¹ La Confederaziun fa concepts e plans secturials per planisar e per coordinar sias incumbensas, uschenavant che quellas han consequenzas considerablas sin il territori e sin l'ambient.

² En ils concepts ed en ils plans secturials mussa la Confederaziun, co ch'ella vul far diever da sia libertad d'appreziaziun planisatorica, en spezial:

a.

tge finamiras specificas ch'ella persequitescha e co ch'ella vul coordinar quellas ina cun l'autra sco er cun las finamiras da l'organisaziun dal territori; e

b.

tenor tge prioritads, en tge moda e cun tge meds che las incumbensas da la Confederaziun duain vegnir realisadas areguard il territori.

³ Ils plans secturials cuntegnan plinavant indicaziuns concretas areguard il territori ed areguard il temp sco er instrucziuns per las autoritads federalas cumpetentas.

¹ Indicaziuns concretas areguard il territori na ston betg mo vegnir preschentadas en il text, mabain er sin la charta.

² Il text e las chartas cuntegnan d'ina vart indicaziuns liantas che pon vegnir classifitgadas tenor determinaziuns, tenor resultats intermediars e tenor preorientaziuns (art. 5 al. 2) e da l'autra vart eventualmain autras infurmaziuns. Il text e las chartas dattan plinavant scleriment davart ils connexs territorials e materials ch'èn necessaris per chapir las indicaziuns liantas (situaziun actuala).

³ In project concret dastga vegnir fixà pir:

a.

sch'igl exista in basegn;

b.

sch'ins ha examinà lieus alternativs e sch'il project è dependent dal lieu previs;

c.

sche las consequenzas essenzialas dal project per il territori e per l'ambient sa laschan giuditgar en ina moda che correspunda al stgalim da la planisaziun; e

d.

sch'il project è previsiblamain cumpatibel cun la legislaziun decisiva.

En sias explicaziuns dat il servetsch federal cumpetent en spezial scleriment davart:

a.

il motiv e l'andament da la planisaziun;

b.

la moda e maniera co ch'ins ha tegnì quint dals differents interess (art. 3);

c.

ils resultats da la collavuraziun (art. 18) sco er da la procedura d'audiziun e da cooperaziun (art. 19).

¹ Il servetsch federal cumpetent elavura ils concepts ed ils plans secturials, lur adattaziuns e las basas necessarias en stretga collavuraziun cun il ARE. Quai fa el resguardond la planisaziun directiva dals chantuns.

² Il ARE intermediescha en cas da conflicts territorials tranter ils servetschs federals sco er tranter la Confederaziun ed ils chantuns. Per mauns dal DATEC che fa la proposta eruescha el, sche las premissas èn ademplidas per pudair deliberar la planisaziun sco concept u sco plan secturial en il senn da l'artitgel 13 LPT.

³ Il servetsch federal cumpetent ed il ARE mettan a disposiziun cuminaivlamain ils meds finanzials e persunals ch'èn necessaris per elavurar ils concepts ed ils plans secturials, e quai tenor ina clav da repartiziun che vegn fixada en il cas singul.

⁴ Sche las relaziuns èn sa midadas, sch'i sa tschentan novas incumbensas u sch'igl è pussaivel da chattar ina soluziun tut en tut meglra, vegnan ils concepts ed ils plans secturials examinads ed - en cas da basegn - revedids cumplettamain u adattads.

¹ Per pudair identifitgar a temp eventuals conflicts en il rom da la planisaziun e per pudair schliar quels en moda colleghiala, guarda il servetsch federal cumpetent da cumpigliar uschè baud sco pussaivel:

a.

las autoritads pertutgadas da la Confederaziun, dals chantuns e da l'exteriur vischin;

b.

las organisaziuns e las persunas pertutgadas dal dretg public e privat che n'appartegnan betg a l'administraziun, ma ch'èn incaricadas cun incumbensas publicas.

² Sch'in plan directiv chantunal vertent impediss u engrevgiass sproporziunadamain da realisar las finamiras giavischadas en il plan secturial, coordineschan il chantun ed il servetsch federal cumpetent in cun l'auter las proceduras per adattar correspundentamain il plan directiv e per elavurar il plan secturial.

¹ Il servetsch federal cumpetent trametta il sboz d'in concept u d'in plan secturial als chantuns pertutgads. Areguard ils cuntegns territorials concrets dal plan secturial als communitgescha el er, co che l'infurmaziun e la pussaivladad da cooperaziun da la populaziun èn da publitgar en ils organs da publicaziun uffizials.¹²

² Il post chantunal spezialisà per dumondas da planisaziun consultescha ils posts chantunals, regiunals e communals interessads e procura che la populaziun possia cooperar en moda adequata.

³ Il servetsch federal cumpetent surpiglia ils custs da las annunzias publitgadas en ils organs da publicaziun uffizials.

⁴ Il sboz dal concept u dal plan secturial sto vegnir exponì publicamain durant almain 20 dis. La procedura d'audiziun dura per regla 3 mais. Per l'adattaziun da concepts e da plans secturials vegn quest termin scursanì adequatamain.

¹ Avant ch'il Cussegl federal deliberescha il concept u il plan secturial, survegnan ils chantuns la chaschun d'eruir eventualas cuntradicziuns cun la planisaziun directiva chantunala.

² Sche questas cuntradicziuns na pon betg vegnir eliminadas, po vegnir dumandada ina procedura da rectificaziun avant la deliberaziun dal concept u dal plan secturial.

³ Las disposiziuns davart la procedura da rectificaziun en connex cun ils plans directivs chantunals (art. 7 al. 2 ed art. 12 LPT sco er art. 13 da questa ordinaziun) valan tenor il senn. La procedura sto vegnir terminada uschè svelt sco pussaivel.

¹ Il Cussegl federal deliberescha ils concepts ed ils plans secturials sco er lur adattaziuns sin dumonda dal departament ch'è cumpetent en chaussa.

² Ademplind sia libertad d'appreziaziun planisatorica garantescha el en spezial:

a.

ch'il concept u il plan secturial correspundia a las pretensiuns dal dretg da la planisaziun dal territori e dal dretg spezial;

b.

ch'eventualas cuntradicziuns cun ils ulteriurs concepts e plans secturials da la Confederaziun sco er cun ils plans directivs chantunals vertents sajan eliminadas;

c.

ch'il concept u il plan secturial resguardia adequatamain ils ulteriurs interess da la Confederaziun e dals chantuns ch'èn relevants per il territori.

³ Adattaziuns correspundentas dals plans directivs chantunals approvescha el sche pussaivel il medem mument sco quai ch'el deliberescha il concept u il plan secturial.

⁴ Sche adattaziuns da plans secturials vertents na chaschunan nagins novs conflicts e n'han naginas consequenzas considerablas per il territori e per l'ambient, pon ellas vegnir deliberadas dal departament cumpetent.¹³

¹ Ils concepts ed ils plans secturials èn liants per las autoritads.

² Els obligheschan plinavant las organisaziuns e las persunas dal dretg public e privat che n'appartegnan betg a l'administraziun, ma ch'èn incaricadas cun incumbensas publicas.

³ Ina determinaziun oblighescha las autoritads, uschenavant che las consequenzas per il territori e per l'ambient, ch'èn colliadas cun la determinaziun, sa laschan giuditgar il mument da la determinaziun a maun da basas dal plan secturial e dal stadi da las planisaziuns da la Confederaziun e dals chantuns.

¹ Las disposiziuns ordinadas en il plan secturial en vista a la realisaziun da projects concrets èn liantas per il chantun, uschenavant che la Confederaziun ha cumpetenzas correspundentas en il sectur respectiv tenor la Constituziun u tenor la lescha.

² Sche l'adattaziun d'in plan directiv chantunal sa basa sin disposiziuns d'in plan secturial, prenda la Confederaziun enconuschientscha da tala sco actualisaziun.

Per mauns dals chantuns fa la Confederaziun periodicamain ina survista dals concepts e dals plans secturials, da las basas necessarias per quest intent sco er dals projects da construcziun da la Confederaziun.

¹ Pajond contribuziuns, approvond plans u dond permissiuns e concessiuns per mesiras che han in effect sin il territori examineschan ils servetschs federals, sche l'obligaziun da planisaziun è ademplida suffizientamain en vista a la decisiun.

² Sch'in plan directiv sto vegnir adattà, coordinescha il ARE las proceduras tranter la Confederaziun ed il chantun.

¹ La surfatscha maximala da zonas da construcziun che vegn duvrada per abitant e per equivalent da plazzas a temp cumplain e ch'in chantun dastga laschar quintar tar il giudicament da sias zonas d'abitar, da sias zonas maschadadas e da sias zonas dal center tenor l'artitgel 15 alineas 1 e 2 LPT, correspunda a la valur eruida per las vischnancas dal chantun. Sche la valur per ina vischnanca è pli auta che la valur che vegn cuntanschida da la mesadad da las unitads territorialas cumparegliablas, dastga vegnir quintada mo la valur pli bassa.

² Per pudair determinar novas zonas da lavur sto il chantun introducir in sistem da gestiun per las zonas da lavur che garantescha tut en tut che las zonas da lavur vegnian utilisadas cun mesira.

³ Il DATEC è cumpetent per elavurar las directivas tenor l'artitgel 15 alinea 5 LPT cun ils chantuns.

¹ Per ademplir sias incumbensas d'avertura tenor il dretg federal e chantunal fa la communitad ina survista dal stadi da l'avertura.

² La survista mussa las parts da la zona da construcziun ch'èn prontas da vegnir surbajegiadas sin basa da la planisaziun u da l'avertura terminada u che pudessan previsiblamain esser prontas entaifer 5 onns da vegnir surbajegiadas, sche las lavurs fatgas fin ussa vegnan cuntinuadas cun cleras finamiras.

³ La communitad persequitescha il svilup da construcziun, eruescha las reservas d'utilisaziun en il territori per gronda part surbajegià ed actualisescha la survista.

⁴ La survista po vegnir consultada da mintga persuna.

¹ L'autoritad chantunala guarda che la communitad adempleschia sias incumbensas d'avertura e ch'ella etappeschia l'avertura en cas da basegn.

² En il chantun na dastgan tut en tut betg esser avertas dapli zonas da construcziun che quai ch'i vegnan mintgamai duvradas ils proxims 15 onns sin basa d'ina creschientscha tenor il scenari mesaun dal UST per il svilup demografic.

³ L'autoritad chantunala controllescha, sch'ils plans d'utilisaziun ston vegnir adattads en ils cas, nua che las zonas da construcziun na vegnan betg avertas da la communitad entaifer il termin previs en il program d'avertura.

¹ Implants solars sin in tetg valan sco adattads suffizientamain (art. 18a al. 1 LPT), sch'els:²¹

a.

surpassan en moda rectangulara la surfatscha dal tetg per maximalmain 20 cm;

b.²²

na surpassan - guardà da surengiu - betg la surfatscha dal tetg;

c.

han - tenor il stadi da la tecnica - in pitschen grad da reflexiun; e

d.²³

èn posiziunads cumpactamain; largias per motivs tecnics u in posiziunament spustà pervia da la surfatscha disponibla èn admissibels.

^1bis Implants solars sin tetgs plats valan er lura sco adattads suffizientamain, sch'els adempleschan las suandantas cundiziuns empè da las premissas tenor l'alinea 1:

a.

els surpassan l'ur sura da la finiziun dal tetg per maximalmain 1 meter;

b.

els èn spustadas enavos uschè fitg da l'ur dal tetg, ch'els n'èn betg visibels, sch'ins guarda en in angul da 45 grads da sutensi; e

c.

els han - tenor il stadi da la tecnica - in pitschen grad da reflexiun.²⁴

² Prescripziuns da furmaziun concretas dal dretg chantunal èn applitgablas, sch'ellas èn raschunaivlas per mantegnair interess da protecziun giustifitgads e sch'ellas na restrenschan betg l'utilisaziun da l'energia solara pli fitg che l'alinea 1.

³ Projects che na dovran nagina permissiun ston vegnir annunziads avant il cumenzament da las lavurs da construcziun a l'autoritad che conceda las permissiuns da construcziun u ad in'autra autoritad cumpetenta tenor il dretg chantunal. Il dretg chantunal fixescha il termin sco er ils plans ed ils documents ch'èn d'agiuntar a l'annunzia.

Sco monuments culturals d'impurtanza chantunala e naziunala (art. 18a al. 3 LPT) valan:

a.²⁵

bains culturals tenor l'artitgel 1 literas a e b da l'Ordinaziun dals 29 d'october 2014²⁶ davart la protecziun dals bains culturals en cas da conflicts armads, catastrofas e situaziuns d'urgenza;

b.

territoris, gruppas d'edifizis ed elements singuls che figureschan cun la finamira da mantegniment A en l'Inventari federal dals lieus svizzers d'impurtanza naziunala degns da protecziun²⁷;

c.

bains culturals d'impurtanza naziunala u regiunala che figureschan en in auter inventari che la Confederaziun ha concludì sin basa da la Lescha federala dal 1. da fanadur 1966²⁸ davart la protecziun da la natira e da la patria (LPNP);

d.

bains culturals d'impurtanza naziunala u regiunala, per ils quals èn vegnidas concedidas contribuziuns federalas en il senn da l'artitgel 13 LPNP;

e.

edifizis e stabiliments che tutgan, sin basa da lur protecziun, al champ d'applicaziun da l'artitgel 24d alinea 2 LPT u da l'artitgel 39 alinea 2 da questa ordinaziun;

f.

objects che vegnan designads, en il plan directiv approvà da la Confederaziun, sco monuments culturals d'impurtanza chantunala en il senn da l'artitgel 18a alinea 3 LPT.

¹ Implants solars colliads cun la rait electrica pon esser liads al lieu ordaifer las zonas da construcziun en spezial, sch'els:

a.

furman opticamain in'unitad cun edifizis u cun stabiliments che vegnan previsiblamain ad exister legalmain a pli lunga vista;

b.

vegnan plazzads sco implants flottants sin in lai d'accumulaziun u sin autras surfatschas d'aua artifizialas; u

c.

portan avantatgs per la producziun agricula en territoris pauc sensibels u servan ad intents d'emprova e da perscrutaziun en quest reguard.

² Sche l'implant è suttamess ad in'obligaziun da planisaziun, dovra il project ina basa correspundenta.

³ En mintga cas ston ils interess vegnir considerads en moda cumplessiva.

⁴ Sche las premissas per la permissiun n'èn betg pli ademplidas, ston ils implants e las parts dals implants correspundents vegnir demontads.

Per mantegnair abitadis pitschens ordaifer la zona da construcziun pon vegnir determinadas zonas spezialas tenor l'artitgel 18 LPT, p.ex. zonas d'aclauns u zonas da mantegniment, sche la charta u il text dal plan directiv chantunal (art. 8 LPT) prevesa quai.

¹ Edifizis e stabiliments en la zona d'agricultura èn confurms a la zona, sch'els servan a la cultivaziun dependenta dal terren u a l'augment intern u sch'els vegnan utilisads - en ils territoris previs per quest intent tenor l'artitgel 16a alinea 3 LPT - per ina cultivaziun che surpassa in augment intern e sch'els vegnan duvrads per:

a.

producir products utilisabels tras la cultivaziun da plantas e tras la tratga d'animals da niz;

b.

cultivar surfatschas quasi-natiralas.

² Confurms a la zona d'agricultura èn plinavant edifizis e stabiliments che servan a l'elavuraziun, al deposit u a la vendita da products da l'agricultura u da l'orticultura:

a.

sch'ils products vegnan producids en la regiun e sche passa la mesadad da quests products derivan dal manaschi respectiv ubain dals manaschis ch'èn s'unids ad ina cuminanza da producziun;

b.

sche l'elavuraziun, il deposit u la vendita n'è betg da natira commerziala ed industriala; e

c.

sch'il manaschi respectiv mantegna ses caracter d'agricultura u d'orticultura.

³ Confurms a la zona d'agricultura èn la finala edifizis che servan sco abitaziun indispensabla per il manaschi agricul correspundent, inclusiv l'abitaziun da la generaziun che sa retira.

⁴ La permissiun dastga mo vegnir dada:

a.

sche l'edifizi u il stabiliment è necessari per la cultivaziun en dumonda;

b.

sche nagins interess predominants na s'opponan a l'edifizi u al stabiliment en il lieu previs; e

c.

sch'igl è probabel ch'il manaschi po exister a pli lunga vista.

⁵ Edifizis e stabiliments che servan a l'agricultura pratitgada durant il temp liber na valan betg sco confurms a la zona d'agricultura.

¹ Admissibels èn edifizis e stabiliments che vegnan duvrads per:

a.

gudagnar combustibels e carburants;

b.

producir electricitad cun la chalur dals combustibels e dals carburants gudagnads;

c.³³

...

d.

conducts per transportar l'energia a clientella adattada sco er per transportar natiers la biomassa e per transportar davent las substanzas che resultan suenter avair gudagnà l'energia;

e.

tractar la biomassa ch'è vegnida transportada natiers e las substanzas che resultan suenter avair gudagnà l'energia.

^1bis Admissibels èn plinavant edifizis e stabiliments che vegnan duvrads per producir chalur or da biomassa lainusa e per distribuir questa chalur:

a.

sche las installaziuns necessarias vegnan plazzadas entaifer il center dal manaschi respectiv en edifizis existents che na vegnan betg pli duvrads per l'agricultura;

b.

sche las singulas parts dals stabiliments correspundan als standards actuals d'auta effizienza energetica.³⁴

² Passa la mesadad da la massa dals substrats elavurads sto derivar dal manaschi respectiv ubain da manaschis agriculs ch'èn per regla situads entaifer ina distanza da viadi da 15 km. Questa part sto importar almain 10 pertschient dal cuntegn energetic da tut ils substrats elavurads. Las funtaunas dals ulteriurs substrats ston per regla esser situadas entaifer ina distanza da viadi da 50 km. Excepziunalmain pon vegnir permessas distanzas da viadi pli lungas.

³ L'entir stabiliment sto esser subordinà al manaschi agricul e contribuir a l'utilisaziun effizienta da las energias regenerablas.

⁴ Las premissas da l'artitgel 34 alinea 4 ston esser ademplidas.

¹ Sco manaschis agriculs valan manaschis en il senn da l'artitgel 5 u 7 da la Lescha federala dals 4 d'october 1991³⁶ davart il dretg funsil puril (LDFP).

² Sin manaschis agriculs existents che n'adempleschan betg las premissas tenor l'artitgel 5 u 7 LDFP areguard las forzas da lavur da standard, pon vegnir permessas tant las mesiras architectonicas per tegnair chavals en edifizis e stabiliments existents sco er ils stabiliments al liber ch'èn necessaris per tegnair ils chavals confurm a lur natira, sch'igl è avant maun ina basa da pavel suffizienta che deriva principalmain dal manaschi sez e sch'igl ha pastgiras per tegnair ils chavals.

³ La clasira tenor l'artitgel 2 alinea 3 litera f da l'Ordinaziun dals 23 d'avrigl 2008³⁷ davart la protecziun dals animals, ch'è endrizzada per ch'ils chavals possian sortir e sa mover mintga di e da tutta aura (areal per tutta aura), sto ademplir las suandantas premissas:

a.

l'areal per tutta aura sto cunfinar directamain cun la stalla. Nua che quai n'è betg pussaivel, serva in'eventuala plazza per l'utilisaziun dals chavals a medem temp sco areal per tutta aura. Sch'i dovra, pervia dal dumber da chavals, ina surfatscha supplementara per ch'ils chavals possian sortir e sa mover, dastga questa surfatscha esser separada da la stalla;

b.

sche l'areal per tutta aura è pli grond che la surfatscha minimala tenor la legislaziun davart la protecziun dals animals, stoi esser pussaivel da puspè allontanar la fixaziun dal terren senza gronda lavur. L'areal per tutta aura na dastga dentant betg esser pli grond che la surfatscha recumandada tenor la legislaziun davart la protecziun dals animals.

⁴ Las plazzas per utilisar ils chavals, sco per exempel plazzas da chavaltgar, circuls da lonschar u carussels:

a.

dastgan vegnir duvradas mo per utilisar ils chavals tegnids en il manaschi;

b.

pon vegnir duvradas cuminaivlamain da plirs manaschis;

c.

dastgan avair ina surfatscha da maximalmain 800 m²; ils carussels na vegnan betg quintads tar la surfatscha;

d.

ston vegnir construidas en la vischinanza directa dals edifizis e stabiliments dal manaschi;

e.

na dastgan betg avair in tetg e betg esser circumdadas da paraids; tar ils carussels è in tetg admissibel sur il percurs;

f.

pon vegnir equipadas cun in indriz d'illuminaziun adequat;

g.

na dastgan betg esser equipadas cun autpledaders;

h.

ston puspè pudair vegnir allontanadas senza gronda lavur.

⁵ En connex cun la tegnida e cun l'utilisaziun da chavals n'èsi betg admissibel da construir novs edifizis d'abitar.

⁶ Dal rest ston esser ademplidas las premissas tenor l'artitgel 34.

Edifizis e stabiliments ch'èn destinads a tegnair animals e ch'èn en la proprietad exclusiva d'ina persuna natirala pon vegnir construids cuminaivlamain per plirs manaschis:

a.³⁸

sch'ils manaschis furman ina cuminanza da manaschis u ina cuminanza da secturs da manaschi ch'è renconuschida da l'uffizi chantunal cumpetent;

b.

sch'il contract è suttascrit da tut ils commembers da la cuminanza ed è agiuntà a la dumonda; e

c.

sch'il contract vala anc almain 10 onns a partir dal mument che la permissiun da construcziun vegn concedida.

¹ Sco augment intern (art. 16a al. 2 LPT) vala la construcziun d'edifizis e da stabiliments ch'èn destinads a tegnair animals independentamain dal terren:³⁹

a.

sche la contribuziun per cuvrir la producziun independenta dal terren è pli pitschna che la contribuziun per cuvrir la producziun dependenta dal terren; u

b.

sch'il potenzial da substanza sitga che deriva da la cultivaziun da plantas correspunda ad ina part d'almain 70 pertschient dal basegn da substanza sitga da l'effectiv d'animals.

² La contribuziun da cuvrida e la substanza sitga ston vegnir cumparegliadas a maun da valurs da standard. Sche valurs da standard mancan, vegnan utilisadas datas da calculaziun cumparegliablas.

³ Sch'il criteri da la contribuziun da cuvrida porta in pli grond potenzial d'augment ch'il criteri da la substanza sitga, ston en mintga cas esser cuvrids 50 pertschient dal basegn da substanza sitga da l'effectiv d'animals.

¹ Sco augment intern (art. 16a al. 2 LPT) vala la construcziun d'edifizis e da stabiliments ch'èn destinads a la cultivaziun da verdura ed a l'orticultura independenta dal terren, sche la surfatscha che vegn cultivada independentamain dal terren na surpassa betg 35 pertschient da la surfatscha ch'è destinada a la cultivaziun da verdura u a l'orticultura e n'importa betg dapli che 5000 m².⁴⁰

² La cultivaziun vegn considerada sco independenta dal terren, sch'i n'exista betg ina relaziun stretga avunda cun il terren natiral.

En il rom da sia planisaziun directiva u sin la via legislativa fixescha il chantun las pretensiuns che ston vegnir observadas per determinar zonas tenor l'artitgel 16a alinea 3 LPT; en quest reguard èn decisivas las finamiras ed ils princips tenor ils artitgels 1 e 3 LPT.

¹ En territoris cun abitadis tradiziunalmain sparpagliads, ch'èn fixads en il plan directiv chantunal ed en ils quals la colonisaziun permanenta duai vegnir rinforzada en vista al svilup dal territori giavischà, pon ils chantuns permetter sco liada al lieu (art. 24 lit. a LPT):

a.

la midada da l'utilisaziun d'edifizis existents, che cuntegnan abitaziuns, a favur d'intents d'abitar betg agriculs, sche quests edifizis vegnan duvrads suenter la midada durant l'entir onn;

b.

la midada da l'utilisaziun d'edifizis u da cumplexs d'edifizis existents, che cuntegnan abitaziuns, a favur da la pitschna mastergnanza locala (per exempel chascharias, manaschis ch'elavuran lain, lavuratoris mecanics, serrarias, butias da commerzi en detagl, ustarias); la part che vegn duvrada da la mastergnanza na dastga per regla betg esser pli gronda che la mesadad da l'edifizi u dal cumplex d'edifizis.

² Sco liada al lieu pon ils chantuns permetter la midada da l'utilisaziun d'edifizis existents ch'èn protegids sco edifizis marcants per la cuntrada:

a.

sche la cuntrada ed ils edifizis furman in'unitad degna da vegnir protegida ed èn vegnids mess sut protecziun en il rom da la planisaziun d'utilisaziun;

b.

sch'il caracter spezial da la cuntrada dependa da l'existenza dals edifizis;

c.

sch'il mantegniment duraivel dals edifizis po vegnir garantì mo tras ina midada d'utilisaziun; e

d.

sch'il plan directiv chantunal cuntegna ils criteris per giuditgar la dignitad da protecziun da las cuntradas e dals edifizis.

³ Las permissiuns tenor quest artitgel dastgan mo vegnir dadas, sche l'aspect exteriur e la structura architectonica fundamentala na vegnan betg midads essenzialmain.⁴²

⁴ Las permissiuns tenor l'alinea 2 scadan, sche l'edifizi u - uschenavant che quai è en la responsabladad dal proprietari dal bain immobigliar - la cuntrada circumdanta ha pers la dignitad da protecziun.⁴³

⁵ En cas da midadas illegalas da la cuntrada tenor l'alinea 2 procura in'autoritad chantunala ch'il restabiliment dal stadi legal vegnia disponì ed exequì.⁴⁴

¹ La permissiun d'in manaschi accessoric betg agricul premetta:

a.

che quel sa chattia entaifer il center dal manaschi agricul;

b.

che quel saja concepì uschia, che la gestiun dal manaschi agricul restia garantida;

c.

ch'il caracter dal bain na vegnia betg midà essenzialmain;

d.

ch'i sa tractia d'in manaschi en il senn da l'artitgel 5 u 7 LDFP⁴⁶.

² La cumprova ch'in manaschi saja dependent d'entradas supplementaras (art. 24b al. 1 LPT) sto vegnir furnida tras in concept da gestiun.

³ Sco manaschis accessorics che han ina stretga colliaziun materiala cun il manaschi agricul valan cunzunt:

a.

purschidas dal turissem agrar sco mangiar sin il bain puril, durmir en il strom, chombras da giasts sin il bain puril, bogns da fain;

b.

purschidas socioterapeuticas e pedagogicas, tar las qualas la vita ed - uschenavant sco pussaivel - la lavur sin il bain puril èn parts fundamentalas da questas purschidas.

⁴ Sch'ils edifizis e stabiliments existents na porschan nagin spazi u memia pauc spazi per endrizzar in manaschi accessoric betg agricul tenor l'artitgel 24b alinea 1^bis LPT, pon vegnir permessas construcziuns annexas u moviblas fin ad ina surfatscha da 100 m².

⁵ Sche las premissas per ina permissiun tenor l'artitgel 24b LPT n'èn betg pli ademplidas, scada la permissiun. L'autoritad cumpetenta constatescha quai tras ina disposiziun. Sin dumonda stoi vegnir decidì en ina nova procedura da permissiun, sch'il manaschi accessoric betg agricul po vegnir permess sin basa d'ina autra disposiziun.

¹ L'artitgel 24c LPT è applitgabel per edifizis e stabiliments ch'èn vegnids construids u midads legalmain, avant ch'il bain immobigliar respectiv è daventà part dal territori betg surbajegiabel en il senn dal dretg federal (edifizis e stabiliments construids tenor il dretg vegl).

² El n'è betg applitgabel per edifizis e stabiliments agriculs isolads e nunabitads.

¹ Ina midada vala sco parziala ed in engrondiment sco moderà, sch'ils tratgs essenzials da l'identitad da l'edifizi u dal stabiliment inclusiv da ses conturns vegnan mantegnids. Meglieraziuns da gener concepziunal èn admessas.⁴⁹

² Il stadi da referenza decisiv per giuditgar l'identitad è il stadi, en il qual l'edifizi u il stabiliment sa chattava il mument ch'el è vegnì attribuì al territori betg surbajegiabel.⁵⁰

³ La dumonda, sche l'identitad da l'edifizi u dal stabiliment vegn mantegnida essenzialmain, sto vegnir giuditgada en consideraziun da tut las circumstanzas. En mintga cas valan las suandantas reglas:

a.

entaifer il volumen da l'edifizi existent na dastga la surfatscha d'auzada brutta betg vegnir engrondida per passa 60 pertschient; l'installaziun d'ina isolaziun exteriura vala sco engrondiment entaifer il volumen da l'edifizi existent;

b.

sut las premissas da l'artitgel 24c alinea 4 LPT po in engrondiment vegnir realisà ordaifer il volumen da l'edifizi existent; en quest cas na dastga l'entir engrondiment surpassar ni 30 pertschient ni 100 m² tant areguard la surfatscha d'auzada brutta imputabla sco er areguard la surfatscha totala (summa da la surfatscha d'auzada brutta imputabla e da la surfatscha accessorica brutta); ils engrondiments entaifer il volumen da l'edifizi existent vegnan quintads mo per la mesadad;

c.

las midadas architectonicas na dastgan betg pussibilitar ina midada essenziala da l'utilisaziun d'edifizis ch'eran abitads oriundamain mo temporarmain.⁵¹

⁴ In edifizi u in stabiliment dastga mo vegnir reconstruì, sch'el era anc utilisabel confurm a l'intent il mument da la destrucziun u da la demoliziun e sch'igl exista in interess nuninterrut vi da sia utilisaziun. Il volumen da l'edifizi dastga mo vegnir reconstruì, uschenavant ch'el po cumpigliar la surfatscha admissibla tenor l'alinea 3. L'alinea 3 litera a n'è betg applitgabel. Sche quai para d'esser inditgà per motivs objectivs, dastga il lieu da l'edifizi u dal stabiliment cumpensatoric divergiar minimalmain dal lieu da l'edifizi u dal stabiliment anteriur.⁵²

⁵ Implants solars tenor l'artitgel 18a alinea 1 LPT na vegnan betg en consideraziun per il giudicament tenor l'artitgel 24c alinea 4 LPT.⁵³

¹ En il rom da l'artitgel 24d alineas 1 e 3 LPT pon vegnir permess engrondiments ch'èn indispensabels per in'utilisaziun per intents d'abitar confurm al temp.

² ...⁵⁶

³ La reconstrucziun suenter ina destrucziun tras forza superiura po vegnir permessa.⁵⁷

¹ Sche animals vegnan tegnids sco hobi, vala quai sco engrondiment da l'utilisaziun per intents d'abitar da l'edifizi d'abitar ch'è situà en la vischinanza.

² Quel sto vegnir mess a quint ad eventualas pussaivladads d'engrondir l'edifizi d'abitar tenor l'artitgel 42 alinea 3.⁶⁰

³ I dastgan vegnir tegnids mo tants animals, sco quai ch'ils abitants da l'edifizi d'abitar vischin pon tgirar sezs.⁶¹

⁴ Sch'il dretg federal fixescha, areguard ina tegnida che tegna quint da la natira dals animals, pretensiuns pli severas che la legislaziun davart la protecziun dals animals, ston ils indrizs en ils edifizis ademplir questas pretensiuns. Exceptada da quai è la tegnida da chavals en gruppas tenor l'agiunta 6 litera A cifra 2.1 litera a da l'Ordinaziun dals 23 d'october 2013⁶² davart ils pajaments directs.⁶³

⁵ Sco stabiliments al liber valan stabiliments ch'èn necessaris per tegnair animals confurm a lur natira e che n'han betg in tetg e n'èn er betg circumdads da paraids, sco areals per tutta aura, ladimers u saivs. Exclus da quai èn en spezial:

a.

stabiliments che servan exclusivamain a s'occupar dals animals sco hobi, sco plazzas da chavaltgar u d'exercizi;

b.

sustas sin pastgiras.⁶⁴

⁶ L'areal per tutta aura dastga esser separà da la stalla mo per motivs stringents. Per la surfatscha admissibla vala l'artitgel 34b alinea 3 litera b.⁶⁵

⁷ Sche las premissas per ina permissiun tenor l'artitgel 24e LPT n'èn betg pli ademplidas, scada la permissiun. L'autoritad cumpetenta constatescha quai tras ina disposiziun.⁶⁶

¹ Midadas d'intent ed engrondiments d'edifizis e da stabiliments commerzials ch'èn daventads inconfurms a la zona pon vegnir permess:

a.

sche l'edifizi u il stabiliment è vegnì construì u midà legalmain;

b.

sch'i na resultan naginas consequenzas essenzialas per il territori e per l'ambient;

c.

sche la nova utilisaziun n'è betg inadmissibla tenor in auter decret federal;

d.-f.⁶⁹ ...

² La surfatscha utilisada en moda inconfurma a la zona dastga vegnir engrondida per 30 pertschient; ils engrondiments entaifer il volumen da l'edifizi existent vegnan quintads mo per la mesadad.

³ Sche la surfatscha utilisada en moda inconfurma a la zona duai vegnir engrondida per passa 100 m² ordaifer il volumen da l'edifizi existent, dastga quai mo vegnir permess, sche l'engrondiment è indispensabel per cuntinuar cun il manaschi.

Permissiuns tenor questa secziun dastgan mo vegnir concedidas:

a.

sche l'edifizi na vegn betg pli duvrà per l'intent vertent che correspunda a la zona u ch'è lià al lieu u sch'i vegn garantì ch'el vegn mantegnì per quest intent;

b.

sche la nova utilisaziun na pretenda nagin edifizi cumpensatoric che n'è betg necessari;

c.

sch'i basegna sin il pli necessari in engrondiment minimal da l'avertura existenta e sche tut ils custs d'infrastructura, che resultan en connex cun l'utilisaziun permessa, pon vegnir adossads al proprietari;

d.

sche la cultivaziun agricula dals bains immobigliars vischins n'è betg periclitada;

e.

sche nagins interess predominants na s'opponan a quai.

¹ En cas da permissiuns en connex cun edifizis e stabiliments ordaifer las zonas da construcziun lascha l'autoritad chantunala cumpetenta far en il register funsil las suandantas menziuns per il bain immobigliar pertutgà:

a.

l'existenza d'in manaschi accessoric betg agricul (art. 24b LPT);

b.

cundiziuns schliantas, sut las qualas ina permissiun è vegnida dada;

c.

l'obligaziun da restabilir il stadi legal.

² Ella po laschar menziunar ulteriuras restricziuns da la proprietad, en spezial restricziuns d'utilisaziun e restricziuns dal dretg da disponer sco er cundiziuns e pretensiuns.

³ L'uffizi dal register funsil extingua d'uffizi ina menziun, suenter ch'il bain immobigliar è vegnì attribuì cun vigur legala ad ina zona da construcziun. En ils auters cas dastga l'uffizi dal register funsil mo extinguer la menziun, sche l'autoritad cumpetenta ha disponì che las premissas per la menziun sajan scadidas.

¹ Il ARE examinescha, tge consequenzas che l'applicaziun da las disposiziuns davart la construcziun ordaifer las zonas da construcziun ha per il svilup dal territori e per la cuntrada.

² Ils chantuns dattan al ARE las infurmaziuns necessarias per quest intent.

¹ Ils chantuns communitgeschan al ARE decisiuns concernent l'approvaziun da plans d'utilisaziun tenor l'artitgel 26 LPT e decisiuns da recurs d'instanzas pli bassas, sch'ellas concernan il suandant:

a.

la determinaziun da zonas da construcziun en chantuns, nua ch'i vegn applitgà l'artitgel 38a alineas 2, 3 u 5 LPT;

b.

la midada da plans d'utilisaziun, sche surfatschas cun culturas alternantas vegnan reducidas per passa 3 hectaras.

² Il ARE po pretender che singuls chantuns communitgeschian las decisiuns davart tscherts champs.

³ Ils chantuns communitgeschan a l'Uffizi federal d'agricultura decisiuns che concernan l'approvaziun da plans d'utilisaziun tenor l'artitgel 26 LPT e decisiuns da recurs d'instanzas pli bassas, sch'ellas pertutgan midadas da plans d'utilisaziun che reduceschan las surfatschas cun culturas alternantas per dapli che 3 hectaras.⁷⁴

¹ L'autoritad che decretescha ils plans d'utilisaziun infurmescha l'autoritad chantunala d'approvaziun (art. 26 al. 1 LPT), co ch'ils plans d'utilisaziun resguardan las finamiras ed ils princips da la planisaziun dal territori (art. 1 e 3 LPT), las propostas da la populaziun (art. 4 al. 2 LPT), ils plans secturials ed ils concepts da la Confederaziun (art. 13 LPT) ed il plan directiv (art. 8 LPT) e co ch'els tegnan quint da l'ulteriur dretg federal, en spezial da la legislaziun davart la protecziun da l'ambient.

² En spezial preschenta ella, tge reservas d'utilisaziun ch'existan en las zonas da construcziun existentas e tge mesiras necessarias che vegnan prendidas en tge successiun per mobilisar questas reservas u per surbajegiar las surfatschas tenor la destinaziun da la zona.⁷⁵