1
Rumantsch è ina lingua naziunala, ma ina lingua parzialmain uffiziala da la Confederaziun, numnadamain en la correspundenza cun persunas da lingua rumantscha. La translaziun d'in decret federal serva a l'infurmaziun, n'ha dentant nagina validitad legala. Lescha federala davart la furmaziun professiunala (LFPr) dals 13 da december 2002 (versiun dal 1. da schaner 2017) L'Assamblea federala da la Confederaziun svizra, sa basond sin l'artitgel 63 da la Constituziun federala1,
suenter avair gì invista da la missiva dal Cussegl federal dals 6 da settember 20002, concluda: 1. chapitel Disposiziuns generalas
Art. 1
Princip
1
La furmaziun professiunala è ina incumbensa communabla da la Confederaziun, dals chantuns e da las organisaziuns dal mund da lavur (partenaris socials; federaziuns professiunalas, autras organisaziuns cumpetentas ed auters purschiders da la furmaziun professiunala). Ellas ed els sa stentan da garantir ina purschida suffizienta en il sectur da la furmaziun professiunala, cunzunt en ils champs professiunals cun vistas per il futur.
2
Las mesiras da la Confederaziun han l'intenziun da promover tant sco pussaivel las iniziativas dals chantuns e da las organisaziuns dal mund da lavur cun meds finanzials e cun auters meds.
3
Per realisar las finamiras da questa lescha collavuran: a. la Confederaziun, ils chantuns e las organisaziuns dal mund da lavur; b. ils chantuns er tranter els e las organisaziuns dal mund da lavur er tranter ellas.
AS 2003 4557 1 SR
101
2 BBl
2000 5686
412.10
Furmaziun professiunala 2
412.10
Art. 2
Object e champ d'applicaziun 1
Questa lescha regla per tut ils secturs professiunals danor per quels da las scolas autas:
a. la furmaziun fundamentala professiunala, inclusiv la maturitad professiunala;
b. la furmaziun professiunala superiura; c. la furmaziun supplementara orientada a la professiun; d. las proceduras da qualificaziun, ils attestats ed ils titels; e. la furmaziun da las persunas responsablas per la furmaziun professiunala;
f.
la cumpetenza ed ils princips da la cussegliaziun da professiun, da studi e da carriera; g. la participaziun da la Confederaziun als custs da la furmaziun professiunala.
2
Questa lescha na vala betg per furmaziuns che vegnan regladas en autras leschas federalas. 3
En enclegientscha cun ils chantuns po il Cussegl federal excluder singuls champs professiunals dal champ d'applicaziun da questa lescha, sche quai ha per consequenza che la repartiziun da las incumbensas tranter la Confederaziun ed ils chantuns è pli raschunaivla.
Art. 3
Finamiras
Questa lescha promova e sviluppa: a. in sistem da furmaziun professiunala che permetta a las singulas persunas da sa realisar sin plaun professiunal e persunal e da s'integrar en la societad, en spezial en il mund da lavur, sco er che las qualifitgescha e las renda prontas d'esser flexiblas areguard la professiun e da reussir en il mund da lavur; b. in sistem da furmaziun professiunala che serva a la cumpetitivitad dals manaschis;
c. l'egualitad da las schanzas da furmaziun sin plaun social e regiunal, l'egualitad effectiva da dunna ed um sco er l'eliminaziun dals dischavantatgs envers las persunas cun impediments; d. la permeabilitad tranter differentas scolaziuns e furmaziuns a l'intern da la furmaziun professiunala sco er tranter la furmaziun professiunala ed ils auters champs da furmaziun; e. la transparenza dal sistem da furmaziun professiunala.
Furmaziun professiunala. LF 3
412.10
Art. 4
Svilup da la furmaziun professiunala 1
Per sviluppar la furmaziun professiunala promova la Confederaziun studis, projects da pilot, la perscrutaziun davart la furmaziun professiunala e la creaziun da structuras solidas en novs champs da la furmaziun professiunala. 2 La Confederaziun daventa sezza activa en quests champs, sche quai è necessari per sviluppar la furmaziun professiunala.
3
Per projects da pilot po il Cussegl federal - en cas da basegn e suenter avair tadlà ils chantuns e las organisaziuns respectivas dal mund da lavur - divergiar temporarmain da las disposiziuns da questa lescha.
4
La qualitad e l'independenza da la perscrutaziun davart la furmaziun professiunala sto vegnir garantida tras instituziuns da perscrutaziun qualifitgadas.
Art. 5
Infurmaziun, documentaziun e meds d'instrucziun La Confederaziun promova: a. l'infurmaziun e la documentaziun, sche quai è d'in interess naziunal u d'in interess per ina regiun linguistica; b. la creaziun da meds d'instrucziun per las minoritads linguisticas.
Art. 6
Chapientscha e barat tranter las cuminanzas linguisticas 1
En il sectur da la furmaziun professiunala po la Confederaziun promover mesiras che megliereschan la chapientscha ed il barat tranter las cuminanzas linguisticas.
2
Ella po promover particularmain: a. la plurilinguitad individuala, cunzunt faschond pretensiuns correspundentas areguard las linguas d'instrucziun ed areguard la furmaziun linguistica da las persunas d'instrucziun;
b. il barat da persunas d'instrucziun sco er d'emprendistas e d'emprendists tranter las regiuns linguisticas, sche quai vegn sustegnì dals chantuns, da las organisaziuns dal mund da lavur u da las interpresas.
Art. 7
Regiuns e gruppas dischavantagiadas La Confederaziun po promover mesiras en il sectur da la furmaziun professiunala che van a favur da regiuns e da gruppas dischavantagiadas.
Art. 8
Svilup da la qualitad 1
Ils purschiders da la furmaziun professiunala garanteschan il svilup da la qualitad.
2
La Confederaziun promova il svilup da la qualitad, tschenta standards da qualitad e surveglia che tals vegnian observads.
Furmaziun professiunala 4
412.10
Art. 9
Promoziun da la permeabilitad 1
Prescripziuns davart la furmaziun professiunala garanteschan la pli gronda permeabilitad pussaivla tant a l'intern da la furmaziun professiunala sco er tranter la furmaziun professiunala ed ils auters champs da furmaziun.
2
L'experientscha pratica, professiunala u extraprofessiunala, la furmaziun spezialisada u generala ch'èn vegnidas acquiridas ordaifer las scolaziuns usitadas vegnan messas a quint adequatamain.
Art. 10
Dretgs da cogestiun da las emprendistas e dals emprendists Ils purschiders da la furmaziun pratica professiunala e da la furmaziun da scola dattan dretgs da cogestiun commensurads a las emprendistas ed als emprendists.
Art. 11
Purschiders privats
1
Per purschiders privats sin il martgà da la furmaziun professiunala na dastgan resultar naginas distorsiuns da concurrenza nungiustifitgadas pervia da mesiras ch'èn vegnidas prendidas sin basa da questa lescha.
2
Purschiders dal sectur public che concurrenzeschan purschiders betg subvenziunads dal sectur privat ston pretender pretschs confurms al martgà per lur purschidas da furmaziun supplementara orientada a la professiun.
2. chapitel Furmaziun fundamentala professiunala 1. part Disposiziuns generalas
Art. 12
Preparaziun per la furmaziun fundamentala professiunala Ils chantuns prendan mesiras per preparar per la furmaziun fundamentala professiunala las persunas che han deficits da furmaziun individuals a la fin dal temp da scola obligatoric.
Art. 13
Dischequiliber sin il martgà da la furmaziun fundamentala professiunala En il rom dals meds finanzials disponibels po il Cussegl federal prender mesiras limitadas per cumbatter in dischequiliber che sa mussa u che smanatscha sin il martgà da la furmaziun fundamentala professiunala.
Art. 14
Contract d'emprendissadi 1
Las emprendistas ed ils emprendists ed ils purschiders da la furmaziun pratica professiunala fan in contract d'emprendissadi. El sa drizza tenor las disposiziuns dal Dretg d'obligaziuns3 concernent il contract d'emprendissadi (art. 344-346a), uschenavant che questa lescha na cuntegna naginas regulaziuns divergentas.
3 SR
220
Furmaziun professiunala. LF 5
412.10
2
Il contract vegn concludì il cumenzament da l'emprendissadi e vala per l'entira durada da la furmaziun fundamentala professiunala. Sche la furmaziun pratica professiunala ha lieu successivamain en plirs manaschis, po il contract vegnir fatg mintgamai per la part respectiva da l'emprendissadi.
3
Il contract d'emprendissadi sto vegnir approvà da l'autoritad chantunala cumpetenta. Per l'approvaziun na dastgan vegnir adossadas naginas taxas.
4
Sch'il contract d'emprendissadi vegn schlià, sto la purschidra u il purschider da la furmaziun infurmar immediatamain l'autoritad chantunala ed eventualmain la scola professiunala spezialisada.
5
Sch'in manaschi vegn serrà u sch'el na garantescha betg pli la furmaziun fundamentala professiunala tenor las prescripziuns legalas, procuran las autoritads chantunalas ch'ina furmaziun fundamentala professiunala cumenzada possia - sche pussaivel - vegnir terminada en urden.
6
Las prescripziuns da questa lescha èn er applitgablas per l'emprendissadi, sch'igl è vegnì tralaschà da far in contract d'emprendissadi u sch'in tal na vegn betg inoltrà u vegn inoltrà cun retard per l'approvaziun.
2. part
Structura
Art. 15
Object
1
La furmaziun fundamentala professiunala serva ad intermediar ed ad acquirir las cumpetenzas, las enconuschientschas e las abilitads (qua sutvart qualificaziuns) ch'èn indispensablas per exercitar ina professiun u ch'èn necessarias en in champ professiunal u en in champ d'activitad (qua sutvart activitad professiunala).
2
Ella cumpiglia en spezial l'intermediaziun e l'acquisiziun: a. da las qualificaziuns specificas per la professiun che permettan a las emprendistas ed als emprendists d'exercitar in'activitad professiunala en moda cumpetenta e segira; b. da la furmaziun generala fundamentala che permetta a las emprendistas ed als emprendists da chattar l'access al mund da lavur, da reussir en quel e da s'integrar en la societad; c. da las enconuschientschas e da las cumpetenzas economicas, ecologicas, socialas e culturalas che permettan a las emprendistas ed als emprendists da contribuir ad in svilup persistent; d. da l'abilitad e da la prontadad d'emprender per vita duranta sco er da giuditgar e da decider independentamain.
3
Ella suonda il temp da scola obligatoric u ina qualificaziun equivalenta. Il Cussegl federal fixescha ils criteris che servan a fixar la vegliadetgna minimala per cumenzar la furmaziun fundamentala professiunala.
Furmaziun professiunala 6
412.10
4
Las ordinaziuns da furmaziun reglan l'instrucziun obligatorica d'ina segunda lingua.
5
L'instrucziun da sport sa drizza tenor la Lescha federala dals 17 da zercladur 20114 davart la promoziun dal sport.5
Art. 16
Cuntegns, lieus da furmaziun, responsabladads 1
La furmaziun fundamentala professiunala consista: a. d'ina furmaziun pratica professiunala; b. d'ina furmaziun da scola generala e relativa a la professiun; c. d'ina cumplettaziun da la furmaziun pratica professiunala e da la furmaziun da scola, là nua che l'activitad professiunala che vegn emprendida pretenda quai.
2
La furmaziun fundamentala professiunala vegn per regla fatga en ils suandants lieus da furmaziun:
a. en il manaschi d'emprendissadi, en la cuminanza da manaschis d'emprendissadi, en lavuratoris d'emprendissadi, en scolas medias da commerzi u en autras instituziuns per la furmaziun pratica professiunala ch'èn renconuschidas per quest intent;
b. en scolas professiunalas spezialisadas per la furmaziun generala e relativa a la professiun; c. en curs intermanaschials ed en auters lieus da furmaziun cumparegliabels per cumplettaziuns da la pratica professiunala e da la furmaziun da scola.
3
Las parts da la furmaziun tenor l'alinea 1, lur structura organisatorica e lur repartiziun temporala vegnan fixadas en l'ordinaziun da furmaziun correspundenta tenor ils basegns da l'activitad professiunala.
4
La responsabladad visavi l'emprendista u l'emprendist vegn fixada tenor il contract d'emprendissadi. Sch'i na dat nagin contract d'emprendissadi, vegn ella fixada per regla tenor il lieu da furmaziun.
5
Per cuntanscher las finamiras da la furmaziun fundamentala professiunala collavuran ils purschiders da la furmaziun pratica professiunala e da la furmaziun da scola sco er dals curs intermanaschials.
Art. 17
Tips da furmaziun e durada 1
La furmaziun fundamentala professiunala dura dus fin quatter onns.
2
La furmaziun fundamentala da dus onns terminescha per regla cun in examen che autorisescha per l'attestat federal da furmaziun professiunala. Ella è 4 SR
415.0
5
Versiun tenor la cifra 3 da l'artitgel 34 da la LF davart la promoziun dal sport dals 17 da zer. 2012, en vigur dapi il 1. d'oct. 2012 (AS 2012 3953; BBl 2009 8189).
Furmaziun professiunala. LF 7
412.10
concepida uschia che las purschidas tegnan quint spezialmain da las differentas premissas da las emprendistas e dals emprendists.
3
La furmaziun fundamentala da trais fin quatter onns terminescha per regla cun in examen final d'emprendissadi che autorisescha per l'attestat federal da qualificaziun.
4
L'attestat federal da qualificaziun ed in diplom da furmaziun generala approfundada autoriseschan per la maturitad professiunala.
5
La furmaziun fundamentala professiunala po er vegnir acquirida tras ina furmaziun professiunala betg formala; questa furmaziun vegn terminada cun ina procedura da qualificaziun.
Art. 18
Consideraziun da basegns individuals 1
Per persunas spezialmain qualifitgadas u cun ina furmaziun preliminara sco er per persunas cun difficultads d'emprender u cun impediments po la durada da la furmaziun fundamentala professiunala vegnir prolungada u scursanida adequatamain.
2
Il Cussegl federal decretescha disposiziuns spezialas davart l'accumpagnament individual spezialisà da persunas cun difficultads d'emprender en ina furmaziun fundamentala professiunala da dus onns.
3
La Confederaziun po promover l'accumpagnament individual spezialisà.
Art. 19
Ordinaziuns da furmaziun 1
Il Secretariat da stadi per furmaziun, retschertga ed innovaziun (SEFRI)6 decretescha ordinaziuns da furmaziun per il sectur da la furmaziun fundamentala professiunala. El decretescha quellas sin proposta da las organisaziuns dal mund da lavur u, en cas da basegn, da sai anor.
2
Las ordinaziuns da furmaziun reglan spezialmain: a. l'object e la durada da la furmaziun fundamentala; b. las finamiras e las pretensiuns da la furmaziun pratica professiunala; c. las finamiras e las pretensiuns da la furmaziun da scola; d. la dimensiun dals cuntegns da la furmaziun e las parts che vegnan surpigliadas dals lieus da furmaziun;
e. las proceduras da qualificaziun, ils attestats ed ils titels.
3
Las proceduras da qualificaziun per las furmaziuns betg formalas sa basan sin las ordinaziuns da furmaziun correspundentas.
6
Designaziun tenor la cifra I 8 da l'O dals 15 da zer. 2012 (reorganisaziun dals departaments), en vigur dapi il 1. da schan. 2013 (AS 2012 3655). Questa midada è vegnida resguardada en l'entira lescha.
Furmaziun professiunala 8
412.10
4
…7
3. part
Purschiders
Art. 20
Purschiders da la furmaziun pratica professiunala 1
Ils purschiders da la furmaziun pratica professiunala s'engaschan per che las emprendistas ed ils emprendists hajan il meglier success pussaivel en lur emprendissadi ed els surveglian periodicamain quest success.
2
Els basegnan ina permissiun chantunala per la furmaziun d'emprendistas e d'emprendists; il chantun na dastga adossar naginas taxas per quella.
Art. 21
Scola professiunala spezialisada 1
La scola professiunala spezialisada intermediescha la furmaziun da scola.
Questa ultima cumpiglia l'instrucziun professiunala e l'instrucziun da la furmaziun generala.
2
La scola professiunala spezialisada ha in'atgna incumbensa da furmaziun; ella: a. promova il svilup da la persunalitad e la cumpetenza sociala da las emprendistas e dals emprendists cun als intermediar la basa teoretica per exercitar la professiun, sco er la furmaziun generala;
b. resguarda ils differents talents da las emprendistas e dals emprendists e tegna quint - tras purschidas spezialas - dals basegns da las persunas spezialmain qualifitgadas e da las persunas cun difficultads d'emprender; c. promova l'egualitad effectiva da dunna ed um sco er l'eliminaziun dals dischavantatgs envers ils impedids tras purschidas e tras furmas da furmaziun correspundentas.
3
La frequentaziun da la scola professiunala spezialisada è obligatorica.
4
La scola professiunala spezialisada po er metter a disposiziun purschidas da la furmaziun professiunala superiura e da la furmaziun supplementara orientada a la professiun.
5
La scola professiunala spezialisada po - en collavuraziun cun las organisaziuns dal mund da lavur e cun ils manaschis - sa participar a curs intermanaschials ed ad ulteriurs auters lieus da furmaziun cumparegliabels.
6
Ella po surpigliar incumbensas da coordinaziun per promover la collavuraziun da dals acturs participads a la furmaziun professiunala.
7
Integrà tras l'art. 21 cifra 2 da la LF dals 18 da zer. 2004 davart las publicaziuns uffizialas (AS 2004 4929; BBl 2003 7711). Abolì tras la cifra 4 da l'agiunta da la LF dals 26 da sett. 2014, en vigur dapi il 1. da schan. 2016 (AS 2015 3977; BBl 2013 7057).
Furmaziun professiunala. LF 9
412.10
Art. 22
Purschidas da scolas professiunalas spezialisadas 1
Ils chantuns che intermedieschan la furmaziun pratica professiunala procuran per ina purschida da scolas professiunalas spezialisadas confurm al basegn.
2
L'instrucziun obligatorica è gratuita.
3
Tgi che ademplescha las premissas che vegnan pretendidas en il manaschi d'emprendissadi ed en la scola professiunala spezialisada, po frequentar curs facultativs senza reducziun dal salari. La frequentaziun da quests curs ha lieu en consentiment cun il manaschi. En cas ch'ins na vegn betg perina, decida il chantun.
4
Sch'ina emprendista u sch'in emprendist è dependent d'in curs da sustegn per absolver cun success la scola professiunala spezialisada, po la scola professiunala spezialisada - en enclegientscha cun il manaschi e cun l'emprendista u cun l'emprendist - ordinar da frequentar tals curs. En cas ch'ins na vegn betg perina, decida il chantun. Ils curs da sustegn pon vegnir frequentads senza reducziun dal salari.
5
Sin proposta da las federaziuns professiunalas permetta il SEFRI d'organisar e da realisar curs professiunals interchantunals, sche quai gida a cuntanscher meglier las finamiras da furmaziun, promova la disponibilitad dals manaschis d'emprendissadi, na chaschuna nagins custs excessivs e na chaschuna nagins dischavantatgs considerabels per las participantas e per ils participants.
Art. 23
Curs intermanaschials ed auters lieus da furmaziun cumparegliabels 1
Ils curs intermanaschials ed ils auters lieus da furmaziun cumparegliabels vulan intermediar e laschar acquirir las abilitads fundamentalas. Els cumpletteschan la furmaziun pratica professiunala e la furmaziun da scola, là nua che l'activitad professiunala che vegn emprendida pretenda quai.
2
Ils chantuns procuran - cun la cooperaziun da las organisaziuns dal mund da lavur - per ina purschida suffizienta da curs intermanaschials e d'auters lieus da furmaziun cumparegliabels.
3
La frequentaziun dals curs è obligatorica. Sin dumonda dals purschiders da la furmaziun pratica professiunala pon ils chantuns deliberar emprendistas ed emprendists dals curs, sch'ils cuntegns da tals vegnan intermediads en in center da furmaziun manaschial u en in lavuratori d'emprendissadi.
4
Tgi che organisescha curs intermanaschials u purschidas cumparegliablas, po pretender dals manaschis d'emprendissadi u da las instituziuns da furmaziun ina participaziun adequata als custs. Per evitar distorsiuns da concurrenza pon las organisaziuns dal mund da lavur che organiseschan curs intermanaschials e purschidas cumparegliablas pretender ina participaziun als custs pli auta dals manaschis che n'èn betg commembers da l'organisaziun.
5
Il Cussegl federal fixescha las premissas e l'import da la participaziun als custs.
Furmaziun professiunala 10
412.10
4. part
Surveglianza
Art. 24
1 Ils chantuns procuran per la surveglianza da la furmaziun fundamentala professiunala.
2
Da la surveglianza fan part la cussegliaziun e l'accumpagnament da las partidas dal contract d'emprendissadi sco er la coordinaziun tranter ils acturs participads a la furmaziun fundamentala professiunala.
3
Objects da surveglianza èn ultra da quai en spezial: a. la qualitad da la furmaziun pratica professiunala, inclusiv dals curs intermanaschials e dals auters lieus da furmaziun cumparegliabels; b. la qualitad da la furmaziun da scola; c. ils examens ed autras proceduras da qualificaziun; d. l'observaziun da las disposiziuns legalas dal contract d'emprendissadi; e. l'observaziun dal contract d'emprendissadi tras las partidas.
4
Sin ina proposta communabla dals purschiders da la furmaziun professiunala sco er da las emprendistas e dals emprendists decida il chantun davart: a. l'equivalenza da las furmaziuns professiunalas betg formalas tenor l'artitgel 17 alinea 5; b. ils cas tenor l'artitgel 18 alinea 1.
5
En il rom da lur surveglianza pon ils chantuns en spezial: a. pretender la restituziun totala u parziala da contribuziuns ch'els han concedì tenor l'artitgel 52 alinea 2 segunda frasa; b. annullar in contract d'emprendissadi.
5. part
Maturitad professiunala federala
Art. 25
1 La maturitad professiunala federala creescha las premissas per in studi ad ina scola auta professiunala.
2
La furmaziun generala approfundada tenor l'artitgel 17 alinea 4 po vegnir acquirida er suenter avair obtegnì l'attestat federal da qualificaziun.
3
Ils chantuns procuran per ina purschida che correspunda al basegn da l'instrucziun da maturitad professiunala.
4
L'instrucziun da maturitad professiunala che vegn dada en scolas publicas è gratuita. La Confederaziun ed ils chantuns pon sustegnair ils purschiders privats.
5
Il Cussegl federal regla la maturitad professiunala.
Furmaziun professiunala. LF 11
412.10
3. chapitel Furmaziun professiunala superiura
Art. 26
Object
1
Sin il stgalim terziar serva la furmaziun professiunala superiura ad intermediar ed a laschar acquirir las qualificaziuns ch'èn necessarias per exercitar in'activitad professiunala pretensiusa u da responsabladad.
2
Ella premetta ch'i saja vegnì obtegnì in attestat federal da qualificaziun, ch'i saja vegnida terminada ina furmaziun generala superiura da scola u ina qualificaziun equivalenta.
Art. 27
Furmas da la furmaziun professiunala superiura La furmaziun professiunala superiura vegn acquirida tras: a. in examen professiunal federal u in examen professiunal federal superiur; b. ina furmaziun che vegn renconuschida da la Confederaziun e che vegn dada en ina scola professiunala superiura.
Art. 28
Examens professiunals federals ed examens professiunals superiurs 1
Ils examens professiunals federals ed ils examens professiunals federals superiurs premettan ina pratica professiunala respectiva ed enconuschientschas spezialisadas respectivas.
2
Las organisaziuns dal mund da lavur cumpetentas reglan las cundiziuns d'admissiun, ils cuntegns didactics, la procedura da qualificaziun, ils attestats ed ils titels. Per quest intent resguardan ellas las furmaziuns che suondan. Las prescripziuns èn suttamessas a l'approvaziun dal SEFRI. Ellas vegnan publitgadas en il Fegl uffizial federal en furma d'in renviament tenor l'artitgel 13 alineas 1 litera g e 3 da la Lescha dals 18 da zercladur 20048 davart las publicaziuns uffizialas.9 3
Il Cussegl federal regla las premissas e la procedura da l'approvaziun.
4
Ils chantuns pon porscher curs preparatorics.
Art. 29
Scolas professiunalas superiuras 1
L'admissiun ad ina furmaziun che vegn renconuschida da la Confederaziun e che vegn dada en ina scola professiunala superiura premetta ina pratica professiunala respectiva, sche questa pratica n'è betg integrada en la furmaziun.
2
La furmaziun a temp cumplain dura, inclusiv ils praticums, almain dus onns, la furmaziun cumplementara a la professiun almain trais onns.
8 SR
170.512
9
Integrà la quarta frasa tras l'art. 21 cifra 2 da la L dals 18 da zer. 2004 davart las publicaziuns uffizialas, en vigur dapi il 1. da schan. 2005 (AS 2009 4929; BBl 2003 7711).
Furmaziun professiunala 12
412.10
3
En collavuraziun cun las organisaziuns responsablas fa il Departament federal d'economia, furmaziun e retschertga (DEFR)10 prescripziuns minimalas per la renconuschientscha federala da las furmaziuns e dals studis da diplom supplementar a las scolas professiunalas superiuras. Las prescripziuns pertutgan las cundiziuns d'admissiun, ils cuntegns didactics, la procedura da qualificaziun, ils attestats ed ils titels.
4
Ils chantuns pon porscher sezs furmaziuns.
5
Ils chantuns han la surveglianza da las scolas professiunalas superiuras, sch'els porschan furmaziuns che vegnan renconuschidas da la Confederaziun.
4. chapitel Furmaziun supplementara orientada a la professiun
Art. 30
Object
Sin basa d'ina moda d'emprender organisada ha la furmaziun supplementara orientada a la professiun l'intent: a. da renovar, d'approfundar e da cumplettar qualificaziuns professiunalas existentas u d'acquirir novas qualificaziuns professiunalas; b. da sustegnair la flexibilitad professiunala.
Art. 31
Purschida da furmaziun supplementara orientada a la professiun Ils chantuns procuran che la purschida da furmaziun supplementara orientada a la professiun correspundia al basegn.
Art. 32
Mesiras da la Confederaziun 1
La Confederaziun promova la furmaziun supplementara orientada a la professiun.
2
Ella sustegna en spezial purschidas che han l'intent da: a. permetter a persunas da restar en la vita professiunala, en cas ch'i dat midadas structuralas en il mund professiunal; b. levgiar a persunas che han reducì u interrut lur activitad professiunala il return en lur professiun.
3
Ella sustegna plinavant mesiras che promovan la coordinaziun, la transparenza e la qualitad da la purschida da furmaziun supplementara.
4
Las purschidas da furmaziun supplementara orientada a la professiun che vegnan sustegnidas da la Confederaziun ston vegnir coordinadas cun las mesiras 10 Designaziun tenor la cifra I 8 da l'O dals 15 da zer. 2012 (reorganisaziun dals departaments), en vigur dapi il 1. da schan. 2013 (AS 2012 3655). Questa midada è vegnida resguardada en l'entira lescha.
Furmaziun professiunala. LF 13
412.10
per il martgà da lavur tenor la Lescha dals 25 da zercladur 198211 davart l'assicuranza cunter la dischoccupaziun.
5. chapitel Procedura da qualificaziun, attestats e titels 1. part Disposiziuns generalas
Art. 33
Examens ed autras proceduras da qualificaziun Las qualificaziuns professiunalas vegnan cumprovadas cun in examen cumplessiv, cun ina cumbinaziun d'examens parzials u cun autras proceduras da qualificaziun che vegnan renconuschidas dal SEFRI.
Art. 34
Pretensiuns a las proceduras da qualificaziun 1
Il Cussegl federal regla las pretensiuns a las proceduras da qualificaziun. El garantescha la qualitad e la cumparegliabladad tranter las proceduras da qualificaziun. Ils criteris da valitaziun che vegnan utilisads en las proceduras da qualificaziun ston esser objectivs e transparents e garantir l'egualitad da las schanzas.
2
L'admissiun a proceduras da qualificaziun n'è betg cumbinada cun la pretensiun d'avair frequentà tschertas furmaziuns specificas. Il SEFRI regla las premissas d'admissiun.
Art. 35
Promoziun d'autras proceduras da qualificaziun La Confederaziun po promover organisaziuns che sviluppan u porschan autras proceduras da qualificaziun.
Art. 36
Protecziun dals titels Mo titularas e titulars d'in diplom da la furmaziun fundamentala professiunala e da la furmaziun professiunala superiura èn autorisads da purtar ils titels fixads en las prescripziuns correspundentas.
2. part
Furmaziun fundamentala professiunala
Art. 37
Attestat federal da furmaziun professiunala 1
L'attestat federal da furmaziun professiunala survegn, tgi che ha terminà la furmaziun fundamentala da dus onns cun in examen u tgi che ha reussì cun success ina procedura da qualificaziun equivalenta.
2
L'attestat federal da furmaziun professiunala vegn emess da l'autoritad chantunala.
11 SR
837.0
Furmaziun professiunala 14
412.10
Art. 38
Attestat federal da qualificaziun 1
L'attestat federal da qualificaziun survegn, tgi che ha reussì cun success l'examen final d'emprendissadi u tgi che ha passà cun success ina procedura da qualificaziun equivalenta.
2
L'attestat federal da qualificaziun vegn emess da l'autoritad chantunala.
Art. 39
Attestat federal da maturitad professiunala 1
L'attestat federal da maturitad professiunala survegn, tgi che posseda in attestat federal da qualificaziun ed ha reussì cun success l'examen da maturitad professiunala che vegn renconuschì da la Confederaziun u tgi che ha passà cun success ina procedura da qualificaziun equivalenta.
2
…12
3
Ils chantuns procuran per la realisaziun dals examens da maturitad professiunala ed emettan ils attestats. Cumplementarmain po er la Confederaziun organisar tals examens.
Art. 40
Realisaziun da las proceduras da qualificaziun 1
Ils chantuns procuran per la realisaziun da las proceduras da qualificaziun.
2
Il SEFRI po surdar a las organisaziuns dal mund da lavur - sin lur propostal'incumbensa da realisar las proceduras da qualificaziun per singulas regiuns u per l'entira Svizra.
Art. 41
Taxas
1
Per ils examens che mainan a l'attestat federal da qualificaziun, a l'attestat federal da furmaziun professiunala ed a l'attestat federal da maturitad professiunala na dastgan vegnir adossadas naginas taxas a las candidatas ed als candidats sco er als purschiders da la furmaziun pratica professiunala.
2
Per in'absenza nunmotivada u per ina retratga da l'examen sco er per la repetiziun da l'examen dastgan vegnir adossadas taxas.
3. part
Furmaziun professiunala superiura
Art. 42
Examens professiunals federals ed examens professiunals superiurs 1
L'examen professiunal federal e l'examen professiunal superiur sa drizzan tenor las prescripziuns respectivas (art. 28 al. 2).
2
La Confederaziun procura per la surveglianza da quests examens.
12 Abolì tras la cifra II 2 da l'agiunta da la LF dals 30 da sett. 2011 davart l'agid a las scolas autas e davart la coordinaziun en il sectur da las scolas autas svizras, en vigur dapi il 1. da schan. 2015 (AS 2014 4103; BBl 2009 4561).
Furmaziun professiunala. LF 15
412.10
Art. 43
Attestat professiunal e diplom; inscripziun en il register 1
Tgi che ha reussì l'examen professiunal federal, survegn in attestat professiunal. Tgi che ha reussì l'examen professiunal federal superiur, survegn in diplom.
2
L'attestat professiunal ed il diplom vegnan emess dal SEFRI.
3
Il SEFRI maina in register public cun ils nums da las titularas e dals titulars dals attestats professiunals e dals diploms.
Art. 44
Scola professiunala superiura 1
Tgi che reussescha l'examen d'ina scola professiunala superiura u tgi che passa cun success ina procedura da qualificaziun equivalenta, survegn in diplom da la scola.
2
La procedura d'examen e la procedura da qualificaziun equivalenta sa drizzan tenor las prescripziuns minimalas (art. 29 al. 3).
6. chapitel
Furmaziun da las persunas responsablas per la furmaziun professiunala
Art. 45
Pretensiuns a las furmaturas ed als furmaturs professiunals 1
Furmatura u furmatur professiunal è tgi ch'intermediescha la furmaziun pratica professiunala en il rom da la furmaziun fundamentala professiunala.
2
Furmaturas e furmaturs professiunals han ina furmaziun qualifitgada en lur spezialitad professiunala sco er abilitads pedagogicas e metodic-didacticas adequatas.
3
Il Cussegl federal fixescha las pretensiuns minimalas a la scolaziun da las furmaturas e dals furmaturs professiunals.
4
Ils chantuns procuran per la scolaziun da las furmaturas e dals furmaturs professiunals.
Art. 46
Pretensiuns a las persunas d'instrucziun 1
Las persunas d'instrucziun che instrueschan en la furmaziun fundamentala professiunala, en la furmaziun professiunala superiura ed en la furmaziun supplementara orientada a la professiun, han per regla ina furmaziun specifica en lur spezialitad professiunala, ina furmaziun pedagogica ed ina furmaziun metodicdidactica.
2
Il Cussegl federal fixescha las pretensiuns minimalas a la furmaziun da las persunas d'instrucziun.
Furmaziun professiunala 16
412.10
Art. 47
Autras persunas responsablas per la furmaziun professiunala La Confederaziun po metter a disposiziun purschidas per la furmaziun d'autras persunas responsablas per la furmaziun professiunala sco per las expertas e per ils experts d'examen u per autras persunas ch'èn activas en la furmaziun professiunala.
Art. 48
Promoziun da la pedagogia per la furmaziun professiunala; Institut federal da pedagogia per la furmaziun professiunala (institut)13 1
La Confederaziun promova la pedagogia per la furmaziun professiunala.
2
Per quest intent maina ella in institut sin il stgalim da scola auta; quest institut ha las suandantas incumbensas: a. garantir la furmaziun e la furmaziun supplementara da las persunas responsablas per la furmaziun professiunala, en spezial da las persunas d'instrucziun, uschenavant ch'ils chantuns n'èn betg cumpetents;
b. perscrutaziun, studis, experiments da pilot e servetschs en il sectur da la furmaziun professiunala e da la furmaziun supplementara orientada a la professiun.
3
Il Cussegl federal po surdar a l'institut ulteriuras incumbensas ch'èn d'in interess naziunal.
4
Il Cussegl federal regla l'institut. Tras ina subdivisiun adattada resguarda el ils basegns dals chantuns e da las regiuns linguisticas.
5
Per il quint, per il preventiv e per la planisaziun da finanzas da l'institut vala la Lescha federala dals 6 d'october 198914 davart las finanzas da la Confederaziun.
En cas spezials po il Cussegl federal prevair divergenzas, uschenavant che las incumbensas da l'institut giustifitgeschan quai.
6
Per purschidas da furmaziun e per servetschs da l'institut po vegnir adossada ina taxa. Il Cussegl federal decretescha las disposiziuns executivas.
7
Il Cussegl federal po - ensemen cun ils chantuns - crear ina instituziun che remplazza u che cumplettescha l'institut u renconuscher instituziuns existentas.
8
L'institut collavura cun instituziuns da furmaziun adattadas.
13 Versiun tenor la cifra 1 da l'agiunta da la LF dals 18 da zer. 2010, en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 5003; BBl 2009 7207).
14 [AS
1990 985, 1995 836 cifra II, 1996 3042, 1997 2022 agiunta cifra 2 2465 agiunta cifra 11, 1998 1202 art. 7 cifra 3, 2847 agiunta cifra 5, 1999 3131, 2000 273 agiunta cifra 7, 2001 707 art. 31 cifra 2, 2002 2471, 2003 535, 3543 agiunta cifra II 7 4265 5191, 2004 1633 cifra I 6 1985 agiunta cifra II 3 2143. AS 2006 1275 art. 64]. Vesair ussa la LF dals 7 d'oct. 2005 davart las finanzas da la Confederaziun (SR 611.0).
Furmaziun professiunala. LF 17
412.10
a15 Prestaziun pajadas
1
L'institut po far prestaziuns pajadas per terzs, sche questas prestaziuns: a. han in stretg connex cun las incumbensas principalas da l'institut; b. na pericliteschan betg che las incumbensas principalas vegnian ademplidas;
c. na dovran naginas capacitads persunalas e materialas supplementaras.
2
Prestaziuns pajadas pon vegnir fatgas a basa d'ina calculaziun dals custs e da las prestaziuns fixond pretschs ch'èn permettan almain da cuvrir ils custs. Il DEFR po permetter excepziuns per tschertas prestaziuns, sche l'economia privata na vegn betg concurrenzada tras quai.
7
. chapitel Cussegliaziun da professiun, da studi e da carriera
Art. 49
Princip 1 La cussegliaziun da professiun, da studi e da carriera gida giuvenils e creschids a tscherner la professiun ed il studi sco er a planisar la carriera professiunala.
2
La cussegliaziun ha lieu tras infurmaziun e tras cussegliaziun persunala.
Art. 50
Qualificaziun da las cussegliadras e dals cussegliaders 1
Las cussegliadras ed ils cussegliaders da professiun, da studi e da carriera ston avair terminà cun success ina furmaziun spezialisada che vegn renconuschida da la Confederaziun.
2
Il Cussegl federal decretescha prescripziuns minimalas per la renconuschientscha da las furmaziuns.
Art. 51
Incumbensa dals chantuns 1
Ils chantuns procuran per ina cussegliaziun da professiun, da studi e da carriera.
2
Els han quità che la cussegliaziun da professiun, da studi e da carriera saja accordada cun las mesiras per il martgà da lavur tenor la Lescha dals 25 da zercladur 198216 davart l'assicuranza cunter la dischoccupaziun.
15 Agiuntà tras la cifra 1 da l'agiunta da la LF dals 18 da zer. 2010, en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 5003; BBl 2009 7207).
16 SR
837.0
Furmaziun professiunala 18
412.10
8. chapitel
Participaziun da la Confederaziun als custs da la furmaziun professiunala; fond per la furmaziun professiunala 1. part Participaziun da la Confederaziun als custs da la furmaziun professiunala
Art. 52
Princip
1
La Confederaziun sa participescha, en il rom dals credits permess, adequatamain als custs da la furmaziun professiunala tenor questa lescha.
2
Ella paja principalmain contribuziuns pauschalas als chantuns per finanziar las incumbensas tenor l'artitgel 53. Ils chantuns transmettan questas contribuziuns a terzas persunas en proporziun a las incumbensas ch'els han surdà ad ellas.
3
Il rest da sia contribuziun paja la Confederaziun a: a. chantuns e terzas persunas per finanziar projects che servan a sviluppar la furmaziun professiunala e la qualitad (art. 54); b. chantuns e terzas persunas per prestaziuns spezialas ch'èn d'in interess public (art. 55);
c. terzas persunas per la realisaziun dals examens professiunals federals e dals examens professiunals federals superiurs sco er per las furmaziuns da scolas professiunalas superiuras (art. 56).
Art. 53
Contribuziuns pauschalas als chantuns 1
Las contribuziuns pauschalas che vegnan pajadas als chantuns vegnan calculadas principalmain sin basa dal dumber da persunas che absolvan ina furmaziun fundamentala professiunala. Plinavant tegnan las contribuziuns quint adequatamain da la dimensiun e dal gener da la furmaziun fundamentala sco er da la purschida da furmaziun professiunala superiura. Il Cussegl federal po resguardar ulteriurs criteris.17 2 Las contribuziuns pauschalas vegnan pajadas per las suandantas incumbensas: a. purschidas
da:
1. accumpagnament individual spezialisà d'emprendistas e d'emprendists che absolvan furmaziuns fundamentalas professiunalas da dus onns (art. 18 al. 2),
2. mesiras per preparar per la furmaziun fundamentala professiunala (art. 12),
3. scolas professiunalas spezialisadas (art. 21), 17 Versiun tenor la cifra II 4 da la LF dals 6 d'oct. 2006 davart la refurma da la gulivaziun da finanzas e da la repartiziun da las incumbensas tranter la Confederaziun ed ils
chantuns (NGF), en vigur dapi il 1. da schan. 2008 (AS 2007 5779; BBl 2005 6029).
Furmaziun professiunala. LF 19
412.10
4. curs intermanaschials e curs a lieus da furmaziun cumparegliabels (art.
23),
5. instrucziun da furmaziun generala per sa preparar per la maturitad professiunala (art. 25), 6. curs preparatorics per ils examens professiunals federals e per ils examens professiunals federals superiurs (art. 28), 7. furmaziuns en scolas professiunalas superiuras (art. 29), 8. furmaziun supplementara orientada a la professiun (art. 30-32), 9. occurrenzas da furmaziun per furmaturas e per furmaturs da la professiun (art. 45), 10. qualificaziun da las cussegliadras e dals cussegliaders da professiun, da studi e da carriera (art. 50); b. realisaziun d'examens e d'autras proceduras da qualificaziun (art. 40 al. 1) cun resalva da l'artitgel 52 alinea 3 litera c.
Art. 54
Contribuziuns per projects per sviluppar la furmaziun professiunala e per sviluppar la qualitad Las contribuziuns per projects ch'èn destinads a sviluppar la furmaziun professiunala tenor l'artitgel 4 alinea 1 e las contribuziuns per projects ch'èn destinads a sviluppar la qualitad tenor l'artitgel 8 alinea 2 èn limitadas temporalmain.
Art. 55
Contribuziuns per prestaziuns spezialas ch'èn d'in interess public 1
Sco prestaziuns spezialas ch'èn d'in interess public valan particularmain: a. mesiras per promover l'egualitad effectiva tranter dunna ed um sco er per promover la furmaziun e la furmaziun supplementara orientada a la professiun da persunas cun impediments (art. 3 lit. c); b. l'infurmaziun e la documentaziun (art. 5 lit. a); c. la creaziun da meds d'instrucziun per las minoritads linguisticas (art. 5 lit. b);
d. mesiras per meglierar la chapientscha ed il barat tranter las cuminanzas linguisticas (art. 6); e. mesiras che van a favur da regiuns e da gruppas dischavantagiadas (art. 7);
f. mesiras per integrar en la furmaziun professiunala giuvenils cun difficultads en scola, cun difficultads socialas u cun difficultads linguisticas (art. 7); g. mesiras per promover da restar e da returnar en la vita professiunala (art.
32 al. 2);
h. mesiras per promover la coordinaziun, la transparenza e la qualitad da la purschida da furmaziun supplementara (art. 32 al. 3);
Furmaziun professiunala 20
412.10
i.
promoziun d'autras proceduras da qualificaziun (art. 35); j. mesiras che servan a garantir ed ad amplifitgar la purschida da plazzas d'emprendissadi (art. 1 al. 1).
2
Contribuziuns per prestaziuns ch'èn d'in interess public vegnan concedidas mo, sche las prestaziuns èn vegnidas concepidas a pli lunga vista e sch'ellas basegnan ina promoziun speziala per ch'ellas possian vegnir furnidas.
3
Il Cussegl federal po fixar ulteriuras prestaziuns d'in interess public che pon survegnir contribuziuns.
4
Il Cussegl federal fixescha ils criteris per la concessiun da las contribuziuns.
Art. 56
Contribuziuns per examens professiunals federals e per examens professiunals federals superiurs; furmaziuns da scolas professiunalas superiuras La Confederaziun po subvenziunar la realisaziun dals examens professiunals federals e dals examens professiunals federals superiurs sco er las furmaziuns da scolas professiunalas superiuras che vegnan purschidas d'organisaziuns dal mund da lavur.
Art. 57
Cundiziuns e pretensiuns 1
Contribuziuns tenor ils artitgels 53 fin 56 vegnan concedidas mo, sch'il project che sto vegnir subvenziunà: a. è confurm als basegns; b. è organisà en moda cunvegnenta; c. cumpiglia mesiras che permettan da sviluppar la qualitad.
2
Il Cussegl federal po prevair ulteriuras cundiziuns e pretensiuns. El regla la calculaziun da las contribuziuns.
Art. 58
Reducziun e refusa da contribuziuns La Confederaziun reducescha contribuziuns permessas u refusa novas contribuziuns, sche las persunas che survegnan contribuziuns negligeschan u violeschan considerablamain las incumbensas e las obligaziuns ch'ellas han tenor questa lescha.
Art. 59
Finanziaziun e participaziun da la Confederaziun 1
L'Assamblea federala permetta per ina perioda da contribuziun da plirs onns, mintgamai tras in simpel conclus federal: a. la limita d'expensas per las contribuziuns pauschalas che vegnan pajadas als chantuns tenor l'artitgel 53; b. il credit d'impegn per las contribuziuns a projects tenor l'artitgel 54, a prestaziuns spezialas ch'èn d'in interess public tenor l'artitgel 55, a la
Furmaziun professiunala. LF 21
412.10
realisaziun dals examens professiunals federals e dals examens professiunals federals superiurs sco er a furmaziuns da scolas professiunalas superiuras tenor l'artitgel 56.
2
La participaziun da la Confederaziun als custs correspunda a circa in quart da l'import che vegn pajà dal maun public per la furmaziun professiunala tenor questa lescha. Da questa participaziun paja la Confederaziun in import da 10 pertschient sco contribuziun a projects ed a prestaziuns tenor ils artitgels 54 e 55.
2. part
Fond per la furmaziun professiunala
Art. 60
1 Per promover la furmaziun professiunala pon las organisaziuns dal mund da lavur ch'èn cumpetentas per la furmaziun e per la furmaziun supplementara sco er per ils examens crear ed accumular agens fonds per la furmaziun professiunala.
2
Las organisaziuns defineschan l'intent da promoziun da lur fond per la furmaziun professiunala. Cunzunt duain ellas sustegnair ils manaschis da lur branscha a sviluppar la furmaziun specifica per la professiun.18 3
Sin dumonda da l'organisaziun cumpetenta po il Cussegl federal declerar il fond per la furmaziun professiunala da questa organisaziun sco liant per tut ils manaschis da la branscha ed obligar quests ultims da pajar contribuziuns da furmaziun. Qua valan confurm al senn las disposiziuns da la Lescha federala dals 28 da settember 195619 davart la decleranza impegnativa da contracts collectivs da lavur.
4
La premissa per declerar las disposiziuns sco liantas è, che: a. almain 30 pertschient dals manaschis cun almain 30 pertschient da las lavurantas e dals lavurants sco er da las emprendistas e dals emprendists da questa branscha sajan gia participads finanzialmain al fond per la furmaziun; b. l'organisaziun disponia d'ina atgna instituziun da furmaziun; c. las contribuziuns vegnian incassadas mo per las professiuns specificas da la branscha;
d. las contribuziuns vegnian investidas en mesiras da la furmaziun professiunala che van a favur da tut ils manaschis.
5
Il gener e l'import da las contribuziuns da furmaziun sa drizzan tenor la contribuziun da las commembras e dals commembers da l'organisaziun respectiva; questas contribuziuns èn destinadas als custs da la furmaziun professiunala. Il
18 Versiun da la segunda frasa tenor la cifra 13 da l'agiunta da la LF dals 20 da zer. 2014 davart il perfecziunament, en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 689; BBl 2013 3729).
19 SR
221.215.311
Furmaziun professiunala 22
412.10
Cussegl federal fixescha l'import maximal; el po differenziar ils imports maximals tenor branschas.
6
Manaschis che pajan la contribuziun a la furmaziun professiunala tras la federaziun, che la pajan en in fond da furmaziun professiunala u che pon cumprovar ch'els furneschan autras prestaziuns adequatas da furmaziun u da furmaziun supplementara, na dastgan betg vegnir obligads da far ulteriurs pajaments en fonds da furmaziun ch'èn vegnids declerads sco generalmain liants.
7
Il SEFRI ha la surveglianza dals fonds ch'èn vegnids declerads sco generalmain liants. L'ordinaziun regla ils detagls da la contabilitad e da la revisiun.
9. chapitel Meds legals, disposiziuns penalas, execuziun 1. part Meds legals
Art. 61
1 Las autoritads da meds legals èn: a. in'autoritad chantunala designada dal chantun per disposiziuns d'autoritads chantunalas e da purschiders che han ina incumbensa chantunala;
b.20 il SEFRI per autras disposiziuns d'organisaziuns ordaifer l'administraziun federala;
c. e d.21 …
2
Dal rest sa drizza la procedura tenor las disposiziuns generalas da la giurisdicziun administrativa federala.
2. part
Disposiziuns penalas
Art. 62
Cuntravenziun e tralaschada 1
Cun ina multa vegn chastià, tgi che surpiglia la furmaziun da persunas: a. senza la permissiun tenor l'artitgel 20 alinea 2; b. senza concluder il contract d'emprendissadi (art. 14).
2
En cas d'ina leva culpa poi vegnir pronunzià in avertiment empè d'ina multa.
Art. 63
Abus da titels
1
Cun ina multa vegn chastià, tgi che: 20 Versiun tenor la cifra 35 da l'agiuntada la L dals 17 da zer. 2005 davart il TAF, en vigur dapi il 1. da schan. 2007 (AS 2006 2197 1069; BBl 2001 4202).
21 Abolì tras la cifra 35 da l'agiunta da la L dals 17 da zer. 2005 davart il TAF, en vigur dapi il 1. da schan. 2007 (AS 2006 2197 1069; BBl 2001 4202).
Furmaziun professiunala. LF 23
412.10
a. porta in titel protegì senza avair reussì cun success ils examens necessaris u passà ina procedura da qualificaziun equivalenta;
b. utilisescha in titel che dat l'impressiun ch'el haja reussì l'examen correspundent u haja passà ina procedura da qualificaziun equivalenta.
2
Las disposiziuns penalas da la Lescha federala dals 19 da december 198622 davart la concurrenza illoiala restan resalvadas.
Art. 64
Persecuziun penala
La persecuziun penala è chaussa dals chantuns.
3. part
Execuziun
Art. 65
Confederaziun
1
Il Cussegl federal decretescha las disposiziuns executivas, uschenavant che la lescha na regla betg autramain questa cumpetenza.
2
El po delegar la cumpetenza da decretar prescripziuns al DEFR u al SEFRI.
3
Ils chantuns e las organisaziuns interessadas vegnan tadlads avant che decretar: a. disposiziuns
executivas;
b. ordinaziuns da furmaziun.
4
La Confederaziun ha la surveglianza suprema davart l'execuziun da questa lescha tras ils chantuns.
Art. 66
Chantuns
Uschenavant che l'execuziun n'è betg attribuida a la Confederaziun, è ella chaussa dals chantuns.
Art. 67
Transferiment d'incumbensas a terzas persunas La Confederaziun ed ils chantuns pon surdar incumbensas executivas ad organisaziuns dal mund da lavur. Questas organisaziuns pon incassar taxas per disposiziuns e per servetschs.23
Art. 68
Renconuschientscha da diploms e d'attestats esters; collavuraziun e mobilitad internaziunala 1
Il Cussegl federal regla la renconuschientscha da diploms e d'attestats esters da la furmaziun professiunala en il champ d'applicaziun da questa lescha.
22 SR
241
23 Frasa integrada tras la cifra II da la LF dals 17 da dec. 2004, en vigur dapi ils 5 d'oct. 2005 (AS 2005 4635; BBl 2004 145).
Furmaziun professiunala 24
412.10
2
Il Cussegl federal po concluder en atgna cumpetenza cunvegnas internaziunalas per promover la collavuraziun e la mobilitad internaziunala en il champ da la furmaziun professiunala.
Art. 69
Cumissiun federala per la furmaziun professiunala 1
Il Cussegl federal nominescha ina cumissiun federala per la furmaziun professiunala.
2
Ella sa cumpona da maximalmain 15 represchentantas e represchentants da la Confederaziun, dals chantuns, da las organisaziuns dal mund da lavur sco er da la scienza. Ils chantuns han il dretg da proponer trais commembras u commembers.
3
La cumissiun vegn presidiada dal secretari da stadi dal SEFRI.
4
Il SEFRI maina il secretariat.
Art. 70
Incumbensas da la cumissiun federala per la furmaziun professiunala 1
La cumissiun per la furmaziun professiunala ha las suandantas incumbensas: a. ella cusseglia las autoritads federalas en dumondas generalas da la furmaziun professiunala, en dumondas dal svilup e da la coordinaziun sco er da l'armonisaziun cun la politica da furmaziun generala;
b. ella giuditgescha ils projects per sviluppar la furmaziun professiunala tenor l'artitgel 54, las dumondas da contribuziun per prestaziuns spezialas ch'èn d'in interess public tenor l'artitgel 55 e las dumondas da sustegn en il sectur da la furmaziun professiunala tenor l'artitgel 56 sco er la perscrutaziun, ils studis, ils projects da pilot ed ils servetschs en il sectur da la furmaziun professiunala e da la furmaziun supplementara orientada a la professiun tenor l'artitgel 48 alinea 2 litera b.
2
Ella po far sezza propostas e fa recumandaziuns per mauns da l'autoritad da subvenziun davart ils projects che ston vegnir giuditgads.
Art. 71
Cumissiun federala per la maturitad professiunala Il Cussegl federal nominescha ina cumissiun federala per la maturitad professiunala.24 La cumissiun è l'organ consultativ per dumondas da la maturitad professiunala, en spezial per dumondas davart la renconuschientscha da proceduras da qualificaziun.
24 Versiun tenor la cifra I 6.2 da l'O dals 9 da nov. 2011 (examinaziun da las cumissiuns extraparlamentaras), en vigur dapi il 1. da schan. 2012 (AS 2011 5227).
Furmaziun professiunala. LF 25
412.10
10. chapitel Disposiziuns finalas
Art. 72
Aboliziun e midada dal dretg vertent L'aboliziun e la midada dal dretg vertent vegnan regladas en l'agiunta.
Art. 73
Disposiziuns transitoricas 1
Las ordinaziuns chantunalas e federalas vertentas davart la furmaziun ston vegnir adattadas respectivamain remplazzadas entaifer tschintg onns dapi l'entrada en vigur da questa lescha.
2
Titels protegids ch'èn vegnids acquirids tenor il dretg vertent èn protegids er vinavant.
3
La midada a contribuziuns pauschalas tenor l'artitgel 53 alinea 2 ha lieu progressivamain entaifer quatter onns.
4
La participaziun als custs tras la Confederaziun vegn augmentada entaifer quatter onns progressivamain sin quella part ch'è fixada en l'artitgel 59 alinea 2.
Art. 74
Referendum ed entrada en vigur 1
Questa lescha è suttamessa al referendum facultativ.
2
Il Cussegl federal fixescha l'entrada en vigur.
Data da l'entrada en vigur: 1. da schaner 2004 25 25 COCF dals 19 da nov. 2003.
Furmaziun professiunala 26
412.10
Agiunta
(art. 72)
Aboliziun e midadas dal dretg vertent I
Ils suandants decrets vegnan abolids: 1. Lescha federala dals 19 d'avrigl 197826 davart la furmaziun professiunala; 2. Lescha federala dals 19 da zercladur 199227 davart ils agids finanzials a las scolas professiunalas superiuras da lavur sociala.
II
Ils decrets qua sutvart vegnan midads sco suonda: …28 26 [AS
1979 1687, 1985 660 cifra I 21, 1987 600 art. 17 cifra 3, 1991 857 agiunta cifra 4, 1992 288 agiunta cifra 17 2521 art. 55 cifra 1, 1996 2588 art. 25 al. 2 ed agiunta cifra 1, 1998 1822 art. 2, 1999 2374 cifra I 2, 2003 187 agiunta cifra II 2].
27 [AS
1992 1973]
28 Las midadas pon vegnir consultadas en il AS 2003 4557.