Art. 1
Questa lescha ha l'intent da promover l'egualitad effectiva tranter dunna ed um.
151.1
Rumantsch è ina lingua naziunala, ma ina lingua parzialmain uffiziala da la Confederaziun, numnadamain en la correspundenza cun persunas da lingua rumantscha. La translaziun d'in decret federal serva a l'infurmaziun, n'ha dentant nagina validitad legala.
dals 24 da mars 1995 (versiun dal 1. da fanadur 2020)
L'Assamblea federala da la Confederaziun svizra,
sa basond sin ils artitgels 8 alinea 3, 110 alinea 1 litera a, 122 e 173 alinea 2 da la Constituziun federala1,2
suenter avair gì invista da la missiva dal Cussegl federal dals 24 da favrer 19933,
concluda:
2 Versiun tenor la cifra I da la LF dals 14 da dec. 2018, en vigur dapi il 1. da fan. 2020 (AS 2019 2815; BBl 2017 5507).
Questa lescha ha l'intent da promover l'egualitad effectiva tranter dunna ed um.
1 Lavurantas e lavurants na dastgan betg vegnir dischavantagiads ni directamain ni indirectamain pervia da lur schlattaina, numnadamain betg sa referind al stadi civil, a la situaziun famigliara u, en cas da lavurantas, ad ina gravidanza.
2 Quest scumond vala en spezial per l'engaschament, per l'attribuziun da las incumbensas, per la concepziun da las relaziuns da lavur, per la salarisaziun, per la scolaziun, per la furmaziun supplementara, per la promoziun e per la relaschada.
3 Mesiras adequatas per realisar l'egualitad effectiva na muntan betg ina discriminaziun.
Sco cumportament discriminant vegn resguardà mintga cumportament mulestus da natira sexuala u in auter cumportament sin basa da l'appartegnientscha sexuala che pregiuditgescha la dignitad da las dunnas e dals umens a la plazza da lavur. Latiers tutgan en spezial smanatschas, l'empermischun d'avantatgs, l'imposiziun da sforz e l'applicaziun da squitsch per cuntanscher favurs da natira sexuala.
1 Tgi ch'è pertutgà d'ina discriminaziun en il senn dals artitgels 3 e 4 po dumandar la dretgira u l'autoritad administrativa:
2 Sche la discriminaziun consista d'ina refusa d'in engaschament u d'ina disditga d'ina relaziun da lavur tenor il Dretg d'obligaziuns, ha la persuna pertutgada mo il dretg da survegnir ina indemnisaziun. Quella sto vegnir fixada considerond tut las circumstanzas e vegn calculada sin basa da l'eventual salari u dal salari effectiv.
3 En cas d'ina discriminaziun tras mulestas sexualas po la dretgira u l'autoritad administrativa conceder a la persuna pertutgada ultra da quai ina indemnisaziun, nun che las patrunas u ils patruns possian cumprovar d'avair prendì mesiras ch'èn tenor l'experientscha necessarias ed adequatas per impedir mulestas sexualas e che pon vegnir pretendidas giustifitgadamain d'ellas e d'els. L'indemnisaziun sto vegnir fixada considerond tut las circumstanzas e vegn calculada sin basa da la media dal salari svizzer.
4 L'indemnisaziun en cas d'ina discriminaziun tras la refusa d'in engaschament tenor l'alinea 2 na dastga betg surpassar l'import che correspunda a trais salaris mensils. La summa totala da las indemnisaziuns na dastga er alura betg surpassar quest import, sche pliras persunas fan valair in dretg d'indemnisaziun pervia d'ina refusa discriminanta da la medema plazza da lavur. Sche la discriminaziun consista en la disditga d'ina relaziun da lavur tenor il Dretg d'obligaziuns tenor l'alinea 2 u en mulestas sexualas tenor l'alinea 3, na dastga l'indemnisaziun betg surpassar l'import che correspunda a sis salaris mensils.
5 Resalvads restan ils dretgs d'indemnisaziun e da bunificaziun sco er ulteriurs dretgs contractuals.
En quai che concerna l'attribuziun da las incumbensas, la concepziun da las relaziuns da lavur, la salarisaziun, la scolaziun, la furmaziun supplementara, la promoziun e la relaschada vegn supponida ina discriminaziun, sche quella vegn cumprovada vardaivlamain da la persuna pertutgada.
1 Organisaziuns che promovan tenor lur statuts l'egualitad tranter dunna ed um u che defendan ils interess da las lavurantas e dals lavurants e che existan dapi almain 2 onns pon laschar constatar en l'agen num ch'igl exista ina discriminaziun, sch'il resultat da la procedura ha previsiblamain consequenzas per in dumber pli grond da relaziuns da lavur. Ellas ston dar l'occasiun a la patruna u al patrun pertutgà da prender posiziun avant ch'ellas appelleschan ad in post da mediaziun u inoltreschan in plant.
2 Dal rest valan las disposiziuns per ils plants e per ils recurs da persunas singulas tenor il senn.
1 Persunas, da las qualas l'annunzia per in engaschament n'è betg vegnida resguardada e che fan valair ina discriminaziun pon pretender ina motivaziun en scrit da la patruna u dal patrun.
2 Il dretg d'ina indemnisaziun tenor l'artitgel 5 alinea 2 è pers, sch'il plant na vegn betg purtà entaifer 3 mais dapi che la patruna u il patrun ha communitgà la refusa da l'engaschament.
1 La disditga da la relaziun da lavur tras la patruna u il patrun è contestabla, sch'ella vegn fatga senza in motiv giustifitgà sin basa d'in recurs entaifer il manaschi cunter ina discriminaziun u sin basa d'ina appellaziun che la lavuranta u il lavurant ha fatg al post da mediaziun u a la dretgira.
2 La protecziun cunter la disditga vala entant che la procedura da recurs entaifer il manaschi, ina procedura da mediaziun u ina procedura giudiziala dura sco er anc 6 mais pli ditg.
3 La disditga sto vegnir contestada tar la dretgira avant la fin dal termin da disditga. La dretgira po ordinar il reengaschament provisoric da la lavuranta u dal lavurant per la durada da la procedura, sch'i para dad esser probabel che las premissas per l'aboliziun da la disditga èn ademplidas.
4 Durant la procedura po la lavuranta u il lavurant desister da cuntinuar la relaziun da lavur e far valair empè da quai ina indemnisaziun tenor l'artitgel 336a dal Dretg d'obligaziuns7.
5 Quest artitgel vala tenor il senn per disditgas ch'èn vegnidas fatgas pervia dal plant d'ina organisaziun tenor l'artitgel 7.
8 Abolì tras la cifra II 1 da l'agiunta 1 da la Procedura civila dals 19 da dec. 2008, cun effect dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 1739; BBl 2006 7221).
1 La protecziun giuridica tar relaziuns da lavur da dretg public sa drizza tenor las disposiziuns generalas da la Lescha federala davart l'organisaziun giudiziala. Per recurs dal persunal da la Confederaziun vala ultra da quai l'artitgel 58 da la Lescha dals 30 da zercladur 19279 davart las funcziunarias ed ils funcziunaris.
2 Sch'ina persuna vegn discriminada dal fatg che sia candidatura è vegnida refusada tar l'emprima constituziun d'ina relaziun da lavur, è applitgabel l'artitgel 5 alinea 2. L'indemnisaziun po vegnir pretendida directamain cun in recurs cunter la disposiziun refusanta.
3 Emploiadas ed emploiads federals pon sa drizzar ad ina cumissiun da mediaziun entaifer il termin da recurs tenor l'artitgel 50 da la Lescha federala dals 20 da december 196810 davart la procedura administrativa. Quella cusseglia las partidas ed emprova da cuntanscher ina reconciliaziun.11
4 ...12
5 La procedura è gratuita; exceptads da quai èn process iniziads da levsenn. En la procedura davant il Tribunal federal sa drizza l'obligaziun da surpigliar ils custs tenor la Lescha federala dals 17 da zercladur 200513 davart il Tribunal federal.14
9 [BS 1 489; AS 1958 1413 art. 27 lit. c, 1997 2465 agiunta cifra 4, 2000 411 cifra II 1853, 2001 894 art. 39 al. 1 2197 art. 2 3292 art. 2. AS 2008 3437 cifra I 1]. Guardar oz art. 35 e 36 da la LF dals 24 da mars 2000 davart il persunal da la Confederaziun (SR 172.220.1).
11 Versiun tenor la cifra I da la LF dals 8 d'oct. 2004, en vigur dapi il 1. da mars 2005 (AS 2005 1023; BBl 2003 7809).
12 Abolì tras la cifra 1 da l'agiunta da la LF dals 17 da zer. 2005 davart il TF, cun effect dapi il 1. da schan. 2007 (AS 2006 1205; BBl 2001 4202).
14 Integrà la frasa tras la cifra 1 da l'agiunta da la LF dals 17 da zer. 2005 davart il TF, en vigur dapi il 1. da schan. 2007 (AS 2006 1205; BBl 2001 4202).
15 Integrà tras la cifra I da la LF dals 14 da dec. 2018, en vigur dal 1. da fan. 2020 fin ils 30 da zer. 2032 (AS 2019 2815; BBl 2017 5507).
1 Patruns che occupan 100 lavurants u dapli al cumenzament d'in onn, analiseschan l'egualitad da las pajas entaifer il manaschi per quel onn. Ils emprendists na vegnan betg quintads sco lavurants.
2 L'analisa da l'egualitad da las pajas vegn repetida mintga 4 onns. Sch'il dumber da lavurants croda durant questa perioda sut 100, vegn l'egualitad da las pajas pir puspè analisada, cur ch'il dumber da 100 lavurants è cuntanschì.
3 Sche l'analisa da l'egualitad da las pajas mussa che l'egualitad da las pajas vegn observada, vegnan ils patruns deliberads da l'obligaziun da repeter l'analisa.
Betg obligads d'analisar l'egualitad da las pajas n'èn patruns:
1 L'egualitad da las pajas sto vegnir analisada tenor ina metoda scientifica e confurma al dretg.
2 La Confederaziun metta a disposiziun a tut ils patruns in tool da standard gratuit per l'analisa.
1 Patruns ch'èn suttamess al Dretg d'obligaziuns16 laschan verifitgar lur analisa da l'egualitad da las pajas tras in post independent. Per quest intent pon els tscherner tranter:
2 Il Cussegl federal fixescha ils criteris per la scolaziun dals revisurs directivs.
3 Il Cussegl federal regla la realisaziun da la verificaziun da l'analisa da l'egualitad da las pajas tar la Confederaziun.
4 Ils chantuns reglan la realisaziun da la verificaziun da las analisas da l'egualitad da las pajas en lur champ da cumpetenza.
1 Il patrun surdat a l'interpresa da revisiun tut ils documents e tut las infurmaziuns ch'ella dovra per pudair far la verificaziun.
2 L'interpresa da revisiun verifitgescha, sche l'egualitad da las pajas è vegnida analisada en moda formalmain correcta.
3 Entaifer 1 onn suenter la realisaziun da l'analisa da l'egualitad da las pajas redigia ella in rapport davart la realisaziun da l'analisa per mauns da la direcziun da l'interpresa verifitgada.
Cun l'organisaziun tenor l'artitgel 7 u cun la represchentanza dals lavurants fa il patrun ina cunvegna davart la procedura da la verificaziun e dal rapport per mauns da la direcziun da l'interpresa.
Il pli tard 1 onn suenter la terminaziun da la verificaziun infurmeschan ils patruns ils lavurants en scrit davart il resultat da l'analisa da l'egualitad da las pajas.
Ils patruns dal sectur public publitgeschan ils singuls resultats da l'analisa da l'egualitad da las pajas e da la verificaziun.
1 La Confederaziun po conceder agids finanzials ad instituziuns publicas u privatas che mainan tras programs per promover l'egualitad tranter dunna ed um en la vita professiunala. Ella po er sezza manar tras programs.
2 Ils programs pon servir a:
3 En emprima lingia vegnan sustegnids programs cun in cuntegn nov ed exemplaric.
La Confederaziun po conceder ad instituziuns privatas agids finanzials per:
1 L'Uffizi federal per l'egualitad tranter dunna ed um promova l'egualitad da las schlattainas en tut ils secturs da la vita e s'engascha per eliminar tut las furmas da discriminaziun directa u indirecta.
2 Per quest intent ademplescha el numnadamain las suandantas incumbensas:
Pretensiuns tenor l'artitgel 5 alinea 1 litera d vegnan giuditgadas tenor il dretg nov, sch'il plant da dretg civil è vegnì purtà suenter l'entrada en vigur da la lescha u sche l'autoritad ch'è cumpetenta en emprima instanza n'ha anc betg prendì ina disposiziun fin a quest termin.
1 Il Cussegl federal fixescha, fin cura ch'ils patruns tenor l'artitgel 13a ston avair fatg l'emprima analisa da l'egualitad da las pajas.
2 El po fixar differents termins tut tenor la grondezza da las interpresas.
20 Integrà tras la cifra I da la LF dals 14 da dec. 2018, en vigur dal 1. da fan. 2020 fin ils 30 da zer. 2032 (AS 2019 2815; BBl 2017 5507).
1 Il Cussegl federal procura per l'evaluaziun da l'efficacitad dals artitgels 13a-13i.
2 Suenter la realisaziun da la segunda analisa da l'egualitad da las pajas, il pli tard dentant 9 onns suenter l'entrada en vigur dals artitgels tenor l'alinea 1, suttametta el in rapport al parlament.
21 Integrà tras la cifra I da la LF dals 14 da dec. 2018, en vigur dal 1. da fan. 2020 fin ils 30 da zer. 2032 (AS 2019 2815; BBl 2017 5507).
...23
23 Las midadas pon vegnir consultadas en la AS 1996 1498.