1
Rumantsch è ina lingua naziunala, ma ina lingua parzialmain uffiziala da la Confe- deraziun, numnadamain en la correspundenza cun persunas da lingua rumantscha.
La translaziun d'in decret federal serva a l'infurmaziun, n'ha dentant nagina validitad legala. Ordinaziun
davart la furmaziun professiunala (OFPr) dals 19 da november 2003 (versiun dal 1. da schaner 2018) Il Cussegl federal svizzer, sa basond sin l'artitgel 65 alinea 1 da la Lescha federala dals 13 da december 20021 davart la furmaziun professiunala (LFPr), ordinescha: 1. chapitel Disposiziuns generalas
Art. 1
Collavuraziun (art. 1 LFPr)
1
La collavuraziun da la Confederaziun, dals chantuns e da las organisaziuns dal mund da lavur en la furmaziun professiunala serva a dar a las emprendistas ed als emprendists ina buna qualificaziun ch'è cumparegliabla en tut la Svizra e ch'è orientada al martgà da lavur.
2
La Confederaziun collavura per regla cun organisaziuns dal mund da lavur naziunalas ch'èn activas en tut la Svizra. Sch'i na dat nagina organisaziun dal mund da lavur en in tschert sectur da la furmaziun professiunala, consultescha l'autoritad
federala:
a. organisaziuns ch'èn activas en in sectur cumparegliabel da la furmaziun professiunala; u
b. organisaziuns ch'èn activas sin plaun regiunal en il sectur respectiv da la furmaziun professiunala, ed ils chantuns interessads.
AS 2003 5047 1 SR
412.10
412.101
Furmaziun professiunala 2
412.101
Art. 2
Perscrutaziun davart
la furmaziun professiunala (art. 4 LFPr)
1
Il Secretariat da stadi per furmaziun, retschertga ed innovaziun (SEFRI)2 promova la perscrutaziun svizra davart la furmaziun professiunala, fin ch'ina infrastructura duraivla areguard il persunal e l'organisaziun ha cuntanschì il nivel scientific che vegn renconuschì sin plaun internaziunal.
2
Diesch onns suenter l'entrada en vigur da questa ordinaziun examinescha la Confederaziun, sche la perscrutaziun davart la furmaziun professiunala po vegnir integrada en las structuras naziunalas existentas da la promoziun da la perscrutaziun sco in
sectur da la perscrutaziun ordinaria da la furmaziun.
3
La perscrutaziun davart la furmaziun professiunala che vegn promovida da la Confederaziun è accordada cun la perscrutaziun da la furmaziun en general e cun il program da la statistica da furmaziun sco er cun l'economia e cun il mund da lavur.
Art. 3
Svilup da la qualitad (art. 8 LFPr)
1
Il SEFRI fa ina glista cun las metodas per il svilup da la qualitad en il singuls secturs da la furmaziun professiunala. Questa glista vegn repassada periodicamain.
2
Ils purschiders da la furmaziun professiunala pon eleger libramain tranter las metodas da svilup da la qualitad che vegnan menziunadas sin la glista. Ils chantuns pon prescriver ina metoda per ils purschiders da dretg public.
3
Ils standards da qualitad che vegnan fixads dal SEFRI ston cuntentar las pretensiuns actualas e tegnair quint dals basegns da las differentas purschidas.
Art. 4
Resguardar prestaziuns da furmaziun ch'èn gia vegnidas furnidas (art. 9 al. 2 LFPr)
1
Per resguardar prestaziuns da furmaziun ch'èn gia vegnidas furnidas, decidan: a. l'autoritad chantunala, sch'i vegn scursanida individualmain ina furmaziun che fa part d'ina furmaziun fundamentala organisada dal manaschi; b. ils purschiders cumpetents, sch'i dat reducziuns individualas d'autras furmaziuns;
c. ils organs cumpetents, en cas d'admissiun a proceduras da qualificaziun.
2
Ils chantuns procuran per posts da consultaziun che gidan las persunas a cumpilar mussaments da qualificaziun per qualificaziuns ch'èn vegnidas acquiridas ordaifer las furmaziuns usitadas, tras experientschas praticas professiunalas u extraprofessiunalas. La cumpilaziun serva sco basa da decisiun per metter a quint las prestaziuns tenor l'alinea 1.
3
Ils posts da contact collavuran cun las organisaziuns dal mund da lavur e consulteschan persunas spezialisadas externas.
2
Designaziun da l'unitad administrativa tenor l'al. 3 da l'art. 16 da l'O da publicaziun dals 17 da nov. 2004 (AS 2004 4937), adattada per il 1. da schan. 2013. Questa adattaziun è vegnida fatga en tut il text.
Furmaziun professiunala. O 3
412.101
Art. 5
Purschiders privats
(art. 11 LFPr)
Cun fixar ina purschida confurma als basegns da scolas professiunalas spezialisadas e da curs intermanaschials resguardan ils chantuns en spezial purschidas privatas ch'èn gratuitas per las emprendistas e per ils emprendists.
2. chapitel Furmaziun fundamentala professiunala 1. part Disposiziuns generalas
Art. 6
Noziuns En execuziun da la LFPr u per la cumplettar signifitga: a. furmaziun fundamentala en in manaschi: furmaziun fundamentala che ha lieu principalmain en in manaschi d'emprendissadi u en ina cuminanza da manaschis d'emprendissadi; b. furmaziun fundamentala en scola: furmaziun fundamentala che ha lieu principalmain en ina instituziun da scola, particularmain en in lavuratori d'emprendissadi u en ina scola media commerziala;
c. cuminanza da manaschis d'emprendissadi: concentraziun da plirs manaschis cun l'intent da garantir a las emprendistas ed als emprendists ina furmaziun pratica professiunala generala en differents manaschis spezialisads; d. praticum: furmaziun pratica professiunala ch'è integrada en ina furmaziun fundamentala en scola e che vegn absolvida ordaifer la scola.
Art. 7
Preparaziun per la furmaziun fundamentala professiunala (art. 12 LFPr)
1
Sco preparaziun per la furmaziun fundamentala professiunala valan purschidas che sa refereschan a la pratica ed al mund da lavur, che suondan il temp da scola obligatoric e che cumpletteschan il program da la scola obligatorica areguard las pretensiuns da la furmaziun fundamentala professiunala.
2
Las purschidas da preparaziun per la furmaziun professiunala duran maximalmain in onn e vegnan accordadas temporalmain cun l'onn da scola.
3
Ellas vegnan terminadas cun in giudicament.
Art. 8
Contract d'emprendissadi
(art. 14 e 18 al. 1 LFPr) 1
Sch'in contract d'emprendissadi tenor l'artitgel 14 alinea 2 segunda frasa LFPr vegn concludì mo per ina part da la furmaziun, ston tut ils contracts per las singulas parts da la furmaziun vegnir suttascrits ed approvads da las autoritads chantunalas fin il cumenzament da l'emprendissadi.
Furmaziun professiunala 4
412.101
2
Sche la furmaziun fundamentala ha lieu en ina cuminanza da manaschis d'emprendissadi, fa il manaschi principal u l'organisaziun principala in contract cun l'emprendista u cun l'emprendist.
3
Il temp d'emprova cumenza cun il cumenzament da la furmaziun fundamentala sut il contract d'emprendissadi correspundent. Sch'i vegn concludì in contract d'emprendissadi tenor l'alinea 1 mo per ina part da la furmaziun, dura il temp d'emprova per questa part per regla 1 mais.
4
Las disposiziuns davart il contract d'emprendissadi valan per furmaziuns fundamentalas en in manaschi er, sche talas cumenzan cun ina part da scola pli lunga.
L'autoritad chantunala po prevair excepziuns, sch'ella garantescha a l'emprendista u a l'emprendist, ch'ella u ch'el po absolver ina furmaziun fundamentala cumpletta suenter la part da scola.
5
Il manaschi d'emprendissadi u la cuminanza da manaschis d'emprendissadi inoltrescha il contract d'emprendissadi suttascrit a l'autoritad chantunala per l'approvaziun avant il cumenzament da la furmaziun fundamentala.
6
Las parts contrahentas utiliseschan formulars da contract ch'ils chantuns mettan a disposiziun. Il SEFRI garantescha ch'ils formulars èn unitars en tut la Svizra.
7
Suenter avair tadlà las partidas dal contract d'emprendissadi e la scola professiunala spezialisada decida l'autoritad chantunala davart las cunvegnas contractualas da
prolungaziun u da reducziun da la durada da la furmaziun tenor l'artitgel 18 alinea 1 LFPr.
Art. 9
Lieu da la furmaziun fundamentala organisada dal manaschi (art. 16 al. 2 lit. a LFPr) 1
Sco lieu d'ina furmaziun fundamentala organisada dal manaschi vala quel lieu, nua ch'i vegn realisada la gronda part da la furmaziun fundamentala organisada dal manaschi.
2
Sche la sedia da la firma ed il manaschi d'emprendissadi sa chattan en differents chantuns, vegn considerà sco decisiv il lieu, nua ch'il manaschi d'emprendissadi sa chatta.
3
En cas d'ina cuminanza da manaschis d'emprendissadi è decisiv il lieu, nua ch'il manaschi principal u nua che l'organisaziun principala sa chattan.
4
Sche las autoritads chantunalas na pon betg sa cunvegnir davart il lieu da la furmaziun fundamentala organisada dal manaschi, decida il SEFRI.
Art. 10
Pretensiuns spezialas a la furmaziun fundamentala da dus onns (art. 17 al. 2 e 18 al. 2 LFPr) 1
La furmaziun fundamentala da dus onns intermediescha - en cumparegliaziun cun las furmaziuns fundamentalas da trais e da quatter onns - qualificaziuns professiunalas specificas e pli simplas. Ella tegna quint da las premissas individualas dals emprendists cun ina purschida d'emprender spezialmain differenziada e cun ina didactica adattada.
Furmaziun professiunala. O 5
412.101
2
Las ordinaziuns da furmaziun resguardan en la furmaziun fundamentala da dus onns ina midada posteriura en ina furmaziun fundamentala da trais u da quatter onns.
3
La furmaziun fundamentala da dus onns po vegnir reducida u prolungada per maximalmain in onn.
4
Sch'il success da la furmaziun d'ina persuna è periclità, decida l'autoritad chantunala - suenter avair tadlà l'emprendista u l'emprendist ed il purschider da la fur-
maziun - sch'i duai vegnir dà a quella persuna in accumpagnament individual spezialisà.
5
L'accumpagnament individual spezialisà na cumpiglia betg mo aspects da scola, mabain tut ils aspects ch'èn relevants per la furmaziun e che fan part da l'ambient da l'emprendista u da l'emprendist.
Art. 11
Surveglianza (art. 24 LFPr)
1
L'autoritad chantunala refusa u revochescha la permissiun per la furmaziun, sche la furmaziun pratica professiunala è insuffizienta, sche furmaturas e furmaturs professiunals n'adempleschan betg las premissas legalas u violeschan lur obligaziun.
2
Sch'il success da la furmaziun fundamentala è mess en dumonda, prenda l'autoritad chantunala - suenter avair tadlà las persunas participadas - las mesiras necessa-
rias per intermediar a l'emprendista u a l'emprendist sche pussaivel ina furmaziun fundamentala che correspunda a sias abilitads ed a sias inclinaziuns.
3
En cas da basegn recumonda l'autoritad chantunala a las parts contrahentas d'adattar il contract d'emprendissadi, u gida l'emprendista u l'emprendist a tschertgar in'autra furmaziun fundamentala professiunala u in auter lieu da furmaziun.
2. part
Ordinaziuns da furmaziun
Art. 12
Cuntegns (art. 19 LFPr)
1
Ultra dals objects tenor l'artitgel 19 alinea 2 LFPr reglan las ordinaziuns da la furmaziun fundamentala professiunala:
a. las cundiziuns d'admissiun; b. las furmas d'organisaziun pussaivlas da la furmaziun areguard l'intermediaziun da la materia ed areguard la madirezza persunala ch'è necessaria per
exercitar in'activitad; c. ils instruments per promover la qualitad da la furmaziun, sco plans da furmaziun ed auters instruments ch'èn colliads cun quai;
d. eventualas particularitads regiunalas; e. las mesiras per la segirezza da lavur e per la protecziun da la sanadad;
Furmaziun professiunala 6
412.101
f.
las pretensiuns dal cuntegn e da l'organisaziun a l'intermediaziun da la pratica professiunala en ina instituziun da scola en il senn da l'artitgel 6 litera b;
g. l'organisaziun, la durada e la materia d'instrucziun dals curs intermanaschials e d'auters lieus da furmaziun cumparegliabels sco er lur coordinaziun cun la furmaziun da scola.
1bis Ellas reglan ultra da quai la cumposiziun e las incumbensas da las cumissiuns svizras per il svilup e la qualitad professiunala da las professiuns respectivas. Las cumissiuns ston esser cumponidas en maniera ch'igl è garantì che: a. la Confederaziun saja represchentada; b. las regiuns linguisticas sajan represchentadas adequatamain.3 1ter Las cumissiuns tenor l'alinea 1bis n'èn betg cumissiuns extraparlamentaras en il senn da l'artitgel 57a da la Lescha dals 21 da mars 19974 davart l'organisaziun da la regenza e da l'administraziun. Ellas vegnan instituidas da las organisaziuns da lavur.
Lur commembers vegnan er pajads da questas organisaziuns.5 2 Per regla sto vegnir previsa l'instrucziun d'ina segunda lingua. Quella duai vegnir reglada tenor ils basegns da la furmaziun fundamentala respectiva.
3
Prescripziuns da furmaziun che divergeschan dals artitgels 47, 48 litera b e 49 da la Lescha da lavur dals 13 da mars 19646, basegnan il consentiment dal secretariat da stadi per l'economia.
4
Las ordinaziuns da furmaziun pon prevair proceduras da promoziun. Talas resguardan la furmaziun a la pratica professiunala e la furmaziun da scola.
5
…7
6
Prescripziuns da furmaziun davart scolaziuns renconuschidas en protecziun cunter radiaziuns tenor l'Ordinaziun dals 26 d'avrigl 20178 davart la protecziun cunter radiaziuns basegnan il consentiment da l'Uffizi federal da sanadad publica.9
Art. 13
Dumonda e decret
(art. 19 al. 1 LFPr) 1
Las organisaziuns dal mund da lavur en il senn da l'artitgel 1 alinea 2 pon far la dumonda da decretar in'ordinaziun da furmaziun.
2
La dumonda sto vegnir inoltrada, cun ina motivaziun en scrit, al SEFRI.
3
Integrà tras la cifra I 6.3 da l'O dals 9 da nov. 2011 (examinaziun da las cumissiuns extraparlamentaras), en vigur dapi il 1. da schan. 2012 (AS 2011 5227).
4 SR
172.010
5
Integrà tras la cifra I 6.3 da l'O dals 9 da nov. 2011 (examinaziun da las cumissiuns extraparlamentaras), en vigur dapi il 1. da schan. 2012 (AS 2011 5227).
6 SR
822.11
7
Abolì tras la cifra 3 da l'artitgel 82 da l'O davart la promoziun dal sport dals 23 da matg 2012, cun effect dapi il 1. d'oct. 2012 (AS 2012 3967).
8
SR 814.501
9
Integrà tras la cifra II 1 da l'O dals 24 d'oct. 2007 (AS 2007 5651). Versiun tenor la cifra 1 da l'agiunta 11 da l'O dals 26 d'avr. 2017 davart la protecziun cunter radiaziuns, en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2017 4261).
Furmaziun professiunala. O 7
412.101
3
La concepziun e l'entrada en vigur da las ordinaziuns da furmaziun tras il SEFRI premetta la cooperaziun dals chantuns e da las organisaziuns dal mund da lavur.
4
Il SEFRI garantescha la coordinaziun cun e tranter ils circuls interessads ed ils chantuns. Sch'els n'arrivan betg da sa cunvegnir, decida il SEFRI resguardond il niz general per la furmaziun professiunala ed eventuals reglaments cun ils partenaris socials.
3. part
Furmaziun pratica professiunala
Art. 14
Cuminanza da manaschis d'emprendissadi (art. 16 al. 2 lit. a LFPr) 1
Ils manaschis ch'èn participads ad ina cuminanza da manaschis d'emprendissadi reglan lur cumpetenzas e lur responsabladads en in contract en scrit.
2
Els numnan in manaschi principal u in'organisaziun principala che concluda il contract d'emprendissadi e che represchenta la cuminanza vers anora.
3
La permissiun da furmaziun per la cuminanza da manaschis d'emprendissadi vegn dada al manaschi principal u a l'organisaziun principala.
Art. 15
Praticums (art. 16 al. 1 lit. a ed al. 2 lit. a LFPr) 1
Ils purschiders d'ina furmaziun fundamentala da scola procuran per ina purschida da plazzas da praticum che correspunda al dumber d'emprendistas e d'emprendists.
La scola cumprova quai visavi l'autoritad da surveglianza.
2
Ils purschiders da la furmaziun fundamentala da scola èn responsabels per la qualitad dal praticum visavi las autoritads da surveglianza.
3
Il purschider da la furmaziun fundamentala da scola concluda in contract cun il purschider dal praticum. En quest contract s'oblighescha il purschider dal praticum d'intermediar la furmaziun pratica professiunala en ina moda confurma a las prescripziuns ed eventualmain da pajar in salari a l'emprendista u a l'emprendist.
4
Il purschider dal praticum concluda in contract da praticum cun l'emprendista u cun l'emprendist. Quest contract basegna l'approvaziun da l'autoritad da surveglianza, sch'il praticum dura pli ditg che sis mais.
Art. 16
Furmaziun pratica professiunala instruida en scola (art. 16 al. 2 lit. a LFPr) Avant che dar ina permissiun per la furmaziun ad in'autra instituziun ch'è renconuschida per instruir la pratica professiunala, sclerescha il chantun - en collavuraziun cun las organisaziuns dal mund da lavur cumpetentas - en spezial, sche la relaziun cun il mund da lavur è garantida.
Furmaziun professiunala 8
412.101
4. part
Furmaziun da scola
Art. 17
Scola professiunala spezialisada (art. 21 LFPr)
1
En cunvegna cun las organisaziuns dal mund da lavur cumpetentas reunescha la scola professiunala spezialisada las furmaziuns fundamentalas ad unitads coerentas.
Ella resguarda il connex tematic da las activitads professiunalas e las particularitads dals emprendists.
2
La scola professiunala spezialisada inditgescha las persunas da contact per las emprendistas e per ils emprendists ed, eventualmain, per lur manaschi d'emprendissadi.
3
Sche las prestaziuns da scola mettan en dumonda il success da la furmaziun fundamentala organisada dal manaschi u sch'il cumportament da l'emprendista u da l'emprendist è insuffizient, entra la scola professiunala spezialisada en contact cun il
manaschi d'emprendissadi. L'emprim taidla ella l'emprendista u l'emprendist.
Art. 18
Furmaziun obligatorica da scola (art. 21 LFPr)
1
La furmaziun obligatorica da scola sto vegnir dada almain en dis entirs per las emprendistas e per ils emprendists che absolvan lur furmaziun pratica professiunala en
in manaschi. Sch'ella dura pli ditg ch'in di per emna, sto vegnir dada er la part restanta en in unic bloc.
2
In di da scola na dastga betg cumpigliar dapli che nov lecziuns, inclusiv ils curs facultativs ed ils curs da sustegn.
3
La scola professiunala spezialisada decida davart las dumondas da dispensaziun da la furmaziun obligatorica da scola. En cas che la dispensaziun ha er consequenzas per la procedura da qualificaziun, decida 'autoritad chantunala.
Art. 19
Furmaziun generala
(art. 15 al. 2 lit. b LFPr) 1
Il SEFRI decretescha prescripziuns minimalas per la furmaziun generala che vegn instruida en il rom da las furmaziuns fundamentalas da dus, trais e quatter onns.
2
Las prescripziuns minimalas vegnan concretisadas en in plan d'instrucziun general federal u, en cas da basegns spezials, en las ordinaziuns da furmaziun.
Art. 20
Curs facultativs e curs da sustegn (art. 22 al. 3 e 4 LFPr) 1
Ils curs facultativs ed ils curs da sustegn da la scola professiunala spezialisada ston vegnir organisads uschia, ch'igl è pussaivel d'als frequentar senza pregiuditgar memia fitg la furmaziun pratica professiunala. Durant il temp da scola na dastga lur dimensiun betg surpassar en media in mez di per emna.
2
La necessitad da frequentar ils curs da sustegn vegn examinada periodicamain.
Furmaziun professiunala. O 9
412.101
3
Sche las prestaziuns u sch'il cumportament en la scola professiunala spezialisada u en il manaschi d'emprendissadi èn insuffizients, excluda la scola - en enclegientscha cun il manaschi d'emprendissadi - l'emprendista u l'emprendist da curs facultativs.
En cas ch'ins na vegn betg perina, decida l'autoritad chantunala.
4
Las scolas professiunalas spezialisadas procuran per ina purschida equilibrada da curs facultativs e da curs da sustegn. En spezial pussibiliteschan ellas curs facultativs da linguas.
5. part
Curs intermanaschials ed auters lieus da furmaziun cumparegliabels (art. 23 LFPr)
Art. 21
1 Ils chantuns sustegnan las organisaziuns dal mund da lavur a constituir instituziuns responsablas per curs intermanaschials e per auters lieus da furmaziun cumparegliabels.
2
La participaziun dals manaschis als custs che resultan da curs intermanaschials e d'auters lieus da furmaziun cumparegliabels na dastga betg surpassar ils custs cumplains.
3
Il manaschi d'emprendissadi porta ils custs che resultan per l'emprendista u per l'emprendist cun frequentar ils curs intermanaschials ed ils auters lieus da furmaziun cumparegliabels.
6. part
Maturitad professiunala federala (art. 25 LFPr)
Art. 22
10 La maturitad professiunala federala sa drizza tenor l'Ordinaziun dals 24 da zercladur 200911 davart la maturitad professiunala.
3. chapitel Furmaziun professiunala superiura
Art. 23
Disposiziuns generalas
(art. 27 LFPr)
1
Sch'i vegnan purschidas ina maturitad professiunala federala ed in examen professiunal federal superiur en in sectur spezial, sa differenziescha l'examen profes-
10 Versiun tenor l'art. 35 al. 2 da l'O dals 24 da zer. 2009 davart la maturitad professiunala, en vigur dapi il 1. d'avust 2009 (AS 2009 3447).
11 SR
412.103.1
Furmaziun professiunala 10
412.101
siunal federal superiur da la maturitad professiunala federala tras pretensiuns pli grondas.
2
Las qualificaziuns da la furmaziun professiunala superiura vegnan accordadas cun ils standards internaziunals usitads.
Art. 24
Instituziun responsabla
(art. 28 al. 2 LFPr) 1
Las organisaziuns dal mund da lavur en il senn da l'artitgel 1 alinea 2 pon dumandar l'approvaziun d'in examen professiunal federal u in examen professiunal federal superiur.
2
Ellas furman ina instituziun responsabla per metter a disposiziun e per realisar in examen professiunal federal u in examen professiunal federal superiur.
3
Las organisaziuns che pon cumprovar in connex cun l'examen correspundent, ston survegnir la pussaivladad da far part da l'instituziun responsabla.
4
L'instituziun responsabla fixescha ils dretgs e las obligaziuns da las organisaziuns participadas, e quai sin fundament da lur dimensiun e da lur capacitad economica.
Art. 25
Premissas per l'approvaziun dals examens professiunals federals e dals examens professiunals federals superiurs (art. 28 al. 3 LFPr)
1
Entaifer ina branscha approvescha la Confederaziun per ina direcziun specifica mintgamai mo in examen professiunal federal e mo in examen professiunal federal superiur.
2
El examinescha:
a. sche l'examen è d'in interess public; b. sch'i na dat nagins conflicts cun la politica da furmaziun u cun in auter interess public;
c. sche l'instituziun responsabla è en cas da garantir ina purschida naziunala a pli lunga vista;
d. sch'il cuntegn da l'examen s'orientescha a las qualificaziuns ch'èn necessarias per pratitgar questas activitads professiunalas;
e. sch'il titel previs è cler, n'è betg confus e po vegnir distinguì d'auters titels.
Art. 26
Procedura d'approvaziun
(art. 28 al. 3 LFPr) 1
L'instituziun responsabla inoltrescha al SEFRI la dumonda d'approvar in urden d'examen.
2
Il SEFRI coordinescha il cuntegn dals urdens d'examen en las professiuns parentadas.
3
El po disponer la fusiun d'examens che han in sectur spezial sumegliant ed ina direcziun sumeglianta.
Furmaziun professiunala. O 11
412.101
4
Sche la dumonda ademplescha las premissas, communitgescha il SEFRI en il Fegl uffizial federal l'inoltraziun da l'urden d'examen e fixescha in termin da protesta da 30 dis.
5
Las protestas ston vegnir inoltradas al SEFRI en scrit e cun ina motivaziun.
Art. 27
Surveglianza (art. 28 al. 2 e 3 LFPr) Sch'ina instituziun responsabla n'observa betg l'urden d'examen malgrà ina admoniziun, po il SEFRI surdar l'examen ad in'autra instituziun responsabla u revocar l'approvaziun da l'urden d'examen.
Art. 28
Scolas spezialisadas superiuras (art. 29 al. 3 LFPr)
Las scolas spezialisadas superiuras vegnan regladas en in'ordinaziun dal Departament federal d'economia, furmaziun e retschertga (DEFR)12 davart las furmaziuns a las scolas spezialisadas superiuras.
a13 Cumissiun federala per las scolas spezialisadas superiuras 1
I vegn instituida la Cumissiun federala per las scolas spezialisadas superiuras.
2
En la cumissiun èn represchentads las organisaziuns da branscha, ils purschiders da furmaziun, ils chantuns e la Confederaziun.
3
Il SEFRI maina il secretariat da la cumissiun.
4
La cumissiun cusseglia il SEFRI en dumondas da la renconuschientscha da scolaziuns e da studis supplementars ad in diplom da las scolas spezialisadas superiuras.
4. chapitel Furmaziun supplementara orientada a la professiun (art. 32 LFPr)
Art. 29
1 La Confederaziun sa participescha a mesiras che han la finamira da promover - sin plaun naziunal u entaifer ina regiun linguistica - la coordinaziun, la qualitad e la transparenza da la purschida da la furmaziun supplementara orientada a la professiun.
12 Designaziun da l'unitad administrativa tenor l'al. 3 da l'art. 16 da l'O da publicaziun dals 17 da nov. 2004 (AS 2004 4937), adattada per il 1. da schan. 2013. Questa adattaziun è vegnida fatga en tut il text.
13 Integrà tras la cifra I da l'O dals 15 da sett. 2017, en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2017 5147).
Furmaziun professiunala 12
412.101
2
Las structuras e las purschidas da la furmaziun professiunala che vegnan finanziadas dal maun public stattan a disposiziun, uschenavant che quai è pussaivel, per mesiras dal martgà da lavur tenor la Lescha dals 25 da zercladur 198214 davart
l'assicuranza cunter la dischoccupaziun.
5. chapitel Procedura da qualificaziun, attestats e titels
Art. 30
Pretensiuns a las proceduras da qualificaziun (art. 33 e 34 al. 1 LFPr) 1
Per las proceduras da qualificaziun valan las suandantas pretensiuns: a. ellas sa drizzan tenor las finamiras da qualificaziun dals decrets da furmaziun decisivs;
b. ellas valiteschan ed accentueschan en ina moda equilibrada las parts a bucca, en scrit e praticas tegnend quint da las particularitads dal champ da qualificaziun correspundent e resguardan las notas d'experientscha da la scola e da la pratica; c. ellas applitgeschan proceduras adequatas e confurmas a la gruppa en mira per constatar las qualificaziuns che ston vegnir valitadas.
2
La constataziun d'ina qualificaziun per dar in attestat u in titel vegn fatga sin fundament d'ina procedura d'examen definitiva ed interdisciplinara u d'ina procedura
equivalenta.
Art. 31
Autras proceduras da qualificaziun (art. 33 LFPr)
1
Autras proceduras da qualificaziun èn proceduras che n'èn per regla betg fixadas en decrets da furmaziun, ch'èn dentant adattadas per constatar las qualificaziuns necessarias.
2
Las proceduras da qualificaziun tenor l'alinea 1 pon vegnir standardisadas per gruppas spezialas da persunas e pon vegnir regladas en ils decrets da furmaziun decisivs.
Art. 32
Premissas d'admissiun spezialas (art. 34 al. 2 LFPr)
Sche las qualificaziuns èn vegnidas acquiridas ordaifer ina furmaziun regulara, premetta l'admissiun a la procedura da qualificaziun in'experientscha professiunala d'almain tschintg onns.
14 SR
837.0
Furmaziun professiunala. O 13
412.101
Art. 33
Repetiziuns da proceduras da qualificaziun 1
Igl è pussaivel da repeter maximalmain duas giadas la procedura da qualificaziun.
Parts ch'èn reussidas gia pli baud na ston betg pli vegnir repetidas. Ils decrets da furmaziun pon fixar pretensiuns pli rigurusas concernent l'obligaziun da repetiziun.
2
Ils termins per la repetiziun vegnan fixads uschia, ch'i na resultan nagins custs supplementars sproporziunads per ils organs cumpetents.
Art. 34
Valitaziun
(art. 34 al. 1 LFPr) 1
Las prestaziuns en las proceduras da qualificaziun vegnan exprimidas en notas entiras u en mesas notas. 6 è la meglra nota, 1 è la mendra nota. Notas sut 4 represchentan prestaziuns insuffizientas.
2
Autras notas che mesas notas èn permessas mo per las medias che resultan da las valitaziuns da singulas posiziuns dals decrets da furmaziun correspundents. Las medias vegnan arrundadas a maximalmain ina cifra suenter il comma.
3
Ils decrets da furmaziun pon prevair auters sistems da valitaziun.
Art. 35
Examens finals da la furmaziun fundamentala professiunala (art. 17 LFPr)
1
Per realisar ils examens finals da la furmaziun fundamentala professiunala nominescha l'autoritad chantunala expertas ed experts da l'examen. Las organisaziuns cumpetentas dal mund da lavur han il dretg da far propostas.
2
Ils experts da l'examen fixeschan en scrit ils resultats da l'examen sco er lur observaziuns durant la procedura da qualificaziun, inclusiv las objecziuns dals candidats.
3
Sch'ina candidata u in candidat basegna, pervia d'in impediment, meds auxiliars spezials u dapli temp, al vegn quai concedì adequatamain.
4
En roms cun ina instrucziun bilingua po l'examen avair lieu totalmain u parzialmain en la segunda lingua.
5
Ils organs ch'èn cumpetents per realisar ils examens finals decidan tras ina disposiziun, sch'els concedan in attestat federal da qualificaziun u in attest federal da fur-
maziun professiunala.
Art. 36
Examens professiunals federals ed examens professiunals federals superiurs
(art. 43 al. 1 e 2 LFPr) 1
L'organ ch'è cumpetent per l'examen professiunal federal u per l'examen professiunal federal superiur decida cun ina disposiziun davart l'admissiun a la procedura da qualificaziun e davart la concessiun dal certificat professiunal u dal diplom.
2
Ils certificats professiunals ed ils diploms vegnan emess dal SEFRI. Ils absolvents pon tscherner, en tge lingua uffiziala che lur certificat vegn emess.
Furmaziun professiunala 14
412.101
3
Ils certificats professiunals ed ils diploms vegnan suttascrits dal president da l'organ ch'è cumpetent per la procedura da qualificaziun e d'in commember da la direcziun dal SEFRI.15
Art. 37
Registers (art. 43 al. 3 LFPr)
1
Il register dal SEFRI davart ils certificats professiunals federals e davart ils diploms cuntegna las suandantas datas: a. num e prenum; b. data da naschientscha; c. lieu da burgais (tar persunas ch'èn burgaisas da la Svizra) u naziunalitad (tar persunas ch'èn burgaisas da l'exteriur); d. domicil il mument da l'examen; e. onn da
l'examen.
2
Il SEFRI po publitgar las datas tenor l'alinea 1 literas a, d ed e sco er l'onn da naschientscha dal titular da l'attestat en ina moda adequata.
3
Avant che publitgar las datas tenor l'alinea 2 dumonda el il consentiment da la persuna pertutgada. Senza inditgar motivs po quella refusar il consentiment u al revocar posteriuramain.
Art. 38
Glista dals titels e da las professiuns (art. 19 al. 2 lit. e, 28 al. 2 e 29 al. 3 LFPr)16 1
Il SEFRI publitgescha en furma electronica ina glista17: a. dals titels protegids da las furmaziuns fundamentalas professiunalas e da las furmaziuns professiunalas superiuras en las trais linguas uffizialas da la Confederaziun; supplementarmain po el agiuntar las denominaziuns englaisas, sche quellas èn univocas sin nivel internaziunal;
b. dals partenaris da la furmaziun professiunala ch'èn attribuids als titels protegids respectivs.18
2
Sin dumonda dal titular da l'attestat emetta il SEFRI in document cun ina descripziun englaisa dal cuntegn da la furmaziun u da la qualificaziun professiunala. …19 15 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 15 da sett. 2017, en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2017 5147).
16 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 15 da sett. 2017, en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2017 5147).
17 La glista po vegnir consultada sut: www.bvz.admin.ch 18 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 15 da sett. 2017, en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2017 5147).
19 Abolì la frasa tras la cifra 2 da l'agiunta da l'urden da taxas dal UFFT dals 16 da zer. 2006, cun effect dapi il 1. d'avust 2006 (AS 2006 2639).
Furmaziun professiunala. O 15
412.101
Art. 39
Participaziun als
custs
(art. 41 LFPr)
1
Ils custs da material e da locaziun na fan betg part da las taxas d'examen tenor l'artitgel 41 LFPr e dastgan vegnir mess a quint totalmain u parzialmain als purschiders
da la furmaziun pratica professiunala.
2
En cas da proceduras da qualificaziun da persunas che n'absolvan betg ina furmaziun fundamentala professiunala po l'autoritad metter a quint totalmain u parzialmain a las candidatas ed als candidats il material necessari ed eventuals custs che resultan supplementarmain.
3
La reglamentaziun da la participaziun als custs per las proceduras da qualificaziun da persunas che n'absolvan betg la furmaziun fundamentala professiunala basegna il consentiment dal SEFRI, sche las proceduras da qualificaziun na vegnan betg realisadas sin plaun chantunal.
4
Las entradas or da las indemnisaziuns per ils examens professiunals federals e per ils examens professiunals federals superiurs na dastgan betg surpassar ils custs cumplains da l'instituziun responsabla, ils quals vegnan calculads en ina media da sis onns, resguardond la constituziun d'ina reserva adequata.
6. chapitel Persunas responsablas per la furmaziun professiunala 1. part Disposiziuns generalas
Art. 40
Persunas responsablas per la furmaziun fundamentala professiunala (art. 45 al. 3 e 46 al. 2 LFPr) 1
Tgi che instruescha en la pratica u en scola la furmaziun fundamentala professiunala, sto avair ina furmaziun che correspunda a las pretensiuns minimalas tenor ils artitgels 44 fin 47. Questa furmaziun vegn cumprovada:
a. cun in diplom federal u cun in diplom renconuschì da la Confederaziun; u b. per furmaturas e per furmaturs professiunals che han frequentà in curs da 40 uras, cun in certificat da curs.
2
Tgi che n'ademplescha betg las pretensiuns minimalas gia al cumenzament da sia activitad, sto acquirir las qualificaziuns correspundentas entaifer tschintg onns.
3
Davart equivalenzas en la qualificaziun da singulas persunas responsablas per la furmaziun professiunala decida l'autoritad chantunala suenter avair consultà ils purschiders da furmaziun correspundents.
4
Per la furmaziun en tschertas professiuns pon vegnir fatgas pretensiuns che surpassan las pretensiuns minimalas da questa ordinaziun. Questas pretensiuns èn fixadas en las ordinaziuns da furmaziun decisivas.
Furmaziun professiunala 16
412.101
Art. 41
Persunas d'instrucziun en la furmaziun professiunala superiura (art. 29 al. 3 e 46 al. 2 LFPr) Il departament fixescha las pretensiuns minimalas per persunas d'instrucziun en scolas spezialisadas superiuras.
Art. 42
Uras d'emprender
1
Las uras d'emprender cumpiglian uras da preschientscha, il temp impundì en media per il studi persunal, la lavur individuala u en gruppa, ulteriuras occurrenzas en il rom da la furmaziun, las controllas da las enconuschientschas e las proceduras da qualificaziun, l'exercizi e la realisaziun da las enconuschientschas acquiridas en la pratica ed en ils praticums accumpagnads.
2
Las uras d'emprender pon vegnir exprimidas en unitads dals sistems usitads da puncts da credit; ils rests che resultan vegnan arrundads sin la proxima unitad.
Art. 43
Furmaziun supplementara
(art. 45 LFPr)
La furmaziun supplementara da las persunas responsablas per la furmaziun professiunala è object da las mesiras che servan a sviluppar la qualitad tenor l'artitgel 8 LFPr.
2. part
Pretensiuns minimalas per l'instrucziun pratica e da scola
Art. 44
Furmaturas e furmaturs professiunals en manaschis d'emprendissadi (art. 45 LFPr)
1
Furmaturas e furmaturs professiunals en manaschis d'emprendissadi han: a. in attestat federal da qualificaziun sin il champ ch'els instrueschan u ina qualificaziun equivalenta;
b. ina pratica professiunala da dus onns en il champ d'instrucziun; c. ina qualificaziun pedagogica che correspunda a 100 uras d'emprender.
2
En plazza da las uras d'emprender tenor l'alinea 1 litera c pon star 40 uras da curs.
Las uras da curs vegnan confermadas cun in certificat da curs.
Art. 45
Autras furmaturas ed auters furmaturs professiunals (art. 45 LFPr)
Furmaturas e furmaturs da la professiun en curs intermanaschials ed en auters lieus da furmaziun cumparegliabels sco er en lavuratoris d'emprendissadi ed en autras instituziuns renconuschidas per la furmaziun pratica professiunala ston avair:
a. in diplom da la furmaziun professiunala superiura u ina qualificaziun equivalenta en il champ d'instrucziun;
b. ina pratica professiunala da dus onns en il champ d'instrucziun;
Furmaziun professiunala. O 17
412.101
c. ina furmaziun pedagogica da: 1. 600 uras d'emprender, en cas d'ina activitad professiunala, 2. 300 uras d'emprender, en cas d'ina activitad professiunala.
Art. 46
Persunas d'instrucziun per la furmaziun fundamentala en scola e per la maturitad professiunala (art. 46 LFPr)
1
Las persunas d'instrucziun per la furmaziun fundamentala en scola e per la maturitad professiunala han ina qualificaziun per instruir al stgalim secundar II cun las suandantas qualificaziuns:
a. furmaziun pedagogica al stgalim da scola auta; b. furmaziun spezialisada cun in diplom al stgalim terziar; c. experientscha da sis mais en in manaschi.
2
La qualificaziun per instruir ils roms specifics da las professiuns premetta: a. in diplom correspundent da la furmaziun professiunala superiura u d'ina scola auta;
b. ina furmaziun pedagogica da: 1. 1800 uras d'emprender en cas d'ina activitad a temp cumplain, 2. 300 uras d'emprender en cas d'ina activitad en uffizi accessoric.
3
Per instruir la furmaziun generala u roms che premettan in studi en ina scola auta èsi necessari:
a. d'avair ina qualificaziun per instruir a la scola obligatorica, cumplettada cun ina qualificaziun supplementara per la furmaziun generala tenor il plan d'instrucziun correspundent sco er cun ina furmaziun pedagogica da 300 uras d'emprender; u
b. ina qualificaziun per instruir al gimnasi, cumplettada cun ina furmaziun pedagogica da 300 uras d'emprender; u c. in studi correspundent ad ina scola auta, cumplettà cun ina furmaziun pedagogica da 1800 uras d'emprender.20
Art. 47
Activitad da furmaziun en uffizi accessoric (art. 45 e 46 LFPr)
1
In'activitad da furmaziun en uffizi accessoric exequeschan persunas cumplementarmain a lur activitad professiunala en il champ correspundent.
2
L'activitad professiunala principala cumpiglia almain la mesadad dal temp da lavur per emna.
3
Tgi che instruescha en media damain che quatter uras per emna, na suttastat betg a las prescripziuns tenor ils artitgels 45 litera c e 46 alinea 2 litera b cifra 2.
20 Versiun tenor la cifra 3 da l'artitgel 82 da l'O davart la promoziun dal sport dals 23 da matg 2012, en vigur dapi il 1. d'oct. 2012 (AS 2012 3967).
Furmaziun professiunala 18
412.101
3. part
Furmaziun pedagogica
Art. 48
Cuntegns (art. 45 e 46 LFPr)
La furmaziun pedagogica da las persunas responsablas per la furmaziun professiunala parta da la situaziun al lieu d'emprendissadi ed al lieu da lavur. Ella cumpiglia ils suandants aspects:
a. la furmaziun professiunala e ses context: il sistem da la furmaziun professiunala, la basa legala e las purschidas da cussegliaziun;
b. l'emprendista
u
l'emprendist: socialisar ils giuvenils e las persunas creschidas en la vita professiunala dal manaschi, da la scola e da la societad;
c. instruir ed emprender: planisar, realisar ed evaluar las activitads didacticas, sustegnair ed accumpagnar ils emprendists en lur process concret da furmaziun e d'emprender, evaluar e selecziunar entaifer l'entira paletta dals duns; d. realisar quai ch'ins ha emprendì en ils programs da scolaziun dal manaschi e da la scola;
e. chapir la rolla da la persuna d'instrucziun, mantegnair il contact cun il mund dal manaschi e da la scola, planisar l'atgna furmaziun supplementara; f.
tractar cun las emprendistas e cun ils emprendists e collavurar cun lur represchentantas e cun lur represchentants legals sco er cun las autoritads, cun ils manaschis d'emprendissadi, cun la scola professiunala e cun auters lieus da
furmaziun;
g. temas generals sco la cultura da lavur, l'etica, dumondas da las schlattainas, la sanadad, la multiculturalitad, la persistenza, la segirezza a la plazza da lavur.
Art. 49
Plans d'instrucziun generals (art. 45 e 46 LFPr)
1
Il SEFRI statuescha plans d'instrucziun generals per la qualificaziun da las persunas responsablas per la furmaziun professiunala. Quests plans reglan las parts temporaras, la cumposiziun dal cuntegn e la pratica d'approfundaziun tenor las pretensiuns respectivas per las persunas responsablas per la furmaziun professiunala.
2
L'instituziun responsabla organisescha las furmaziuns. Questas furmaziuns cumbineschan la cumpetenza professiunala cun la cumpetenza d'agir sin plaun peda-
gogic.
Furmaziun professiunala. O 19
412.101
4. part
Curs per las expertas e per ils experts da l'examen (art. 47 LFPr)
Art. 50
En collavuraziun cun ils chantuns e cun las organisaziuns dal mund da lavur ch'èn responsablas per la procedura da qualificaziun procura il SEFRI per ina purschida da curs per las expertas e per ils experts da l'examen ed envida ellas ed els a quests curs.
5. part
Renconuschientscha federala da diploms e da certificats da curs
Art. 51
Cumpetenzas e dumonda (art. 45 e 46 LFPr)
1
Davart la renconuschientscha federala dals diploms e dals certificats da curs da furmaziuns per las persunas responsablas per la furmaziun fundamentala professiunala decidan:
a. ils chantuns, sch'i sa tracta da furmaziuns per las furmaturas e per ils furmaturs professiunals en manaschis d'emprendissadi, cun excepziun da las furmaziuns sin plaun naziunal;
b. il SEFRI en cas da tut las autras furmaziuns ed en cas da furmaziuns sin plaun naziunal per las furmaturas e per ils furmaturs professiunals en manaschis d'emprendissadi.
2
A la dumonda da renconuschientscha ston vegnir agiuntads documents che fan indicaziuns davart:
a. la purschida da prestaziuns; b. la qualificaziun da las persunas d'instrucziun; c. la finanziaziun;
d. il svilup da la qualitad.
Art. 52
Premissas per la renconuschientscha da diploms e da certificats da curs
(art. 45 e 46 LFPr) Ils diploms ed ils certificats da curs vegnan renconuschids, sche: a. il program da furmaziun previs correspunda als plans d'instrucziun generals tenor l'artitgel 49;
b. ina realisaziun irreproschabla è garantida.
Furmaziun professiunala 20
412.101
6. part
Cumissiun federala per las persunas responsablas per la furmaziun professiunala
Art. 53
Cumposiziun ed
organisaziun
(art. 45, 46 e 48 al. 1 LFPr) 1
Il Cussegl federal nominescha ina cumissiun federala per las persunas responsablas per la furmaziun professiunala.21 2 La cumissiun sa cumpona da nov fin indesch commembras e commembers. Questas persunas represchentan la Confederaziun, ils chantuns, las organisaziuns dal mund da lavur e las instituziuns da furmaziun. Ils chantuns han il dretg da proponer
trais commembras u commembers. Las regiuns linguisticas e las schlattainas ston vegnir resguardadas adequatamain. 3 La cumissiun s'organisescha sezza.
4
Il secretariat vegn manà dal SEFRI.
Art. 54
Incumbensas (art. 45, 46 e 48 al. 1 LFPr) 1
La cumissiun federala per las persunas responsablas per la furmaziun professiunala cusseglia il SEFRI ed al suttametta propostas en ils suandants secturs: a. coordinaziun e renconuschientscha dals diploms per las persunas responsablas per la furmaziun professiunala;
b. nominaziun e surveglianza da las instituziuns che dattan diploms renconuschids da la Confederaziun.
2
Davart dumondas da las persunas responsablas per la furmaziun professiunala po la cumissiun far recumandaziuns e suttametter ulteriuras propostas.
7. chapitel Cussegliaziun da professiun, da studi e da carriera
Art. 55
Princips (art. 49 LFPr)
1
La cussegliaziun da professiun, da studi e da carriera metta a disposiziun - ensemen cun partenaris - purschidas per preparar, per tscherner e per concepir la carriera
professiunala.
2
L'activitad d'infurmaziun ha lieu tras infurmaziuns generalas davart las purschidas da furmaziun sco er tras infurmaziuns e tras cussegliaziuns persunalas.
21 Versiun tenor la cifra I 6.3 da l'O dals 9 da nov. 2011 (examinaziun da las cumissiuns extraparlamentaras), en vigur dapi il 1. da schan. 2012 (AS 2011 5227).
Furmaziun professiunala. O 21
412.101
3
En la cussegliaziun persunala vegn elavurada la basa che permetta a las persunas che tschertgan cussegl da prender decisiuns da professiun, da studi e da carriera tenor lur capacitads ed interess sco er resguardond las pretensiuns dal mund da lavur.
Art. 56
Pretensiuns minimalas a furmaziuns per cussegliadras e per cussegliaders
(art. 50 LFPr)
1
Furmaziuns spezialisadas per la cussegliaziun da professiun, da studi e da carriera vegnan purschidas en ina scola auta u en ina instituziun renconuschida dal SEFRI.
2
La furmaziun spezialisada cumpiglia: a. 600 uras d'emprender per studentas e per students cun in diplom d'ina scola auta respectivamain 1800 uras d'emprender per las ulteriuras studentas e per ils ulteriurs students; b. praticums
supplementars
da totalmain dudesch emnas.
3
Per l'instrucziun è necessari il diplom d'ina scola auta u il diplom d'ina instituziun renconuschida da la Confederaziun en cussegliaziun da professiun, da studi e da carriera sco er la cumprova da la cumpetenza metodica-didactica.
4
Il SEFRI decida en il singul cas davart l'equivalenza d'auters diploms.
Art. 57
Cuntegns da la furmaziun (art. 50 LFPr)
1
La furmaziun spezialisada per la cussegliaziun da professiun, da studi e da carriera cumpiglia ils suandants aspects: a. l'uman sco individi: psicologia dal svilup, da l'emprender e da la persunalitad;
b. uman e societad: basa sociologica, giuridica ed economica; c. uman e lavur: sistem da furmaziun, tscherna da professiun e da studi, enconuschientschas da la professiun, psicologia da lavur e martgà da lavur;
d. metodas da lavur: cussegliaziun, diagnostica, preparaziun da la tscherna da professiun, controllas dals resultats, documentaziun e lavur da publicitad; e. chapientscha da las incumbensas: etica professiunala, identitad professiunala, svilup da la qualitad.
2
Ella tegna quint dals differents accents da la cussegliaziun da giuvenils, da la cussegliaziun da studi, da la cussegliaziun da carriera per persunas creschidas e da la
cussegliaziun da persunas cun impediments.
Furmaziun professiunala 22
412.101
Art. 58
Admissiun a la procedura da qualificaziun ed als diploms (art. 50 LFPr)
1
Davart l'admissiun a la procedura da qualificaziun decida l'instituziun da furmaziun. Ella tegna er quint da las qualificaziuns ch'èn vegnidas acquiridas ordaifer sia
atgna purschida da furmaziun.
2
Tgi che ha reussì la procedura da qualificaziun, survegn in diplom da l'instituziun da furmaziun ed ha il dretg da purtar il titel da «cussegliadra diplomada da professiun, da studi e da carriera» respectivamain da «cussegliader diplomà da professiun, da studi e da carriera».
8. chapitel
Participaziun da la Confederaziun als custs da la furmaziun professiunala; fond per la furmaziun professiunala 1. part Disposiziuns communablas
Art. 59
Basa da calculaziun per la participaziun als custs da vart da la Confederaziun
(art. 52 al. 1 e 59 al. 2 LFPr) 1
La participaziun da la Confederaziun als custs da la furmaziun professiunala per ademplir las incumbensas tenor LFPr vegn calculada a maun da la media dals custs nets ch'èn resultads per il maun public ils quatter onns chalendars precedents.
2
Ils custs nets vegnan calculads cun agid d'in quint integral dals custs per las expensas, main las entradas.
3
Tar ils custs nets na tutgan betg: a. ils custs per las autoritads executivas; b. ils custs da las plazzas da lavur ed ils salaris dals emprendists da l'administraziun publica e d'interpresas dal dretg public.
Art. 60
Custs dals chantuns
(art. 53 al. 2 LFPr) 1
Ils chantuns communitgeschan al SEFRI annualmain fin il 1. da fanadur ils custs nets ch'els e las vischnancas han gì l'onn precedent per la furmaziun professiunala.
2
Ils custs ston vegnir repartids a maun da las expensas per las incumbensas tenor l'artitgel 53 alinea 2 LFPr. Ils custs da la furmaziun fundamentala da scola ston vegnir cumprovads separadamain.
3
En directivas po il SEFRI prevair in'ulteriura repartiziun.
Furmaziun professiunala. O 23
412.101
Art. 61
Repartiziun da la part federala (art. 52 LFPr)22
La part federala vegn repartida sco suonda: a. prestaziuns da la Confederaziun tenor ils artitgels 4 alinea 2 e 48 LFPr; b. contribuziuns tenor ils artitgels 54 e 55 LFPr; c.23 contribuziuns tenor ils artitgels 56 e 56a LFPr; d. contribuziuns pauschalas tenor l'artitgel 53 LFPr.
2. part
Contribuziuns pauschalas (art. 53 LFPr)
Art. 62
1 Il credit da la Confederaziun per contribuziuns pauschalas als chantuns tenor l'artitgel 53 LFPr vegn repartì sco suonda: a. ina part per ils custs da las furmaziuns fundamentalas da scola; b. ina part per ils ulteriurs custs da la furmaziun professiunala.
2
La part tenor l'alinea 1 litera a vegn repartida sin ils chantuns a norma dal dumber da persunas che absolvan ina furmaziun fundamentala da scola, la part tenor l'alinea 1 litera b a norma da las ulteriuras persunas che absolvan ina furmaziun fundamentala professiunala. Decisiva è qua la media dals quatter onns precedents.
3
Sch'in chantun n'ademplescha betg incumbensas en il sectur da la furmaziun professiunala superiura e da la furmaziun supplementara orientada a la professiun, al vegn pajada ina contribuziun pauschala ch'è analogamain pli pitschna.
4
…24
5
Il SEFRI paja las contribuziuns annualmain en duas transchas.
22 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 15 da sett. 2017, en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2017 5147).
23 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 15 da sett. 2017, en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2017 5147).
24 Abolì tras la cifra I 1 da l'O dals 7 da nov. 2007 davart la gulivaziun da finanzas e la repartiziun da las incumbensas tranter la Confederaziun ed ils chantuns, cun effect dapi il 1. da schan. 2008 (AS 2007 5823).
Furmaziun professiunala 24
412.101
3. part
Contribuziuns per projects per sviluppar la furmaziun professiunala e per sviluppar la qualitad sco er per prestaziuns spezialas en l'interess public25
Art. 63
Contribuziuns per projects per sviluppar la furmaziun professiunala e per sviluppar la qualitad (art. 4 e 54 LFPr)26
1
Las contribuziuns federalas a favur da projects per sviluppar la furmaziun professiunala tenor l'artitgel 54 LFPr cuvran maximalmain 60 pertschient dals custs. En
cas excepziunals motivads pon vegnir concedidas contribuziuns fin ad 80 pertschient dals custs.
2
Las contribuziuns vegnan concedidas sco suonda: a. per studis e per projects da pilot: tenor lur capacitad da sclerir en la pratica la realisabladad e l'efficacitad da novs mecanissems da furmaziun u tenor lur capacitad da realisar ina refurma; b. per la creaziun da novas structuras solidas: tenor lur capacitad da reunir differents partenaris ad ina instituziun responsabla independenta per novs secturs da la furmaziun professiunala.
3
Ils projects na vegnan betg sustegnids pli ditg che quatter onns. Il sustegn vegn prolungà per maximalmain in onn.
Art. 64
Contribuziuns per prestaziuns spezialas ch'èn d'in interess public (art. 55 LFPr)
1
Las contribuziuns federalas a favur da prestaziuns spezialas ch'èn d'in interess public tenor l'artitgel 55 LFPr cuvran maximalmain 60 pertschient dals custs. En cas excepziunals motivads pon vegnir concedidas contribuziuns fin ad 80 pertschient dals custs.
1bis
Sco prestaziuns spezialas ch'èn d'in interess public valan er mesiras e projects da la collavuraziun internaziunala concernent la furmaziun professiunala che gidan a rinforzar il sistem svizzer da la furmaziun professiunala.27 2 Las contribuziuns vegnan concedidas sco suonda: a. tenor il grad da l'interess; b. tenor la pussaivladad che las persunas petentas han da furnir in'atgna prestaziun;
c. tenor l'urgenza da la mesira.
25 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 15 da sett. 2017, en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2017 5147).
26 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 15 da sett. 2017, en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2017 5147).
27 Integrà tras la cifra I da l'O dals 25 da sett. 2015, en vigur dapi il 1. da schan. 2016 (AS 2015 3807).
Furmaziun professiunala. O 25
412.101
3
Las contribuziuns vegnan concedidas per maximalmain tschintg onns. Ina prolungaziun è pussaivla.
4. part
Contribuziuns per realisar ils examens professiunals federals ed ils examens professiunals federals superiurs sco er per scolaziuns da scolas spezialisadas superiuras28
Art. 65
29
1
Las contribuziuns federalas tenor l'artitgel 56 LFPr per realisar examens professiunals federals ed examens professiunals federals superiurs cuvran maximalmain 60 pertschient dals custs.
2
Per examens ch'èn spezialmain custus per raschuns che han in connex cul rom po vegnir pajada ina contribuziun che cuvra fin ad 80 pertschient dals custs. Dumondas en quest resguard èn dad argumentar spezialmain.
a30 Contribuziuns per furmaziuns da scolas spezialisadas superiuras (art. 56 LFPr)
1
Las contribuziuns federalas tenor l'artitgel 56 LFPr per furmaziuns da scolas spezialisadas superiuras cuvran maximalmain 25 pertschient dals custs.
2
Contribuziuns per furmaziuns da scolas spezialisadas superiuras vegnan mo concedidas, sche:
a. questas furmaziuns vegnan purschidas en tut il pajais tras organisaziuns dal mund da lavur ch'èn activas sin plaun naziunal; e b. i na vegnan pajadas naginas contribuziuns chantunalas per questas furmaziuns.
28 Integrà tras la cifra I da l'O dals 15 da sett. 2017, en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2017 5147).
29 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 14 da nov. 2012, en vigur dapi il 1. da schan. 2013 (AS 2012 6473).
30 Integrà tenor la cifra I da l'O dals 14 da nov. 2012, en vigur dapi il 1. da schan. 2013 (AS 2012 6473).
Furmaziun professiunala 26
412.101
5. part
Procedura da concessiun da las contribuziuns (art. 57 LFPr)31
Art. 66
…32
1
Il SEFRI decretescha directivas davart la dumonda, davart la budgetaziun e davart ils rendaquints dals projects tenor ils artitgels 54 fin 56 LFPr.
2
El suttametta las dumondas al giudicament da la cumissiun federala per la furmaziun professiunala. Projects tenor l'artitgel 54 LFPr vegnan suttamess a la cumissiun, sch'ils custs dal project surpassan la summa 250 000 francs.
3
En la disposiziun davart la concessiun d'ina contribuziun ad in project tenor ils artitgels 54 fin 56 LFPr fixescha il SEFRI en spezial: a. l'import da la contribuziun garantida; b. las mesiras per controllar, sche las finamiras èn vegnidas cuntanschidas; c. la moda da proceder en cas da svilups nunprevis; d. l'evaluaziun da
las mesiras prendidas.
4
Per ils projects tenor l'artitgel 54 LFPr fixescha il SEFRI supplementarmain en la disposiziun:
a. d'etappar projects che duran probablamain pli ditg che in onn; b. mesiras consecutivas e mesiras da realisaziun; c. l'infurmaziun davart ils resultats e lur derasaziun.
6. part33
Contribuziuns ad absolvents da curs preparatorics (art.
56a e 56b LFPr)
a Dumondas da contribuziun e termins 1
Absolvents da curs preparatorics per examens professiunals federals u per examens professiunals federals superiurs pon inoltrar al SEFRI ina dumonda da contribuziuns federalas.
2
La dumonda vegn per regla inoltrada suenter avair absolvì l'examen professiunal federal u l'examen professiunal federal superiur.
3
Sche las premissas da l'artitgel 66e èn ademplidas, po ina dumonda da contribuziuns parzialas vegnir inoltrada gia avant che absolver l'examen professiunal federal
u l'examen professiunal federal superiur.
31 Integrà tras la cifra I da l'O dals 15 da sett. 2017, en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2017 5147).
32 Abolì tras la cifra I da l'O dals 15 da sett. 2017, cun effect dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2017 5147).
33 Integrà tras la cifra I da l'O dals 15 da sett. 2017, en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2017 5147).
Furmaziun professiunala. O 27
412.101
b Dumonda suenter avair absolvì l'examen professiunal federal u l'examen professiunal federal superiur La dumonda da contribuziuns inoltrada suenter avair absolvì l'examen professiunal federal u l'examen professiunal federal superiur cumpiglia: a. indicaziuns davart il petent; b. ils quints emess dal purschider dal curs preparatoric per las taxas da curs che l'absolvent sto pajar; c. la conferma emessa dal purschider dal curs preparatoric per las taxas da curs imputablas ch'èn vegnidas pajadas da l'absolvent; d. la disposiziun davart la reussida u la nunreussida da l'examen professiunal federal u da l'examen professiunal federal superiur absolvì.
c Premissas per contribuziuns suenter avair absolvì l'examen professiunal federal u l'examen professiunal federal superiur 1
Il SEFRI paja contribuziuns, sche: a. l'absolvent ha ses domicil fiscal en Svizra il mument da la communicaziun da la disposiziun davart la reussida u la nunreussida da l'examen professiunal federal u da l'examen professiunal federal superiur; b. il curs preparatoric absolvì: 1. figurava sin la glista dals curs preparatorics tenor l'artitgel 66g l'onn ch'il curs ha cumenzà, e 2. n'ha betg cumenzà dapli che 7 onns avant la communicaziun da la disposiziun davart la reussida u la nunreussida da l'examen professiunal federal u da l'examen professiunal federal superiur; c. las taxas da curs imputablas surpassan tut en tut 1000 francs; d. igl è avant maun ina conferma emessa dal purschider dal curs preparatoric per las taxas da curs imputablas ch'èn vegnidas pajadas da l'absolvent e questa conferma n'è betg gia vegnida inoltrada en il rom d'ina autra dumonda; e. in examen professiunal superiur u in examen professiunal federal superiur è vegnì absolvì;
f. la dumonda vegn inoltrada entaifer 2 onns suenter la communicaziun da la disposiziun davart la reussida u la nunreussida da l'examen professiunal federal u da l'examen professiunal federal superiur.
2
Il SEFRI paja las contribuziuns mo ad absolvents.
d Dumonda da contribuziuns parzialas avant che absolver l'examen professiunal federal u l'examen professiunal federal superiur 1
La dumonda da contribuziuns parzialas avant che absolver l'examen professiunal federal u l'examen professiunal federal superiur cumpiglia:
Furmaziun professiunala 28
412.101
a. indicaziuns davart il petent; b. in'obligaziun en scrit envers il SEFRI: 1. d'absolver l'examen professiunal federal u l'examen professiunal federal superiur en mira, e
2. da preschentar la disposiziun davart la reussida u la nunreussida da l'examen professiunal federal u da l'examen professiunal federal superiur absolvì entaifer maximalmain 5 onns suenter l'emprima dumonda; c. ils quints emess dal purschider dal curs preparatoric per las taxas da curs ch'il participant sto pajar; d. la conferma emessa dal purschider dal curs preparatoric per las taxas da curs imputablas ch'èn vegnidas pajadas dal participant; e. la cumprova ch'il petent ha stuì pajar main che 88 francs taglia federala directa tenor l'ultima taxaziun da taglia cun vigur legala.
2
Igl è pussaivel d'inoltrar pliras dumondas da contribuziuns parzialas. Eventualas contribuziuns restantas pon vegnir dumandadas suenter avair survegnì la disposiziun davart la reussida u la nunreussida da l'examen professiunal federal u da l'examen professiunal federal superiur absolvì.
e Premissas per contribuziuns parzialas, rendaquint e restituziun 1
Il SEFRI paja mo contribuziuns parzialas, sche: a. il petent ha ses domicil fiscal en Svizra il mument ch'el inoltrescha la dumonda;
b. igl è avant maun in'obligaziun tenor l'artitgel 66d alinea 1 litera b; c. il curs preparatoric absolvì: 1. figurava sin la glista dals curs preparatorics tenor l'artitgel 66g l'onn ch'il curs ha cumenzà, e 2. n'ha betg cumenzà dapli che 7 onns avant l'inoltraziun da la dumonda; d. las taxas da curs imputablas surpassan 3500 francs per dumonda; e. igl è avant maun ina conferma emessa dal purschider dal curs preparatoric per las taxas da curs imputablas ch'èn vegnidas pajadas dal participant e questa conferma n'è betg gia vegnida inoltrada en il rom d'ina autra dumonda;
f.
il petent ha stuì pajar main che 88 francs taglia federala directa tenor l'ultima taxaziun da taglia cun vigur legala.
2
Suenter avair survegnì la disposiziun davart la reussida u la nunreussida da l'examen professiunal federal u da l'examen professiunal federal superiur absolvì sco er eventualas ulteriuras confermas fa il SEFRI in rendaquint final e paja - sin dumonda - eventualas contribuziuns restantas fin a la limita superiura.
3
Il SEFRI paja las contribuziuns mo a participants.
Furmaziun professiunala. O 29
412.101
4
Sch'i n'è avant maun nagina disposiziun davart la reussida u la nunreussida da l'examen professiunal federal u da l'examen professiunal federal superiur absolvì entaifer il termin tenor l'artitgel 66d alinea 1 litera b cifra 2, sto vegnir restituida la summa pajada. Valair valan las disposiziuns da la Lescha da subvenziuns dals 5 d'october 199034.
f Tariffa da contribuziun, limita superiura e taxas da curs imputablas 1
Per dumondas tenor l'artitgel 66b e tenor l'artitgel 66d importa la tariffa da contribuziun 50 pertschient da las taxas da curs imputablas.
2
La limita superiura da las taxas da curs imputablas importa per persuna subvenziunabla e per diplom:
a. 19 000 francs per examens professiunals federals; b. 21 000 francs per examens professiunals federals superiurs.
3
Imputabla è mo quella part da las taxas da curs che serva directamain a l'intermediaziun da savida per l'examen professiunal federal u per l'examen professiunal
federal superiur. Betg imputablas n'èn en spezial spesas da viadi, d'alimentaziun e da pernottaziun.
4
Taxas da curs ch'èn vegnidas reducidas tras contribuziuns en il rom da la Cunvegna interchantunala dals 22 da mars 201235 davart las contribuziuns per las scolaziuns da las scolas spezialisadas superiuras (CSSS) n'èn betg imputablas.
g Glista dals curs preparatorics 1
Il SEFRI maina ina glista dals curs preparatorics. La glista è ina part integrala da l'ordinaziun e vegn publitgada tras in renviament (art. 5 al. 1 lit. c da la Lescha dals 18 da zercladur 200436 davart las publicaziuns uffizialas). Ella è accessibla en furma electronica37. Il SEFRI actualisescha mintga onn la glista.
2
Purschiders che vulan laschar metter lur curs sin la glista dals curs preparatorics ston:
a. avair lur sedia en Svizra; e b. garantir ch'els adempleschian las obligaziuns imponidas (art. 66i).
3
Els s'annunzian tar il SEFRI cun las indicaziuns e cun las cumprovas necessarias.
4
Il SEFRI inscriva in curs sin la glista, sche quest curs ademplescha las suandantas premissas:
a. il curs ha lieu en Svizra; 34 SR
616.1
35 La cunvegna po vegnir consultada sin la pagina d'internet da la Conferenza svizra dals directurs chantunals da l'educaziun publica (CDEP) sut: www.edk.ch > Arbeiten > Finanzierungs-Vereinbarungen > Höhere Fachschulen
36 SR
170.512
37 La glista po vegnir consultada sut: www.sbfi.admin.ch/hbb-finanzierung
Furmaziun professiunala 30
412.101
b. areguard il cuntegn prepara il curs directamain per l'examen professiunal federal u per l'examen professiunal federal superiur. En pli garantescha il curs cumplainamain u parzialmain las cumpetenzas pretendidas.
5
En cas excepziunals motivads, en spezial sch'i na vegnan purschids nagins curs correspundents en Svizra, poi vegnir inscrit sin la glista er in curs che n'ha betg lieu en Svizra u in curs d'in purschider che n'ha betg sia sedia en Svizra.
6
In curs inscrit sin la glista sto vegnir confermà mintga onn dal purschider dal curs, per cumparair l'onn suandant sin la glista.
h Emprovas da
controlla
Il SEFRI examinescha las indicaziuns dals purschiders dal curs tenor l'artitgel 66g alineas 2 e 4 sco er tenor l'artitgel 66i alinea 1 a maun d'emprovas da controlla.
i Obligaziuns dals purschiders da curs e sancziuns 1
Il purschider da curs emetta ina conferma tenor il model dal SEFRI per mauns dal participant. Questa conferma cuntegna ina preschentaziun correcta: a. da tut las taxas da curs; b. da las taxas da curs imputablas; c. da las taxas da curs imputablas ch'èn vegnidas pajadas dal participant.
2
Il purschider da curs cooperescha tar la realisaziun da las emprovas da controlla.
3
Sch'in purschider da curs fa faussas indicaziuns, na dovra betg il model tenor l'alinea 1, n'observa betg las directivas u na furnescha betg entaifer il termin fixà las cumprovas pretendidas en il rom da las emprovas da controlla, po il SEFRI stritgar da la glista il curs respectiv u l'entira purschida da curs da quest purschider.
4
Sch'in purschider da curs fa intenziunadamain indicaziuns che na correspundan betg a la vardad, po il SEFRI suspender supplementarmain il purschider per 1 onn da l'inscripziun sin la glista.
j Delegaziun d'incumbensas
(art.
56b e 67 LFPr) 1
Il SEFRI po delegar incumbensas tenor questa part ad organisaziuns dal mund da lavur.
2
Las incumbensas vegnan delegadas tras ina cunvegna da prestaziun.
Furmaziun professiunala. O 31
412.101
7. part
Reducziun u refusa da contribuziuns federalas (art. 58 LFPr)38
Art. 67
La reducziun u la refusa da contribuziuns federalas tenor l'artitgel 58 LFPr vegn calculada tenor il grad da la violaziun da las obligaziuns tras la persuna che survegn las contribuziuns. La reducziun importa maximalmain in terz.
8. part
Fond per la furmaziun professiunala39
Art. 68
Dumondas pertutgond l'obligaziun (art. 60 LFPr)40
1
Dumondas pertutgant l'obligaziun d'in fond per la furmaziun professiunala vegnan fatgas:
a. d'organisaziuns dal mund da lavur ch'èn activas sin plaun naziunal per tut ils manaschis da la branscha en l'entir pajais; u b. d'organisaziuns dal mund da lavur ch'èn activas sin plaun regiunal per ils manaschis da la branscha da lur regiun.
2
La dumonda vegn inoltrada en scrit al SEFRI e cuntegna en spezial las suandantas indicaziuns:
a. las mesiras da promoziun; b. il gener da l'incassament da las contribuziuns; c. la denominaziun da la branscha; d. eventualmain la limitaziun regiunala; e. la limitaziun da las prestaziuns visavi auters fonds per la furmaziun professiunala.
3
L'organisaziun posseda - en il senn da l'artitgel 60 alinea 4 litera b LFPr - ina atgna instituziun da furmaziun, sch'ella metta sezza a disposiziun ina purschida che s'occupa principalmain da la scolaziun e da la furmaziun supplementara en la branscha u sch'ella è participada ad ina tala purschida.
4-7
…41
38 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 15 da sett. 2017, en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2017 5147).
39 Versiun tenor la cifra I da l'O dals 15 da sett. 2017, en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2017 5147).
40 Integrà tras la cifra I da l'O dals 3 da dec. 2010, en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 6005).
41 Abolì tras la cifra I da l'O dals 3 da dec. 2010, cun effect dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 6005).
Furmaziun professiunala 32
412.101
a42 Incassament da
contribuziuns
(art. 60 LFPr)
1
L'organisaziun dal mund da lavur metta en quint las contribuziuns a las instituziuns suttamessas.
2
Tgi che furnescha gia prestaziuns tenor l'artitgel 60 alinea 6 LFPr, paja la differenza tranter la prestaziun ch'è gia vegnida furnida e l'import che vegn incassà per augmentar il fond per la furmaziun professiunala ch'è vegnì declerà sco generalmain
liant. La differenza vegn calculada proporziunalmain sin fundament da las contribuziuns per la medema prestaziun.
3
L'organisaziun dal mund da lavur decretescha l'import sche l'instituziun suttamessa pretenda quai u na paja betg.
4
In decret davart il pajament da l'import ha vigur legala tenor l'artitgel 80 da la Lescha federala dals 11 d'avrigl 188943 da scussiun e da concurs ed ha la medema vigur ch'ina decisiun giuridica executabla.
b44 Controlla dal diever dals daners, da la contabilitad e revisiun (art. 60 LFPr)
1
L'utilisaziun dals daners or dal fond vegn examinada periodicamain.
2
Per la contabilitad dal fond per la furmaziun professiunala ch'è vegnì declerà dal Cussegl federal sco liant valan las disposiziuns tenor ils artitgels 957 fin 964 dal dretg d'obligaziuns45.
3
Ils quints dal fond ch'è vegnì declerà dal Cussegl federal sco liant vegnan revedids annualmain tras posts independents. Ils rapports da revisiun vegnan inoltrads al SEFRI per enconuschientscha.
42 Integrà tras la cifra 1 da l'O dals 3 da dec. 2010, en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 6005).
43 SR
281.1
44 Integrà tras la cifra I da l'O dals 3 da dec. 2010, en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 6005). Ils alineas 5-7 da l'artitgel 68 existent èn daventads ils alineas 1-3 da quest artitgel.
45 SR
220
Furmaziun professiunala. O 33
412.101
9. chapitel Renconuschientscha da diploms esters46
Art. 69
47 Entrada (art. 68 LFPr)
Il SEFRI u terzas persunas (tenor l'art. 67 LFPr) cumpareglian sin dumonda in diplom ester cun in diplom svizzer correspundent da la furmaziun professiunala, sche: a. il diplom ester sa basa sin prescripziuns giuridicas u administrativas statalas ed è vegnì emess da l'autoritad u da l'instituziun cumpetenta en il stadi d'origin; e
b. il titular dal diplom ester cumprova d'avair enconuschientschas d'ina lingua uffiziala da la Confederaziun ch'èn necessarias per exercitar la professiun en Svizra.
a48 Professiuns reglamentadas (art. 68 LFPr)
1
Il SEFRI u terzas persunas renconuschan in diplom ester che vala per exercitar ina professiun reglamentada, sch'el ademplescha - cumpareglià cun il diplom svizzer correspundent da la furmaziun professiunala - las suandantas premissas: a. il stgalim da furmaziun è il medem; b. la durada da la furmaziun è la medema; c. ils cuntegns da la furmaziun èn cumparegliabels; d. la furmaziun estra cumpiglia ultra da las qualificaziuns teoreticas er qualificaziuns praticas u igl è avant maun in'experientscha professiunala respectiva.
2
Sch'il diplom ester permetta bain d'exercitar la professiun correspundenta en il stadi da derivanza, ma sche betg tut las premissas tenor l'alinea 1 n'èn ademplidas, procuran il SEFRI u terzas persunas, en cas da basegn en collavuraziun cun expertas ed experts, per mesiras per cumpensar las differenzas ch'existan tranter il diplom ester ed il diplom svizzer correspundent (mesiras cumpensatoricas) cunzunt en furma d'in examen da qualificaziun u d'ina scolaziun d'adattaziun. Sch'ina part impurtanta da la scolaziun svizra stuess vegnir absolvida per cumpensar las differenzas, na vegnan las mesiras cumpensatoricas betg en dumonda.
46 Versiun tenor la cifra 2 da l'O dals 12 da nov. 2014 tar la LF davart l'agid a las scolas autas e davart la coordinaziun en il sectur da las scolas autas svizras, en vigur dapi il 1. da schan. 2015 (AS 2014 4137).
47 Versiun tenor la cifra 2 da l'O dals 12 da nov. 2014 tar la LF davart l'agid a las scolas autas e davart la coordinaziun en il sectur da las scolas autas svizras, en vigur dapi il 1. da schan. 2015 (AS 2014 4137).
48 Integrà tras la cifra 2 da l'O dals 12 da nov. 2014 tar la LF davart l'agid a las scolas autas e davart la coordinaziun en il sectur da las scolas autas svizras, en vigur dapi il 1. da schan. 2015 (AS 2014 4137).
Furmaziun professiunala 34
412.101
3
Ils custs per las mesiras cumpensatoricas vegnan mess a quint a las absolventas ed als absolvents.
b49 Professiuns betg reglamentadas (art. 68 LFPr)
1
Sche las premissas tenor l'artitgel 69a alinea 1 literas a e b èn ademplidas tar in diplom ester d'ina professiun betg reglamentada, attribueschan il SEFRI u terzas persunas il diplom al sistem da furmaziun svizzer tras ina conferma dal nivel.
2
Sche tut las premissas tenor l'artitgel 69a alinea 1 èn ademplidas, renconuschan il SEFRI u terzas persunas il diplom ester.
c50
Art. 70
51
Art. 71
SEFRI (art. 65 LFPr)
1
Il SEFRI exequescha questa ordinaziun, nun che la cumpetenza saja reglada autramain.
2
El è il post da contact per la renconuschientscha vicendaivla dals diploms en il rom da l'execuziun dals suandants contracts internaziunals: a. cunvegna dals 21 da zercladur 199952 tranter la Confederaziun svizra d'ina vart e la communitad europeica e ses stadis commembers da l'autra vart davart la libra circulaziun da persunas; b. convenziun dals 4 da schaner 196053 per la fundaziun da l'associaziun europeica da commerzi liber (AECL).
49 Integrà tras la cifra 2 da l'O dals 12 da nov. 2014 tar la LF davart l'agid a las scolas autas e davart la coordinaziun en il sectur da las scolas autas svizras, en vigur dapi il 1. da schan. 2015 (AS 2014 4137).
50 Oriundamain:
art.
69a. Integrà tras la cifra II da l'O dals 14 da sett. 2005 (AS 2005 4645).
Abolì tras la cifra 2 da l'agiunta da l'O dals 21 da dec. 2016, cun effect dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 5113).
51 Abolì tras la cifra 2 da l'agiunta da l'O dals 12 da nov. 2014 tar la LF davart l'agid a las scolas autas e davart la coordinaziun en il sectur da las scolas autas svizras, cun effect dapi il 1. da schan. 2015 (AS 2014 4137).
52 SR
0.142.112.681 53 SR
0.632.31
Furmaziun professiunala. O 35
412.101
a54 Taxas dal SEFRI
Las taxas che vegnan incassadas dal SEFRI per disposiziuns prendidas en emprima instanza e per servetschs furnids en il champ d'incumbensa dal SEFRI sa drizzan tenor l'urden da taxas dal UFFT dals 16 da zercladur 200655.
Art. 72
Dretg d'access ed obligaziun da dar infurmaziuns (art. 65 al. 4 LFPr)
1
Ils posts ch'èn incumbensads cun l'execuziun han access ad occurrenzas da la furmaziun professiunala. Els pon dumandar infurmaziuns e prender invista da documents che concernan la furmaziun professiunala.
2
Il SEFRI po dumandar infurmaziuns als chantuns e directamain a terzas persunas, a las qualas èn surdadas incumbensadas executivas.
Art. 73
Retratga d'attestats e da titels (art. 63 LFPr)
1
Il SEFRI retira attestats e titels ch'èn vegnids acquirids en moda illegala. La persecuziun penala resta resalvada.
2
La retratga definitiva d'in attestat vegn communitgada als chantuns; in'eventuala inscripziun en il register uffizial vegn annullada.
2. part
Aboliziun e midada dal dretg vertent
Art. 74
1 L'aboliziun e la midada dal dretg vertent vegnan regladas en l'agiunta.
2
Per l'aboliziun da reglaments da scolaziun ch'èn vegnids decretads dal departament sa basond sin l'artitgel 12 da la Lescha federala dals 19 d'avrigl 197856 davart la furmaziun professiunala, è cumpetent il SEFRI.
54 Integrà tras la cifra 2 da l'agiunta da l'urden da taxas dal UFFT dals 16 da zer. 2006, en vigur dapi il 1. d'avust 2006 (AS 2006 2639).
55 SR
412.109.3
56 [AS
1979 1687, 1985 660 cifra I 21, 1987 600 art. 17 cifra 3, 1991 857 agiunta cifra 4, 1992 288 agiunta cifra 17 2521 art. 55 cifra 1, 1996 2588 art. 25 al. 2 ed agiunta cifra 1, 1998 1822 art. 2, 1999 2374 cifra I 2, 2003 187 agiunta cifra II 2. AS 2003 4557 agiunta cifra I 1]
Furmaziun professiunala 36
412.101
3. part
Disposiziuns transitoricas
Art. 75
Diploms da la furmaziun professiunala tenor il dretg chantunal (art. 73 al. 2 LFPr)
1
Ils titels d'absolventas e d'absolvents da furmaziuns professiunalas tenor il dretg chantunal valan sco titels federals il mument da l'entrada en vigur da questa ordinaziun, sch'els eran reglads fin ussa en cunvegnas interchantunalas.
2
L'equivalenza da titels tenor l'alinea 1 cun ils titels tenor las novas regulaziuns federalas sco er las cundiziuns per convertir eventualmain quests titels vegnan fixadas en ils decrets respectivs davart la furmaziun.
3
Per renconuscher las furmaziuns e las conversiuns da titels en quels secturs ch'eran suttamess fin ussa al dretg interchantunal, applitgescha il SEFRI las disposiziuns decisivas dal dretg interchantunal vertent fin a l'entrada en vigur dals decrets davart la furmaziun.
4
En il sectur da las professiuns da la sanadad è cumpetenta la Crusch cotschna svizra per renconuscher las furmaziuns e las conversiuns da titels sco er per renconuscher ils diploms ed ils certificats esters fin a l'entrada en vigur dals decrets federals decisivs davart la furmaziun.
Art. 76
Persunas responsablas per la furmaziun professiunala ordaifer il champ d'applicaziun dal dretg vegl (art. 73 LFPr)
1
Furmaturas e furmaturs da la professiun ordaifer il champ d'applicaziun da la Lescha federala dals 19 d'avrigl 197857 davart la furmaziun professiunala che han instruì durant almain tschintg onns emprendistas ed emprendists, valan sco qualifitgads en il senn dals artitgels 44 e 45.
2
La cumissiun federala per las persunas responsablas per la furmaziun professiunala surveglia l'equivalenza da las qualificaziuns da las suandantas persunas responsablas per la furmaziun professiunala: a. furmaturas e furmaturs professiunals en curs intermanaschials ed en auters lieus da furmaziun cumparegliabels sco er en lavuratoris d'emprendissadi ed en autras instituziuns renconuschidas per la furmaziun pratica professiunala; b. persunas
d'instrucziun.
3
Ella elavura ils criteris per l'equivalenza e formulescha, tge qualificaziuns posteriuras ch'èn eventualmain necessarias. Il SEFRI decida davart l'equivalenza e davart
eventualas qualificaziuns posteriuras.
4
Eventualas qualificaziuns posteriuras ston vegnir acquiridas entaifer tschintg onns suenter la decisiun dal SEFRI.
57 [AS
1979 1687, 1985 660 cifra I 21, 1987 600 art. 17 cifra 3, 1991 857 agiunta cifra 4, 1992 288 agiunta cifra 17 2521 art. 55 cifra 1, 1996 2588 art. 25 al. 2 ed agiunta cifra 1, 1998 1822 art. 2, 1999 2374 cifra I 2, 2003 187 agiunta cifra II 2. AS 2003 4557 agiunta cifra I 1]
Furmaziun professiunala. O 37
412.101
a58 Qualificaziun d'instruir sport Ils diploms survegnids tenor il dretg vegl - il diplom federal I e II per magisters da gimnastica e da sport, il diplom «magister da sport SAP» ed il diplom da bachelor en sport da la Scola auta federala da sport a Magglingen - valan sco qualificaziuns d'instruir tenor l'alinea 3 da l'artitgel 46.
Art. 77
Contribuziuns pauschalas
(art. 73 al. 3 e al. 4 LFPr) 1
Las incumbensas dals chantuns tenor l'artitgel 53 alinea 2 LFPr vegnan cofinanziadas cumplainamain da la Confederaziun sur las contribuziuns pauschalas tenor la LFPr e tenor questa ordinaziun, e quai a partir dal tschintgavel onn dapi l'entrada en
vigur da la LFPr.
2
Ils emprims quatter onns suenter l'entrada en vigur da la LFPr vala la suandanta regulaziun:
a. Las incumbensas tenor l'artitgel 53 alinea 2 LFPr che la Confederaziun ha sustegnì fin ussa sin basa d'ina da las suandantas leschas, sustegna ella vinavant tenor questas leschas: 1. Lescha federala dals 19 d'avrigl 197859 davart la furmaziun professiunala,
2. Lescha d'agricultura dals 29 d'avrigl 199860, 3. Lescha dal guaud dals 4 d'october 199161, 4. Lescha federala dals 19 da zercladur 199262 davart ils agids finanzials a las scolas spezialisadas superiuras da lavur sociala.
b. Las ulteriuras incumbensas tenor l'artitgel 53 alinea 2 LFPr sustegna la Confederaziun en il rom dals meds ch'èn avant maun tenor l'artitgel 53 alinea 1 LFPr.
Art. 78
Projects da construcziun e locaziuns (art. 73 al. 3 LFPr)
1
Las dumondas da subvenziun per projects da construcziun ch'èn vegnidas inoltradas al SEFRI fin a l'entrada en vigur da la LFPr e che cuntegnan in program dals locals accumpagnà d'in plan d'occupaziun dals locals, in project preliminar u in project da construcziun, vegnan giuditgadas tenor il dretg vertent.
2
Sch'i vegn inoltrà in program dals locals accumpagnà d'in plan d'occupaziun dals locals u in project preliminar, vegnan mo concedidas subvenziuns tenor il dretg 58 Integrà tras la cifra 3 da l'artitgel 82 da l'O per la promoziun dal sport dals 23 da matg 2012, en vigur dapi il 1. d'oct. 2012 (AS 2012 3967).
59 [AS
1979 1687, 1985 660 cifra I 21, 1987 600 art. 17 cifra 3, 1991 857 agiunta cifra 4, 1992 288 agiunta cifra 17 2521 art. 55 cifra 1, 1996 2588 art. 25 al. 2 ed agiunta cifra 1, 1998 1822 art. 2, 1999 2374 cifra I 2, 2003 187 agiunta cifra II 2. AS 2003 4557 agiunta cifra I 1]
60 SR
910.1
61 SR
921.0
62 [AS
1992 1973. AS 2003 4557 agiunta I 2]
Furmaziun professiunala 38
412.101
vertent, sch'i vegn preschentà in project da construcziun fin il pli tard quatter onns suenter l'entrada en vigur da la LFPr.
3
Sch'ina subvenziun è vegnida permessa per in project da construcziun, sto il rendaquint final per il project che duai vegnir realisà ,vegnir inoltrà fin il pli tard diesch onns suenter l'entrada en vigur da la LFPr. Sch'il rendaquint final vegn inoltrà suen-
ter quest termin, na vegnan debitadas naginas subvenziuns pli.
4
Las dumondas da subvenziun per la locaziun da locals che vegnivan inoltradas fin a l'entrada en vigur da la LFPr accumpagnadas d'ina tabella dals locals, d'in contract da locaziun u d'in contract da locaziun preliminar e d'in plan d'occupaziun dals locals, vegnan giuditgadas tenor il dretg vertent. Las subvenziuns vegnan concedidas fin maximalmain quatter onns suenter l'entrada en vigur da la LFPr.
5
Il credit da pajament per ils edifizis e per las locaziuns va a quint da la limita d'expensas tenor l'artitgel 59 alinea 1 litera a LFPr.
a63 Disposiziuns transitoricas da la midada dals 15 da settember 2017 1
Contribuziuns tenor ils artitgels 66c e 66e pon vegnir dumandadas mo per curs preparatorics per examens professiunals federals u per examens professiunals federals superiurs che han cumenzà suenter il 1. da schaner 2017.
2
Il SEFRI procura che l'efficacitad da las disposiziuns da la 6. part dal 8. chapitel (art. 66a-66j) vegnia controllada 3 onns suenter l'entrada en vigur da la midada dals 15 da settember 2017 e ch'i vegnia suttamess in rapport al Cussegl federal.
4. part
Entrada en vigur
Art. 79
Questa ordinaziun entra en vigur il 1. da schaner 2004.
63 Integrà tras la cifra I da l'O dals 15 da sett. 2017, en vigur dapi il 1. da schan. 2018 (AS 2017 5147).
Furmaziun professiunala. O 39
412.101
Agiunta
(art. 74)
Aboliziun e midada dal dretg vertent I
L'Ordinaziun dals 7 da november 197964 davart la furmaziun professiunala (OFPr) vegn abolida.
II
Las ordinaziuns qua sutvart vegnan midadas sco suonda: ...65 64 [AS
1979 1712, 1985 670 cifra I 1, 1993 7, 1998 1822 art. 26, 2001 979 cifra II] 65 Las midadas pon vegnir consultadas en la AS 2003 5047.
Furmaziun professiunala 40
412.101