenza dals 17 da december 2004¹² vala tenor il senn per il Tribunal federal, uschenavant che quel ademplescha incumbensas administrativas u incumbensas en connex cun la surveglianza dal Tribunal administrativ federal e dal Tribunal penal federal.

² Il Tribunal federal designescha in organ da recurs che decida davart recurs cunter sias disposiziuns concernent l'access als documents uffizials. El po prevair ch'i na vegnia fatga nagina procedura da mediaziun; en quest cas decretescha el sia posiziun tar ina dumonda da survegnir access a documents uffizials en furma d'ina disposiziun contestabla.

¹ Il Tribunal federal examinescha d'uffizi sia cumpetenza.

² Sch'i existan dubis, sch'il Tribunal federal u in'autra autoritad è cumpetenta, fa il Tribunal federal in barat d'opiniuns cun questa autoritad.

¹ Sch'il Tribunal federal na sa resguarda betg sco cumpetent en chaussa, n'entra el betg en la fatschenta.

² Sch'il resultat dal barat d'opiniuns è quel ch'ina autra autoritad è cumpetenta u sche la cumpetenza d'ina autra autoritad federala para dad esser pli probabla, surdat il Tribunal federal la chaussa a l'autoritad correspundenta.

Sch'il Tribunal federal è cumpetent per la chaussa principala, decida el er davart las dumondas pregiudizialas.

¹ Il president da la partiziun maina la procedura sco derschader d'instrucziun fin a la decisiun; el po surdar questa incumbensa ad in auter derschader.

² Il derschader d'instrucziun decida sco derschader singul davart la stritgada da proceduras, perquai ch'ellas èn daventadas obsoletas, perquai ch'ellas èn vegnidas retratgas u perquai ch'igl è vegnida fatga in'enclegientscha.

³ Las disposiziuns dal derschader d'instrucziun n'èn betg contestablas.

¹ Tgi che violescha las reglas da maniera u disturba l'andament da la procedura davant il Tribunal federal, vegn chastià cun ina reprimanda u cun ina multa disciplinara fin a 1000 francs.

² En cas da process che vegnan manads da mala fai u da levsenn pon la partida e ses represchentant vegnir chastiads cun ina multa disciplinara fin a 2000 francs ed en cas da repetiziun fin a 5000 francs.

³ Il parsura d'ina tractativa po spedir persunas, che n'observan betg sias ordinaziuns, or da la sala da sesida e chastiar ellas cun ina multa disciplinara fin a 1000 francs.

¹ Derschaders ed actuars da dretgira (persunas giudizialas) prendan recusaziun, sch'els:

a.

han in interess persunal en la chaussa;

b.

èn stads participads a la medema chaussa en in'autra posiziun, en spezial sco commembers d'ina autoritad, sco consulents giuridics d'ina partida, sco experts u sco perditgas;

c.

èn maridads, vivan en partenadi registrà u mainan ina communitad da vita permanenta cun ina partida, cun ses represchentant u cun ina persuna ch'è stada participada a la medema chaussa sco commembra da l'instanza precedenta;

d.

èn parentads u quinads en lingia directa u fin e cun il terz grad da la lingia laterala cun ina partida, cun ses represchentant u cun ina persuna ch'è stada participada a la medema chaussa sco commembra da l'instanza precedenta;

e.

pudessan esser implitgads per auters motivs, en spezial pervia d'ina amicizia speziala u pervia d'ina inimicizia persunala cun ina partida u cun ses represchentant.

² La cooperaziun en ina procedura anteriura dal Tribunal federal n'è per sasezza betg in motiv da recusaziun.

Sch'igl è avant maun in motiv da recusaziun tar ina persuna giudiziala, sto ella communitgar quai ad ura al president da la partiziun.

¹ Sch'ina partida vul pretender ch'ina persuna giudiziala prendia recusaziun, sto ella inoltrar al Tribunal ina dumonda en scrit uschespert ch'ella ha survegnì enconuschientscha dal motiv da recusaziun. Ils fatgs che motiveschan la recusaziun ston vegnir fatgs valair vardaivlamain.

² La persuna giudiziala pertutgada sto s'exprimer davart ils motivs da recusaziun formulads.

¹ Sch'ina persuna giudiziala, da la quala i vegn pretendì ch'ella prendia recusaziun, u sch'in derschader da la partiziun snega il motiv da recusaziun, decida la partiziun davart la recusaziun cun exclusiun da la persuna giudiziala pertutgada.

² Davart la dumonda da prender recusaziun poi vegnir decidì senza tadlar la cuntrapartida.

³ Sch'i vegniss pretendì che uschè blers derschaders stoppian prender recusaziun ch'ina tractativa valaivla na pudess betg avair lieu, designescha il president dal Tribunal federal cun trair la sort or dal ravugl dals presidents da las Dretgiras superiuras dals chantuns che n'èn betg participads a la chaussa tants derschaders extraordinaris en uffizi accessoric sco quai ch'i dovra per pudair giuditgar la dumonda da recusaziun e - sche necessari - la chaussa principala sco tala.

¹ Acts uffizials, als quals ina persuna che sto prender recusaziun è stada participada, ston vegnir abolids, sch'ina partida pretenda quai entaifer 5 dis dapi ch'ella ha survegnì enconuschientscha dal motiv da recusaziun.

² Mesiras da cumprova che na pon betg vegnir repetidas dastgan vegnir resguardadas da l'instanza che decida.

³ Sch'il motiv da recusaziun vegn scuvrì pir suenter la finiziun da la procedura, valan las disposiziuns davart la revisiun.

¹ Las partidas ston annunziar al Tribunal federal lur domicil u lur sedia.

² Ultra da quai pon ellas inditgar in'adressa da consegna electronica ed acceptar che las communicaziuns las vegnian tramessas sin via electronica.¹³

³ Partidas che abitan a l'exteriur, ston designar in domicil da consegna en Svizra. Sch'ellas n'observan betg questa cundiziun, pon las communicaziuns vegnir tralaschadas u publitgadas en in fegl uffizial.

¹ En chaussas civilas e penalas pon partidas vegnir represchentadas mo d'advocats che han il dretg da represchentar partidas davant autoritads giudizialas svizras tenor la Lescha dals 23 da zercladur 2000¹⁴ davart las advocatas ed ils advocats u tenor in contract internaziunal.

² Ils represchentants da las partidas ston sa legitimar tras in plainpudair.

¹ Sch'ina partida è evidentamain incapabla da processar sezza, la po il Tribunal federal intimar da designar in represchentant. Sch'ella na dat betg suatientscha a questa intimaziun entaifer il termin fixà, nominescha la dretgira in advocat per ella.

² La represchentanza designada dal Tribunal federal ha il dretg da survegnir ina indemnisaziun adequata or da la cassa dal Tribunal, sch'ella na po betg cuvrir sias expensas cun ina indemnisaziun concedida a la partida e sche la partida sezza è insolventa. La partida sto prestar ina cumpensaziun a la cassa dal Tribunal, sch'ella è pli tard en cas da far quai.

¹ Las scrittiras giuridicas ston vegnir inoltradas en ina lingua uffiziala, ston cuntegnair las pretensiuns, lur motivaziun ed ils meds da cumprova e ston esser suttascrittas.

^1bis Sch'ina procedura en chaussas civilas è vegnida manada en englais davant l'instanza precedenta, pon scrittiras giuridicas vegnir redigidas en englais.¹⁵

² En la motivaziun stoi vegnir declerà en moda concisa, pertge che l'act contestà violescha il dretg. Sch'in recurs è mo admissibel sut la premissa ch'i sa tractia d'ina dumonda giuridica d'impurtanza fundamentala u ch'i saja avant maun per auters motivs in cas spezialmain impurtant, stoi vegnir explitgà, pertge che la premissa respectiva è ademplida.^{16 17}

³ Ils documents, als quals la partida sa referescha sco meds da cumprova, ston vegnir agiuntads, uschenavant che la partida posseda quels; sche la scrittira giuridica sa drizza cunter ina decisiun, sto er quella vegnir agiuntada.

⁴ En cas d'ina inoltraziun electronica sto la scrittira giuridica vegnir munida da la partida u da ses represchentant cun ina signatura electronica qualifitgada tenor la Lescha federala dals 18 da mars 2016¹⁸ davart la signatura electronica. En in reglament fixescha il Tribunal federal:

a.

il format da la scrittira giuridica e da sias agiuntas;

b.

la moda e maniera da la transmissiun;

c.

las premissas, sut las qualas i po vegnir pretendì ch'ils documents vegnian anc tramess sin palpiri en cas da problems tecnics.¹⁹

⁵ Sch'i mancan la suttascripziun da la partida u da sia represchentanza, ses plainpudair u las agiuntas prescrittas u sche la represchentanza n'è betg admessa, vegn fixà in termin adequat per rectifitgar la mancanza, e quai cun smanatschar che la scrittira giuridica na vegnia uschiglio betg resguardada.

⁶ Scrittiras giuridicas illegiblas, maldeschentas, nunchapiblas, memia extendidas u betg redigidas en ina lingua uffiziala pon vegnir refusadas da medema moda e maniera per las midar.

⁷ Scrittiras giuridicas che sa basan sin proceduras da caracter querulatoric u giuridicamain abusiv n'èn betg admessas.

Il Tribunal federal conceda a las partidas recurrentas sin proposta in termin adequat per cumplettar la motivaziun dal recurs:

a.

sch'el resguarda sco admissibel in recurs en il sectur da l'assistenza giudiziala internaziunala en chaussas penalas: e

b.

sche la dimensiun extraordinaria u la difficultad particulara da la chaussa da recurs pretenda ina cumplettaziun.

¹ Periodas da scadenza che dependan d'ina communicaziun u d'in eveniment, cumenzan il di suenter.

² Ina communicaziun, che vegn mo surdada cunter la suttascripziun da l'adressat u d'ina autra persuna autorisada, vala sco consegnada il pli tard il 7. di suenter l'emprima emprova da consegna senza success.

¹ Sche l'ultim di dal termin è ina sonda, ina dumengia u in firà ch'è renconuschì tras il dretg federal u chantunal, finescha il termin il proxim lavurdi.

² Decisiv è il dretg dal chantun, en il qual la partida u ses represchentant ha ses domicil u sia sedia.

¹ Ils termins fixads tras lescha u d'in derschader, che vegnan calculads en dis, vegnan suspendids:

a.

dal 7. di avant Pasca fin e cun il 7. di suenter Pasca;

b.

dals 15 da fanadur fin e cun ils 15 d'avust;

c.

dals 18 da december fin e cun ils 2 da schaner.

² L'alinea 1 na vala betg per proceduras concernent:

a.

l'effect suspensiv ed autras mesiras preventivas;

b.

la scussiun da cambialas;

c.

chaussas dal dretg da votar (art. 82 lit. c);

d.

l'assistenza giudiziala internaziunala en chaussas penalas e l'agid uffizial internaziunal en chaussas fiscalas;

e.

las acquisiziuns publicas.²⁰

¹ Las periodas fixadas tras lescha na pon betg vegnir prolungadas.

² Las periodas fixadas d'in derschader pon vegnir prolungadas, sch'ils motivs èn suffizients e sche la dumonda da prolungaziun è vegnida fatga avant la scadenza dal termin.

¹ Las inoltraziuns ston vegnir consegnadas al Tribunal federal il pli tard l'ultim di da la perioda da scadenza u surdadas - per mauns dal Tribunal federal - a la Posta svizra u ad ina represchentanza svizra diplomatica u consulara.

² Per l'observaziun d'in termin en cas d'ina inoltraziun electronica è decisiv il mument, il qual vegn emessa la quittanza che conferma che la partida ha terminà tut ils pass ch'èn necessaris per la transmissiun.²¹

³ Il termin vala er sco observà, sche l'inoltraziun è vegnida fatga a temp tar l'instanza precedenta u tar in'autoritad federala u chantunala betg cumpetenta. L'inoltraziun sto vegnir transmessa immediatamain al Tribunal federal.

⁴ Il termin per in pajament anticipà u per ina garanzia è observà, sche l'import è vegnì surdà a temp a la Posta svizra u è vegnì pajà sin in conto da posta u da banca en Svizra a favur dal Tribunal federal.

D'ina communicaziun manglusa, particularmain pervia d'ina indicaziun incorrecta u incumpletta dals meds legals u perquai ch'ina indicaziun dals meds legals prescritta manca, na dastgan resultar nagins dischavantatgs a las partidas.

¹ Sche la partida u ses represchentant è - per in auter motiv che la communicaziun manglusa - vegnì impedì senza culpa d'agir entaifer il termin, vegn il termin restabilì, sche la partida fa ina dumonda correspundenta, inditgond il motiv, e prenda suenter l'act giuridic tralaschà, e quai entaifer 30 dis suenter che l'impediment è crudà davent.

² In restabiliment po er vegnir permess suenter la communicaziun da la sentenzia; sch'el vegn permess, vegn la sentenzia annullada.

¹ La valur en dispita vegn determinada:

a.

tar recurs cunter decisiuns finalas, tenor las pretensiuns ch'èn restadas dispitaivlas davant l'instanza precedenta;

b.

tar recurs cunter decisiuns parzialas, tenor il total da las pretensiuns ch'èn stadas dispitaivlas davant l'instanza che ha pronunzià la decisiun parziala;

c.

tar recurs cunter decisiuns preliminaras ed intermediaras, tenor las pretensiuns ch'èn dispitaivlas davant quella instanza, nua che la chaussa principala è pendenta;

d.

tar plants, tenor las pretensiun da l'accusader.

² Sche la pretensiun na cuntegna betg il pajament d'ina tscherta summa, fixescha il Tribunal federal la valur en dispita tenor appreziar.

³ Ils tschains, ils fritgs, ils custs da dretgira e las indemnisaziuns da la partida che vegnan fatgs valair sco dretgs accessorics, sco er las resalvas ed ils custs da la publicaziun da la sentenzia na vegnan betg resguardads cun fixar la valur en dispita.

⁴ Sco valur d'utilisaziuns u da prestaziuns periodicas vala la valur dal chapital. En cas d'ina durada intscherta u illimitada vala l'import da l'utilisaziun u da la prestaziun dad 1 onn, multiplitgà cun ventg, sco valur da chapital, en cas da rentas vitalizias però la valur en daners.

Pliras pretensiuns d'ina chaussa da dretg da facultad che vegnan fatgas valair da la medema partida u da litisconsorts vegnan adidas, uschenavant ch'ellas na s'excludan betg vicendaivlamain.

¹ L'import d'in cuntraplant na vegn betg adì cun quel dal plant principal.

² Sche las pretensiuns che vegnan fatgas valair en il plant principal ed en il cuntraplant s'excludan vicendaivlamain e sch'in dals dus plants na cuntanscha betg la valur minimala da la chaussa en dispita, vala la limita da la valur en dispita tuttina sco cuntanschida, sch'il recurs sa drizza cunter tuts dus plants.

¹ La procedura vegn manada en ina da las linguas uffizialas (tudestg, franzos, talian, rumantsch grischun), per regla en la lingua da la decisiun contestada. Sche las partidas dovran in'autra lingua uffiziala, po la procedura vegnir manada en questa lingua.

² Tar proceduras da plant vegni prendì resguard da la lingua da las partidas, sch'i sa tracta d'ina lingua uffiziala.

³ Sch'ina partida inoltrescha documents che n'èn betg redigids en ina lingua uffiziala, po il Tribunal federal desister - cun il consentiment da las autras partidas - da pretender ina translaziun.

⁴ Dal rest ordinescha il Tribunal federal ina translaziun, sch'igl è necessari.

¹ La procedura da cumprova sa drizza tenor ils artitgels 36, 37 e 39-65 da la Lescha federala dals 4 da december 1947²² davart la procedura civila (PC).

² Il derschader d'instrucziun po prender sez las mesiras da cumprova necessarias u po surdar a l'autoritad federala u chantunala cumpetenta da prender talas.

³ Per interrogaziuns da perditgas, per inspecziuns al lieu e per interrogaziuns da las partidas cloma el in segund derschader.

¹ Las partidas han il dretg d'esser preschentas tar la registraziun da las cumprovas e da prender invista dals documents redigids.

² Nua ch'i sa tracta da proteger interess publics u privats predominants, prenda il Tribunal enconuschientscha d'in med da cumprova cun exclusiun da las partidas u da las cuntrapartidas.

³ Sch'il Tribunal vul sa basar en in tal cas sin il med da cumprova a disfavur d'ina partida, sto el communitgar ad ella il cuntegn da quest med da cumprova ch'è essenzial per la chaussa e dar ad ella ultra da quai la pussaivladad da s'exprimer en chaussa e d'inditgar cuntraprovas.

Il president da la partiziun po ordinar ina tractativa a bucca da las partidas.

¹ Il Tribunal federal deliberescha la decisiun a bucca:

a.

sch'il president da la partiziun ordinescha quai u sch'in derschader pretenda quai;

b.

sch'i na resulta nagina unanimitad.

² En ils ulteriurs cas decida il Tribunal federal cun laschar circular las actas.

¹ Las tractativas da las partidas sco er las deliberaziuns a bucca e las votaziuns che suondan èn publicas.

² Sch'i sto vegnir temì che la segirezza, l'urden public u la moralitad saja periclitada u sche l'interess d'ina persuna pertutgada giustifitgescha quai, po il Tribunal federal excluder la publicitad per part u dal tuttafatg.

³ Il Tribunal federal expona publicamain il dispositiv da decisiuns che n'èn betg vegnidas deliberadas publicamain durant 30 dis suenter lur communicaziun.

¹ L'emissiun cumpletta da la decisiun vegn communitgada - cun inditgar las persunas giudizialas responsablas - a las partidas, a l'instanza precedenta ed eventualmain ad autras parts participadas.

² Sch'il Tribunal federal ha prendì sia decisiun en ina deliberaziun a bucca, communitgescha el il dispositiv a las partas participadas senza retardar.

³ Cun il consentiment da la partida pon decisiuns vegnir communitgadas sin via electronica. Ellas ston vegnir munidas cun ina signatura electronica tenor la Lescha federala dals 18 da mars 2016²³ davart la signatura electronica. En in reglament regla il Tribunal federal:

a.

la signatura che sto vegnir utilisada;

b.

il format da la decisiun e da sias agiuntas;

c.

la moda e maniera da la transmissiun;

d.

il mument, il qual la decisiun vala sco communitgada.²⁴

Las decisiuns dal Tribunal federal van en vigur legala il di ch'ellas vegnan prendidas.

¹ La partida che appellescha al Tribunal federal sto prestar in pajament anticipà dals custs en l'autezza dals custs da dretgira probabels. Sch'i èn avant maun motivs spezials, poi vegnir desistì dal tuttafatg u per part d'in pajament anticipà.

² Sche la partida n'ha betg in domicil fix en Svizra u sch'ella è cumprovadamain insolventa, po ella - sin dumonda da la cuntrapartida - vegnir obligada da prestar ina garanzia per in'eventuala indemnisaziun da la partida.

³ Il derschader d'instrucziun fixescha in termin adequat per la partida per prestar il pajament anticipà dals custs u la garanzia. Sch'il pajament anticipà dals custs na vegn betg exequì u sche la garanzia na vegn betg prestada entaifer quest termin, fixescha il derschader d'instrucziun in termin posteriur per la partida. Sch'il pajament anticipà dals custs na vegn er betg exequì u sche la garanzia na vegn er betg prestada entaifer il termin posteriur, n'entra il Tribunal federal betg sin l'inoltraziun.

¹ Mintga partida sto pajar anticipadamain las expensas en daner blut che vegnan chaschunadas tras lur pretensiuns en il decurs da la procedura e proporziunalmain las expensas en daner blut che vegnan chaschunadas tras las pretensiuns cuminaivlas da las partidas u tras acts ch'il Tribunal federal ha fatg d'uffizi.

² Il derschader d'instrucziun fixescha in termin adequat per mintga partida per prestar il pajament anticipà. Sch'il pajament anticipà dals custs na vegn betg prestà entaifer quest termin, fixescha il derschader d'instrucziun in termin posteriur per la partida. Sch'il pajament anticipà dals custs na vegn er betg prestà entaifer il termin posteriur, na vegn betg exequida l'acziun, da la quala ils custs ston vegnir cuvrids.

¹ Il Tribunal federal liberescha ina partida che na dispona betg dals meds finanzials necessaris, sin proposta, da pajar ils custs da dretgira e da prestar ina garanzia d'indemnisaziun da la partida, sche sia pretensiun giuridica na para betg dad esser invana.

² Sche quai è necessari per defender ils dretgs da la partida, procura il Tribunal federal in advocat per la partida. L'advocat ha il dretg da survegnir ina indemnisaziun adequata or da la cassa dal Tribunal, uschenavant che las expensas per la represchentanza na pon betg vegnir cuvridas d'ina indemnisaziun concedida a la partida.

³ Davart dumondas da la giurisdicziun gratuita decida la partiziun en in gremi da trais derschaders. Resalvads restan ils cas che vegnan tractads en la procedura simplifitgada tenor l'artitgel 108. Il derschader d'instrucziun po conceder sez la giurisdicziun gratuita, sch'i n'existan nagins dubis che las premissas sajan ademplidas.

⁴ La partida sto prestar ina cumpensaziun a la cassa dal Tribunal, sch'ella è pli tard en cas da far quai.

¹ Ils custs da dretgira sa cumponan da la taxa da dretgira, da la taxa per copiar scrittiras giuridicas, da las expensas per translaziuns cun excepziun da talas tranter las linguas uffizialas, e da las indemnisaziuns dals experts sco er da las perditgas.

² La taxa da dretgira sa drizza tenor la valur, la dimensiun e la difficultad da la chaussa en dispita, tenor la moda da manar il process e tenor la situaziun finanziala da las partidas.

³ Ella importa per regla:

a.

en dispitas senza interess da facultad 200-5000 francs;

b.

en las ulteriuras dispitas 200-100 000 francs.

⁴ Ella importa 200-1000 francs e na vegn betg calculada tenor la valur en dispita tar dispitas:

a.

davart prestaziuns da las assicuranzas socialas;

b.

davart discriminaziuns pervia da la schlattaina;

c.

che resultan d'ina relaziun da lavur cun ina valur en dispita fin a 30 000 francs;

d.

tenor ils artitgels 7 ed 8 da la Lescha dals 13 da december 2002²⁵ davart l'egualitad da persunas cun impediments.

⁵ Sche motivs particulars giustifitgeschan quai, po il Tribunal federal pronunziar taxas da dretgira ch'èn pli autas che quellas fixadas en las disposiziuns respectivas, maximalmain però fin a l'import dubel en ils cas da l'alinea 3 e fin a 10 000 francs en ils cas da l'alinea 4.

¹ Ils custs da dretgira vegnan per regla adossads a la partida che ha pers. Sche las circumstanzas giustifitgeschan quai, po il Tribunal federal reparter autramain ils custs u renunziar da metter a quint custs.

² Sch'in cas vegn liquidà cun ina decleraziun da renunzia u cun in'enclegientscha, po il Tribunal renunziar per part u dal tuttafatg da metter a quint ils custs da dretgira.

³ Ils custs nunnecessaris ston vegnir pajads da quel ch'als chaschuna.

⁴ A la Confederaziun, als chantuns ed a las vischnancas sco er a las organisaziuns ch'èn incaricadas cun incumbensas da dretg public na dastgan per regla vegnir adossads nagins custs da dretgira, sch'els sa drizzan, senza ch'i sa tractia da lur interess da facultad, al Tribunal federal en lur champ d'activitad uffizial u sch'igl è vegnì recurrì cunter lur decisiuns en talas fatschentas.

⁵ Sch'i n'è vegnì disponì nagut auter, ston pliras persunas pajar a parts egualas e cun responsabladad solidarica ils custs da dretgira ch'èn vegnids adossads ad ellas cuminaivlamain.

Sche la decisiun contestada vegn midada, po il Tribunal federal reparter autramain ils custs da la procedura precedenta.

¹ Il Tribunal federal fixescha en la sentenzia, sche ed en tge dimensiun ch'ils custs da la partida che ha gudagnà ston vegnir pajads da la partida che ha pers.

² La partida che ha pers vegn per regla obligada da restituir a la partida che ha gudagnà tut ils custs necessaris ch'èn vegnids chaschunads tras la dispita giuridica, e quai a norma da la tariffa dal Tribunal federal.

³ Sche la Confederaziun, ils chantuns, las vischnancas e las organisaziuns ch'èn incaricadas cun incumbensas da dretg public gudognan en lur champ d'activitad uffizial, na vegnan per regla concedidas naginas indemnisaziuns da la partida ad ellas ed ad els.

⁴ L'artitgel 66 alineas 3 e 5 è applitgabel tenor il senn.

⁵ La decisiun da l'instanza precedenta davart l'indemnisaziun da la partida vegn confermada, annullada u midada dal Tribunal federal tut tenor il resultat da la procedura. En quest connex po il Tribunal fixar sez l'indemnisaziun a norma da la tariffa federala u chantunala applitgabla u surdar la fixaziun a l'instanza precedenta.

Decisiuns che obligheschan da pajar ina summa da daners u da prestar ina garanzia en furma da daners vegnan exequidas tenor la Lescha federala dals 11 d'avrigl 1889²⁶ davart la scussiun ed il concurs.

¹ Decisiuns dal Tribunal federal che n'obligheschan betg da pajar ina summa da daners u da prestar ina garanzia en furma da daners ston vegnir exequidas dals chantuns da medema moda e maniera sco las sentenzias legalmain valaivlas da lur dretgiras.

² Percunter ston ellas vegnir exequidas tenor las suandantas disposiziuns:

a.

tenor ils artitgels 41-43 da la Lescha federala dals 20 da december 1968²⁷ davart la procedura administrativa: sch'il Tribunal federal ha decidì en ina chaussa che tutga en emprima instanza al champ da cumpetenza d'ina autoritad administrativa federala;

b.

tenor ils artitgels 74-78 PC²⁸: sch'il Tribunal federal ha decidì sin fundament d'in plant;

c.

tenor ils artitgels 74 e 75 da la Lescha dals 19 da mars 2010²⁹ davart l'organisaziun da las autoritads penalas: sch'il Tribunal federal ha decidì en ina chaussa penala che suttastat a la giurisdicziun federala.³⁰

³ …³¹

⁴ Cunter in'execuziun manglusa poi vegnir fatg recurs tar il Cussegl federal. Quel prenda las mesiras necessarias.

Nua che questa lescha na cuntegna naginas disposiziuns spezialas davart la procedura, èn applitgablas tenor il senn las disposiziuns da la PC³².

¹ Il Tribunal federal giuditgescha recurs cunter decisiuns en chaussas civilas.

² Al recurs en chaussas civilas èn er suttamessas:

a.

decisiuns en chaussas da scussiun e da concurs;

b.

decisiuns da dretg public che stattan en in connex direct cun il dretg civil, en spezial decisiuns:

1.

davart la renconuschientscha e l'execuziun da decisiuns e davart l'assistenza giudiziala en chaussas civilas,

2.

davart la gestiun dal register funsil, dal register da stadi civil e dal register da commerzi sco er dals registers per marcas, musters e models, patentas d'invenziun, spezias da plantas e topografias,

3.

davart la permissiun da midar num,

4.

en il sectur da la surveglianza da las fundaziuns, cun excepziun da las instituziuns da prevenziun e da libra circulaziun,

5.³³

en il sectur da la surveglianza dals executurs da testaments e d'auters represchentants tenor il dretg d'ierta,

6.³⁴

en il sectur da la protecziun d'uffants e da creschids,

7.³⁵

…

Il recurs è inadmissibel cunter decisiuns ch'èn vegnidas prendidas en il rom da la procedura d'opposiziun cunter ina marca.

¹ En chaussas da dretg da facultad è il recurs mo admissibel, sche la valur en dispita importa almain:

a.

15 000 francs en cas da dretg da lavur e da locaziun;

b.

30 000 francs en tut ils ulteriurs cas.

² Sche la valur en dispita na cuntanscha betg la summa decisiva tenor l'alinea 1, è il recurs tuttina admissibel:

a.

sch'i sa tracta d'ina dumonda giuridica d'impurtanza fundamentala;

b.³⁶

sch'ina lescha federala prevesa ina suletta instanza chantunala;

c.

cunter decisiuns da las autoritads chantunalas da surveglianza en chaussas da scussiun e da concurs;

d.

cunter decisiuns dal derschader da concurs e da moratori;

e.³⁷

cunter decisiuns dal Tribunal federal da patentas.

¹ Il recurs è admissibel cunter decisiuns da las ultimas instanzas chantunalas, dal Tribunal administrativ federal e dal Tribunal federal da patentas.³⁸

² Sco ultimas instanzas chantunalas nomineschan ils chantuns dretgiras superiuras. Quellas decidan sco instanzas da recurs; exceptads èn ils cas nua che:

a.³⁹

ina lescha federala prevesa ina suletta instanza chantunala;

b.

ina dretgira spezialisada decida sco suletta instanza chantunala davart dispitas da dretg commerzial;

c.⁴⁰

in plant cun ina valur en dispita d'almain 100 000 francs è vegnì inoltrà cun il consentiment da tut las partidas directamain a la dretgira superiura.

¹ Il dretg da far recurs en chaussas civilas ha, tgi che:

a.

è sa participà a la procedura davant l'instanza precedenta u n'ha survegnì nagina pussaivladad da sa participar; e

b.⁴¹

è pertutgà spezialmain da la decisiun contestada ed ha in interess degn da protecziun che quella vegnia annullada u midada.

² Il dretg da far recurs cunter decisiuns tenor l'artitgel 72 alinea 2 han er la Chanzlia federala, ils departaments federals u, uschenavant ch'il dretg federal prevesa quai, ils servetschs ch'èn subordinads ad els, sche la decisiun contestada po violar la legislaziun federala en lur champ d'incumbensas.⁴²

¹ Independentamain da la valur en dispita è il recurs en chaussas civilas admissibel cunter decisiuns da dretgiras da cumpromiss:⁴⁴

a.

en la giurisdicziun internaziunala da cumpromiss sut las premissas dals artitgels 190-192 da la Lescha federala dals 18 da december 1987⁴⁵ davart il dretg internaziunal privat;

b.

en la giurisdicziun naziunala da cumpromiss sut las premissas dals artitgels 389-395 dal Cudesch da procedura civila dals 19 da december 2008⁴⁶.⁴⁷

² En quests cas èn applitgabels ils artitgels 48 alinea 3, 90-98, 103 alinea 2, 105 alinea 2 e 106 alinea 1 sco er l'artitgel 107 alinea 2, uschenavant che quel permetta al Tribunal federal da decider sez en chaussa.⁴⁸

^2bis Las scrittiras giuridicas pon vegnir redigidas en englais.⁴⁹

³ Il Tribunal federal examinescha mo contestaziuns ch'èn vegnidas formuladas e motivadas en il recurs.

¹ Il Tribunal federal giuditgescha recurs cunter decisiuns en chaussas penalas.

² Al recurs en chaussas penalas èn er suttamessas:

a.

pretensiuns civilas, sche quellas ston vegnir tractadas ensemen cun la chaussa penala;

b.

l'execuziun da chastis e da mesiras.

Il recurs è inadmissibel cunter decisiuns da la Chombra da recurs dal Tribunal penal federal, nun ch'i sa tractia da decisiuns davart mesiras repressivas.

¹ Il recurs è admissibel cunter decisiuns da las ultimas instanzas chantunalas sco er cunter decisiuns da la Chombra da recurs e da la Chombra d'appellaziun dal Tribunal penal federal.⁵⁰

² Sco ultimas instanzas chantunalas nomineschan ils chantuns dretgiras superiuras. Quellas decidan sco instanzas da recurs. Exceptads èn ils cas, en ils quals ina dretgira superiura u ina dretgira da mesiras repressivas decida sco suletta instanza chantunala tenor il Cudesch da procedura penala (CPP)⁵¹.⁵²

¹ Il dretg da far recurs en chaussas penalas ha, tgi che:

a.

è sa participà a la procedura davant l'instanza precedenta u n'ha survegnì nagina pussaivladad da sa participar; e

b.

ha in interess giuridicamain protegì che la decisiun contestada vegnia annullada u midada, en spezial:

1.

la persuna inculpada,

2.

ses represchentant legal,

3.⁵³

la Procura publica, danor en cas da decisiuns davart l'ordinaziun, la prolungaziun e l'annullaziun da l'arrest d'inquisiziun e da l'arrest da segirezza,

4.⁵⁴

…

5.⁵⁵

l'accusader privat, sche la decisiun contestada po avair consequenzas sin il giudicament da sias pretensiuns civilas,

6.

la persuna che porta il plant penal, uschenavant ch'i sa tracta dal dretg da purtar plant penal sco tal,

7.⁵⁶

la Procura publica da la Confederaziun e l'administraziun participada en chaussas penalas administrativas tenor la Lescha federala dals 22 da mars 1974⁵⁷ davart il dretg penal administrativ.

² In'autoritad federala ha il dretg da far recurs, sch'il dretg federal prevesa che la decisiun vegnia communitgada ad ella.⁵⁸

³ Il dretg da far recurs cunter decisiuns tenor l'artitgel 78 alinea 2 litera b han er la Chanzlia federala, ils departaments federals u, uschenavant ch'il dretg federal prevesa quai, ils servetschs ch'èn subordinads ad els, sche la decisiun contestada po violar la legislaziun federala en lur champ d'incumbensas.

Il Tribunal federal giuditgescha recurs:

a.

cunter decisiuns en chaussas da dretg public;

b.

cunter decrets chantunals;

c.

concernent il dretg da votar dals burgais sco er concernent elecziuns e votaziuns dal pievel.

Il recurs è inadmissibel cunter:

a.

decisiuns en il sectur da la segirezza interna u externa da la Svizra, da la neutralitad, da la protecziun diplomatica e dals ulteriurs affars exteriurs, uschenavant ch'il dretg internaziunal na conceda betg in dretg sin in giudicament tras ina dretgira;

b.

decisiuns davart la natiralisaziun ordinaria;

c.

decisiuns en il sectur dal dretg da persunas estras che concernan:

1.

l'entrada en Svizra,

2.

permissiuns, a las qualas ni il dretg federal ni il dretg internaziunal na conceda in dretg,

3.

l'admissiun provisorica,

4.

l'expulsiun sin basa da l'artitgel 121 alinea 2 da la Constituziun federala e la spedida,

5.⁵⁹

divergenzas da las premissas d'admissiun,

6.⁶⁰

la prolungaziun da la permissiun da cunfinaris, la midada dal chantun, la midada da plazza da persunas cun ina permissiun da cunfinaris sco er l'emissiun da documents da viadi a persunas estras senza documents da legitimaziun;

d.

decisiuns en il sectur da l'asil che:

1.⁶¹

èn vegnidas prendidas dal Tribunal administrativ federal, nun ch'ellas concernian persunas, cunter las qualas è avant maun ina dumonda d'extradiziun dal stadi ch'ellas han bandunà per tschertgar protecziun,

2.

èn vegnidas prendidas d'ina instanza precedenta chantunala e concernan ina permissiun, a la quala ni il dretg federal ni il dretg internaziunal na conceda in dretg;

e.

decisiuns davart la refusa da l'autorisaziun da persequitar penalmain commembers d'autoritads u il persunal federal;

f.⁶²

decisiuns en il sectur da las acquisiziuns publicas, sche:

1.

i na sa tschentan naginas dumondas giuridicas d'impurtanza fundamentala; resalvads restan recurs cunter acquisiziuns dal Tribunal administrativ federal, dal Tribunal penal federal, dal Tribunal federal da patentas, da la Procura publica federala sco er da las instanzas giudizialas chantunalas superiuras, u

2.

la valur stimada da l'incumbensa che duai vegnir surdada na cuntanscha betg la limita decisiva tenor l'artitgel 52 alinea 1 en cumbinaziun cun l'agiunta 4 cifra 2 da la Lescha federala dals 21 da zercladur 2019⁶³ davart las acquisiziuns publicas;

f^bis.⁶⁴

decisiuns dal Tribunal administrativ federal davart disposiziuns tenor l'artitgel 32i da la Lescha federala dals 20 da mars 2009⁶⁵ davart il transport da persunas;

g.

decisiuns en il sectur da las relaziuns da lavur da dretg public, sch'ellas concernan ina chaussa da dretg da facultad, betg dentant l'egualitad da las schlattainas;

h.⁶⁶

decisiuns en il sectur da l'agid uffizial internaziunal, cun excepziun da l'agid uffizial en chaussas fiscalas;

i.

decisiuns en il sectur dal servetsch militar, dal servetsch civil e dal servetsch da protecziun civila;

j.⁶⁷

decisiuns en il sectur dal provediment economic dal pajais ch'èn vegnidas prendidas durant situaziuns da grevas mancanzas;

k.

decisiuns concernent subvenziuns, a las qualas la legislaziun na dat nagin dretg;

l.

decisiuns davart la taxaziun dals dazis, sche quai vegn fatg sin basa da la tariffaziun u sin basa dal pais da la rauba;

m.⁶⁸

decisiuns davart la prorogaziun u davart la dispensaziun da taxas; en divergenza da quai è admissibel il recurs cunter decisiuns davart la dispensaziun da la taglia federala directa u da la taglia chantunala u communala sin las entradas e sin il gudogn, sch'i sa tracta d'ina dumonda giuridica d'impurtanza fundamentala u sch'igl è avant maun per auters motivs in cas spezialmain impurtant;

n.

decisiuns en il sectur da l'energia nucleara che concernan:

1.

la premissa d'ina autorisaziun u da la midada d'ina permissiun u disposiziun,

2.

l'approvaziun d'ina plan da retenziuns per ils custs da dismessa che resultan avant ch'ina ovra nucleara vegn messa ord funcziun,

3.

autorisaziuns;

o.

decisiuns en il sectur dal traffic sin via davart l'approvaziun dals tips da vehichels;

p.⁶⁹

decisiuns dal Tribunal administrativ federal en il sectur da la telecommunicaziun, dal radio e da la televisiun sco er da la posta concernent:⁷⁰

1.

concessiuns ch'èn stadas l'object d'ina publicaziun uffiziala,

2.

dispitas tenor l'artitgel 11a da la Lescha da telecommunicaziun dals 30 d'avrigl 1997⁷¹,

3.⁷²

dispitas tenor l'artitgel 8 da la Lescha da posta dals 17 da december 2010⁷³;

q.

decisiuns en il sectur da la medischina da transplantaziun che concernan:

1.

l'inscripziun sin la glista da spetga,

2.

l'attribuziun d'organs;

r.

decisiuns en il sectur da l'assicuranza da malsauns ch'èn vegnidas prendidas dal Tribunal administrativ federal sin basa da l'artitgel 34⁷⁴ da la Lescha federala dals 17 da zercladur 2005⁷⁵ davart il Tribunal administrativ federal (LTAF);

s.

decisiuns en il sectur da l'agricultura che concernan:

1.⁷⁶

…

2.

la cunfinaziun da las zonas en il rom dal cataster da producziun;

t.

decisiuns davart il resultat d'examens e d'autras valitaziuns da las abilitads, en spezial en ils secturs da la scola, da la furmaziun supplementara e da la pratica da la professiun;

u.⁷⁷

decisiuns en il sectur da las offertas publicas d'acquisiziun (art. 125-141 da la L da las infrastructuras da finanzas dals 19 da zer. 2015⁷⁸);

v.⁷⁹

decisiuns dal Tribunal administrativ federal davart divergenzas d'opiniun tranter las autoritads en il sectur da l'agid uffizial e da l'assistenza giudiziala sin plaun naziunal;

w.⁸⁰

decisiuns en il sectur dal dretg d'electricitad concernent l'approvaziun dals plans d'implants electrics da current ferm e da current lev e concernent l'expropriaziun dals dretgs necessaris per construir e per manar tals implants, sch'i na sa tschentan naginas dumondas giuridicas d'impurtanza fundamentala;

x.⁸¹

decisiuns concernent la concessiun da contribuziuns da solidaritad tenor la Lescha federala dals 30 da settember 2016⁸² davart las mesiras repressivas preventivas ed ils plazzaments extrafamigliars avant 1981, nun ch'i sa tractia d'ina dumonda giuridica d'impurtanza fundamentala u ch'i saja avant maun per auters motivs in cas spezialmain impurtant;

y.⁸³

decisiuns dal Tribunal administrativ federal en proceduras da mediaziun per evitar ina imposiziun da taglia che na correspunda betg a las cunvegnas internaziunalas applitgablas en il sectur fiscal;

z.⁸⁴

decisiuns concernent las permissiuns da construcziun numnadas en l'artitgel 71c alinea 1 litera b da la Lescha d'energia dals 30 da settember 2016⁸⁵ e concernent las permissiuns ch'èn en la cumpetenza dals chantuns e che stattan necessariamain en connex cun las permissiuns da construcziun per implants d'energia da vent d'interess naziunal, sch'i na resultan naginas dumondas giuridicas d'impurtanza fundamentala.

¹ Cunter decisiuns en il sectur da l'assistenza giudiziala internaziunala en chaussas penalas è il recurs mo admissibel, sch'el concerna in'extradiziun, ina sequestraziun, ina consegna d'objects u da valurs da facultad u ina transmissiun d'infurmaziuns dal sectur secret e sch'i sa tracta d'in cas spezialmain impurtant.

² In cas è spezialmain impurtant, sch'i dat motivs da supponer ch'ils princips da procedura elementars sajan vegnids violads u che la procedura a l'exteriur haja grevas mancanzas.

Cunter ina decisiun en il sectur da l'agid uffizial internaziunal en chaussas fiscalas è il recurs mo admissibel, sch'i sa tracta d'ina dumonda giuridica d'impurtanza fundamentala u sch'i sa tracta per auters motivs d'in cas spezialmain impurtant en il senn da l'artitgel 84 alinea 2.

¹ En chaussas da dretg da facultad è il recurs inadmissibel:

a.

en il sectur da la responsabladad dal stadi, sche la valur en dispita importa main che 30 000 francs;

b.

en il sectur da las relaziuns da lavur da dretg public, sche la valur en dispita importa main che 15 000 francs.

² Sche la valur en dispita na cuntanscha betg la summa decisiva tenor l'alinea 1, è il recurs tuttina admissibel, sch'i sa tracta d'ina dumonda giuridica d'impurtanza fundamentala.

¹ Il recurs è admissibel cunter decisiuns:

a.

dal Tribunal administrativ federal;

b.

dal Tribunal penal federal;

c.

da l'Autoritad independenta da recurs davart radio e televisiun;

d.

da las ultimas instanzas chantunalas, nun ch'il recurs al Tribunal administrativ federal saja admissibel.

² Sco instanzas precedentas directas dal Tribunal federal nomineschan ils chantuns dretgiras superiuras, nun ch'ina autra lescha federala prevesia che las decisiuns d'autras autoritads giudizialas sajan suttamessas al recurs tar il Tribunal federal.

³ Per decisiuns che han oravant tut in caracter politic pon ils chantuns nominar - empè d'ina dretgira - in'autra autoritad sco instanza precedenta directa dal Tribunal federal.

¹ Cunter decrets chantunals è admissibel il recurs direct, sch'i n'è betg pussaivel da prender in med legal chantunal cunter decrets.

² Sch'il dretg chantunal prevesa in med legal cunter decrets, vegn applitgà l'artitgel 86.

¹ Recurs concernent il dretg da votar dals burgais sco er concernent elecziuns e votaziuns dal pievel èn admissibels:

a.

en chaussas chantunalas cunter actas da las ultimas instanzas chantunalas;

b.

en chaussas federalas cunter disposiziuns da la Chanzlia federala e cunter decisiuns da las regenzas chantunalas.

² Ils chantuns prevesan in med legal cunter acts da las autoritads che pon violar ils dretgs politics dals votants en chaussas chantunalas. Questa obligaziun na s'extenda betg sin ils acts dal parlament e da la regenza.

¹ Il dretg da far recurs en chaussas da dretg public ha, tgi che:

a.

è sa participà a la procedura davant l'instanza precedenta u n'ha survegnì nagina pussaivladad da sa participar;

b.

è pertutgà spezialmain da la decisiun u dal decret contestà; e

c.

ha in interess degn da protecziun che la decisiun u il decret vegnia annullà u midà.

² Il dretg da far recurs han plinavant:

a.

la Chanzlia federala, ils departaments federals u, uschenavant ch'il dretg federal prevesa quai, ils servetschs ch'èn subordinads ad els, sche l'act contestà po violar la legislaziun federala en lur champ d'incumbensas;

b.

l'organ cumpetent da l'Assamblea federala en il sectur da las relaziuns da lavur dal persunal federal;

c.

vischnancas ed autras corporaziuns da dretg public, sch'ellas contestan la violaziun da garanzias che las vegnan concedidas da la Constituziun chantunala u da la Constituziun federala;

d.

persunas, organisaziuns ed autoritads, a las qualas in'autra lescha federala conceda quest dretg.

³ Il dretg da far recurs en chaussas dal dretg da votar (art. 82 lit. c) ha ultra da quai mintga persuna che ha il dretg da votar en la chaussa respectiva.

Il recurs è admissibel cunter decisiuns che termineschan la procedura.

Il recurs è admissibel cunter ina decisiun che:

a.

tracta mo ina part da las pretensiuns, sche questas pretensiuns pon vegnir giuditgadas independentamain da las autras;

b.

terminescha la procedura mo per ina part dals litisconsorts.

¹ Il recurs è admissibel cunter decisiuns preliminaras ed intermediaras che vegnan communitgadas separadamain e che concernan la cumpetenza e dumondas da recusaziun.

² Questas decisiuns na pon betg pli vegnir contestadas pli tard.

¹ Il recurs è admissibel cunter autras decisiuns preliminaras ed intermediaras che vegnan communitgadas separadamain:

a.

sch'ellas pon chaschunar in dischavantatg irreparabel; u

b.

sche l'approvaziun dal recurs purtass immediatamain ina decisiun finala che permettess d'evitar ina procedura da cumprova vasta e chara.

² En il sectur da l'assistenza giudiziala internaziunala en chaussas penalas ed en il sectur da l'asil n'èn decisiuns preliminaras ed intermediaras betg contestablas.⁸⁷ Resalvads restan recurs cunter decisiuns davart l'arrest d'extradiziun sco er davart la sequestraziun da valurs da facultad e d'objects da valur, sche las premissas da l'alinea 1 èn ademplidas.

³ Sch'il recurs tenor ils alineas 1 e 2 è inadmissibel u n'è betg vegnì inoltrà, pon las decisiuns preliminaras ed intermediaras respectivas vegnir contestadas cun in recurs cunter la decisiun finala, uschenavant ch'ellas influenzeschan il cuntegn da quella.

Cunter la snegaziun u la retardada nungiustifitgada d'ina decisiun contestabla poi vegnir fatg recurs.

Cun il recurs po vegnir contestada la violaziun:

a.

da dretg federal;

b.

da dretg internaziunal;

c.

da dretgs constituziunals chantunals;

d.

da disposiziuns chantunalas davart il dretg da votar dals burgais e davart elecziuns e votaziuns dal pievel;

e.

da dretg interchantunal.

Cun il recurs poi vegnir contestà che:

a.

il dretg ester na saja betg vegnì applitgà sco quai ch'i vegn prescrit dal dretg privat internaziunal svizzer;

b.

il dretg ester decisiv tenor il dretg privat internaziunal svizzer na saja betg vegnì applitgà correctamain, premess che la decisiun na pertutgia betg ina chaussa da dretg da facultad.

¹ La constataziun dals fatgs po mo vegnir contestada, sch'ella è evidentamain incorrecta u sa basa sin ina violaziun dal dretg en il senn da l'artitgel 95 e sche la rectificaziun da la mancanza po esser decisiva per il resultat da la procedura.

² Sch'il recurs sa drizza cunter ina decisiun davart l'attribuziun u la refusa da prestaziuns finanzialas da l'assicuranza militara u da l'assicuranza cunter accidents, po vegnir contestada mintga constataziun incorrecta u incumpletta dals fatgs giuridicamain relevants.⁸⁸

Cun il recurs cunter decisiuns davart mesiras preventivas po vegnir contestada mo la violaziun da dretgs constituziunals.

¹ Novs fatgs e meds da cumprova dastgan vegnir preschentads mo, sche la decisiun da l'instanza precedenta dat la chaschun da preschentar tals.

² Novas pretensiuns èn inadmissiblas.

¹ Il recurs cunter ina decisiun sto vegnir inoltrà al Tribunal federal entaifer 30 dis suenter la communicaziun da la decisiun cumpletta.

² Il termin da recurs importa 10 dis:

a.

en cas da decisiuns da las autoritads chantunalas da surveglianza en chaussas da scussiun e da concurs;

b.⁸⁹

en cas da decisiuns en ils secturs da l'assistenza giudiziala internaziunala en chaussas penalas e da l'agid uffizial internaziunal en chaussas fiscalas;

c.⁹⁰

en cas da decisiuns davart la restituziun d'in uffant tenor la Convenziun europeica dals 20 da matg 1980⁹¹ davart la renconuschientscha e l'execuziun da decisiuns areguard il dretg da tgira dals uffants e davart il restabiliment dal dretg da tgira u tenor la Convenziun dals 25 d'october 1980⁹² davart ils aspects civils dal rapiment internaziunal d'uffants;

d.⁹³

en cas da decisiuns dal Tribunal federal da patentas davart la concessiun d'ina licenza tenor l'artitgel 40d da la Lescha da patentas dals 25 da zercladur 1954⁹⁴.

³ Il termin da recurs importa 5 dis:

a.

en cas da decisiuns da las autoritads chantunalas da surveglianza en chaussas da scussiun e da concurs en il rom da la scussiun da cambialas;

b.

en cas da decisiuns da las regenzas chantunalas davart recurs cunter votaziuns federalas.

⁴ En cas da decisiuns da las regenzas chantunalas davart recurs cunter las elecziuns dal Cussegl naziunal importa il termin da recurs 3 dis.

⁵ En cas da recurs pervia da conflicts da cumpetenza tranter dus chantuns cumenza il termin da recurs il pli tard, cur che tuts dus chantuns han prendì ina decisiun, cunter la quala è admissibel il recurs tar il Tribunal federal.

⁶ …⁹⁵

⁷ Cunter la snegaziun u la retardada nungiustifitgada d'ina decisiun poi vegnir fatg recurs da tut temp.

Il recurs cunter in decret sto vegnir inoltrà al Tribunal federal entaifer 30 dis suenter la publicaziun da quest decret tenor il dretg chantunal.

¹ Sche necessari consegna il Tribunal federal il recurs a l'instanza precedenta ed ad eventualas autras partidas e parts participadas u autoritads legitimadas da far recurs, fixond in termin per inoltrar ina posiziun.

² L'instanza precedenta sto inoltrar las actas preliminaras entaifer quest termin.

³ In'ulteriura correspundenza na datti per regla betg.

¹ Il recurs n'ha per regla betg in effect suspensiv.

² En il rom da las pretensiuns ha il recurs in effect suspensiv:

a.

en chaussas civilas, sch'el sa drizza cunter ina sentenzia constitutiva;

b.

en chaussas penalas, sch'el sa drizza cunter ina decisiun che cuntegna in chasti da detenziun nuncundiziunà u ina mesira che privescha da la libertad; l'effect suspensiv na s'extenda betg sin la decisiun davart pretensiuns civilas;

c.

en proceduras en il sectur da l'assistenza giudiziala internaziunala en chaussas penalas, sch'el sa drizza cunter ina disposiziun finala u cunter mintga autra disposiziun che permetta da transmetter infurmaziuns dal sectur secret u da consegnar objects u valurs da facultad;

d.⁹⁶

en proceduras en il sectur da l'assistenza giudiziala internaziunala en chaussas fiscalas.

³ D'uffizi u sin dumonda d'ina partida po il derschader d'instrucziun reglar autramain l'effect suspensiv.

D'uffizi u sin dumonda d'ina partida po il derschader d'instrucziun prender mesiras preventivas cun l'intent da mantegnair il stadi existent u da segirar ad interim interess periclitads.

¹ Il Tribunal federal basa sia sentenzia sin ils fatgs ch'èn vegnids constatads da l'instanza precedenta.

² El po rectifitgar u cumplettar d'uffizi la constataziun dals fatgs da l'instanza precedenta, sche quella è evidentamain incorrecta u sa basa sin ina violaziun dal dretg en il senn da l'artitgel 95.

³ Sch'il recurs sa drizza cunter ina decisiun davart l'attribuziun u la refusa da prestaziuns finanzialas da l'assicuranza militara u da l'assicuranza cunter accidents, n'è il Tribunal federal betg lià vi da la constataziun dals fatgs da l'instanza precedenta.⁹⁷

¹ Il Tribunal federal applitgescha d'uffizi il dretg.

² La violaziun da dretgs fundamentals e dal dretg chantunal ed interchantunal examinescha el mo, sche quai è vegnì contestà e motivà en il recurs.

¹ Il Tribunal federal na dastga betg ir pli lunsch che las pretensiuns da las partidas.

² Sch'il Tribunal federal approvescha il recurs, decida el sez en chaussa u returna la chaussa a l'instanza precedenta, per che quella prendia ina nova decisiun. El po er returnar la chaussa a l'autoritad che ha decidì sco emprima instanza.

³ Sch'il Tribunal federal è da l'avis ch'in recurs en il sectur da l'assistenza giudiziala internaziunala en chaussas penalas u da l'agid uffizial internaziunal en chaussas fiscalas saja inadmissibel, prenda el la decisiun da betg entrar en chaussa entaifer 15 dis dapi la conclusiun d'ina eventuala correspundenza. En il sectur da l'assistenza giudiziala internaziunala en chaussas penalas n'è el betg lià vi da quest termin, sche la procedura d'extradiziun pertutga in requirent d'asil, ma sch'i n'è betg anc avant maun ina decisiun finala legalmain valaivla cunter sia dumonda d'asil.⁹⁸

⁴ Davart recurs cunter decisiuns dal Tribunal federal da patentas davart la concessiun d'ina licenza tenor l'artitgel 40d da la Lescha da patentas dals 25 da zercladur 1954⁹⁹ decida il Tribunal federal entaifer 1 mais suenter l'inoltraziun dal recurs.¹⁰⁰

¹ En la procedura simplifitgada prenda il president da la partiziun la decisiun da betg entrar:

a.

en recurs ch'èn evidentamain inadmissibels;

b.

en recurs che na cuntegnan evidentamain betg ina motivaziun suffizienta (art. 42 al. 2);

c.

en recurs querulatorics u giuridicamain abusivs.

² El po surdar questa incumbensa ad in auter derschader.

³ La motivaziun da la decisiun sa restrenscha ad ina curta indicaziun dal motiv da l'inadmissibladad.

¹ En gremis da trais derschaders prendan las partiziuns la decisiun da betg entrar en recurs che na cuntegnan betg ina dumonda giuridica d'impurtanza fundamentala u che na tractan betg in cas spezialmain impurtant, sch'il recurs è admissibel mo sut questas cundiziuns (art. 74 ed 83-85). L'artitgel 58 alinea 1 litera b n'è betg applitgabel.

² Medemamain en gremis da trais derschaders decidan ellas unanimamain davart:

a.

la refusa da recurs evidentamain nunmotivads;

b.

l'approvaziun da recurs evidentamain motivads, en spezial, sche l'act contestà divergescha da la giurisdicziun dal Tribunal federal e sch'i na dat nagin motiv da verifitgar quella.

³ La decisiun vegn motivada en moda summarica. Ella po renviar dal tuttafatg u per part a la decisiun contestada.

Sch'ils chantuns ston nominar ina dretgira sco ultima instanza chantunala tenor questa lescha, garanteschan els che questa dretgira sezza u in'autra autoritad giudiziala d'ina instanza precedenta examineschia libramain ils fatgs ed applitgeschia d'uffizi il dretg decisiv.

¹ Tgi che ha il dretg da far recurs tar il Tribunal federal, sto pudair sa participar sco partida a las proceduras davant tut las instanzas precedentas chantunalas.

² Las autoritads federalas che han il dretg da far recurs tar il Tribunal federal pon prender ils meds legals dal dretg chantunal e - sch'ellas dumondan quai - sa participar a las proceduras davant mintga instanza chantunala.

³ L'instanza precedenta directa dal Tribunal federal sto pudair examinar almain las contestaziuns tenor ils artitgels 95-98. …¹⁰¹

¹ Las decisiuns ch'èn suttamessas al recurs tar il Tribunal federal ston vegnir communitgadas a las partidas en scrit. Ellas ston cuntegnair:

a.

las pretensiuns, la motivaziun, las cumprovas agiuntadas e las decleranzas da process da las partidas, nun che quellas resultian da las actas;

b.

ils motivs decisivs da natira effectiva e giuridica, en spezial l'indicaziun da las disposiziuns legalas applitgadas;

c.

il dispositiv;

d.

ina indicaziun dals meds legals e l'indicaziun da la valur en dispita, sche questa lescha prevesa ina valur minimala da la chaussa en dispita.

² Sch'il dretg federal u chantunal prevesa quai, communitgescha l'autoritad sia decisiun per regla svelt e senza motivaziun.¹⁰² En quest cas pon las partidas pretender entaifer 30 dis che la decisiun cumpletta vegnia communitgada. La decisiun n'è betg exequibla, avant che quest termin è scadì senza che la decisiun cumpletta saja vegnida pretendida, ubain avant che la decisiun cumpletta è vegnida communitgada.

³ Sch'ina decisiun na satisfa betg a las pretensiuns da l'alinea 1, po il Tribunal federal la returnar a la l'autoritad chantunala per la laschar curreger ubain l'annullar.

⁴ Per ils secturs, en ils quals las autoritads federalas han il dretg da far recurs, fixescha il Cussegl federal, tge decisiuns che las autoritads chantunalas las ston communitgar.

La revisiun d'ina decisiun dal Tribunal federal po vegnir pretendida, sche:

a.

las prescripziuns davart la cumposiziun dal Tribunal u davart la recusaziun èn vegnidas violadas;

b.

il Tribunal ha concedì ad ina partida dapli u - senza che la lescha permettia quai - insatge auter che quai ch'ella sezza ha pretendì u damain che quai che la cuntrapartida ha renconuschì;

c.

singulas propostas n'èn betg vegnidas giuditgadas;

d.

il Tribunal n'ha per svista betg resguardà fatgs relevants che resultan da las actas.

La revisiun pervia d'ina violaziun da la Convenziun dals 4 da november 1950¹⁰⁸ per la protecziun dals dretgs umans e da las libertads fundamentalas (CEDU) po vegnir pretendida, sche:

a.¹⁰⁹

il Tribunal europeic dals dretgs umans ha constatà en ina sentenzia definitiva (art. 44 CEDU) che la CEDU u ils protocols latiers sajan vegnids violads, u ha terminà il cas tras ina cunvegna amicabla (art. 39 CEDU);

b.

ina indemnisaziun n'è betg adattada per cumpensar las consequenzas da la violaziun; e

c.

la revisiun è necessaria per eliminar la violaziun.

¹ La revisiun po vegnir pretendida, sch'ina procedura penala ha mussà che la decisiun era vegnida influenzada tras in crim u tras in delict a disfavur da la partida; ina condemnaziun tras la dretgira penala n'è betg necessaria. Sche la procedura penala n'è betg pussaivla, po la cumprova vegnir furnida en autra moda.

² Plinavant po la revisiun vegnir dumandada:

a.¹¹⁰

en chaussas civilas ed en chaussas da dretg public, sche la partida petenta scuvra posteriuramain fatgs relevants u chatta meds da cumprova decisivs ch'ella n'ha, malgrà l'attenziun necessaria, betg pudì preschentar en la procedura precedenta; exclus èn fatgs e meds da cumprova ch'èn resultads pir suenter la decisiun;

b.¹¹¹

en chaussas penalas, sche las premissas da l'artitgel 410 alinea 1 literas a e b ed alinea 2 CPP¹¹² èn ademplidas;

c.¹¹³

en chaussas che pertutgan pretensiuns da reparaziun d'in donn nuclear, per ils motivs numnads en l'artitgel 5 alinea 5 da la Lescha federala dals 13 da zercladur 2008¹¹⁴ davart la responsabladad civila per l'energia nucleara.

¹ La dumonda da revisiun sto vegnir inoltrada al Tribunal federal:

a.

pervia d'ina violaziun da las prescripziuns da recusaziun: entaifer 30 dis suenter la scuverta dal motiv da recusaziun;

b.

pervia d'ina violaziun d'autras prescripziuns da procedura: entaifer 30 dis suenter la communicaziun da la decisiun cumpletta;

c.

pervia d'ina violaziun da la CEDU¹¹⁵: entaifer 90 dis, suenter che la sentenzia dal Tribunal europeic dals dretgs umans tenor l'artitgel 44 CEDU è daventada definitiva;

d.

per auters motivs: entaifer 90 dis suenter lur scuverta, il pli baud dentant suenter la communicaziun da la decisiun cumpletta u suenter la terminaziun da la procedura penala.

² Suenter la scadenza da 10 onns dapi che la decisiun è vegnida prendida, na po la revisiun betg pli vegnir pretendida, danor:

a.

en chaussas penalas per ils motivs tenor l'artitgel 123 alineas 1 e 2 litera b;

b.

en ils ulteriurs cas per il motiv tenor l'artitgel 123 alinea 1.

³ Ils termins spezials tenor l'artitgel 5 alinea 5 da la Lescha federala dals 13 da zercladur 2008¹¹⁶ davart la responsabladad civila per l'energia nucleara restan resalvads.¹¹⁷

La revisiun d'ina decisiun che conferma la decisiun da l'instanza precedenta, na po betg vegnir pretendida per in motiv ch'è gia vegnì scuvrì avant la pronunzia da la decisiun dal Tribunal federal e che avess pudì vegnir fatg valair tar l'instanza precedenta a maun d'ina dumonda da revisiun.

Suenter l'entrada da la dumonda da revisiun po il derschader d'instrucziun - d'uffizi u sin dumonda d'ina partida - suspender l'execuziun da la decisiun contestada u prender autras mesiras preventivas.

Sch'il Tribunal federal n'è betg da l'avis che la dumonda da revisiun saja inadmissibla u nunmotivada, consegna el questa dumonda a l'instanza precedenta ed ad eventualas autras partidas e parts participadas u autoritads legitimadas da far recurs; a medem temp fixescha el in termin per inoltrar ina posiziun.

¹ Sch'il Tribunal federal lascha valair il motiv da revisiun, annullescha el la decisiun anteriura e decida da nov.

² Sch'il Tribunal federal annullescha ina decisiun da refusaziun, fixescha el a medem temp tge effect che questa annullaziun ha per ina nova decisiun da l'instanza precedenta, sche quella ha prendì ina tala en il fratemp.

³ Sch'il Tribunal federal prenda ina nova decisiun en ina chaussa penala, è applitgabel l'artitgel 415 CPP¹¹⁸ tenor il senn.¹¹⁹

¹ Sch'il dispositiv d'ina decisiun dal Tribunal federal n'è betg cler, incumplet u ambig, sche sias disposiziuns stattan en cuntradicziun ina cun l'autra u cun la motivaziun u sch'el cuntegna sbagls da redacziun u da calculaziun, interpretescha u rectifitgescha il Tribunal federal la decisiun sin dumonda en scrit d'ina partida u d'uffizi.

² L'interpretaziun d'ina decisiun da refusaziun è mo admissibla, uschè ditg che l'instanza precedenta n'ha betg prendì la nova decisiun.

³ Ils artitgels 126 e 127 èn applitgabels tenor il senn.